VARIA
De man, die dooden
wil opwekken.
Het spookhuis aan
de slangenrivier
RADIO,
DE METHODE VAN DEN OX-
FORDSCHEN PROFESSOR
GUNN.
Een overwinning op het sterven,
maar geen beslissende.
Professor J. A. Gunn van
Oxford heeft een middel
gevonden, waardoor waar
schijnlijk meer gevallen
van schijndood genezen
kunnen worden.
Veel menschen, die sterven zijn
aanvankelijk schijndood. Zij heb
ben dikwijls hun heele leven
schijnbaar geleefd en nu zij over
lijden, zijn ze niet echt dood. Som
mige geleerden zijn van meening,
dat men menigeen weer tot het
aardsch bestaan terug zou kunnen
brengen, als men maar over de
noodige wetenschappelijke midde
len kon disponeeren. Na de uit
vinding van het kunstmatig adem
halen, konden er meer drenkelin
gen gered worden. Zoo zou het
evenmin uitgesloten zijn om menig
sterfgeval in een feest van herge
boorte te doen verkeeren.
Reeds heeft professor Gunn met
doode menschenharten geëxperi
menteerd, en is er daarbij in ge
slaagd ze tot tijdelijk nieuw leven
te wekken. Hij is van het ver
schijnsel uitgegaan, dat dikwijls
ook aan het lijk nog organen le
ven. De huisvrouw merkt dat, als
ze stukgesneden versche visch met
zout bestrooit: de deelen beginnen
soms te stuiptrekken en springen
zelfs van de keukentafel af. In dit
overleven van afzonderlijke orga
nen steekt volgens professor Gunn
de sleutel, die den geleerde toegang
tot het schaduwrijk verleent, waar
hij sommige schimmen zou kun
nen terug halen om er opnieuw
menschen van te maken. Gunn is
begonnen met de vervaardiging
van middelen, waarmee men uit
lijken genomen onderdeelen zoo
lang mogelijk in leven kan hou
den. Het is den professor gelukt 'n
stuk dunne darm in een bepaalde
zoutoplossing bijna een week lang
levend te bewaren en te doen bewe
gen. Ook andere organen fungeer
den dagenlang op het laboratorium,
terwijl zij in het normale geval tot
doode stof zouden zijn geworden.
Een menschelijk hart, dat sinds
lang had stilgestaan, begon weer
te kloppen na spoeling in de zout
oplossing en in adrenaline, het
hormon, dat uit de bijnieren be
reid wordt.
De geleerde heeft een procédé
uitgewerkt om het hart in het li
chaam weer tot functionneeren te
brengen. Hiertoe is een snelle ope
ratie noodig, waardoor de chirurg 't
hart masseeren kan. Daarbij moet
iedere overijlde beweging verme
den worden. Aanvankelijk moet het
tempo van samenknijping half zoo
groot zijn als het natuurlijke. Al
dus is het mogelijk de bloedsom
loop te herstellen en daardoor de
stofwisseling, dit is het leven. In
jectie met adrenaline begunstigt
de uilwerking van de hartmassage.
Na langdurige experimenten heeft
Gunn vastgesteld, dat de ook vóór
hem toegepaste inspuiting met
adrenaline niet willekeurig mag
plaats hebben.
Het moet in de linkerhartkamer
gebracht worden, dan raakt het in
de hartversterkende omringende
vaten.
Men gaat nu den dood in graden
onderscheiden, en het woord „ge
storven", dat voorheen geen ver-
grootende en overtreffende trap
had, zou het thans krijgen. Wan
neer iemand werkelijk geheel over
leden is, wanneer alle organen aan
hem dood zijn, krijgt men zijn hart
ook niet meer in beweging. Is
iemand ver weg, maar toch nog
iets dichter bij de levende natuur
dan het volkomen lijk, dan is het
mogelijk het hart tijdelijk weer te
doen kloppen. Alleen, wanneer
iemand zoodanig schijndood is, dat
hij met de bestaande methode niet
meer tot bewustzijn is te brengen,
dus niet: schijndood in de gewone
zin, dan kan professor Gunns pro
cédé misschien herleving brengen.
Is de dood voor de tweede maal
ingetreden, dan is er gewoonlijk
geen kruid meer tegen gewassen
Met atropine kan men een enkele
maal ook deze faze overwinnen,
maar zonder langdurig succes.
