Electriciteit op de Boerderij
Zaterdag 6 Juli 1935.
SCHAGER COURANT.
Vierde blad. No. 9757
Geëlectricificeerd Veehoudersbedrijf
E. DE BOER, Zijpe N.H.
HET is alweer enkele jaren geleden dat we in de ge
legenheid gesteld werden een tweetal door het Pro
vinciaal Electriciteitsbedriji geëlectrificeerde boe
renbedrijven in de Zijpe te bezichtigen. Wij herinneren ons
nog heel goed welke interessante dingen we daarbij te zien
kregen en dat we voor ons zelf de opmerking opmaakten,
dat dit „het bedrijf voor de toekomst" zou worden Eenvou
dig, zindelijk, economisch en daardoor een goedkoopere uit
oefening van het bedrijf, welk laatste nog door cijfers ge
staafd zou moeten worden. Welnu, ook dit laatste is thans
gebleken, wanneer we de door de Commissie voor Land
bouwcoöperatie uit den Bond van op coöperatieven grond
slag werkende Zuivelfabrieken in Noord-Holland uitge
geven brochure naslaan, die op duidelijke wijze een over
zicht geeft van de bereikte resultaten, alsmede eenige me-
dedeelingen doet van de hierboven genoemde geëlectrifi
ceerde bedrijven.
Deze twee bedrijven zijn de boerderij van den heer E.
de Boer Pz. te St. Maartensbrug en het hoenderpark
„Brandwijk" van den heer Jn. Sleutel Szn., eveneens te
St. Maartensbrug. Wie dus meer belang stelt in
de toepassing der electriciteit in boerderij en
hoenderpark, die zal op deze twee bedrijven onge
twijfeld alle gegevens kunnen bekomen die hem
een inzicht zullen verschaffen van hoe op een
boerderij vrijwel alles met electriciteit kan woe
den gedreven. En niet alléén op de boerderij,
want eenmaal daar, vindt de electrische stroom
met zijn onbegrensde mogelijkheden ook zijn weg
naar de huishouding, waar de boerin dankbaar de
groote gemakken aanvaardt, welke haar de mo
derne techniek in haar nochtans eenvoudigste
vorm biedt.
En vraagt men zich nu af, hoe deze twee bedrij
ven in de Zijpe er toe gekomen zijn om de electri
citeit toe te passen, dan wordt daarop door eer
dergenoemde brochure als volgt geantwoord:
Een viertal jaren geleden wenschte het Provin
ciaal Electriciteitsbedrijf van Noordholland pro
paganda te maken voor de toepassing der electri
citeit in boerderij en hoenderpark en riep daar
bij de hulp in van den Heer G. N o b e 1 te Lut
jewinkel, die hiervoor de medewerking ver
zocht van de Commissie voor Landbouwcoöpe
ratie uit den Bond van op coöperatieven grond
slag werkende Zuivelfabrieken in Noordholland,
om tot zoo goed mogelijke en practische resulta
ten te komen; ook werd gebruik gemaakt van de
adviezen van den Bond van Pluimveehouders.
De Heeren De Boer en Sleutel, bovengenoemd, werden
bereid gevonden hunne bedrijven electrisch te laten inrich
ten, zóó, dat de electriciteit toepassing kon vinden in den
ruimst mogelijken zin; zij namen verder op zich nauwkeu
rig aanteekening te houden van stroomverbruik en kosten
en stelden zich beschikbaar om aan belangstellende bezoe
kers alle gewenschte inlichtingen te verstrekken. Deze elec
trische demonstratie-bedrijven beantwoordden volledig aan
hun doel; men laat daar zien hoe een goede en veilige
installatie behoort te zijn, hoe verschillende werktuigen,
electrisch aangedreven, werken en hoeveel het stroomver
bruik en de kosten zijn. Het spreekt vanzelf, dat ook de
huishouding hierin betrokken werd; ook daar is er voor
de electriciteit een ruim arbeidsveld, hetgeen uit de hierna
volgende gegeven wel zal blijken.
Wij begeven ons nu eerst naar de boerderij van den
Heer De Boer, waar wij kennis maken met de motoren,
die verschillende werktuigen kunnen aandrijven.
De belangrijkste motor is wel
de verplaatsbare landbouwmotor,
merk L.A.W. Deze 3-phasen motor
kan naar behoefte van het aan te
drijven werktuig door middel van
een speciale schakeling, 5, 3^2, 2
of 1 pk. vermogen ontwikkelen.
Tevens kan hij naar wensch
rechts- of linksom draaien. De as-
tappen aan de linkerzijde kunnen
40, 60, 100, 200, 400 en 750 toeren
per minuut maken. De koppeling
geschiedt dan door middel van een
koppelstang. Aan de rechterzijde
bevindt zich een astap, die 1500
toeren per minuut maakt, waarop
de bijgeleverde poelies voor de
riemaandrijving van 140, 125, 105
den bevestigd. Bij gebruik van
en 70 mm. diameter kunnen wor-
poelieaandrijving worden de astappen aan de linkerzijde
door een vrijloop-inrichting buiten werking gesteld. Met
behulp van dezen motor worden op de boerderij aangedre
ven: de hooi-opjager, de koekenbreker,, de gierpomp, de
bietensijder, de hakselmachine, de slijpsteen en de hout
zaag.
