Het bestuur der Vrije stad
Dantzig teleurgesteld.
Ernstige nederlaag veer
Roosevelt
KIJKEfl is KO0PEÜ tij CLOECK
8 PAGINA'S.
Buitenland
Hoe Rusland reageert.
Koppensnellers aan het werk.
Granaat ontploft.
Ontsteltenis in regeeringskringen.
Gemeente-ambtenaar in verzekerde
bewaring gesteld.
Een brutale dief.
De October-opstand in Spanje.
Dinsdag 28 Mei 1935.
Postrekening
No. 23330
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
78ste Jaargang. No. 9731
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen.
Prijs per 3 maanden 11.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTRN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent Cbewljcno.
Inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Mussolini blijft dreigen.
President Roosevelt lijdt een échec.
We dienen over het werk van den Volkerenbond
meer dan tevreden te zijn, daar in den loop der vo
rige week een drietal moeilijke kwesties zijn gere
geld, die er meer dan gevaarlijk uitzagen.
Daar was ten eerste de bevestiging van bet Gezag
van den Hoogen Volkerenbonds Commissaris voor
de Vrije Stad. Dantzig.
Zooals men weet, zijn de nationaal socialisten in
deze zelfstandige Duitsche stad bij de jongste ver
kiezingen er niet in geslaagd door het verkrijgen van
een driekwart stemmenmeerderheid de grondwet
gewijzigd te krijgen.
Nu liet niet goedschiks ging, probeerde men het
kwaadschiks en de natio n aal - so ci alis t ische regeering
begon jegens haar onwelgevalligen een ware terreur.
(Dit werd den Ierschen Hoogen Commissaris op het
laatst toch wat al te bar, zoodat hij de Heeren
Machthebbers er op wees, dat zij de grondwet had
den te eerbiedigen en dus hun Joodsche, Poolsche en
socialistische medeburgers als gelijkgerechtigden had
den te beschouwen.
Dat dit allerminst naar den zin van de Dantziger
Hitlerianen was, laat zich begrijpen en zij wendden
zich, waarschijnlijk op advies van Berlijn tot Ge-
nève om ontheven te worden van de Voogdij van den
lastigen Hoogen Commissaris.
De Dantziger regeering beriep zich op een weinig
duidelijke formuleering van lid 1 van art. 103 van
het Verdrag van Versaille, doch de Volkerenbonds-
raad kop zich met hun opvatting allerminst vereeni
gen, zooclat op de "handhaving van de constitutie der
vrije stad Dantzig, ook in het vervolg door den Hoo
gen Commissaris uit naam van den Volkerenbond
zal worden toegezien.
Door de terugwijzing van de Dantziger eischen
heeft Genève ongetwijfeld veel wrijving weggenomen
tusschen. Polen en Duitschland, omdat beider be
langen elkaar in Dantzig' raken en een blijvende
aantasting ook van Poolsche grondwettelijke rechten
op den duur niet door Warschau zou kunnen zijn
geduld-
De Hongaarsch-Joego Slavische kwestie
beëindigd.
Ook het regelen van het zeer dreigende geschil
tusschen Hongarije en Joego-Slavië naar aanleiding
van den koningsmoord te Marseille is een groot suc
ces voor het Volkenbondsstatuut.
Beide phrtijen verklaarden zich neer te leggen hij
het rapport van Lord Eden en daarmede was alweer
een belangrijke stap gezet op den weg naar verzoe
ning in dezen roerigen hoek van Europa.
Het Italiaansch-Abessynisch geschil.
Én last but not least heeft Genève aan het agres
sieve optreden van Italië een voorloopig halt toege
roepen.
Laat ons intusschen 200 nederig zijn te erkennen
dat dit resultaat niet in hoofdzaak is bereikt door
het prestige van den Volkerenbond, maar door de
belangen, die Frankrijk en Engeland bij de onafhan
kelijkheid van Abessynië hebben.
Wij schreven hierover reeds uitvoerig en kunnen
dus volstaan met de opmerking dat Mussolini hier
noodgedwongen een lastige arbitrage heeft moeten
aanvaarden, waardoor het oorlogsgevaar althans
voorloopig is opgeschort.
Agressieve rede van Mussolini.
Een dictator mag geen échec lijden, mag nooit op
den eenmaal ingeslagen weg terugtreden en nimmer
voor anderen bukken, wil hij niet de kans loopen
een groot deel van zijn overwicht te verliezen.
Deze overweging heeft ongetwijfeld Mussolini er
toe gebracht zich in het Italiaansche parlement eens
flink op de borst te slaan en nog eens extra hoog
.van de toren te blazen.
