Een Warenhuis in Moskou.
De Wereldtentoonstelling
in Brussel.
Donderdag 31 Januari 1935.
SCHAGER COURANT.
Derde Blad. No. 9649
ENORME BRAND TE BATHMEN.
Brand in een boerderij.
Studenten-onlusten te lemberg.
Merkwaardig verschijnsel.
Een handige landbouwer.
esprongen
handen
PUROL
DE BRAND TE CULEMBORG.
De Japansche actie m Noord-Chma.
In de lucht gevlogen.
Groote graanmaalderij afgebrand.
Brandweer stond machteloos tegenover
de vlammenzee.
Bathmen. Gisternacht is door onbekende oor
zaak brand ontstaan in de groote maalderij-graan
handel van de Bathmensche Coöperatieve Land-
bouwvereeniging. Toen de brand ontdekt werd,
stond de windmolen reeds in lichter laaie, terwijl
spoedig de vlammen, door afstortingen van het rie
ten molenomhulsel, oversloegen naar de naast den
molen gelegen kunstmestloodsen, en het graan pak
huis. De brand was zoo hevig, dat het geheele dorp
in gloed werd gezet, De brandweer kon tegen de
vlammenzee niets uitrichten en hield zich slechts
bezig met het trachten te behouden van de belen
dende perceelen, wat mede dank zij de gunstige
windrichting gelukte.
Slechts de kantoren en de machinekamer van het
gebouw bleven behouden. In deze afdeelingen ont
stond echter groote waterschade. Alles was verze
kerd. Gistermorgen werden reeds maatregelen ge
troffen tot het oprichten van een hulpgebouw, ten
einde het bedrijf te kunnen voortzetten.
Dertig stuks vee omgekomen.
Scherpenzeel: Dinsdagavond is door
onbekende oorzaak brand uitgebroken in de
boerderij van den heer N. Donker, alhier. Het
vuur, dat ontstaan was in de stallen, greep
met razende snelheid om zich heen. De stal
was spoedig één vuurzee. Dertig stuks vee
kwamen in de vlammen om. Zes koeien, een
paard, twee kalveren en een stier wist men
nog te redden. Drie koeien moesten echter
wegens de hevige brandwonden, die zij had
den opgeloopen, worden afgemaakt. Het woon
huis bleef gespaard, doch de inboedel werd
ernstig beschadigd.
De schade wordt door verzekering gedekt.
De politie met steenen en flesschen beko
geld.
Warschau. Te Lemberg ontstonden tenge
volge van een vechtpartij tusschen nationalistische
studenten en studenten van de Pilsoedski-organisa-
tie het „Legioen der Jeugd", tot ernstige onlusten in
studentenkringen. De nationalistische studenten
trachtten de arrestatie van een medestudent, die be
trokken was bij het werpen van bommen voor de
kanselarij van den rector, te verhinderen. Toen de
politie het studentenhuis wilde binnendringen, werd
zij bekogeld met steenen en flesschen, waardoor een
inspecteur en een agent gewond werden. Pas toen de
politie versterking had gekregen, kon zij de voor
naamste aanstokers arresteeren. Bij huiszoekingen
vond men in de kamers der studenten materiaal voor
het vervaardigen van bommen en handgranaten.
De leiders der beide hoogescholen te Lemberg. de
universiteit en de technische hoogeschool. hebben
medegedeeld, dat in geval van verdere gewelddaden
de academische organisaties verboden en ontbonden
zullen worden.
De strijd tegen de krabben in de Dnit-
sche rivieren.
Hamburg: Het. orgaan van de Duitsche Or
nithologische Vereeniging bevat een publicatie ove.
den strijd van de ooievaar tegen de krab. Aangezien
de visscherij-autoriteiten in Duitschland een voortdu
renden strijd tegen de krabben voeren, acht men dt
waarneming van belang, dat in een ooievaarsnest te
Giesensand aan de Elbe de overblijfselen van twintig
vrij groote rivierkrabben werden gevonden. Het is
gebleken dat krabben een belangrijk onderdeel van
het voedsel der ooievaars vormen.
