Opoe Tjaden 106 jaar.
ALKMAAR TOCH EEN OVERDEKTE
ZWEMINRICHTING.
De typhusgevallen te Roosendaal.
Kolendampvergiftiging.
TERLEP's DROGISTERIJ
De ontaarde moeder.
Te vroeg uit de tram gestapt
Nasleep van de „Morro Caste"-ramp.
Predikbeurten.
De raad dezer gemeente vergaderde Vrijdagavond
8 uur ten raadhuize, onder voorzitterschap v^n den
heer Jhr. A. L. van Spangier.
Allen waren aanwezig.
Secretaris de heer J. Th. Kunnen.
De Voorzitter deelde mede, dat de heer Reinders
nog steeds ziek is. Spr. wcnschte hem spoedig beter
schap toe.
De minister van Sociale Zaken berichtte dat de
huidige loonnorm van f 16.50 per week op f 15 moet
worden teruggebracht, aangezien ook verleden jaar
deze loonnorm gold. Deze regeling is bereids 11
Maart ingegaan.
Van een huurder een er gemeentewoning was een
verzoek tot den raad ingekomen, waarin een andere
regeling van huurschuld werd voorgesteld. De bur
gemeester had hom medegedeeld, dat f 4 per week
moest worden betaald, daar anders loonbeslag zou
volgen. De huur dier woning bedroeg f 2.25 per week.
Na overleg met de wethouders is de som nader
bepaald op f 3.25 per week.
Voorzitter stelde voor, bovenstaande voor kennis
geving aan te nemen.
De heer Kwadijk dacht, dat er ten aanzien van
de loonen, niet kon worden gezegd, dat er van vast
loon sprake is. De bouwers kunnen niet meer beta
len, maar de arbeider is weer de dupe Spr. is togen
deze verlaging. Aanstonds moet het wcrkverschaf-
fingsloon weer verlaagd worden en komt men ten
slotte op niets.
De Voorzitter antwoordde dat het voorschrift van
den minister is en dat dit moet worden uitgevoerd.
De heer Kwadijk wilde ten aanzien van het adres
van den huurder een soepele toepassing aanbevelen.
De rekening van den Keuringsdienst in den kring
Oudkarspel sluit met een nadeelig saldo van f 480.69
Vastgesteld werden de voohschotten, overeen
komstig art. 101 der lager onderwijswet 1920.
Verhuur gymnastieklokaal.
De r.k. gymnastiekver. Door Vlugheid Vooruit ver
zocht eenmaal per week gebruik te mogen maken
van het gem. gymnastieklokaal, voor het houden
van gymnastiekoefeningen. Voor zoover mogelijk
ook gebruik te mogen maken van de aanwezig zijn
de toestellen als brug, paard en rek. Als vergoeding
stelt de vereeniging gaarne het gemeentesubsidie ter
beschikking.
B. en W. stelden voor op het verzoek gunstig te
beschikken, tegen vergoeding van een huur van f 3
per oefeningsavond.
De heer Schrijver vond het bedrag wel wat hoog.
De heer Kwadijk juichte het voorstel van B. en W.
toe. doch zou gaarne later, als de vereen, een tijdje
gebruik gemaakt heeft, den priïs bepalen.
Er zijn nog andere vereen, ook, merkte spr. op. die
het niet betalen kunnen. Het muziekgezelschap,
waarvan snr. lid is, kan het ook niet betalen.
Voorzitter: Komen die dan ook?
Na eenige besprekingen besloot men het voorstel
van B. en VV. aan te nemen
Onderwijzer U.L O-school.
De Voorzitter herinnerde aan het verleden jaar
genomen besluit om een leerkracht aan te stellen tot
1 April, of eerder als het vereischte aantal leerlingen
werd bereikt, voor een definitieve aanstelling. Dit is
helaas niet bereikt. Momenteel is bet aantal leerlin
gen 51. Per 1 April zal het leerlingental echter ruim
70 bedragen .B. en W. stellen daarom voor. den tijde-
lijken leerkracht voorloonig weer aan te stellen tot
1 Januari 1936. Dan zal men tot definitieve aanstel
ling van een derde leerkracht kunnen overgaan.