Na zijn nederlaag te Genève was het dan ook wel
dringend noodig de eigen menschen aan het ver
stand te brengen „dat de grenzen heilig zijn; dat
„wij ten alle tijden gereed zullen zijn onze grenzen
„te verdedigen en door zullen gaan met het zenden
„van troepen naar Afrika", cn al dergelijke fraaiig
heden meer.
Het Italiaansche volk krijgt nooit anders dan sterk
gecensureerde berichten onder de oogen en het is
begrijpejijk, dat de rede van den dictator in staat
is de idee te vestigen, dat Mussolini allen trotseerend
de eer van de Italiaansche vlag heeft hoog gehouden.
En daarom is het natuurlijk begonnen. In autocra
tische geregeerde landen mankeert nog wel eens wat
aan de .volksvoorlichting.
Een echec voor president Roosevelt.
Dat de groote invloed van Roosevelt aan het tanen
ïs, bleek verleden week reeds, toen hij ternauwernood
MACDONALD GAAT HEEN.
Zijn aftreden op 7 Juni a.s. verwacht.
Reuter meldt uit Londen:
Er bestaat thans geen twijfel meer aan, dat de
Pinkstervacantie van het Engelsche parlement het
aftreden van MacDonald als eerste minister zal bren
gen en het overnemen van dezen post door Baldwin.
Op 7 Juni zal het Lagerhuis voor tien dagen op re
ces gaan en denzelfden avond verwacht men de ver
anderingen in het kabinet. Wanneer het aftreden
van MacDonald zal worden bekend gemaakt, zullen
automatisch de andere ministers aftreden. Baldwin
zal dan bij den Koning worden geroepen en waar
schijnlijk in staat zijn het kabinet op staanden voet
te vormem
ontsnapte aan een nederlaag tegen de inflationïsten.
De door hemzelf ontketende chaos dreigt noodlot
tig te worden. Steeds krachtiger worden dan ook
de stemmen, die op terugkeer naar den gouden stan
daard en vermindering van de rijksbemoeiingen aan
dringen, teneinde nog tijdig naar geordende toestan
den op monetair en economisch gebied terug te kee
pen.
Trouwens het is duidelijk, dat zich in de denkbeel
den van den Amerikaanschen President zelf sinds
1933 een groote evolutie heeft voltrokken en hij meer
en meer de groote gevaren van inlatie gaat inzien.
Zijn narrow escape moet hem dan ook nog eens
temeer een waarschuwing zijn geweest.
Tot overmaat van ramp heeft het Hoogste Ge
rechtshof der Vereenigde Staten alle industrieele co
des in strijd met de grondwet verklaard, zoodat het
geheele gebouw van de „Blauwe Adelaar" wankelt.
De met zooveel zelfvertrouwen opgetrokken „orde
ning" van het economische leven in Amerika krijgt
hierdoor een geweldige knoei.
Opmerkelijk is wel, dat men in beurskringen alge
meen van gevoelen is dat de gevallen beslissing de
industrieele bedrijvigheid zeer ten goede zal komen.
Dit bewijst wel hoezeer men het „gedokter" van
Roosevelt moe begint te worden.
Intusschen is niet te verwachten dat de energieke
President het hierbij zal laten zitten, zoodat wij wel
spoedig van maatregelen zullen hooren, die het von
nis van het Hoogste Gerechtshof zullen teniet doen.
Op die ramp van de Maxim Gorki.
Duizenden betuigingen van deelneming uit alle
deelen van de wereld zijn sinds de ramp van de
Maxim Gorki binnengekomen. Het besluit van partij
en regeering, om het vernielde vliegtuig door drie
nieuwe vliegtuigen te vervangen, heeft geestdriftige
instemming gevonden.
Toen dit besluit bekend werd, zond een der be
drijven van' Leningrad een brief aan de regeering,
waarin zij verzocht om toe te staan, nog een vlieg
tuig te bouwen, dat den naam zou krijgen van
Kirof.
Bovendien besloten de Rood-armisten in Charkof,
een vijfde vliegtuig te bouwen van het Maxim Gorki-
type, dat Worosjilof zal worden genoemd. Andere
steden zijn gevolgd en op het oogenblik bedraagt het
aantal vliegtuigen, waarmede het land een antwoord
wil geven op het verlies van de Maxim Gorki, reeds
zeven of acht.
Professor Toepolef, constructeur van de Maxim
Gorki, heeft opdracht gekregen de leiding van den
houw van deze nieuwe vliegtuigen op zich te nemen.
