De Brabantsche Brief
DE
A
C
H
E
N
D
O
E
T
van Dré.
M
A
N
DIE
L
Zaterdag 26 Januari 1935.
SCHAGER COURANT.
Vierde Blad. No. 9645
ULVENHOUT, 22 Januari 193b.
Menier,
Daar is 'n geslacht aan
*t uitsterven, waarveur ik
altij 'n heimelijke bewor»
dering heb g'ad. 'k Had er,
deur mijnen groenten-
wagel, nog al 's mee t e
maken. Maar de exempels
van 't soort worren zeld
zamer en zeldzamer onder
m'n klaantjes.
Percies geteld hè'k nog
één zo'n klaantje, en
laank zal dat ok al nle
meer duren
Waant als ge diep in de zeuventig bent, nouw
dan telt g'al aardig af.
Ok al is Amalia Klapbeek dan nog 'n struisch
frommes, die mee beur zware mannenstem en heu-
ren dunnen baard veur hooge feestdagen knipt
ze 'm geregeld bij oppervlakkig den indruk mokt
van 'n ouw karrepèèrd, zoow steuvig, schonkig en
robust.
As ik zeg „karrepèèrd", dan is da nie toevallig
of gezocht. Amalia Klapbeek hee in heur hoofd twee
groote, trouwe oogen staan, die oe aankijken mee
de goedgeleuvigheid van 'n oud werkdier, dat altij
te goed was om veul slaag te krijgen en dus, in al
z'n sober en hard werkleven, tóch in den mensch
Is gaan geleuven .Da zijn zoo, die oogen, van die
groote bruine, glaanzende hollen, waar ge nie ln
kijkt, maar waar ge teugenaan kijkt.
Bij al heur struisehheid, heur jak is plat as
mijn mouwvest. En dan is dat ok al weer gin toe
val. Heur jak i s 'n mouwvest. Gesloten mee bruine
beenen knoopen, zoo groot as 'nen sjoew en 't en-
nigst verschil mee mijn mouwvest is, dat het hare
„konkes" op de schouwers heeft.
Bij al heur grofheid van bouw, Amalia is óp.
Ze schuift op heur groote heerenbottines moeizaam
weg, op 'n manier of heur lenden zijn gekraakt, 't
Groote bovenlijf stikt schuin naar veuren en as ze
praat, dan is 't of 't lichaam te groot, te zwaar is
veur de bekaans tachtig jaren, die op heur wegen,
zoo kort zijn heur woorden, zoo haastig de korte
zinnen, die zij, met de mannenstem weg-hast.
Ze lijkt daardeur onvrindelijk, bruut, maar onder
*t mouwvest klopt *n hart van goud.
Maar alles aan heur is in teugenstelling met. mal
kaar.
Ze heurt evenmin Amalia te hieten, as onvrin
delijk te schijnen.
Ze heurt er ok nie uit te zien as 'nen manskearel,
waant zij is heelegaar nie mannelijk van aard. al
groeien er dan ok an heur kin wa-d-uitloopers, lijk
an 'nen overjaarschen éérpel.
Amalia is natuurlijk nie getrouwd. Nooit gewist
ok.
„Natuurlijk," zeg ik. En da valt zoow uit m'n
potlood. En toch Waarom is 't eigenlijk na
tuurlijk?
Daar is geen reden veur.
Waant daar trouwen wel meer lillijkerds.
En toch is 't vanzelfsprekend te noemen, dat Ama
lia nie trouwde. Ik geleuf da ze 'r nooit aan gedocht
hee.
Neeë, da's onmeugelijk!
Daar denken die kleine, kïtsige dingskes al aan, as
ze nog stiekum huilie pop toedekken. Stiekum,
waant ze zijn dan al te „groot" veur de pop.
Ik geleuf dat 't zoo is: dat Amalia altij te groote
voeten gehad hee, veur damesschoenen. Te robust
was van lijf en lejen en... te eerlijk om heur eigen
*n bietje aanders veur te doen, dan ze was.
Misschien zelfs te eerlijk om heur eigen veur te
doen, lijk as ze was.
Waant inwendig was dit „werkpèèrd", altij maar
*n wefko, da wè, gèren 'nen steuvigen steun in heur
leven zou hebben aanvèèrd. Da's zeker!
Afijn, da zal misschien nog wel blijken uit walc
nog verder te vertellen heb.
Op den oogenblik leeft ze van heur kapitaal.
'n Fortuin, opgestapeld mee éénen gulden per week
!n al de jaren da ze diende bij de „lui". Eigenlijk is
't „Lui". Zij sprikt da woord uit mee 'n duidelijke
hoofdletter.
Ze was bij de Lui gezien da weet ik, om heur
kookkunst.