Drenkelingen, die men tegenwoor
dig moet opgeven met de vermel
ding „levensgeesten geweken", zul
len misschien eens door de metho-
de-Gunn voor de wereld behouden
kunnen blijven.
„Met alle plezier", zeiden de
Tjumsters.
„Neen", hernamen de Oldeboorn-
sters, „met een touw; dat is se-
kuurder."
„Nu," zeiden de Tjumsters weer
onder elkaar, „wij moeten dien to
renmeters toch ook eenig plezier
verschaffen", en ze lieten een goe
den maaltijd gereed maken, en ont
haalden hunne Oldeboornster
vrienden zeer feestelijk.
Terwijl er goed gegeten en ge
dronken werd, sloop een der Tjum-
ste'r kerkvoogden naar de kast,
waarin het touw geborgen was, en
sneed er twaalf voet af.
Toen de Oldeboornsters thuis
kwamen, zeiden zij: „Nu willen wij
een toren bouwen, die een mans
lengte boven den Tjumster toren
uitsteekt". Zij deden dus nog zes
voet bij de lengte van het touw en
gingen aan 't werk. O, wat waren
zij hoogmoedig, toen hun toren
klaar was! en o, wat zouden de
Tjumsters nu staan te kijken! Zij
noodigden terstond de kerkvoogden
DE TORENMETERS EN DE
TOUWSNIJDERS.
Tzum of Tjum, een dorp in Fra-
nekeradeel, heeft den hoogsten to
ren van Friesland. Daar waren de
Oldeboornsters, in Utingeradeel, ja-
loersch om; zij waren rijk genoeg
en wilden een toren bouwen, die
nog hooger was. De kerkvoogden
van Oldeboorn reisden dus geza
menlijk naar Tjum en vroegen
vriendelijk, of ze den toren eens
mochten meten.
van Tjum om eens te komen zien,
en richtten ook een goeden maal
tijd voor hen aan.
„Nu hebben wij den hoogsten to
ren van Friesland", zeiden de Ol
deboornsters, „de onze steekt een
manslengte boven den uwen uit."
„Niet waar", hernamen de Tjum
sters, „hij is juist een manslengte
beneden den onzen gebleven, want
wij hebben twaalf voet van uw
touw afgesneden. Hier heb je 't
eind terug; je kunt het tot een
gedachtenis bewaren."
Sedert dien tijd zijn de Olde
boornsters „torenmeters" en de
Tjumsters „touwsnijders" genoemd.
AAN HET STUUR BLIND
GEWORDEN.
Een tragisch ongeluk speelde
zich kort geleden op een verkeers
vliegtuig af, dat tusschen New York
en Washington vloog. Terwijl het
vliegtuig in het begin rustig en ze
ker zijn weg vervolgde, bemerkten
de passagiers plotseling, dat de
piloot eenige hulpelooze bewegin
gen maakte. De deur van den
stuurstoel stond open en iemand
riep: „Wat is er gaande?" „Wij
zijn in een donkere wolkenmuur te
recht gekomen," antwoordde de pi
loot. De reizigers hielden hun adem
in het was vol daglicht. Plotse
ling riep de piloot wanhopig: „Het
wordt steeds donkerder!" Een der
passagiers, die toevallig een vlieg
tuig kon besturen, sprong op en
rende naar voren met een oog
opslag had hij het gevaar bemerkt:
de piloot was plotseling blind ge
worden! De passagier rukte hem
het stuur uit de hand, in hetzelfde
oogenblik viel de piloot bewuste
loos neer. Terwijl de andere passa
giers den bewustelooze verzorgden
gelukte het den redder in den nood
om het vliegtuig veilig te laten
landen, zonder dat een der reizigers
letsel opliep. De ongelukkige pi
loot werd naar een ziekenhuis ver
voerd.
WETENSWAARDIGHEDEN:
Is het U bekend:
dat één paar musschen, indien
zij gedurende 10 jaar zonder onder
breking konden voorttelen, na 10
jaar 275.000.000.000 nakomelingen
zouden hebben?
dat het volkslied van Uruguay
70 coupletten telt?
dat zonlicht door helder water
heen kan dringen tot op een diepte
van 500 meter?
dat de adelaar 2000 meter hoog
kan vliegen?
dat de „doornrups", die uit de
eitjes, gelegd door de vlinder,
komt, in het voorjaar leeft tus
schen samengesponnen brandnetel
bladeren?
door
WOUTER SPECHT.