Deze nieuwe machines zullen in afmetingen en
sterkte gelijk zijn aan cle Maxim Gorki. Er zullen
echter eenige verbeteringen worden aangebracht,
die het gevolg zijn van de laatste resultaten van de
Sowjet-luchttechniek, die sedert de constructie van
de 'Maxim Gorki aanzienlijke vorderingen heeft ge
maakt. Met groote voldoening heeft de pers de be
richten weergegeven uit de Humanité, dat Fransche
arbeiders door het inzamelen van geld voor den
bouw van nieuwe vliegmachines op het ongeluk heb
ben gereageerd.
Onder de vele telegrammen waarin deelneming
werd betuigd en die nog steeds binnenkomen te
Moskou van arbeidersorganisaties, gemeenten, weten
schappelijke organisaties enz. enz., was ook een tele
gram van president Roosevelt, dat uitdrukking gaf
aan zijn diepe sympathie. De buitenlandsche arbei-
dersgedelegecrden, die zich nu op een reis door de
Sowjet-Unie bevinden, hebben eveneens uitdrukking
gegeven aan hun deelneming, door een collecte, die
onder hen werd gehouden voor het constructiefonds
voor de nieuwe vliegtuigen.
KONINKLIJK BEZOEK AAN DE HOOFDSTAD.
Ter gelegenheid van de onthulling van
het Van Heutsz-monument.
De Koningin zal Zaterdag 15 Juni de hoofdstad
bezoeken ter bijwoning van de plechtige onthulling
van het Van Heutsz-monument. Het verblijf duurt
slechts een dag. Het gewone iaarliiksche bezoek
van de Koninklijke familie zal in September plaats
hebben.
Mr. B. C. J. LODER.
Afgctreden als voorzitter van de staats
commissie voor het internationaal privaat
recht.
Zaterdag heeft op het ministerie van buitenland
sche zaken de laatste vergadering plaats gehad van
de staatcommissie voor het internationaal privaat
recht. onder voorzitterschap van mr. Loder, die we
gens zijn hoogen ouderdom aan de Koningin ont
slag heeft gevraagd als voorzitter dier commissie.
Des avonds bood de commissie haren scheidenden
voorzitter een maaltijd aan in Hotel ..des Indes",
waarop mr. Loder op hartelijke wijze afscheid heeft
genomen van de commissie.
DE BURGERWACHT TROK UIT.
Lastig gevallen door kwaadwillige ele
menten.
•Gisteravond maakte de Haarlemsche Vrijwillige
Burgerwacht een marsch door Haarlem onder lei
ding van den commandant majoor Becking. De
stoet ondervond groote belangstelling, alleen op de
Baan bij den Kleinen Houtweg drong het publiek,
dat voornamelijk daar uit kwaadwillige elementen
bestond zoodanig op. dat de politie den gummistok
trok en eenige rake klappen heeft uitgedeeld
Ruzie tusschen Da jak-stammen.
Aneta seint uit Bandoeng: Op Borneo is in de
onder-afdeeling Melawi (Wester-afdeeling van Bor
neo) ruzie uitgebroken tusschen Oeloekaian- en
TebidaJi-Daiaks. Men is overgegaan tot vijandelijk
heden en koppensnellen. Een lid van de Tebidah-
stam is gedood bij het snellen en één gewond; een
Oeloekajan-Dajak is zwaar gewond.
De gezaghebber van Melawi is met een militaire
brigade naar de plaats der vijandelijkheden ver
trokken.
In overleg met den gewestelijk militair comman
dant nam de resident van de Wester-afdeeling van
Bomeo maatregelen om de koppensnellers op te
vangen ter voorkoming van verdere ongeregeld
heden.
Tijdens militair spiegelgevecht. Acht
tien personen gewond.
Lissabon: Tijdens een spiegelgevecht, dat deel
uitmaakte van een militair feest te Lissabon, is een
granaat die door een mortier werd afgeschoten, in de
lucht te vroeg ontploft. Achttien personen, militairen
zoowel als burgers, werden gewond, waarvan twee
zeer ernstig. Een drietal ministers, die het feest bij
woonden, bleven ongedeerd.
Twee zware slagen toegebracht aan zijn
handelspolitiek.
Uit Washington wordt gemeld, dat aan de herstel-
politiek van president Roosevelt vandaag twee zware
slagen zijn toegebracht, welke het gozag van den
door Roosevelt ingeslagen koers ernstig bcnadeelen.
In twee belangrijke kwesties heeft het opperste ge
rechtshof van de Vereenigde Staten namelijk een be
slissing genomen tegen de regeeringspolitiek. Het
eerste geval betrof de Frazier Lemlce-wet, het tweede
de bevoegdheid van de N.R.A., om codes vast te stel
len voor de afzonderlijke industrieën.
