Geen Duitsclie overwinning
bij de verkiezingen te Dantzig
„Het Sierhuis"
Kunst- en Gebruiksvoorwerpen.
KIJKEfl ,sKO0PErU,j(lOE(K
Bertels'
Opfokvoeder
Postrekening
No. 23330
Int. Telef
No. 20
8 PAGINA'S.
Buitenland
Op naar Stresa!
WERVELSTORM BOVEN DE PHILIPPIJNEN
ORKAAN TEISTERT YUCATAN.
DE GROOTE OPERATIE DER
ONTWAPENING.
Baldwin over den politieken toestand
in Europa.
Sensationele lage prijzen.
J. KLERK,
De ramp van de Leeuwerik
Een rouwdienst te Brilon.
c
DE MELKHANDEL GEORGANISEERD.
Dinsdag 9 April 1935.
SCHAGER
78ste Jaargang. No. 9697
COURANT.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij Inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkorhcnd nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent (bewijsno
Inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
Onze Nederlandsche valuta
zegeviert
Toen de wijze heeren te Versailles hoofdzakelijk
uit brokken van het oude Czaristische Rusland en
het overwonnen Duitschland, het oude koninkrijk
Polen weder als republiek deden herleven, stootten
zij op de moeilijkheid, dat dit groote rijk slechts een
uitgang naar de zee kon worden gegeven over
zuiver Duitsch gebied.
In die dagen hield men uit den aard der zaak al
heel weinig rekening met Duitsche bezwaren en men
trok dan ook een smalle doorgang de Poolsche
corridor dwars door Oost-Pruisen, aan het eind
van welke doorgang de zuiver Duitsche stad Dant
zig lag.
Hoewel men weinig om den overwonnen vijand
gaf, vond men het toch wel een weinig te gewaagd
om ook deze groote havenstad aan Polen toe te wij
zen en maakte toen van Dantzig en naaste omge
ving een soort autonoom republiekje met een eigen
grondwet en eigen regeering, welks onafhankelijk
heid door den Volkerenbond werd gegarandeerd.
Aan Polen wercl wel het vrije gebruik van de wa
terwegen toebedeeld, maar verder bleef het staatje
Dantzig van ieder onafhankelijk.
Weinig heeft men bij het stichten van dit repu-
bliekjo kunnen vermoeden, dat hier, op dit kleine
stukje oud-Duitsch gebied, nog eens een vinnige
strijd zou worden gestreden tusschen een her
nieuwd Duitschland en s den Volkerenbond.
Wel vond deze strijd niet plaats met de blanke
wapenen en diende slechts de stembus als kamp
plaats, dat neemt echter niet weg, dat de strijd in.
wezen, ging om terugkeer naar Duitschland en dus
vernietiging van de schepping van Versailles.
Begrijpelijk is dan ook, dat de volksstemming in
Dantzig door Duitschland met bijna even groote be
langstelling werd gevolgd als het plebesciet in het
Saargebied, omdat het ook hier in wezen ging om te
rugkeer van afgestaan gebied naar het groote Ger-
manenrijk. Het spreekt vanzelf dat Dantzig zich niet
éven imiig als de Saar bij Duitschland zou kunnen
aansluiten, doch het zal ieder duidelijk zijn, dat de
vercischte tweederde meerderheid een grondwet zou
hebben gebracht, die zoo geheel zou aanpassen bij
die van het aangrenzende moederland, dat de practi-
sche aaneenvoeging een feit zou zijn geworden.
Het is dan ook geen wonder dat het nationaal-
socialistisch Duitschland ales op haren en snaren
heeft gezet om de twee-derde meerderheid te beha
len en het feit dat zoowel Goebbels als Rudolf Hess
en Goering in de verkiezingsdagen naar Dantzig zijn
gezonden om het strijdvuur der Nazi's aan te wak-
kren, wijst er op welk groot belang Hitier het achtte
om ook hier de overwinning te behalen.