De waterschapsautoriteiten van den Havel publicee-
ren een rapport over den systematischen strijd tegen
de rivierkrabben. Men heeft eenige plaatsen opge
spoord, waar de krabben aan land gaan en daar een
soort kuil als val aangelegd. In drie maanden tijd
ving men op deze manier niet minder dan 60 ton
krabben.
Irrigatie-systeem met behulp van kunst-
matigen gletscher.
New York. Uit Portland in Oregon wordt ge
meld, dat een landbouwer te Dufur in dezen staat
een irrigatieplan heeft ontworpen, dat de goedkeu
ring heeft gekregen van de staatsingenieurs van
Oregon. De landbouwer. Murray genaamd, bevloeit
zijn akkers met het water van een klein riviertje,
dat zomers echter dikwijls opdroogt Zijn plan dat hij
reeds gedeeltelijk in toepassing heeft gebracht konn
hierop neer om gedurende de vorstperiode een soort
kunstmatigen gletscher te vormen. Daartoe wordt
het water uit het riviertje bovenop een heuvel ge
pompt en in een bassin verzameld dat op den du-ir
echter te vol wordt, zoodat het water naar beneden
gaat stroomen, doch dan in de wintermaanden be
vriest. Op deze wijze ontstaat de kunstmatige ..giet
scher". op de berghelling, en kan deze helling naar
de berekening van Murray in den loop van een
normalen winter bedekt worden met een ijslaag van
50 voet dik en een oppervlakte van 5 acres, dus
meer dan 10 millioen kubieke voet ijs. In het voor
jaar en in den zomer zal dit ijs smelten en voldoen
de zijn om de watervoorraad van het riviertje aan ie
vullen.
EEN GEVAARLIJKE LANDING.
In de lucht een wiel van het landingsgestel
verloren
M i a m i. Boven Miarni trachtte de bekende
Amerikaansche piloot Chamberlin met een amphi-
bie-vliegtuig een hoogte-record te verbeteren. Als
passagier had hij een bekend Broadwav-artist Harry
Richman bij zich. In de lucht verloor het vliegtuig
echter een wiel. zoodat de toeschouwers zich met
spanning afvroegen hoe het toestel aan land zou
komen. Dank zij het feit dat de amphibie-vliegtuigen
van groote drijvers zijn voorzien, wist Chamberlin
echter veilig te dalen in de Biscavne-baai, waar de
vliegers door een motorboot in veiligheid werden ge
bracht.
BRAZILlë KEERT NIET TERUG TOT
DEN VOLKENBOND.
GRIEPEPIDEMIEËN IN FRANKRIJK.
P a r ij s. In het vierde infanterie-regiment van
Sens is een griep-epidemie uitgebroken, die sedert
acht dagen vijf slachtoffers heeft geëischt. In totaal
zijn op het oogenblik tweehonderd man ziek. Ook uit
andere streken van Frankrijk worden griep-epide-
mieën gemeld. O.a. moesten te Nanev verscheidene
middelbare scholen tot Februari gesloten worden.
FLANDIN PAST NIET IN NAPOLEON'S BED.
Parijs. Met ingang van Dinsdag is het Hotil
Matignon te Parijs officieele ambtswoning der
Fransche Minister-Presidenten geworden. Voor de
Inrichting van het paleis zijn vele meubelen gebruiKt
uit het kasteel van Napoleon te Compiègne, o.a. ook
het bed Aangezien de groote Keizer slechts 5 voet
en 2inch groot was, en de tegenwoordige Fransche
Minister-President Flandin 6 voet en 4 inch meet,
bleek Napoleon s bed te klein voor Flandin te zijn
en moest de slaapkamerinrichting der nieuwe ambts
woning gisteren op het laatste moment nog veran
derd worden.
[f-yf Vezyzxzjcfvt
Doos 30 en 60ct. Bij Apoth en Drogis+en.J
De magazijnmeester gearresteerd, doch weer
op vrije voeten gesteld.
In verband met den grooten brand, die gisternacht
gewoed heeft in de sigarenfabrieken der firma Tak en
Co. te Culeinborg wordt nog gemeld, dat in den loop
van den daarop volgenden rrjorgen de magazijnmees
ter M. van zijn bed was gelicht en gearresteerd. Hij
was n.1. een van .de weinigen, die na het uitbreken
van den brand niet naar de plaats des onheils was
gekomen.
