>erst-frQ\fnm door ZDilJy Cor&qri werpeinzm Sduaret Veterman OOR de zware stilte van den Indischen avond droomden gamelang klanken. Uit zijn achter galerij zat Trevers, de jonge assistent, naast zijn vrouwtje Hetty, te staren in dat maanlicht en beiden voel den ze zich omsponnen door Iets mysterieus, beangstigend, mooi, ongrijpbaar. Vreemd was het, dat ze hier zaten, op Kerstavond hun eer sten Kerstavond op de verre kebon. Beiden zagen zij, als filmbeelden, schimmend door dien tooverachtigen maan licht-tuin, gestalten, scènes, landschappen: het verre va derland, de verre vrienden en verwanten. O, nu de koude van een Hollandschen Kerst avond! De damnende punch, de olie-bollen, de sfeer van welbehagen en huiselijkheid, zooals zij beiden nog kenden van thuis, bij een warm- stralenden haard tusschen vroolijke menschen Regen slaat tegen de ruiten, het stormt, of het sneeuwt, of het vriest... Doch dat alles is vertrouwd, van kind af aan. Vertrouwd is de stad rondom, vertrouwd zijn de menschen en hierhoe vreemd is alles, ook al bewonderen ze het, al hopen ze, het lief te krijgen! Vreemd de silhouet- 4 ten van de hooge boomen ié tegen den hemel, vreemd de omtrekken derinlandsche wo ningen verder weg, vreemd de geur van bedwelmend rieken de bloemen, van zoet gebak, van rook, de „bitterzoete geur van het Oosten". Vreemd de menschen rondom, vreemd de wegen en veldenEn het 1 heimwee sluipt aan, legt zich zwaar en pijnigend op hun borst, tot ze opstaat, wat schril lachend: „Kom zeg, laten we niet zoo sentimenteel doen van avond, al is het Kerst avond! Ik ga licht maken. En zij brengt de zelf-gebak- ken koekjes. En ze klinken, beiden verbergend, dapper en trotsch, dat ze er bij denken: Het is geen Kerst mis. In Holland is het nu dag, in Holland zitten ze nu niet stil menschje, na jaren van dienstboden-misères. En nu zaten ze samen, twee oud ge worden menschen en keken in gedachten verzonken, hij over zijn krant heen en zij in de onbestemde verte, die voor haar opdoemde, binnen deze vier nauwe wanden. Beiden echter zagen ze hetzelfde: beelden, die zweefden door deze bekrompen ruimte vol kleine gemoedelijkheid, beel den van verre velden, van grootsche wouden, van won derlijk maanlicht over zwaar geurende bloemen en een at mosfeer omhulde hen, vreemd en vertrouwd. „Kom, we zullen maar eens drinken op een gelukkig Kerstmis", zei hij, wat gefor- ceerd vroolijk. Laten we hopen, dat we een volgend jaar de kinderen hier hebben." „Soms zou ik wel weer eventjes daarginds willen zijn", bekende Hetty. En hij stemde toe, luchtig: „Och ja, dat zou wel aardig zijn." Al het andere dat ze zich soms hiér nu vreemd voelden, dat er zooveel was veranderd, waaraan ze niet meer recht konden wennen al dat an dere bleef onuitgesproken. Want wat zou het geven, dat I te erkennen? Vroeger als ze j heimwee hadden konden ze denken: ééns gaan we terug. Maar nunu wdren ze terug. Hij zei alleen, toen hun glazen tinkelden tegen elkaar: „Op een gelukkig Kerstmis en de kinderenen de goeie sobats daarginds, die nu zeker ook aan ons denken." En geen van beiden wilden het wéten, dat het daarginds nu géén avond was, geen duister of maanlicht, doch gloeiend heete zonglans over de velden en huizen en dat daarginds de menschen, die De kerstboom staat, als ieder jaar, in fonkelende schoonheid daar Het kaarslicht flikkert zacht De takken geuren goed en frisch En wat er aangehangen is Schittert vol zilv'ren pracht Een kerstman van zacht-witte zij hangt, als elk jaar, weer in de rij van glinsterende dingen. En ook op dezen kerstdag weer kijkt de kleine kerstman vredig neer