As ik dan ok vroeger heur „lui" bedienen moest
van groentes, dan zag ik al aan Amalia's gezicht,
as er 's avonds gasten zouwen komen. Mee twee rim
pels boven d'r neus en zwijgend kwam ze dan deur
't veurtuintje gesloft Heur groote oogen inspecteer
den mijnen wagel van onder tot boven. Zwaar asem
de zij deur heur eeuwig verstopte neus daarom
staat d'ren mond ok altij open en dan zocht ze 't
alderbeste uit, mee 'n sjecuriteit of er heur zalig
heid afhing.
Ieveraans wier in geknepen. Ze rook aan m'n
groentes, of ze wel kers-kersversch waren.
Op 'n dubbeltje of 'n kwartje keek ze nie, maar
as ik bij heur vandaan ging, ollee, dan was ik
't allerpuikste kwijt, horre.
Da gong zwijgend, blazend deur d'r neus en op 't
kantje van bits af.
Amalia stond dan onder hoogspanning. Maar den
aanderen dag!... Hah! Dan lag er 'nen glimp van te-
vrejenheid in heur oogen, dan waren die harde
oogenhollen zoo goeiig as van m'nen Blek.
Dan moest ik binnenkomen in heur keuken, dan
schonk ze 'nen bak koffie as ik 'm nooit iveraans
maar kree« en dan gong ze in heur kast en haalde-
n-er 'n echt-Zondagsche sigaar uit 'n Feestsigaar, die
ze misschien wel uit Meneer z'n kistje genomen had,
veur d'n Dré z'n goeie bediening.
Nie da ze daar zoo èrg stiekum mee was! Ze was
algeheel baas op heur terrein. En da terrein was,
zoo noodig, uitgebreid tot en met de sigaren-van-
onzen-meneer!
Ze is daar laang gewiest. Ze is daar oud geworren.
Ze hee daar heur „kapitaal" overleed. Ze had wei
nig uitgaven, zee ze me wel 's.
Waant meneer was 'nen goeien man, die heur ge
regeld zijn afgedragen schoenen gaf, „en kek 's
hoe best ze nog bennen" en dan stak ze 'nen voet
veuruit, ollee, zoo struisch as van 'nen kolendrager.
Ze droeg zelfs meneer z'n ondergoed af. „Ge kost
dat aan den buitenkaant toch nie zien," vond ze en
da was veul waar! Ok dat hee ze me laten zien.
Dan lichtte ze heuren rok 'n bietje van den vloer
en werendig, amico, dan zat daar 'n steuvige tricot-
broek om d'r been, flink gestoken in 'nen wollen
sok.
'k Had wel 's 'nen gulden willen geven om Ama
lia in heur „dessous" te zien staan.
„Lekker wèrm en degelijk," da was den ennïgsten
eisoh, dien zij stelde aan onder- en bovengoed.
Nooit hè'k er persies achter kunnen komen ot
dieën menier Amalia vernikkelde, dan wel, of ie 't
nou zoo goed mee heur meende.
'k Heb dikkels gedocht: zou dieën kearel nie *t
heele jaar leut hebben bij 't gedacht, da zijn keu-
Gisteravond is te Rotterdam John Buziau, de man
die ons lachen doet, gehuldigd in verband met zijn
40-jarig tooneeljubileum.
Wij schreven al eens eerder neer, dat Buziriu is
uitgegroeid tot den weergaloos knappen artist, die
door geen beroemden wereldnaam meer kan worden
overschaduwd.
De man heeft een veertig jaren hard werkend too
neelleven achter den rug, hij is zelf 58 jaar geworden,
zijn stem is schor en versleten geworden, maar zijn
geest is nog altijd kwiek, zijn humor is aldoor fijnei
geworden, zijn spel aldoor meesterlijker, ontroeren
der ook, hij is en blijft de man, die ons lachen doet
als geen andere.
Twintig jaar revue, en nog is en blijft Buziau de
man die lokt en trekt, die het ieder jaar weer bes
leeft, dat elke nieuwe revue weer een nieuwe triumf
wordt voor Buziau.
De man, die lachen doet, maar ook wonderlijk weet
te ontroeren.
De man, die zwijgend alleen door te kijken, mi
nuten lang een volle zaal gevangen houdt als in een
tooverban, om ze dan op een gegeven oogenblik ln
een uitbundig gelach te doen losbreken.
De man, die lachen doet, en, dat is zijn groote
onsterfelijke verdienste, daarbij nooit behoeft te spe-
culeeren op de lagere en grovere instincten van zijn
zoo verschillend publiek.
De man, die lachen doet, wiens geest en humor als
een weldaad gaat over de bedrukte harten van de
menschheid van tegenwoordig.
kenprinses van onderen er sjuust eender uitzag as
hijzelf.