Bij de zeventiende kromming van de Slangen-
rivier niet ver van fort Douglas liggen de
reservaten van de Comanchen. Torenhoog verhef
fen zich de oeroude mammoetboomen aan den oever
van het wilde water; met roestzwammen bedekte
dennen strijden daarnaast om licht en zon, steil af
hellende rotswanden verbergen donkere, geheimzin
nige kloven en zachte grasweiden, tusschen boomen
en rotsen verstrooid liggend, laten de nabijheid van
de prairie vermoeden.
Twee mannen liepen langzaam tegen de hoogte
op, van waaruit men een prachtig gezicht had op
de kronkelende rivier en de daarnaast verstrooid
liggende hutten der roodhuiden.
„Mooi is het hier", meende de jongste van de
twee en bleef staan. Hü was net gisterèn uit Cln-
cinnati gekomen en genoot met volle teugen van
het nieuwe, dat zich aan hem voordeed.
.Zeker, luitenant Higgins. mooi is het hier maar
vervelend op den duur, neem dat van mij aan!"
antwoordde de oudere man. Ze liepen zwijgend
verder.
Onder een reusachtige boomgroep, waarvan het
bladerdak ver over den afgrond heenreikte, rustten
ze even. Voor hen bruiste in haar diepe bedding de
rivier en daarachter strekte zich. op een stijgend
plateau, een strook maagdelijk oerwoud uit
Nu zaten de mannen een pijp rookend bij elkaar,
maar tot een werkelijk gesprek kwam het niet, want
de eene wilde teveel van de groote stad weten en
de ander kon niet ophouden met vragen naar dim
.gen, waarvan hij wist, dat ze den ouderen korpo
raal die reeds lang op het fort was bekend
waren. Alles interesseerde hem.
Plotseling bleef de blik van den luitenant op een
verweerd houten kruis rusten, dat tusschen het
struikgewas zichtbaar werd. De korporaal volgde
zijn blik. „Weet u, dat deze plaats voor de India
nen heilig is." verklaarde hij. „Er gaat een merk
waardig verhaal rond over dit graf." ging hij voort.
„Ik ken het ook slechts van hooren zeggen, het is
al lang geleden, omstreeks 1860 is het gebeurd."
Luitenant Higgins was opgestaan en boog de strui
ken uit elkaar. Het vermolmde kruis was erg toe
getakeld: het droeg nog de sporen van een ingesne
den inschrift.
Ook de korporaal was naderbij gekomen. ..Toen
in dien tijd de groote trek naar het Westen begon,
kwam ook een zekere Haldaune of Haldone in deze
streek, laten wii hem Haldone noemen schijnt
een Engelschman te zijn geweest Er behoorde al
veel moed toe. om hier naar toe te komen, want u
moet weten, dat de voorvaderen van onze Coman
chen zeer oorlogszuchtig waren. Fort Douglas werd
pas veel later gebouwd, toen de kolonisten kwamen.
Bovendien droegen desperados er het hunne toe bij,
om het verblijf op zulke eenzame plaatsen, allesbe
halve aangenaam te maken want de arm van de
wet. reikte niet zoo ver.
Genoemde Haldone moet het echter toch klaarge
speeld hebben, om met het toenmalige opperhoofd
van de stam ik geloof dat het „Sterke Arm" was
op goeden voet te komen. In ieder geval kon
hij zich daar achter, waar u die dichte groep den
nen ziet, in zijn blokhut vestigen.
Haldone was vallenzetter, pelsjager zooals zoovele
van de pioniers, die in het Westen kwamen, nog
voordat de kolonisten er waren.
Om den woudlooper en zijn huis ontstond spoedig
na zijn aankomst een waas van geheimzinnigheid,
dat den roodhuiden reden gaf o.d. hoogte te vermijden.
Menigmaal weerklonken namelijk uit de richting
van het blokhuis afschuwelijke geluiden. U moet het
de ouderen van de stam eens laten vertellen, hoe
dat was
Tengevolge hiervan kwamen de bezoeken slechts
van een kant. Wel kwam Haldone in het kamp
van de Idianen, nooit echter kwam een Comanche
bij hem in het blokhuis. Als betooverd hoorden de
bijgeloovige roodhuiden in storm nacht en. als de
maan scheen, het bosch fluiten, of klagende, lang
gerekte tonen weerklinken. Maandenlang heeft dit
raadsel de stam in opwinding gebracht en ik kan
mij levendig de zorgen van de toenmalige medi
cijnman voorstellen. Niemand betrad meer dat deel
van het bosch. waar Haldones' hut stond. Wel is de
vallenzetter vaak in de tenten van de Indianen ge
weest en werd, zooals men van de overlevering
VRIJDAG 24 MEL
HILVERSUM (301 M.)