Voorzitter vestigde de aandacht on de mogelijk
heid, dat, in bijzondere gevallen het Rijk do bezoldi
ging voor zijn rekening neemt. bijv. bij een piotselin
ge stijging van het aantal leerlingen.
Getracht zal worden deze mogelijkheid hier te zien
toegepast.
Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen.
De heer Kwarlijk vroeg of de eventeuele vergoe
ding van het Rijk niet ten goede kan worden ge
bracht aan den onderwijzer.
Voorzitter antwoorde. dat dit zeker zou moeten ge
schieden, als de Minister beslist dat de onderwijzer
kan worden aangesteld.
Begrootingen 1935.
I
De begroeting van bet burg. armbestuur sluit in
ontvangsten en uitgaven op f 718*h T-Ticrin is gerekend
op een gemeentesubsidie van f 7000.
De begrooting werd vastgesteld.
De begroofingen der gem. lichtbedriiven sluiten
als volgt: Elecfriciteitsbedriif op f 85263.39 in
de begrooting is opgenomen een bedrag van flO.OOO
wegens winsfnitkeering de gemeenten. Verleden
jaar bedroeg de wnst f 4745.
Gasbedrijf. Begrooting sluit op f85213.80. Tn deze
begrooting is geen winstuitkeering aan de gemeen
ten orxrenomen. Verleden jaar bedroeg de winst
f 2137.75.
De heer Kooij stelde voor, dat wanneer weer eens
een verlaging van de gasprijzen werd overwogen, dat
de meterhuur allereerst werd weggewerkt.
De Voorzitter antwoordde, dat hierover urente pra
ten is. De baten van de meterhuur kan het bedrijf
niet missen.
De heer Schrijver vindt het onbillijk dat de om
zetbelasting wordt geheven op de meterhuur.
Voorzitter lichtte het standpunt van de gascom-
missie toe.
De begrooting werd aldus vastgesteld.
Gemeentebegrooting 1935.
Vervolgens is aan de orde de behandeling der ge
meentebegrooting, dienst 1935.- Deze begrooting sluit
op een totaal aan ontvangsten en uitgaven van
f 121.096.76, met een post voor onvoorzien van
f 1123.22.
De heer Kansen stelde voor, de wethouderssalaris
sen te verlagen van f 200 op f 175 en de presentiegel
den van de raadsleden van f2.50 op f2 te brengen.
Voorzitter ontried den heer Kansen dit voorstel.
Vooral in dezen tijd zijn de werkzaamheden zeer toe
genomen. Er is eerder aanleiding tot verhooging.
De heer Kansen handhaafde zijn voorstel. Aan een
arbeider wordt ook niet gevraagd, of hij er mee toe
kan als een verlaging van f 15 op f 12 wordttoegepast.
De voorzitter vond de vergelijking niet opgaan.
Als een werkgever het betalen kan, verschuilt hij
zich niet achter een ander die niet betalen kan. Do
gemeente Noordscharwoude kan het nu nog betalen.
De heer Kansen kon hier niet mee accoord gaan.
De belastingen moesten toch tamelijk worden ver
hoogd om de begrooting sluitend to maken.
Wethouder Ootjers kon zich met de verlaging wel
accoord verklaren, de tijdsomstandigheden in aan
merking genomen.
De heer Kooii was ook verlaging.
De heer Duijves was tegen verlaging, gezien het
vele werk, maar als de heer Ootjers er zelf al ac
coord mee gaat
Wethouder Barten was ook voor verlaging.
De heer Schrijver had zich er over verwonderd,
dat de wethouders de eigen posten op de begrooting
aanvechten. Dat gaat spr. boven z'n pet.
De heer Ootjers antwoordde er steeds voor te zijn
geweest, doch had het in B. en W. niet voorgesteld
om geen moeilijkheden te krijgen zooals al meer was
voorgekomen.
De heer Kwadijk wa3 ook tegen verlaging. In de
commissie was men met de post accoord gegaan. Spr.
was van meening, dat men het er wel aan ver
diende., Er kunnen andere raadsleden en wethouders
komen na de verkiezingen.
Het voorstel van den heer Kansen werd met 5 te
gen 2 stemmen, die der heeren Kwadijk en Schrijver,
aangenomen.
De bijdrage aan de commissie van de 50 Westfrie-
sche gemeenten, wilde de commissie schrappen.