Op de eerste plaats werd de Frazier Lemke-wet,
door het opperste gerechtshof in strijd met cle con
stitutie verklaard. Dit beteekent, dat een der belang
rijkste wetten van den New Deal, welke den nood
lijdenden boeren een verlenging van hun hypotheken
mogelijk maakt, niet door het opperste gerechtshof
als rechtgeldig wordt erkend.
Op de tweede plaats besliste het hof, dat de bepa
lingen van de Nira-wetgeving welke recht geven tot
het uitvaardigen en doorvoeren van codes voor de
afzonderlijke industrieën, in strijd zijn met de con
stitutie.
Door deze besluiten van het hof worden in zekeren
zin de fundamenten onder de geheele Nira-wetgeving
uitgetrokken. De practische gevolgen van deze be
slissingen zijn natuurlijk nog niet te overzien. Het
préstige der regeering heeft evenwel nog nooit een
zoo ernstigen knak gekregen als thans.
In zijn beslissing ten aanzien van het recht tot
uitvaardiging en doorvoering van Niracodes voor cle
afzonderlijke industrieën gaat het hof uit van de
stelling, dat het derde deel van de Nira-wetgeving in
strijd is mot de constitutie, daar volgens de in dit
deel vervatte bepalingen op ontoelaatbare wijze ze
kere bevoegdheden op de executieve worden overge
bracht. Deel 3 van de Nira-wetgeving bepaalt name
lijk, dat door industrieele bonden bij den president een
code kan worden voorgesteld, welke de industrie or
dent, ten einde op deze wijze de zoogenaamde „faire
concurrentie" te verzekeren. Een dergelijke code kan
door den president worden goedgekeurd. Is dit ge
schied, dan wordt de code verplichtend voor cle ge
heele betrokken industrie, zooclat overtredingen van
den code onder de strafwet vallen.
De besluiten van het opperste gerechtshof zijn een
stemmig genomen.
De beslissing van het opperste hof inzake de Nira-
wetgeving heeft in regeeringskringen groote ontstel
tenis veroorzaakt. Donald Richberg, de leider der
N.R.A., die zifch in de rechtszaal bevond, ijlde ter
stond naar het Witte Huis, om met president Roose
velt te confereeren. De hoofdcommissie van het huis
van afgevaardigden is eveneens bijeengekomen, om
besprekingen te voeren over het ontwerpen van nieu
we wetten, welke de door de beslissing van het hof
ontstane leemten zullen aanvallen. Omtrent het ka
rakter van deze maatregelen verkeert men nog in
het onzekere.
Verdacht van malversaties.
Op klacht van den burgemeester der gemeente
Hillegom, als hulpofficier van justitie, en op lasi
van den Officier van Justitie te Haarlem, is in ver
zekerde bewaring gesteld de heer J. B. Verhaar,
hoofd van den gemeentelijken dienst voor arbeids
bemiddeling en steunverleening, als verdacht van
het plegen van malversaties bij dezen dienst. Aan het
onderzoek wordt sinds eenige dagen door rijkscon
troleurs voor de steunverleening met voortvarend
heid gewerkt.
Of meer personen bij dc onregelmatigheden zijn
betrokken, kon nog niet worden medegedeeld.
f 1000.aan gouden en zilveren voorwer
pen gestolen.
Een verkooplokaal op de Keizersgracht te Amster
dam bij de Westermarkt is het terrein geweest., waar
een brutale dief heeft geopereerd. Van de gelegen
heid voor het publiek om de te verkoopen voorwerpen
te bezichtigen, heeft ook vermoedelijk deze man ge
bruik gemaakt. Hij heeft claarna kans gezien zich
te verstoppen en na het sluitingsuur gelegenheid ge
kregen op zijn gemak zijn slag te slaan.
Het tafelzilver en eenige gouden voorwerpen die voor
derden verkocht moesten worden, had men in een
dressoir geborgen. Het werd afgesloten met een sleu
tel, die op het dressoir werd gelegd.
Alles wat aan goud cn tafelzilver aanwezig was is
meegenomen. Het is een waarde van ongevc--
f 1000.—.
Bij de politie is aangifte gedaan.
De „Dag der Duitsche zeevaart" is te Hamburg met groote plechtigheid gevierd. Hier
boven de .parade der eere-divisies van het .pantserschip „Deutschland,"
Dertig jaar voor ieder van de leiders.
Reuter seint uit Madrid: Voor het tribunaal der
eonstitutioneele waarborgen begon heden het pro
ces tegen C.ompanvs. ex-president van de Catalaan-
sche generaliteit en zes ex-ministers van Catalonië,
die verantwoordelijk worden gesteld voor de October-
opstand.
In de akte van beschuldiging wordt voor ieder
hunner dertig jaar gevangenisstraf geëischt.