8.00 VARA; 12.00 AVRO; 4.00 VARA; 8.00 VPRO.;
11.00 VARA. 8.00 Orgelspel C. Steyn; 8.30 Gram.pl.;
10.00 Morgenwijding VPRO; 10.15 Declamatie J. v.
Oogen; 10.35 Gram.pl.; 11.00 Verv. declamatie; 11.20
Oram.pl.; 12.00 Gram.pl.; 12.30 Kovacs Lajos en zijn
orkest en grampl.; 2.00 Voordracht R. Geraerds en
gram.pl.; 2.45 Viool-recital J. Felderhof, a.d. vleu
gel E. Veen; 3.104.00 Avro-decibels olv. Eddy Meenk
4.00 Gram.pl.; 4.30 De Zonnekloppers olv. C. Steyn;
5.00 Kinderuurtje; 5.30 Vervolg concert; 6.00 Orvitro-
pia olv. J. v.d. Horst; 7.00 Lezing over den Volken
bond door J. Oudegeest; 7.20 Orgelspel J. Jong; 7.50
Vaz Dias; Vara-varia; herh. SOS-ber.; 8.00 Ds. F.
Dijkema: De Profeten; 8.30 Kamerorkest v.d. Pas;
9.00 Prof. Dr. L. J. v. Holk: Practijk; 9.30 Vervolg
concert; 10.00 Vrijz. Godsd. Persbureau; 10.15 Decla
matie D. Hoogland, 11.00 Jazz-programma; 11.30
12.00 Gram.pl.
HUIZEN (1875 M.)
Alg. progr. door de NCRV. 8.00 Schriftlezing en
meditatie; 8.159.30 Gram.pl.; 10.30 Morgendienst
olv. Ds. S. v. Dijken; 11.00 Gram.pl.; 11.15 Pianore
cital; Mevr. T. Brugman-Stellemaker; 12.15 Gram.-
pl.; 12.30 Ensemble v. d. Horst en gram.pl.; 2.30 Chr.
Lectuur; 3.003.45 Gram.pl.; 4.00 Het trio Beute
ZepparoniBerghout; 5.00 Declamatie door A. Hof
land; 5.30 Orgelspel L. Blaauw; 6.30 Causerie A. J.
Herwig; 7.00 Ned. Chr. Persbur.; 7.15 Reportage; 7.30
Literaire causerie door G. Kamphuis; 8.00 Vaz Dias;
8.05 Gram.pl.; 8.15 Bach-Handel-herdenking; 10.15
Vaz Dias; 10.2011.30 Gram.pl.
DROITWICH (1500 M.)
10.3510.50 Morgenwijding; 11.20 Toespraak door
Adm. Jellicoe; 11.27 Orgelspel R. New; 11.50 Voor de
scholen; 11.50 Idem; 12.10 J. Muscant en zijn orkest;
12.50 BBC-dansorkest olv. Henry Hall; 1.35 Concert;
2.20 Voor de scholen; 3.20 Schotsche studio-orkest;
4.05 Dansmuziek; 4.35 E. Colombo's orkest; 5.35 Euge-
ne Pini's tango-orkest; 6.20 Berichten; 6.50 en 7.05
Lezingen; 7.25 Bachconcert; 7.50 Progr. uit Canada;
8.20 Gram.pl.; 8.55 Britsche muziek; 10.50 L. Bridge-
water's kwintet; 11.3512.20 Harry Roy en zijn band.
RADIO-PARIS (1648 M.)
7.20 en 8.20 Gram.pl.; 12.35 Symphonieconcert olv.
Gaillard; 2.20 Gram.pl.; 8.20 Operetteconcert; 10.55
Dansmuziek.
KALUNDBORG (1261 M.)
11.505.20 Reportage uit Stockholm ter gelegenheid
van het huwelijk van Kroonprins Frederik met Prin
ses Ingrid; 8.20 Omroeporkest; 10.50 Omroeporkest.
11.20—12.50 Dansmuziek.