Voorzitter ried dit af, evenals wethouder Ootjers.
De hccren Kooij, Schrijver, Kwadijk, stemden tegen
het voorstel van B. en W. den post te handhaven. Het
werd echter aangenomen.
De post voor het volgen van een cursus door den
gem.-veldwachter werd geschrapt.
De heeren Ootjers, Barten en Kansen stemden voor
dezen post.
De commissie stelde voor de post subsidie aan de
Zweminrichting te Oudkarspel in te trekken,.
B. en W. stelden voor f 25 beschikbaar te stellen,
ook in verband met de plannen van de vereeniging
om de inrichting te verbeteren.
De heer Schrijver vond het niet svpathiek, dat
al voor de totstandkoming der inrichting om subsidie
werd gevraagd. Spr. is tegen subsidie.
De heer Kwadijk zeide, voor cultureel werk te zijn.
Spr. zou wel willen, dat eenige voorwaarden werden
gesteld ten aanzien van de kinderen.
De heer Duijves is tegen, uit zedelijkneidsoverwe-
gingen (er worden gemengde baden gehouden) en
omdat de inrichting buiten de gemeente ligt.
Ook de heer Barten deelde deze bezwaren
Tenslotte werd de post geschrapt. Voor handha
ving stemden de heeren Ootjers Kwadijk en Kansen.
De commissie stelde voor. de pensioenpremie voor
den gem.-opzichter bij zijn salaris te voegen.
Het voorstel werd aangenomen met 4 togen drie
stemmen, die der heeren kansen, Ootjers en Barten.
De heer Kwadijk verklaarde zich tegen de subsi
die van den Landstorm.
In verhand met de werkloosheid stelde de commis
sie voor een commissie uit den raad te benoemen
r.m werkobjecten m deze gemeente te zoeken, waar
door hi t geld in de gemeente kan worden gehouden.
Voorzitter antwoordde, dat in deze gemeente geen
objecten zijn, waarvoor subsidie kan worden ver
kregen. Men moet het ook zoo zien, dat het goed is,
Jat er gelegenheid tot plaatsing is in Schoorl. Wat
moest men, als er geen gelegenheid bestond.
De heer Kooij merkte op, dat het plan Kwadijk in
dertijd nooit is onderzocht.
De heer Kwadijk zou willpn probeeren, gebruik
te maken van het 60 miilioen-plan. Spr. vond er wel
wat voor te zeggen, dat een onderzoek werd inge
steld. Dat kost niets.
Na ampele besprekingen of men wèl een commis
sie zou benoemen of niet, besloot men maar verder
te gaan.
Bij de rondvraag vroeg de heer Kwadijk naar de
regeling van het doktersfonds.
Voorzitter antwoordde, dat reeds eenige maatre
gelen waren getrofien voor hen, die niet tot betaling
in staat waren.
Na nog eenige besprekingen volgde sluiting.
Voor de V.A.R.A.-mïcrofoon geïnterviewd
Zooals reeds elders in dit nummer gemeld, heeft
Opoe Tjaden te Groningen, de oudste inwoonster
van ons land, haar 106den verjaardag gevierd.
Gisteravond heeft de heer Overdiep de 106-jarige
voor de V.A.R.A.-raicrofoon geïnterviewd. Dit inter
view is wel «enigszins een teleurstelling geworden,
want opoe Tjaden heeft niet veel losgelaten.
Vriendelijk verduidelijkend zei de heer Overdiep
tot opoe, dat heel Nederland naar haar zat te luis
teren. Maar ach, de moderne techniek ging haar
te hoog, en schijnbaar vatte zij niet, wat er precies
aan de hand was.
Maar zoover kreeg de heer Overdiep haar toch
wel, dat zij met een ferme stem oen van haar zoons
Berend in Amsterdam groette.
Opoe Tjaden is in Duitschland geboren en kwam
op 23-jarigen leeftijd in ons land, waar zij op woon
schepen met de mannen mee trok. Een gemakkelijk
leven heeft zij dus niet gehad.
Op een vraag, hoe het komt, dat zij zulk een hoo-
gen ouderdom bereikt heeft, antwoordde zij in plat
Groningsch: „Weit nait", hetgeen in het Nederlandsch
vertaald beteekent: Weet het niet.