Maar wie er ok om lachen kon, Amalia zekers
nie. Die trok aan wa ze kreeg, as 't maar heel en
proper was èn wèrm.
Eén ding hee heur altijd bevreemd en daar hee
ze mij nog al 's over gesproken.
„Waarom mocht zij heur waschke nie aan huis
j doen?
„Wa gift da nouw, Dré, dat daar achter 'n paar
broeken, 'n borstrok en zoo te drogen hangen, 't Is
zoo rap zelf verdiend."
En ik? Ik kost nie zeggen, dat heuren manne-
lijken „uitzet" mee 'n paar noodzakelijk-vrouwelijke
veraanderingskes toch nie opgehangen kost worren
in meneer zijnen tuin.
Eindelijk gong ze mee pensioen. Amalia wier te
oud veur 't zware werk en de groote keuken van
zo'nen dienst, ze kreeg bij heur rente-ke nog 'nen
reksdaalder bij per week pensioen en Amalia ging
rentenieren.
In 't Begijnhof mocht ze 'n huiske huren en heur
eigen huishouwen* je doen.
Ik bleef groentes brengen. Nou veur heur eigen
gebruik. Da was nie veul, natuurlijk. Maar den
koffie bleef even goed en buitendatte, ik laat gin
klantje, hoe klein ok, schieten! Zekers gin Amalia,
die me altij zo'n goeie leverantie gegund had.
Wat was ze trotsch op heur eerste huizeke. 't Zag
er prontjes uit. 't Was er gloeiend heet, maar ge
zellig. 't Uitzicht deur de sneeuwwitte halve kant-
gordijntjes op 't hofke, waarlaanks de Begijnenhuis-
kes in 't vierkant stonden opgesteld lijk speulgoed,
was 'n plazierig, rustig uitzicht. Veul veugeltjes
vlogen af en aan in den gemeenschappelijken tuin
en de meeste van de veugeltjesVoonden ók op 't
De populaire artist in de werkkamer van
zijn woning te Rijswijk bij de vervaardiging
van zijn tooneelattributen, omringd door
eenige creaties, waarmede hij in zijn revue's
groote sneoessen oogstte.
De man, die lachen doet, nu reeds veertig jaren
lang; de kunstenaar van den lach en den humor,
ten wiens huldiging de eersten des lands gul en gaar
ne hun naam leenen; de artist, wien de Regeering
eervol de koninklijke onderscheiding van het ridder
schap schonk; de man die nu weer bijna angstig en
aarzelend een jubeljaar ingaat, waarin hem van
Noord tot Zuid, van West naar Oost, ondubbelzinnig
zal betoond en beduid worden wat ruime plaats hij
heeft veroverd in de harten van het Nederlandsche
volk, dat hij de laatste twintig jaar zoo aanhanke
lijk trouw is gebleven.
Buziau, de weprgalooze clown, door wiens witte en
en strakke masker altijd weer de zonnige lach
breekt van zuivere, zoo welbegrepen menschelijkheid.
Buziau, die om zijn onvergetelijke creaties altijd de
man wordt, die de kiappen krijgt, maar dan die
van een daverend spontaan en dankbaar applaus.
Omnes gentes, plaudite manibus
Heel een dankbaar volk zal hem, Buziau, toeklap-
pen op zijn komend feest, schreef dezer dagen P. H. H.
in de „Mslx"
in hoofd en neus door inademing
I }f^)) der geneeskrachtige dampen van
W DOOZEN
U ampOvan30ct.
H Wal Mljnhardt maakt U goed
Begijnhof,"'t zij ln 't torentje van de kapel, *t zij on
der de dakgoten der Begijntjes, 't zij in de ouwe
boomen,
„Nou ben Tc eindelijk 's m'n eigen baas," zee
Amalia. „Alleen" toen betrok heur gezicht: „al
leen da binnenzijn 's avonds veur haalf zeuven, da'a
me te vroeg." k; 'j
„Hoe laat gade naar bed?"
„Kwart over zeuven, maar ds ik 's bij fermilie
ben, dan zo ik gèren tot b.v acht uur, haalf negen,
thuis willen komen, verstade Dré?"
Kort daarop, as ze goed en wel enkele weken op
't Bagijnhof woonde, wier ze zeuventig jaar
Heuren eersten verjaardag in eigen huis. Da
moest gevierd worren. Zeuventig!
Ik moest ok komen.
„Alles goed en wel," zee Ik: „maar gin nacht
werk, horre!" Ij
Ze vatte 't seerjeus op en zee: „neeë, 't feest be
gint om vier uur en we vuiven deur tot zeuvencnï
Luste gèren. i
En ze noemde van alles op.