Nadat hem echter door den Commissaris van po
litie een verhoor was afgenomen, is hij weer op vrije
voeien gesteld, daar er geen aanwijzingen zijn, dat
hij den brand zou hebben gesticht
Gistermorgen vonden op het politiebureau ver-
hooren van het personeel der fabriek plaats.
De ontdekking van de brandende kaars.
Omtrent de ontdekking van een brandende kaars
temidden van krullen, waaruit de opzet van brand
stichting is komen vast te staan, vernemen wij nog
het volgende:
Te ruim 6 uur Dinsdagavond had de portier-nacht
waker als gewoonlijk zijn ronde door de fabriek ge
daan. Hij had toen nergens iets verdachts opgemerkt
Korten tijd later is de brand uitgebroken en deze
woedde eerst het felst op een zolder.
De portier-nachtwaker, die na gewaarschuwd te
zijn, onmiddellijk de brandweer alarmeerde, ontdek
te toen aan den anderen kant van het gebouw, even
eens op een zolder de brandende kaars. Deze was
gezet tusschen een hoeveelheid houtwol, welke een
oppervlakte besloeg van ongeveer 4 decimeter in het
vierkant. Daaromheen lag zeer veel brandbaar ma
teriaal als hout tabak en andere voorraden. De pon
tier riep onmiddellijk den rechercheur van politie
van Bergen-Henegouwen, die zich met hem naar den
zolder begaf. De rechercheur constateerde, dat de
kaars brandde, waarna hij het vuur doofde. Dit ge
schiedde juist op tijd, want wanneer de ontdekking
eenige minuten later zou zijn gedaan, dan zou zeker
ook in dit gedeelte van de fabriek, dat thans behou
den is gebleven, brand zijn uitgebroken. De kaars
was niet langer dan nog ongeveer 4 centimeter en
het zou nog slechts even geduurd hehben, voordat de
vlam het houtwol zou hebben bereikt
De commissaris van politie, de heer Berkel, heeft
gistermorgen op het terrein van den brand een uit
voerig onderzoek ingesteld.
Het „verlanglijstje". Voor 50.000
roebel zijden kousen.
Hors d'Oeuvre en
Champagne.
Riode Janeiro. De Kamer van Afgevaardig
den heeft Dlnsdae opnieuw een voorstel van den af
gevaardigde Mario Ramos tot wedertoetreding van
Brazilië tot den Volkenbond verworpen.
Als een gevolg van den grooten
vooruitgang gedurende het tweede
vijfjarenplan, kon de Russische re
geering haar bevolking van aller
lei gebruiksartikelen voorzien. Af
gezien van de activiteit der con-
sumptie-cooperaties, viel de keus
der regeering, voor den vrijen ver
koop, merkwaardigerwijze op de
zelfde soort artikelen als in de ma
gazijnen der kapitalistische landen
te verkrijgen zijn.
Het nieuwe warenhuis, dat on
langs voor het publiek werd open
gesteld, is wel een weinig primitie
ver ingericht dan de warenhuizen
der Europeesche en Amerikaan
sche metropolen, maar er is toch
gedacht aan moderno gemakken
en comfort. Er zijn wachtzalen met
diepe clubfauteuils, personenliften,
roltrappen en ververscliingsbuffet-
ten.
Treedt men het warenhuis bin
nen, dan wordt den binnentredende
een biljet in de hand gedrukt,
waarop het volgende te lezen is:
„Kameraden en Kameradinncn!
Het is In Uw en in ons belang,
dat U hier alles vindt, wat U
zoekt. Voor het geval dus, dat IJ
hetgeen U wenscht te koopen,
hier niet vindt, vult dan s.v.p.
dit verlanglijstje in:
1. Benaming van het artikel;
2. Vorm, maat en kwaliteit.
Wij zullen ons de grootst mogelij
ke moeite geven met Uwe wen-
schen bij onze eerstvolgende be
stellingen rekening te houden."
En naar wij vernemen, moeten
do kameraden en kameradinnen
van deze verlanglijsten een recht
omvangrijk gebruik maken.