KEULEN (456 M.j
6.20 en 7.20 Concert; 11.05 Zang; 12.20 Omroepor
kest en orkest; 2.35 Omroepkwintet; 4.20 Zang, viool
en piano; 5.20 Omroeporkest, dansorkest en solisten;
7.20 Militair concert; 8.35 „Marien-Kantate", Graener.
9.30 Omroepkleinorkest, koor en solisten; 11.2012.20
Concert
BRUSSEL (322 en 484 M.)
322 M.: 12.20 en 1.302.20 Salonorkest olv. Walpot;
5.20 Pop. concert; 6.20 Gram.pl.; 6.35 Omroeporkest
olv. Gason; 7.35 Gram.pl.; 8.20 Salonorkest olv. Wal
pot; 10.3011.20 Pop. concert;
484 M.: 12.20 Gram.pl.; 12.40 Zang; 12.50 Omroepork.
olv. Gason; 2.002.20 Gram.pl.; 5.20 Blaasconcert;
5.50 Operamuziek; 6.50 Kamermuziek; 8.20 Uitz. voor
Oud-strijders; 10.30—11.20 Gram.pl.;
DEUTSCHLANDSENDER (1571 M.)
8.35 Rijkszending: Marienk'antate; 9.30 „Der heiige
Hammer", hoorspel; 10.20 en 11.05 Ber.; 11.20—12.20
Adalbert Lutter's dansorkest;
ZATERDAG 25 MEL
HILVERSUM (301 M.)
VAR A-uitzending. 8.00 Orgelspel J. Jong; 8.30
Gram.pl.; 10.00 Morgenwijding VPRO; 10.15 Voor
arb. i.d. continubedr.; 12.00 Gram.pl.; 12.30 De Flie
refluiters olv. E. Walis; 1.00 De Zonnekloppers olv.
C. Steyn; 1.151.45 Orvitropia olv. J. v. d. Horst; 2.00
„Hoe de toonkunst groeide"; 2.20 Declamatie F. Nien-
huys; 2.40 Pianorecital W. Zonderland; 3.00 Film
praatje M. Sluyser; 3.15 Gram.pl.; 3.50 Muz. lezing
P- Tiggers en concert; 4.15 De Krekeltjes ol.v. Leida
Hulscher; 4.40 J. C. C. Kayser: De psychologische ach
tergrond van wetenschap en bijgeloof; 5.00 Vara-or-
kest olv. H. de Groot; 5.40 Lit. causerie A. M. de
Jong; 6.00 Verv. Orkestconcert; 6.30 Esperanto-uitz.
6.50 Gram.pl.; 7.00 Friesch uurtje; 8.00 SOS-ber.; 8.03
Vaz Dias, Vara-varia; 8.09 „Wij vragen uw aandacht
voor."; 8.10 Gram.pl.; 8.30 Tine de Lorme (mezzo
sopraan) en C. Steyn (orgel); 9.15 N. de Klijn (viool)
9.30 Vara-maandrevue", van de Vries en Pleysier;
10.00 Gram.pl.; 10.15 Orvitropia olv. J. v.d. Horst;
11.00 De Zonnekloppers olv. C. Steyn; 11.30—12.00
Gram.muziek.
weet, overal vereerd, als beschermeling van den groo-
ten geest. Want,, ook als hij hij het vuur van zijn
gastheeren zat, verkondigden de langgerekte tonen
in de verte, dat een onbekend iets de oorzaak was en
niet Haldone zelf, een omstandigheid, die de rood
huiden nog in hun bijgeloof sterkte.
Maar daarna is de vallenzetter niet meer in het
kamp der Indianen gekomen en afgrijselijk moet het
woud gedurende lange tusschenpoozen gehuild
hebben.
Een troep verkenners helderde 't geheim op, maar
toen was het reeds te laat voor Haldone. Men vond
hem in de hut, van dorst omgekomen, met vreese-
liik gehavenden schouder en een kapot been. Uit
de aanwezigheid van sporen voor de hut trok men
de conclusie, dat de vallenzetter door een beer was
aangevallen, en zich nog net in zijn hut had kun
nen redden. Verschillende teeikens duidden erop, dat
hij nog dagenlang geleefd had, maar daarna is hij
alleen, niet in staat oan zich te bewegen, omgeko
men. Naast het lijk vond men een buks, waarmee
hij tevergeefs signalen had gegeven.