Maar in elk geval is die leeftijd niet te danken aan
comfort, hygiëne, enz., want opoes vertrek meet 3 bij
3. Zij slaapt in een hooge bedstede, waar zij eiken
avond nog dapper in klimt 's Morgens om zes. zeven
uur is zij op. Om een had en dergelijk modern com
fort bekommert opoe zich niet
Ter gelegenheid van haar verjaardag logeert haar
dochter ook al tusschen de 60 en 70 bij haar,
en gelijk dat een gastvrouw betaamt, was opoe het
eerst opgestaan en had thee gezet
Met het moderne verkeer kan zij het niet eens wor
den. Zij gaat eiken dag met haar karretje de stad
in en onlangs had zij het te kwaad met een verkeers
agent Deze had het sfonteeken gegeven, maar wat
had opoe daar mee te doen?
Toen hij haar zeide te moeten wachten, gaf zii hem
ten antwoord: „Ach, kwajong, bemoei je met je ei
gen zaken."
Zie. zei de heer Overdiep, dat mag opoe wel en dat
mogen wij niet. Schijnbaar had het oudje ndeizier in
het interview, want zij zat voortdurend te lachen.
Aan het slot heeft zij nog eens haar kinderen en
kleinkinderen goeden dag gezegd en uit eigen bewe
ging vertrouwde zii de microfoon toe. dat zii een
mooi feest had gehad
106 jaar 't is een heele leeftijd.
Toen de Alkmaarsche raad voor enkele maanden
besloot om het verzoek van het comité voor 't stich
ten van een overdekte zweminrichting, om daarvoor
een deel van het oude ziekenhuistorrein beschikbaar
te stellen afwees, omdat dit terrein voor publieke
doeleinden niet gemist kon worden, kwam daarbij
duidelijk als de wensch van den raad tot uiting, dat
het niet wenschelijk werd geoordeeld, om de onder
handelingen met het comité af te breken.
Ingevolge deze beslissing zijn B. en W. met het co
mité in contact gebleven en in de Donderdag, na de
openbare raadsvergadering gehouden co.uitévergade
ring, die van half vijf tot kwart voor zes duurde,
deelden B. en W. mede. zoo lezen we in de „Alkm.
Crt.", dat B. en W. met het comité tot overeenstem
ming waren gekomen over de beschikbaarstelling
van een terrein acjgter het voormalig Burgerwees
huis, met als inga* de poort naar de voormalige
spijskokerij recht tegenover de Dubbelebuurt.
B. en W. wilden dit terrein voor f 15 per M2., tot
een totaalbedrag van f21.000 beschikbaar te stellen,
te betalen in 15 jaarlijksche annuiteiten.
Het comité wenschte niet hoogei te gaan dan
f 17.000 of f 13.50 per M2
Verschi.lende raadsleden oordeelden deze prijs,
voor een ingesloten terrein voldoende en waren bo
vendien van ooi-deel, dat een overdekte zweminrich
ting een mede-factor was om Alkmaar, als centrum
stad, voor meerderen aantrekkelijk te maken.
Deze leden bleken echter een kleine minderheid
te vormen en ten slotte vereenigde de raad zich met
het voorstel om het bedrag op 21.000 te stellen, doch
de betaling in 20 jaar mogelijk te maken.
Wij weten niet hoe het comité op deze beslissing
zal reageeren, doch zijn van oordeel, dat het ver
schil niet zoo groot is, dat het besluit onaanvaard
baar kan worden geoordeeld.
Het moge waar zijn, dat de houding van de ge
meentelijke overheid tegenover de overdekte zwem
inrichting ongunstig afsteekt tegen die welke werd
aangenomen tegenover de open zweminrichting,
waarvjor het terrein voor fl beschikbaar werd ge
sleld, terwijl bovendien de rente van f50.000 van het
ingestoken kapitaal werd gegarandeerd, doch men
dient hierbij in het oog te houden, dat de open
zweminrichting in hoofdzaak ten dienste van den
kleinen man tot stand is gebracht, terwijl de over
dekte wel in hoofdzaak ten dienste van het meer
gegoede deel van de burgerij tot stand zal komen.