Men kan daar weliswaar nog
niet allemaal krijgen, wat men el
ders gewend is in warenhuizen te
koopen, maar als men in 't oog
houdt, dat eenige jaren geleden in
Moskou geen goede kleeren of
schoenen te verkrijgen waren, dan
moet het als een buitongewonen
vooruitgang geboekt worden, dat
thans een groote keuze dezer ar
tikelen in den „Mostorg-winkel". 't
nieuwe warenhuis, in voorraad is.
Wel komt het vaak voor, dat
iemand, die b.v. een pak maat 44
wenscht te koopen, die maat niet
vindt. Ook het daarop volgend
grootcre en daaraan voorafgaand
kleinere nummer is dikwijls uit
verkocht. „Maar waarom maakt u
dan dag aan dag reclame en an
nonceert u, dat u van alle artikelen
een groote sorteering voorhanden
hebt?" vraagt 'n kameraad-kooper
den kameraad-verkooper. „Ja, onze
fabrieken leveren des namiddags,
en daar 's avonds tusschen 6 en 7
uur, na het sluiten der bureaux
de toeloop het grootst is, verkoopen
wij de meeste goederen nog den
zelfden dag; u moet niet 's mor
gens komen, als u een goede collec
tie wilt zien. Onze advertenties zijn
dus niet onwaar; ook bevindt zich
in de fabrieken een voorraad, wel
ke voor verscheidene maanden toe
reikend is, maar ze mogen ons
slechts een voor één dag vastge
stelde hoeveelheid leveren."
Spreekt men met de rayonchefs
van den „Mostorg-winkel", dan
verklaren zij, tot groote verrassing
van den buitenlandschen waarne
mer, dat de eischen hunner klan
ten met betrekking tot kwaliteit
veel hooger zijn dan naar hun
meening althans in Parijs, Lon
den of New York. Voor weinige ja
ren geleden waren de kameraden
nog blij, als ze ééns per jaar een
paar slechte schoenen of een min
derwaardig hemd konden koopen.
Maar nu verlangen zij kwaliteits-
gocderen, en zouden het liefst de
nieuwste Parijsche modeartikelen
willen hebben. Maar bijna alle goe
deren worden in Rusland zelf ge
maakt, en er zijn dagen, dat het
warenhuis voor 50.000 roebel al
leen aan zijden kousen verkoopt.
Groote vraag is er naar techni
sche artikelen, radio-toestellen, rij
wielen, gramofoner* Men geeft de
voorkeur aan gramofoonplaten met
„schlagers" en kijkt nauwelijks om
naar die met klassieke muziek,
welke op order van het commissa
riaat voor de Volksopvoeding ver
vaardigd zijn.
2800 personen werken in dit wa
renhuis. Het salaris van een ver-
kooper bedraagt tusschen 180 en
480 roebel. Dat is wel niet veel,
maar toch voldoende om van te
leven.
HIJ ZAL BINNENKORT GEOPEND WORDEN.
VIJF-EN-TWINTIG DEELNEMENDE STATEN,
WAARONDER ONS LAND.
De restauratielokalen der waren
huizen kunnen met elk groot res
taurant in Parijs of New York wed
ijveren. Zij zijn goed, met het oog
op comfort ingericht, en goed ge
ventileerd. Voor ongeveer vier jaar
geleden kon men nog maar twee of
drie „courscs" krijgen; vandaag
wordt er zelfs Hors d'Oeuvre varié
a la frangaise en champagne ge
serveerd.
„Maar wie kan dan zoo iets be
talen?" werd den directeur van 't
warenhuis gevraagd. Nadat hij
zich vergewist had, dat hij niet be
luisterd werd, verklaarde hij
„Eigenlijk is de kring onzer klan
ten voor deze bijzondere „gangen
maar zeer klein en die heeft dan
ook geen groote economische be-
teekenis. Maar sommigen der or-
thodoxste partij communisten ko
men hier, bestellen een hors d'oeu
vre en drinken een glas champag
ne om te kunnen zeggen, dat de
ze dingen er in Rusland zijn en
dat het levensniveau van een ar
beider van heden in den commu-
nistischen staat op een hooger peil
staat dan dat van den „bourgeois'
vóór den oorlog."