Ik lee 't zoo aan, dat den Blauwe mee mocht
komen mee z'n harmonica, wat, vauweuge de mu
ziek, mocht. t
Wij zijn er naar toe gegaan, mee 'n groote taart
en as we 'r binnenkwamen, dan was Amalia opge
wonden en wèrm van alle eerbetoon haar dieën dag
gebrocht. Menier den Rector was gewiest, de Over
ste was gewiest en de begijntjes waren gewiest en..,
in de kapel was 's mergens 'n ampart Miske opge
dragen veur Amalia. Ok meneer was gewiest zelfs.
Mee de auto! „Kek's, die blommen!" Toen knipte
ze 'n ogske, „en dubbel pensioen deus week," flus-
terde ze teugen me. Da gong de aanderen nie aan.
Na 'n ketierke er waren nog 'n paar lollige
neven ok na 'n ketierke zee Amalia: „toe, Dré,
zingen jullie nouw 's: lang zal ik leven!"
Da dejen me. Nie zoo zachtjes. Dus moesten we
weer stoppen. Toen: „juilie drinken nie!"
Wij aan den gaank. Nie zoo zachtjes. Dus moesten
me weer stoppen, waant Amalia zee: „juilie zuipen,
me èrm!" D'n Blauwe gong nog wa halen en wij
fuifden, fuifden amico, da'k mee Amalia al gaauw
'n walske dee, daar in 't Begijnhof, op den Blaauwe
zijnen trekzak. Maar zeuven uren pront, zee Ama
lia: „en nouw d'r uit, allemaal!" i
Toen kwam 't veurjaar. 't Zonneke begost te «chij«
nen over den hof der Begijntjes. De fruitboomkes
brokken los in pluimenden bloei, de veugeltjes kwet
terden 't hofke voL
Amalia heur tuintje, waarveur ik raad en daad!
gegeven had, stond er fleurig bij en 't gras van heu
ren blijk stond wit van madelievekes.
Op 'nen mergen, als ik mee mijnen wagel pront
haalf elf den hof binnenree, dan stoven daar wa Be
gijntjes weg lijk 'n vlucht zulvermeeuwen.
En as ik bij Amalia's huiske kwam, dan dan
lagen daar onder 't pittige zonneke, in dat stille,
reine Begijnenhoveke de onderbroeken en borstrok
ken en hemde te blijken van... Amalia's meneer...!
Sjuust as ik bij heur binnen was, kwam de Be
gijnen-overste aankloppen.
't Ouwe menschke kreeg 'n kleur as vuur onder
de witte kap, zoogaauw as ze me zag en verdween,
„Wa's da'd vrimdsortige visite", zee Amalia lastig.
Ik begreep dat zij nog niks vermoedde. Wa moest
ik doen?
„Amalia," zee ik: „ge mot me niet brutaal vinden,
maar eh oewen wasch daar... da's 'n onge
woon gezicht veur de Begijntjes!"
„Wij wasschen hier allemaal zelf", baste Amalia.
„Jawel, maar eh gin mannen-onderbroeken
en zoo."
Toen schoot die ouwe, trouwe, in den grond zoo
zuivere ziel uit heuren slof.
„Wel potverd...." zee ze: „da's mijnen eigen wasch.
Wa denken die fijne meuten wel nie van me!"
„Minstens da gij de broeken van den rector draagt"
lachte-n-ik.
„Ze blijven daar leggen", zee Amalia, na 'n oogen-
blikske nadenkens en gif me nouw 'n klein blom
kooltje.
As ik weer van den hof ging, dan passeerde daar
'n begijntje, die gèren in den grond was gezakt, toen
zij, ik en de broeken-van-Amalia's meneer daar in
eens bijeen waren.
Amalia is later maar verhuisd.
Half zeuven binnen en oew waschke nie aan hui»
kunnen doen, wier heur te zout. En as ik teuges-
woorig bij heur koom dan zeg ik bij 't weggaan, a»
me 'n gezellig protje hebben g'ad:
„Amalia, laang zal ik leven".
„Maar nie daar", bast ze dan en dan wijzen heur
pèèrde-oogen naar de richting van *t Begijnhoveke,
Deus ouwe trouwe ziel, die 'n heele familie uit
diende, die zelfs... 't pensioen uitgediend hee, de
tijen zijn slechtl deus ouwe trouwe wijf moest
k 's 'n briefke wijen.
't Afgesloofde pèèrd is 'n best exemplaar van 'n
oud ras.
't Pèèrd is evenwel aan 't verdwijnen.
De weareld veraandert,
't Waschke van de moderne gedienstigen ziet er
héél aanders uit, dan van Amalia, maar daarom it
't ok nog nie geschikt veur 'nen blijk op 't Begijn
hoveke.
Afijn: „laang zal ik, Amalia, leven!"
Kom, ik schei er af.
Veul groeten van Trui en as altij gin horke min
der van oewen toet a voe
DRÓ.