In ieder geval achten wij het verschil zoo klein,
dat het zeker wenschelijk is. dat het comité spoedig
de toegetreden spaarders tot het Sportfondsenbad
bijeen roept, ora over de aanvaarding van sraads
besluit een beslising te nemen.
Besmettingshaard nog niet definitie!
vastgesteld.
In aansluiting aan het bericht elders in dit num
mer, inzake de geconstateerde typhus gevallen te
Roosendaal, wordt nog gemeld, dat sedert eenige da
gen het aantal ziekte-gevallen nog met twee is toe
genomen. De toestand van deze patiënten is ook ern
stig.
Intusschen is gebleken, dat het nog niet positief
vast staat, dat het water uit den put van den garna
lenkoopman te Arnemuiden, onder wiens klanten de
eerste ziektegevallen zich moeten hebben voorgedaan,
besmet is en als besmettingshaard moet worden aan
gewezen. Het onderzoek dienaangaande wordt nog
voortgezet.
Wel wordt, ook door den inspecteur van de Volks
gezondheid, als vermoedelijk aangenomen, dat de be
smettingshaard der ziektegevallen te Arnemuiden
moet worden gezocht.
Twee bejaarde zusters bewusteloos gevonden.
De oudste in levensgevaar.
Gisternacht heeft zich ten huize van de hoogbejaar
de dames Keulen, resp. 86 en 76 jaren oud in de Mo
lenstraat te Beek (L.) een geval van kolendamp-ver
giftiging voorgedaan.
De slaapkamer van de twee gezusters bevindt zich
in een aangrenzend vertrek van de keuken, waar
in een ouderwetsch fornuis brandde, dat van boven
niet voldoende afgesloten.
Als gevolg hiervan is de kolendamp de slaapkamer
waarvan de deur openstond, binnen gedrongen. Ze
werden gisterochtend in bewusteloozen toestand aan
getroffen.
Dr. Stassen heeft onmiddellijk geneeskundige hulp
verleend.
De oudste der beide zusters is nog steeds buiten
kennis en verkeert in levensgevaar.
De toestand van de 76-jarige dame is van dien aard,
dat voor haar leven niet behoeft te worden gevreesd.
De Duitsche Rijksleider Adol! Hitier inspecteert de eerewacht, die voor de kanselarij te Ber
lijn was opgesteld bij de ontvangst van den nieuwen Spaanschen gezant, die zijn geloofs
brieven kwam overhandigen.
Barometerstand op Zaterdagmorgen 8 uur: 775 m.M.
Temperatuur: 3.5 gr. C. is 38 gr. F.
Windrichting': Npord-Noordwest.
Verdere vooruitzichten: Goed weer.
HEDENAVOND om 6 uur: Heropening van
(voorheen Gebr. Rotgans).
Apothekers-Assistenten. Opticiens.
Het trenrspel van de doodgevonden kinderen
in de kelderwoning te Berlijn.
Vrijdag is het getuigenverhoor in het proces tegen
vrouw Jünemann, de ontaarde moeder, die haar
kinderen verwaarloosde, voortgezet.
De moeder van beklaagde's minnaar „Karli", ver
klaarde, dat den 18cn Januari de beklaagde voor
de eerste maal in haar woning was verschenen en
zich voorgesteld had onder haar meisjesnaam. Van
den 27sten Januari af had vrouw Jilnemann gere
geld bij haar minnaar overnacht. Als kostgeld had
zij levensmiddelen en een kolenkaart van het win-
terhulpwerk gegeven.
De hoofdgetuige „Karli", wien de aanklacht ver
wijt, dat hij vrouw Jünemann tot de afschuwelijke
daad heeft aangezet, schilderde vervolgens, hoe hij
de beklaagde had leeren kennen. Zij had zich onder
haar meisjesnaam voorgedaan en gezegd dat zij
slechts bij het gezin Jünemann in den kost was. Eens
had zij hem zelfs in haar woning meegenomen met
de mededeoling, dat zij aan de kinderen van de men-
schen waar zij in huis was, te eten moest geven. Ge
tuige had uit niets kunnen opmaken, dat zijn min
nares de moeder van de kinderen was. Eerst later
had hij op het politiebureau vernomen, dat zij ge
huwd was en drie kinderen had.