Toen men hem naai* buiten droeg, om hem te be
graven, begon de hut plotseling te huilen, langge
rekt, afschuwelijk om aan te hooren en een ijzige
Noordenwind ruischte door de dennen
Toen vond men de oplossing van het raadsel. Mis
schien was Haldone vroeger een orgelbouwer of zoo
iets geweest; in ieder geval, eenige stammen van
de hut waren als een fluit uitgehold en als de wind
er in blies, zooals toevallig op het oogenblik. dat hij
begraven werd, dan weerklonken de merkwaardige
orgeltonen.
Later is de hut door een bliksemslag vernield en
niets doet nu nog aan deze gebeurtenissen denken,
dan dit kruis hier en het bijgeloof van de Indianen
tiaar beneden!
„En waarom dat alles?" vroeg luitenant Higgins
hoofdschuddend.
„Hm., Haldone zal een wantrouwend mensch ge
weest zijn. Dus hii verzekerde zijn hut en zijn om
geving tegen overvallen der roodhuiden d;e vriend
schapsband met hun kon wel eens verbroken wor
den. Hij kon natuurlijk niet vermoeden, dat dit tege
lijkertijd zijn doodsoordeel was, want had hij zijn
muzikaal huis niet gehad, dan waren zijn roode
vrienden op zijn signalen wel toegesneld, en zouden
hem misschien hebben gered
Maar nu moest hij eenzaam en verlaten, als
„heilige" in het spookhuis sterven
HUIZEN (1875 F.)
KRO.-uitZf .nding. 8.009.15 en 10.00 Gram.pl
11.3012.00 Godsd. halfuur; 12.15 Gram.pl. en orkest
concert; 2.0Ö Voor de jeugd; 2.30 Sport; 3.00 Gram.pl,
3.05 Phohi-progr. voor de K XVIII; 4.05 Kinderuur;
5.05 Orkestconcert en gram.pl.; 6.20 Lezingen en
gram.pl.; 7.35 Gram.pl.; (om 8.00 Vaz Dias); 9.00
Schlagermüziek; 9.30 Voordracht; 9.50 Accordeonmu-
ziek; 10.00Schlagermüziek; 10.30 Vaz Dias; 10.35 Ac-
cordeonmiiziek; 10.45 Schlagermüziek; 11.3012.00
DROITWICH (1500 M.)
10.3510.50 Morgenwijding; 11.20 Gram.pl.; 12.05
BBC-Northern-orkest, olv. Morrison; 1.20 Commodore
Grandorkest olv. bavidson.; 2.20 Orgelspel H. Ram-
say; 2.50 Radio-Mil. orkest olv. B. W. O'Donnell; 3.35
Gram.pl.; 3.55 Belfaster Omroeporkest olv. E. G.
Brown; 4.45 Gram.pl.; 5.05 Amerikaansch relais; 5.35
Ambrose en zijn band; 6.20 Berichten; 6.50 Sport
nieuws; 7.05 Welsch intermezzo; 7.20 Microfoonin
terview; 7.50 Medvedeff's Balalaika-orkest mmv. so
listen; 8.20 Variété-programma; 9.50 Ber.; 10.20 BBC-
Theaterorkest olv. Robinson; 11.2012.20 BBC-dans
orkest olv. LI. Hall.
RADIO-PARIS (1648 M.)
7.20 en 8.20 Gram.pl.; 12.35 Orkestconcert olv. Doyen
8.20 „La reine Fiamette", operette van Leroux.
KALUNDBORG (1261 M.)
12.202.20 Concert uit rest. Wivex; 3.50—5.50 C.
Rydahl's orkest; 7.50 Operaconcert; 9.20 Weensche
muziek olv. Mahler; 9.55 Pianorecital; 10.25 Omroep
orkest; 11.00 Zang en piano; 11.2012.35 Dansmuziek.
KEULEN (456 M.)
6.20 en 7.20 Concert; 12.20 Omroeporkest en solisten
4.20 Gev. progr.; 7.20 Rijkszending; 11.2012.20 Dans
muziek.
BRUSSEL (322 en 484 M.)
322 M.: 12.20 Salonorkest; 1.30—2.20 en 4.20 Gram.-
pl.; 4.50 idem; 5.20 Pianorecital en gram.pl.; 6.50 en
7.20 Gram.pl.; 8.20 Symphonieconcert; 10.30 Grampl.
11.2012.20 Pop. concert;
484 M.: 12.20 Gram.pl.; 1.302.20 Salonorkest; 4.35
Gram.pl. 5.20 Pop. concert; 6.20 Gram.pl.; 6.50 Ka
mermuziek; 7.35 Gram.pl. 8.20 Omroeporkest olv. Ga
son; 8.20 Reportage; 9.50 Verv. concert; 10.3012.20
Pop. muziek.