Op Dantzig heeft hij echter het hoofd gestooten.
Wel kunnen de nationaal-socialisten bogen op een
groote toename van het stemmental en op een ver
sterking van hun positie, maar een even eclatante
zegen praal als in het Saarbekken bleef achterwege,
omdat zij slechts ongeveer 60 pet. der kiesgerechtig
den achter zich bleken te hebben.
Als objectieve beschouwers van het wereldgebeu
ren kan het ons onverschillig laten hoe deze stem
ming is verloopen, als Europeanen kunnen wij ons
echter in het resultaat slechts verheugen.
Zou toch de vereischte meerderheid door de Nazi's
zijn behaald, dan konden met wiskundige zekerheid
tal van zeer gevaarlijke internationale complicaties
worden voorspeld en daar de situatie in ons wereld
deel al moeilijk genoeg is, kunnen wij slechts dank
baar zijn, dat althans deze moeilijkheid aan ons
voorbij gaat. hoewel wij zeer goed de ontvredenheid
kunnen begrijpen, die ovër het bereikte resultaat in
Duitschland heerscht
MacDonald gaat ook naar Stresa.
Anthony Eden lijdt aan een nerveuse hartaandoe-
ning en zal dus niet naar Stresa kunnen gaan om
daar persoonlijk zijn indrukken van Moskou, War
schau en Praag weer te geven.
Het spreekt vanzelf, dat dit een groote tegenvaller
is, hoewel zijn ziekte nauwelijks iets aan de groote
lijnen, die zullen worden getrokken, zal veranderen.
In zijn plaats gaat thans het hoofd der Engelsche
regeering MacDonalcl naar Stresa, zoodat Sir Simon
met den Kabinetsleider zelf, Brittannië zal vertegen
woordigen. Naar verluidt zal thans ook Flandin
naar Stresa vertrekken, waaruit dus genoegzaam
blijkt welk groot belang men in diplomatieke krin
gen aan deze samenkomst hecht.
Thans nu de boel hopeloos dreigt vast te loopen,
gaat men blijkbaar de zaak eens grondig bespreken
en zal men trachten uit het moeras te komen, waar
in men zichzelf heeft gebracht.
Want het is wel zeer gemakkelijk om Duitschland
maar van alles de schuld te geven. Ook de geallieer
den treft blaam en eigenlijk in nog grootere mate.
Toen zij de ontwapeningsconferentie steeds en
steeds weer sabotteerden en de geduldige Hender-
son bijna tot wanhoop brachten, bleek ten volle hun
onbekwaamheid en onwil om het groote offer der
wapenbeperking te brengen en om de door den groo-
ten Staatsman Briand aangewezen weg naar een
Europeeschen statengemeenschap in te slaan.
Europa een gekkenhuis.
Is het wonder dat Baldwin gisteravond in een te
Llandrinclad (Wales) gehouden rede Europa verge
leek met een inrichting voor geesteszieken?
Alle volken begrijpen zeer goed, dat de tegenwoor
dige toestand, naar het verderf moet leiden,
maar Baldwin zeide het zoo kernachtig geen
enkel land voelt zich in staat de groote operatie der
ontwapening te ondergaan.
De vrede wordt opgeofferd aan de voorbereiding
Üen oorlogl
Dat wij onder deze omstandigheden als resultaat
van Stresa geen schoon vredesgebaar verwachten,
zal men genoegzaam begrijpen.
Alvorens de bezinning komt, zal de menschheid
waarschijnlijk nog langs meer doornige paden moe
ten gaan dan waarop zij thans reeds haar wankele
schreden zet.
NEDERLAND SLAAT EEN AANVAL AF.
Wij kunnen niet nalaten nog even te wijzen op het
feit, dat Nederland en Zwitserland in de afgeloopen
week met groot succes een algemeene aanval op
hun muntpariteit hebben afgeslagen.