wanneer de kinders zingen van „Stille nacht" en „Heil'ge nacht'' Ze zingen het zoo stil en zacht De oogen schitfren blij 't Is of de kerstman in de boom, [versierd met slingers, z'n éigen kerstfeest [viert En diirom glimlacht hij. ERSTMIS is een enthou siast feest - een feest waar niemand ooit een kwaad woord van zegt, een feest, waarop iedereen een vroo lijk gezicht aandoet. Ik ben gewoonlijk met Kerstmis óók erg enthousiast Slechts af en toe ben ik somber. Want bij al die vreugde 't Is net of de Kerstmissen der laatste jaren geen échte Kerstmissen meer waren. Ze kwamen me voor als een beetje gejaagde, een beetje oppervlakkige, een beetje... goedkoope Kerstmissen. Kerstmissen uit een uitver koop, alleen geschikt voor menschen met opruimings zielen. Men heeft mij wel eens ver teld dat dit een kwaad van de menschen zelf isrdatdemen- schen zelf gejaagd, oppervlak kig en een beetjegoed koop zijn geworden. Doch daar geloof ik niets van. Mijn vertrouwen in de menschen is onbeperkt. Bent u soms gejaagd, oppervlakkig en een beetje goedkoop? Welnee, dat wist ik immers welNu ja, uw buurman.... zeker.... dat is best mogelijk.... dat spreek ik niet tegen Maar u zelf? Ha, stel je voor! Ik geloof veeleer dat de Kerstmissen Als kind had ik er ver trouwen in. Ik herinner mij een kfein schilderijtje, waar dat weet ik niet meer. Maar zóó waren de Kerstmissen van mijn kinderverbeelding: een bleek-blauw sneeuwland met een donker kerkje, waarin drie oranje ramen glansden. Een paar zwarte figuurtjes schoven voort langs een weggetje vol karresporen. De lucht was vol sterren, en ik hoorde het in valide klokje roepen, als een bevende oude-vrouwenstem. Ik hoorde heel zacht het orgel en zag, geruischloos, de zwar te figuurtjes voortschuiven door de blauw-blanke sneeuw. Maar zoo zijn de Kerstmis sen niet meer. Ik heb ze koel en cynisch bestudeerd. Ik heb opgemerkt, dat het de dag vóór Kerst altijd sneeuwt en er on Kerstmorgen modder ligt. Dat de winkeljuffrouwen op den avond te voren altijd kribbig zijn en de helft van het aantal heeren voor de étalage, buiten, op hen te wachten staat. Dat er op het overhemd van Kerstmorgen een inktvlek zit. Dat in een ander, waar ik een hekel aan heb, twee geniepige spelden steken. Dat de veter in mijn schoen breekt, en er geen ander in huis is. Dat mijn scheerzeep juist op was en de kapper nu gesloten heeft. Dat de ontbijtthee gekookt is en er uitziet als Oost-Indische inkt. Dat er familie in de stad komt, die je niet luchten kunt Dat het personeel 's middags de biezen pakt cn je in je i eentie ergens moet dineeren i tusschen opgewonden ijsclub leden, dravende mazurka's en zweetende kellners, die ieder een bedienen, behalve mij en me ten leste brengen wat de meneer in dien hoek besteld heeftEn terwijl je dan merkt dat ze je dure Bour gogne aan de kook hebben ge bracht, dat er speciaal een Russische danseres is geënga geerd, die je doof gilt in rood licht, dat de saxofonist een solo geeft, die tweemaal ge bisseerd wordt, en dat een be zoeker je wandelstok mee neemt, terwijl de gasten je toeroepen„Zitten blijven krijg je een kip geserveerd, die uit het Leidsche museum voor Oudheden komt en valt de sauskom over je nieuwe blauwe pak. De menschen gejaagd, op pervlakkig en een beetje... goedkoop? Welnee... De Kerstmissen 11 Of misschien. bijeen, in Holland klinken ze nu niet.... Want dit uit spreken zou alles, wat ze nu doen, tot een droevig-be- lachelijke vertooning stem pelen. Het is Kerstavond. Regen slaat tegen de ruiten. Sinds dagen vermoddert de sneeuw, die slechts enkele uren lang wat schoonheid gaf aan