GOED GE-MIXT.
„Uw zoontje heelt een geweldigen dorst naar
kennis; van wie heeft hij dat eigenlijk?"
„De kennis heeft hij van mij de dorst
van mijn man!"
Vulkanische krachten en de
warmte der aarde.
Steeds krachtiger wordt door de deskundigen ge
wezen op de toenemende schaarschte van steenkolen,
in Europa en in het bijzonder in Engeland. De na
tuurlijkste en voor de hand liggende vervanging van
de steenkool was, meent men, de warmte-energie
in het inwendige der aarde. Het inwendige van onze
aarde is reeds op 180 mijlen diepte gesmolten en
in vloeibaren toestand.
Van de fantastisch hooge temperaturen, die in de
diepste diepten in het inwendige van de aarde heer-
schen, weet men zoo goed als niets. Men kan met
groote zekerheid beweren, dat de gemiddelde tem
peratuur in het inwendige der aarde ongeveer gelijk
komt met die aan de oppervlakte van de zon. De
arbeidsprestatie van zulk een warmte-energie is
meer dan duizend maal grooter dan de benoodigde
hoeveelheid der geheele aarde. Met het duizendste
deel van deze kracht kan men alle machines van alle
vijf werelddeelen drijven. Van een dergelijke ex
ploitatie van de in hot binnenste der aarde sluime
rende natuurkrachten kan evenwel geen sprak©
zijn. Maar het productief-maken van een op een
geringe diepte heerschende warmte valt evenwel
zeor wel in het bereik der naaste toekomstmogelijk
heden.
En de meest nabij liggende wijze van exploitatie
van de warmte der aarde is het onderwerpen der
vuurspuwende bergen aan industrieele doeleinden.
Het zal missohien menigeen verrassen, dat een groot
krachtstation, gedreven door een vulkaan, reeds
sinds jaren in Europa bestaat Het is het groote
krachtstation in de nabijheid der stad Voltera in
Italië, dat in de eerste jaren van den wereldoor
log werd gebouwd.
In den omtrek van meer dan 60 mijlen voedt het
vulkanische krachtslktion de dynamo's van een aan
tal steden. De stichter van dit krachtstation is een
in Italië gevestigde Fransohman, Larderel genaamd.
Een tweede van zoo'n dergelijk krachtstation bestaat
in Guatemala.
Dit krachtstation is grooter dan dat in Italië en
levert nog het bewijs, dat eenige honderden van de
kleine vulkanen op deze wijze in exploitatie
kunnen worden gebracht.
De exploitatie der vulkanische energie brengt een
vraagstuk op den voorgrond, op welke wijze de
warmte-energie van het inwendige der aarde voor
nuttigen arbeid kan worden aangewend. Het vraag
stuk zal eerst dan nader tot de oplossing worden
gebracht, wanneer overal, niet alleen op vulkant
schen bodem, de exploitatie der warmte-energie mo
gelijk kan worden gemaakt. De ervaring heeft ge
leerd, dat de warmte in het binnenste der aarde na
iedere 102 voet diepte een graad Celsius hooger
wordt
Na een diepte van ongeveer 2 mijlen verdampt
reeds het water. Het zou daarom voldoende zijn tot
een diepte van drie mijl te boren om een hoeveel
heid warmte te vinden, die zeer goed als drijfkracht
voor onze machines zou kunnen worden gebruikt
Men is van dit doel niet zoo ver verwijderd als
wordt vermoed. De diepste boringen in Amerika zijn
tot lO.OOOvoet in het binnenste der aarde doorge
drongen. Er bestaat gerechtvaardigde hoop, dat bin
nen weinige jaren dubbele diepte kan worden be
reikt
Wij mogen wijzen op het plan van den beroem
den uitvinder Charley Parson, die reeds vele jaren
geleden breedopgezette propagaua heeft gevoerd, om
een natuurlijke stoomketel op 3 mijlen diepte te
bouwen. Het was hem evenwel niet gelukt om het
groot-kapitaal voor zijn onderneming te interessee
ren. Thans hebben in Engeland twee financieele
groepen zich met elkaar vereenigd om het gemoder
niseerde plan van Parson door te voeren.