Direct na den val van de Belgische valuta begon
het offensief tegen de gave Hollandsche gulden en
de sterke Zwitsersche franc en hoewel in de eerste
dagen een succesje niet uitbleef, bleek al spoedig
dat dit refireeren, slechts een tactische manoeuvre
van onze Centrale Bankinstelling was, die op het
juiste moment de baissiers met bebloede koppen
deed terugdeinzen.
Onze gulden staat thans sterker en hechter dan
ooit te midden van de op en neer deinende munt
soorten der wereld en wordt meer en meer het sym
bool van een muntpolitiek, die door velen te kwader
ure is bespot en belasterd, maar thans toch door
steeds sterker groepen, vooral in de landen met ge
devalueerde munt, als de eenig juiste wordt gezien.
Het was dan ook wel opvallend, dat de zege van
de Hollandsche gulden in de Londensche city werd
beschouwd als een groote overwinning van het goud-
blok en als een motief om thans eindelijk tot stabi
lisatie op goudbasis van het pond over te gaan. om
dat nu wel duidelijk was gebleken, dat Nederland
in staat zou blijven haar pariteit te handhaven, zoo
dat men meende af te moeten stappen van het idéé
om eerst dan naar het goud terug te keeren, als
alle landen deze basis zouden hebben verlaten.
Wij zullen dan ook deze overwinning als een on
bloedige nationale zege moeten beschouwen, omdat
onze betrouwbare waardemeter voor ons land in de
komende tijden van buitengewoon groot economisch
belang zal blijken te zijn
De provincies Samar en Albay zwaar
geteisterd.
Reuter meldt uit Manilla: De provincies Samar
en Albay zijn geteisterd door een zwaren wervelstorm,
die groote schade heeft aangericht.
Men vreest, dat talrijke personen om het leven ge
komen zijn. Duizenden menschen zijn dakloos.
Te Borongen aan de Oostkust van Samar zijn 25
personen gedood en vrijwel alle huizen vernield.
Te Catbalogas, de hoofdstad van Samar, zijn vier
dooden te betreuren, terwijl talloos velen werden ge
wond. De schade wordt daar alleen op eenige hon
derdduizenden dollars geschat.
Nader uit Manilla: Tot dusverre zijn 33 slachtoffers
van den typhoon geborgen. De geheele bevolking van
Borongan, een plaats met 21000 zielen, is dakloos.
Mexico: Naar uit Merida wordt gemeld, heeft
gisteren een geweldige orkaan het schiereiland
Yucatan geteisterd.
De storm lichtte een personentrein uit de rails en
wierp de wagons om. Drie personen werden gedood
en 20 gewond.
De orkaan vernielde binnen enkele minuten de tele
foon- en lichtleidingen te Merida en richtte groote
schade aan de huizen aan.
„Zoo nu en dan heb ik het gevoel dat ik mij
in een krankzinnigengesticht be
vind."
De naties hebben niet den weg des vredes ingesla
gen, maar bevinden zich op paden, die tot den oor
log kunnen leiden, aldus de Engelsche staatsman
Baldwin, in een rede, welke hij gisteravond heeft ge
houden te Llandrindod, een plaatsje in Wales. Ik ben
geen pessimist, ging de spreker voort, maar zoo nu
en dan heb ik het gevoel, dat ik mij in een krankzin
nigengesticht bevind. Een satiricus in de één en twin
tigste eeuw zou omtrent het huidige tijdvak kunnen
schrijven, dat de oorlog de gezondheid van de groote
mogendheden ernstig had geschaad en dat het her
stel herhaaldelijk onderbroken werd door instortin
gen gepaard gaande met koortsen, welke somtijds ge
vaarlijke hoogten bereikten. Er waren oogenblikken
dat men ernstig vreesde, dat de ziekte wederom zou
uitbreken en de slachtoffers met dezelfde hevigheid
zou besmetten als de pest van 1914. Medicijnen wer
den van Parijs en Locarno uit toegediend.