de eentonige nieuwe-buurt straat waar Trevers niet aan kan wennen, zoomin als Hetty. Maar 't is hier goedkoop wo nen en comfortabel, zoo'nflat Makkelijk ook, voor twee men schen, die niet jong meer zijn en verwend door vee! bedie ning en gemak daarginds, in Indië. Hoe hadden ze altijd getobd, als ze met verlof waren! Hoe hadden ze ge kleumd in de Hollandsche hulzen, gescharreld met het personeel I En toch, altijd weer verlangden ze naar het volgend verlof, naar den dag waarop ze voorgoed zouden terugkeeren. Nu waren de kinderen uit huis en ze hadden het zich gemakkelijk gemaakt. Hier, in het flatgebouw, in deze be haaglijke flat met centrale verwarming, kon Hetty een baboe nemen, zooals ze sinds lang verlangde, want hier was niet veel werk, wat een baboe niet óók kan doen en Hetty snakte naar *oo'n stil rond zich bewegend, bescheiden, N het volksgeloof i speeltKerstmiseen groote rol. Er wor den dingen verteld, die veel menschen gelooven, maar die niemand ooit heeft gezien. Zoo gaat het gerucht, dat om middernacht, als Kerstmis aanvangt, de dieren spreken en de bijen uit hun winter slaap ontwaken, en over het ijs zoemen. Een winderige Kerstnacht voorspelteen goed jaarregent het twaalf dagen na Kerstmis, dan is een vochtig jaar te verwachten. Men mag de hulst ook niet verbranden, want dat brengt ongeluk. Het liefste moet men met Kerstmis iets nieuws aantrekken, want dat brengt geluk. Heeft men kleeren met een gat er in, of scheurt men er een winkelhaak in op de feestdagen, dan beteekent dat geldverlies. Men moet er ook vooral op bedacht zijn als eerste woord 's morgens iets vroolijks en opgewekts te zeggen, want een knorrig woord brengt pech en ongeluk aan. En wie met een vroo lijk zonnig gemoed Kerst mis viert, dien wacht een jaar vol vrede, geluk en ERSTMIS wekt bij ons steeds het idee op van rood gloeiende kachels, sneeuw, heete plumpudding en winterjassen. We vergeten daarbij, dat de Kerstmis bij onze tegenvoeters er heel anders uitziet om van de tropen niet te spreken. Als wij rond de kachel zitten te bibberen en de sneeuw tegen de ruiten plakt, en we van een „echte witte Kerstmis" spreken, dan is 't in Australië volle zomermen viert daar Kerstmis aan het strand, en het Kerst diner wordt dikwijls een pic-nic aan een zoelen rivier-oever, omdat het in de huizen niet meer te harden is. De Engelschen die van tradities houden, wijken echter niet af van hun dampende plumpudding, ook al zitten ze in Ceylon en al moeten ze dit,.warme"gebruik Kaapstad maakt men Kerstmis tot een soort carnavalmen danst en zingt in de straten en strooit confetti, terwijl overal Kerst liederen worden gezongen. Men zegt dat de Kaapsche Kerstmis de vroolljkste is. In Egypte worden na den Kersttijd sportwedstrijden ge houden. In het dorpje Mataria wordt daaraan een plechtigheid toegevoegd bij een héél ouden vijgeboom, waarvan de legende gaatdatdeH Familiedaarophaar vlucht naar Egypte heeft gerust. In West-Indig wordt op Kerst mis vaak een uitstapje naar het eiland Trinidad gemaakt, waar de Trinldad-Derby wordt ge reden. Men volgt 's avonds ech ter het oud-Engelsche gebruik van groote plum-puddingen te eten, waartoe deze heerlijkheden bij duizenden uit het moeder land worden ingevoerd. De punch wordt echter gemaakt van inlandsche rum vermengd met angostura-bitter. In Bagdad komen alle vreemdelingen, die in deze streken wonen en bij de Perzische olie-industrie zijn er nog al wat in dienst - tezamen om Kerstmis te vieren. Maar wij houden ons liever aan onze oude „witte" Kerst!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1934 | | pagina 11