Op zichzelf is de Russische pro
ductie heden reeds zoover vooruit
gegaan, dat veel grootere goederen
massa's voor het publiek beschik
baar zijn. Maar de grootste misère
is het te kort schieten der trans
portmiddelen. Er staan b.v. in de
fabrieken van de Magnetogorsk
duizenden en nog eens duizenden
piano's gereed, en ieder communis
tisch gezin wil gaarne een klavier
bezitten. Maar de spoorwegen zijn
niet bij machto naar behooren in
het vereischtc transport te voor
zien, zoodat op het oogenblik het
leveren van een piano slechts op
de rij af in volgorde van de be
stellingen geschiedt, en dat duurt
vaak vier maanden. Inmiddels stelt
het warenhuis echter zijn piano
verkoopruimte met ongeveer twin
tig instrumenten ter beschikking
van de knapen en meisjes, opdat
gedurende den tijd, die verloopt
tusschen bestelling en aflevering
van de piano, het geleerde niet zul
len vergeten. De kleine muziekstu
denten zijn daar zoo intensief met
hun études bezig, dat zij door de
min of meer valsche tonen van
hun huurlieden rechts en links
niet gestoord worden. Zoo is dus
het warenhuis in communistisch
Rusland evenzeer een waardemeter
van den vooruitgang geworden als
in de Europeesche en Amerikaan
sche kapitalistische staten.
In verband met de spoedig in Brussel te
openen wereldexpositie, volgt hier iets
over het tentoonstellingsterrein en over
hetgeen er te zien zal zijn.
OVER enkele maanden zal de wereldtentoonstel
ling van Brussel geopend worden. Het ter-
rein, waarop de expositie zal plaats hebben,
ligt in Brussel's noordwestelijk deel, waar
een jaar geleden nog louter schuttingen,
moerassen, leelijke tuintjes en voorstadsgraslanden,
te zien waren. We spreken hier natuurlijk uitbui
tend van het stuk grond, waar het tentoonstellings
gebouw is verrezen.
3500 arbeiders hebben de lap barre vlakte in een
behoorlijk bouwterrein herschapen. Het stijgt over
een afstand van 1 kilometer thans regelmatig en
op de het hoogst gelegen plek komen de centrale
gebouwen. Dit geweldige complex bestaat uit ver
scheidene hallen, waarvan de voornaamste sommi
gen lezers %vat uiterlijk betreft, bekend moet zijn
van de Belgische postzegels. Deze hoofdha! oeslaat
een oppervlakte van 14000 M2. Uit een oogpunt van
architectuur is hij bijzonder interessant, omdat hij
steunt op bogen van gewapend beton, die een span
wijdte van 34 meter hebben en 87 meter hoog zijn.
Aan beide kanten van het hoofdpaleis strekken ziel)
hallen uit met een grondvlak van 10000 M2. Daarbij
koml een feestzaal van 5500 M2., een even groote
zaal voor oude kunst, een administratiegebouw en
een groot plein, dat door de bovengenoemde zaten
en hallen wordt omringd.
België, de gastheer, wil in het hoofdgebouw een
overzicht geven van die gebieden der moderne we
reld. waarin de economische activiteit tot uiting
komt: het verkeer, de electriciteit, het radiowezen en
de kolonisatie.
Zoo wordt de hoofdhal in een modern station hor
schapen, waar men via verschillende perrons tot de
afzonderlijke hallen kan doordringen. Alles wat met
reizen verband houdt, wordt hier tentoongesteld: wa
gon. locomotief, post, telefoon, hotelbedrijf en sta
tistiek. Het honderdjarig jubileum van de ijzeren
spoorweg op het continent, die in 1835 tusschen
Brussel en Mechelen werd aangelegd, geeft gïlegen-
htid tot vergelijkingen van historischen aard.
De verdere Belgische afdeelingen, die gas, auto
mobiel-nijverheid, voeding, leerwaren, textiel, "ihomi-
sche industrie en kunstnijverheid zullen omvatten
worden in twaalf aparte paviljoens ondergebracht.