De patiënten bleven leven, maar men kon zeggen,
dat geen hunner een krachtige gezondheid genoot. Al
len leden zij onder de behandeling, welke de dokters
hen te Versailles hadden voorgeschreven.
Geen één voelt zich in staat de groote operatie der
ontwapening te ondergaan. Sommigen zeggen, dat het
geneesmiddel tegen de bewapening is nog meer te
bewapenen, anderen zijn van oordeel, dat de heele
ziekte een product van de verbeelding is, een genees
middel zou erger zijn dan de kwaal en zou een on
gunstige wending tengevolge hebben, te weten oeco-
nomisch nationalisme. Dan zijn er nog die een paar-
demiddel toepassen, n.1. de dictatuur. De diploma
tieke reizen door Europa gelijken een ronde door een
inrichting voor geesteszieken. De vrede offert men
op aan de voorbereiding ten oorlog.
Europa boezemt ons allen zoo zeer belang in, dat
Onze étalages tonen U slechts een klein gedeelte
van onze grote voorraad
Let U eens op het prachtige nieu
we aardewerk de zéér bijzondere
modellen warme beige en oranje
kleuren maar bovenal op de
„LEERDAM" Kunstglaswerk.
„PLAZUID" Serviezen.
„GERO" Zilmeta.
HET SIERHUIS
Speciaalzaak voor geschenken.
Laagzijde B 27.
Schagen
Vandaag de aankomst van het stoffelijk
overschot der slachtoffers te
Amsterdam.
In de stad Brilon, waar overal de vlaggen half
stok hangen, als hulde aan de nagedachtenis van
de slachtoffers van de ramp van de Leeuwerik, zal
vanochtend om 10 uur een rouwdienst gehouden
worden. Hierbij zullen behalve de vertegenwoordi
gers van de K.L.M. aanwezig zijn de opperregeerings
president van het district, de burgemeesters van
Brilon en omliggende plaatsen, de Nederlandsche
consul uit Dortmund en een afdeeling zweefvliegers.
Er zijn bloemen gezonden door de stad Brilon, door
den consul te Dortmund en door de K.L.M.
Na afloop van den rouwdienst vertrekt de stoet
naar Nederland.
De aankomst te Amsterdam.
De auto's, waarmede het stoffelijk overschot der
slachtoffers naar ons land zullen worden overge
bracht, zullen, naar verwacht wordt, hedenavond
omstreeks zes uur te Amsterdam aankomen.
Het stoffelijk overschot van den heer mr. W. de
Vlugt wordt naar de ouderlijke woning op de Hee
rengracht vervoerd; dat van de overige slachtoffers
wordt overgebracht naar de begraafplaats Zorgvlied.
De begrafenis van den heer de Vlugt zal Woensdag
middag om 12 uur plaats hebben op de Oosterbe
graafplaats te Amsterdam. De vijf leden der beman
ning worden Donderdagmiddag om half twee op
Zorgvlied ter aarde besteld.
Het lijk van den heer H. Briel, dat men intusschen
heeft kunnen identificeeren, wordt eveneens afzon
derlijk ter aarde besteld; dit zal in Ginnelcen ge
schieden; het tijdstip is echter momenteel nog niet
vastgesteld.
Betuigingen van deelneming.
De Tsjechische gezant, dr. I. Krno, heeft, zooals
met_ een enkel woord reeds werd gemeld, naar aan
leiding van het ongeluk met de „Leeuwerik" een
schrijven aan den heer Plesman gericht, waarin hij
allereerst uiting geeft aan zijn deelneming met den
slag, welke de K.L.M. getroffen heeft.