De president wees den getuige er op, dat zijn voor
stelling van de zaken niet overeenstemde met die
van de beklaagde. Volgens haar verklaringen toch
zou getuige de beklaagde verhinderd hebben om
haar kinderen naar een inrichting te brengen.
Dr. Halleman van het instituut voor gerechtelijke
geneeskunde was met de recherche meegegaan. Hij
zei dat hij het meisje Ingeborg van 4 maanden
dood in de waschmand had gevonden en dat ook
het jongetje Wolfgang van een jaar en negen maan
den al dood was geweest.
Het meisje woog 3.3 K.G, het jongetje ongeveer 7
K.G. Nog ellendiger zag Bernard. het iongofie van
31/? iaar. er uit, dat toen nog leefde. Bii oen lengte
van 94 c.M. woog het kind nog geen 10 K.G. Het li
chamelijke verval was al zoo erg, dat de organen
geen voedsel meer tot zich konden nemen of ver
werken konden, zoodat alle pogingen van de genees
heeren om tenminste het leven van dit kind nog te
kan men er onschuldig inloonen."
Bii het microscopisch onderzoek na den dood bleek
duidelijk, dat de kinderen van honger en dorst wa
ren omgekomen. Voedselresten waren niet meer te
vinden. Bovendien was de temperatuur ip het huis
zoo laag. dat ook daarvan de kinderen nadeelige ge
volgen hadden moeten ondervinden.
Hierna werd nog ..Kadi's., vriend T. R. gehoord,
die verklaarde, dat Karli hem gezegd had. dat hii de
ware liefde voor de beklaagde niet koesteren kon,
maar dat zij huiselijk en vlijtig was en hij wel aan
haar wennen zou. Toen het treurspel van de kinde
ren ontdekt was. moet Karli gezegd hebben: ..Zoo
kan m ener onschuldig inloonen."
Ten slotte werd de rechter van Instructie gehoord,
die meedeelde, dat de beklaagde er langzaam aan en
geleidelijk toe is overgegaan Karli te bezwaren. Deze
had van den beginne af êtellige en duideliike ver
klaringen afgelegd. Vandaag worden nog twee ge-
neesheeren als deskundigen gehoord. Of er vandaag
ook reeds vonnis geveld zal worden is niet bekend.
Overreden en gedood.
Donderdagavond omstreeks half elf stapte mej. M.
Warna, in dienstbetrekking bij mevr. Blocq van
Haersma de With, ter hoogte van de Buntlaan on
der Driebergen uit de tram, voordat deze geheel
stilstond, meldt de Utr. Ct. Zij kwam te vallen en ge
raakte onder de wielen. De tram, die onmiddellijk
tot stilstand werd gebracht, moest worden opgevijzeld
om het slachtoffer te bevrijden. Het bleek, dat een
der beenen vrijwel geheel was afgereden en nog tal
van andere kwetsuren den toestand van de ongeluk
kige hoogst bedenkelijk maakten. Spoedig was een
drietal doktoren ter plaatse, die de eerste hulp ver
leenden. Het slachtoffer werd per ziekenauto naar de
Rijksklinieken te Utrecht overgebracht., waar zij in
den loop van den nacht aan de bekomen verwondin
gen is overleden.
Tweede marconist doet poging tot zelf
moord.
New York. De tweede officier-marconist van de
„Morro Castle", cGorge Allagner. tegen wien bij het
officieele onderzoek naar de oorzaken van de cata-
strophe van genoemd sch'p ernstige beschuldigingen
waren geuit, heeft gepoogd zelfmoord to pleg«-n. Hij
werd bewusteloos gevonden in de met gas gevulde
keuken van zijn woning. Hij is inmiddels naar hei
ziekenhuis vervoerd, waar men hoopt zijn leven te
kunnen redden.
ZONDAG 31 MAART.
NED. HERV. GEMEENTE.
winkel, geen samenkomst, wegens ongesteldheid.
Bergen .voorm. 10 uur, Ds. Van den Kieboom.
GEREF. GEMEENTE.
Bergen, voorm. 10 uur en nam. 5 uur. de heer J. II.
Slager, hulpprediker.
E. V. „MARANATHA".
Borgen (Dr. van Peltlaan 1). voorm. 10.30 uur,
Ds. A. A. Donszelmann, van Amsterdam.