Naast de nationale deelneming kan Belgic op een
groote internationale belangstelling bogen. Vijf-en-
twintig staten hebben ingeschreven. We laten re
hier in volgorde van registratie volgen: Frankrijk
met Marokko, Algiers en Tunis; Italië; Letland:
Tsjecho-Slowakije; Luxemburg: Egypte; Duitschland
Nederland en koloniën; Groot-Brittannië en koloniën;
Noorwegen: Zweden; Roemenië Brazilië, Polen; De
nemarken; Chili; Oostenrijk; Palestina; San Marino;
Portugal; Finland; .Toego-Slavië; Zwitserland; Honga
rije; Turkije: Bulgarije.
Met instemming van de tentoonstellingscommissie
hebben al deze staten hun eigen gebouwen opge
richt zoodat men met recht mag beweren, dat deze
wereldtentoonstelling de uitgebreidste zal worden
sinds 1900 De deelneming van het buitenland is even
wel niet langs een leien dakje tot stand gekomen.
Begrijpelijkerwijze heerschte aanvankelijk de groot
ste terughouding. De toezegging van Duitschland
heeft daarop het ijs gebroken. Eerst daarna waren
ons land en Engeland tot medewerking bereid.
Duitschland heeft zich van een prachtig stuk grond
met een oppervlakte van 15000 M2. verzekerd; naar
verluidt zou het intusschen wegens deviezenmoei-
liikheden van zijn plaats afstand hebben gedaan.
Het ligt voor de hand. dat verschillende interna
tionale congressen dit jaar in Brussel gehouden
wo:den. Ook de sport zal een belangrijke rol spelen.
Het Hevselstadion. dat 75000 zitplaatsen heett en
dicht bij de tentoonstellingsterreinen ligt, zal onge
twijfeld goedé diensten bewijzen.
Brussel hoopt leering te trekken uit hetgeen ïn
1930 in Antwerpen gebeurd is. Daar was toentertijd
een arkade gebouwd, die gekenmerkt werd cb»or ar
chitectonische schoonheid. De kosten er van bedroe
gen drie en een half millioen Belgische franken; en
toen het bouwwerk werd afgebroken, had het mate
riaal nog een waarde van 400.000 Belgische francs.
Met een bedrag van acht millioen francs had dit ge
bouw, dat bet stadsbeeld zeer verfraaide, van duur
zaam materiaal vervaardigd kunnen worden.
Met financieele hulp van het Brusselsche gemeen
tebestuur zullen de groote. te Brussel op te richten
hallen, van zoodanige bouwstof geconstrueerd wor
den dat zii behouden kunnen blijven.
Men raamt de kosten van de expositie, de deel
neming door de gemeente incluis, op 200 millioen
Belgische franken. De inkomsten hoopt men uit drie
bronnen te putten: een loterij, de huren van de
«standhouders en de entreegelden der bezoekers.
„Plaatselijke incidenten."
Tokio. Uit de kringen van het Kwantoeng-Ie-
ger wordt medegedeeld, dat de gebeurtenissen aan
de grenzen van Jehol als plaatselijke incidenten
worden behandeld. Op 1 Febr. zullen te Taktan aan
de grens van Jehol onderhandelingen met de te
genpartij plaats vinden.
Uit officieele kringen wordt tevens medegedeeld,
dat de gebeurtenissen aan de grens van Buiten Mon
golië worden beschouwd als aangelegenheden, die
uitsluitend Mandsjoerije en Buiten Mongolië aan
gaan. Naar de meening van Mandsjoerije staan de
Mongoolsche troepen op Mandsjoerijsch gebied.
Onvoorzichtigheid van een arbeider in 'n
Mandsjoerijsch munitiedepot.
Shanghai. Naar eerst thans uit Tientsin ge
meld wordt, is op 24 Januari het Mandsjoerijsche
munitiedepot Tsjinhau tengevolge van onvoorzich
tigheid van een arbeider, in de lucht gevlogen. Vier
huizen in de omgeving werden vernield en de
schade bedraagt een halfmillioen dollar. Door de
splinters van ontploffende granaten werden elf per
sonen gedood, terwijl bovendien acht soldaten en
vijftien burgers werden gewond. De leider van het
depot werd gearresteerd.