„Eenigen van Uwe beste medewerkers", zoo schrijft
de gezant, „zijn gebleven in den dienst voor onze
gemeenschappelijke zaak. De vooruitgang der mensch
heid eischt dikwijls harde offers, maar de herinne
ring aan hen, die zich daaraan gewijd hebben, zal
eerbiedig bewaard blijven, ook in mijn land en zal
niet. nalaten de banden, die ons vereenigen, te ver
sterken."
Tenslotte verzocht de gezant den heer Plesman
aan de geheele K. L. M. zijn innig leedwezen en
groote sympathie te willen betuigen.
Smirnoff over zijn makker Soer.
Het Hbld. heeft een onderhoud gehad met Iwan
Smirnoff, die commandant is geweest van de Peli
kaan bij de zoo roemrijke snelle retourvlucht naar
Batavia in December '33. Smirnoff. die in die acht
of negen dagen van spannende werkzaamheid altiid
samen heeft gezeten met Soer, met deze „braven
goeien Piet", zooals hij zegt, spreekt zich over het
ongeluk niet, of alleen maar in vage bewoordingen
uit.
Maar wat hij zegt, is toch wel heel markant, 't Is
een antwoord od een onuitgesproken vraag.
Och. man, wij vliegers van de K.L.M. wil den
ken, wij kunnen alles! Wij vliegen door beesten
weer. door mist, door sneeuw. Wij vliegen en den
ken maar: 't gaat wel.
Kijk en dat denken wij nu wel, maar 't is niet
waar! Onze kleine kennis is waarlijk niet toereikend
om alle geheimenissen van de natuur te doorgron
den. Daar is eenvoudig niet tegen te vechten. Maar
't is verschrikkelijk!
En dat kan ie overal treffen, net zoo goed bo
ven zee bijvoorbeeld als daar boven Sauerland.
Zou hot misschien ijsafzetting geweest kun
nen zijn?
Kan, kan. Ja natuurlijk kan het. Maar weten!
Weten zullen wij 't eigenlijk nooit wat het pre
cies geweest is, nu ze allemaal dood zijn!
Er wordt zooveel gezegd van waarom heeft hij
niet hooger gevlogen of wat deed hij daar
Smirnoff onderbreekt ons abrupt, valt dan uit:
Wat dit gedaan of dat gedaan. Weet ik niet.
Kan ik niet weten. Kan niemand weten. Piet Soer
wist heel goed wat ie deed. Altiid. En er zal heusch
wel een reden geweest zijn om zoo te vliegen als hij
deed. Achterna wordt altijd te veel gepraat!
Kijk eens hier.De Leeuwerik was een prima
toestel, de motoren waren onberispelijk. Soer was
een prachtvlieger... waarachtig het zijn daar om
standigheden geweest, waar de beste van ons waar
schijnlijk machteloos tegenover zou hebben gestaan.
Moet ie vandaag nog?
Ja vanavond den dienst op Londen.
Zoo is het. Het verkeer eischt deze menschen op
in z'n regelmatigen gang: daar is geen stagnatie.
Maak er goede legsters van
door ze te voederen met
Vraag bij Uw leverancier
Bertels' Oliefabrieken N.V. A'dam
het van essentieel belang is een helder inzicht te
verkrijgen van hetgeen zich heden ten dage afspeelt,
niet alleen om de vraagstukken te begrijpen, maar
ook om ze zoo goed mogelijk uit den weg te ruimen.
Het vernederde Duitschland weigerde het lot, dat
het was toebedeeld en bewapende zich. De groote mo
gendheden hebben een lange geschiedenis en de ge
beurtenissen van 1914 hebben niet in wezen haar ka
rakter veranderd. Het was een ernstige dwaling, hoe
wel in den ure der overwinning misschien een na
tuurlijke, zich te verbeelden, dat het verdrag van Ver
sailles meer het wezen zou veranderen van hen aan
wien het werd opgelegd, dan van hen, die het op
legden.
Baldwin voegde er aan toe, dat uit de na-oorlogsche
gebeurtenissen deze les te trekken is. dat. een natie
moge dan haar doelstellingen en idealen veranderen,
zij nimmer haar wijze van handelen verandert. Na
nog den nadruk gelegd te hebben op de noodzakelijk
heid van begrip voor de nationale idealen van som
mige Europeesche landen, en het verschil daarvan
met die van Engeland, teneinde een gunstige uitslag
van het vredesverdrag waarschijnlijker te maken,
kwam de spreker tot de slotsom, dat hij nog niet de
hoop verloren had op een beperking van de bewape
ning en dat hij zich aan Duitschland bleef vastklam
pen tot aan het oogenblik, dat dit land zou ver
klaren, dat het met dat alles niets te doen wilde heb
ben. Indien inderdaad Duitschland of een ander land
deze zaken niet onder het oog zou willen zien, dan
moet ik toegeven, aldus Baldwin, dat de toestand veel
moeilijker wordt. Engeland wil den oorlog niet en
wanneer de oorlog slechts bezworen kan worden door
den aanvaller te doen weten, dat de oorlog in Europa
niet toegestaan is, dan ben ik er van overtuigd, dat
Engeland met de rest van Europa de taak zal vervul
len om er voor te waken, dat die aanval niet zal voor
komen.
In verband met de in werking tredende
regeling tot beperking van den
melksteun.
De Nederlandsche Züivelcentrale maakt
bekend, dat binnenkort op grond van de
landbouw-crisiswet 1933 bijzondere maat
regelen zullen worden getroffen betreffen
de het handelen in en het afleveren, vervoe
ren en voorhanden hebben van consumptie-
melk, mede in verband met de in werking
tredende regeling tot beperking van den
melksteun.
Deze regeling zal o.m. inhouden, dat iedere han
delaar in consumptiemelk, dat zijn das: grossiers
in melk, melkslijters, melkinrichtingen, z.g. parle
vinkers en melkrijders, vervolgens ook zij. die het
handelen in melkproducten als nevenbedrijf uit
oefenen, zooals b.v. kruideniers, melkveehouders,
die zelf melk venten of op hun bocredrij verkoopen,
georganiseerd zullen moeten zijn bij de stichting
Nederlandsche Züivelcentrale,, gevestigd te 's Gra-
venhage. Laan van Meerdervoort 84.
Belanghebbenden wordt in hun eigen belang aan
geraden, zich vóór den 15en van deze maand te wen
den tot deze centrale onder nauwkeurige opgaaf van
adres en functie, die in den melkhandel wordt ver
vuld, met verzoek om toezending van een aanvraag
formulier voor toelating als georganiseerde bij de
centrale voornoemd.
Behalve handelaren in consumptiemelk, dienen
ook personen en bedrijven, die in industriemelk han
delen, voorzoover zij niet deze melk zelf hebben ge
produceerd of als zuivelproducent reeds zijn erkend
door de Crisis-Zuivel-Centrale, een verzoek als bo
venbedoeld tot de centrale te richten.
Aangezien de centrale de ingekomen verzoeken zal
behandelen in de volgorde, waarin zij zijn ontvangen,
kan niet-tijdige inzending tengevolge hebben, dat
stagnatie in de bedrijven van belanghebbenden ont
staat, doordat het bedrijf niet kan worden uitge
oefend, zoolang de erkenning als georganiseerde
niet is verleend.
Melkhandelaren die hun bedrijf uitoefenen In een
gebied, aangewezen als wettelijk consumptiemelk-
gebied, in den zin van artikel 2 van het crisis-zuivel-
besluit III, dat zijn dus degenen, die reeds in het be
zit zijn van een vergunning voor het verkoopen, ver
voeren en afleveren van consumptiemelk. afgegeven
door de Crisis-Zuivel-Centrale, behoeven geen ver-
j zoek in te dienen. Aan hen wordt binnenkort een
aanvraagformulier voor erkenning toegezonden.