Een zeer gemakkelijke motor is vervolgens de draag
bare eenphase landbouwmotor L.A.W., aansluitbaar op de
lichtleiding. Deze motor is geschikt voor allé werkzaam
heden op de boerderij, die anders door 1 a 2 man moeten
worden verricht, zooals b.v. karnen, centrifugeeren, was-
schen, water pompen, gier pompen, bieten snijden, stroo
snijden, messen slijpen, haver pletten en wannen. Het ver
mogen is pk. (ca. 400 Watt). De snelheid is voor draai
richting links- en rechtsom regelbaar van 0 tot 200 toeren
door de eenvoudige draaiing van den knop (links). De
motor kan op een driepoot hooger of lager worden gesteld.
Door middel van 4 bijgeleverde koppelingen voor verschil-
De Heer De Boer vertelt ons wat er meti
deze motoren bereikt kan worden.
DE HOOIOPJAGER:
een veiligheidslier voor het opjagen van het hooi, aange
dreven door eerstgenoemden motor, verwerkte in 1932
400 voeren hooi (1 voer 100 a 150 kg.) en gebruikte daar
voor 16,6 kWh., in 1933 werd verwerkt 431 voeren hooi en:
bedroeg het stroomverbruik 9,1 kilowattuur (kWh.).
(Later volgt een kostenberekening.)
DE KOEKENBREKERS
verwerkte met 1,2 kWh. 1000 kg. grondnotenkoek en met
3,3 kWh. 2200 kg. voorslagkoek; verder vinden wij nog de
volgende gegevens: 1,2 kWh. 1100 kg. Amerikaansche, 1,1
kWh. 1000 kg. grondnotenkoek, 1,1 kWh. 1200 kg. cocos-
koeken.
DE GIERPOMP:
die tevens met roerinrichting werkt, is al buitengewoon
practisch, een jongen kan haar bedienen; 19,5 kWh. waren
slechts noodig om een hoeveelheid gier op te pompen van
279 tanks van 600 liter, totaal dus 167400 liter. In 1933
werden verwerkt 256 tanks met 12.2 kWh., dus 153600 liter,
VEEVOEDERKETEL:
Het stoomen van 250 kg. boonen voor 2 mestkoeien vorderde
56 kWh., het stoomen van 3000 kg. aardappelen voor 25
varkens nam 404 kWh.
KNIPMACHINE:
In 1932 werden 31 schapen geknipt met 2.1 kWh. a 5 ct. en
32 koeien met 3.8 kWh. a 5 cent. In 1933 30 schapen met
2.3 kWh. en 36 koeien met 4.1 kWh.
MELKMACHINE:
In verband met het optreden van uiergebreken
bij het melkvee is deze machine niet geregeld
gebruikt en kunnen wij dus hierover geen cijfer
materiaal uitbrengen.
HAKSELMACHINE:
aangedreven door kleinen L'. A. W. motor, die
op de lichtleiding kan worden aangesloten. In
1932 vinden wij de volgende gegevens:
Hoeveelheid
gesneden stroo
17 kg. haverstroo
De groote L. A. W. landbouwmotor van 1 tot 5 P.K.
gekoppeld aan den slijpsteen.
lende asdikten is de motor direct op het aan te drijven
werktuig aan te sluiten.
De motor op wagen is dè aangewezen motor voor een
landbouwbedrijf; de boer kan hiermede zoowel kleine als
grootere werktuigen aandrijven. De prijs van dezen ver
plaatsbaren motor compleet uitgerust bedraagt ca. f 500.
Wil men dit bedrag niet besteden of heeft men op zijn be
drijf geen behoefte aan een dergelijk grooten motor, dan is
de kleine draagbare motor, aanschaffingsprijs ca. f 195.
zeer aan te "bevelen. Men kan hiermede toch veel werk uit
de hand nemen, terwijl hij tevens het voordeel heeft geen
afzonderlijke leiding te behoeven, nl. aansluiting op de
lichtleiding.
Verbruikt in kWh.
1,5
42 3,1
34 tarwestroo 2,0
40 3,5
In 1933 werd 178 kg. stroo gesneden met 7.4 kWh.
MAALMACHINE:
Bloc. L. A. W. Het malen van 825 pond haver
nam 7.6 kWh.; van 375 pond gerst 8,4 kWh.; van
25 pend bruine boonen 1 kWh. In 1933 werd 810
pond haver gemalen met 7.2 kWh.
ZAAGMACHINE:
Deze wordt niet veel gebruikt, maar kan uit den aard dei-
zaak nuttige diensten bewijzen.
KIPPENHOKVERLICHTING:
In 1932 werd 60 kWh. verbruikt tegen 5 cents is f3,
voor 150 kippen verdeeld in 3 hokken. In 1933 55 kWh.
voor 175 kippen in 3 hokken.
WASCHMACHINE:
Deze gebruikte in 1932 voor 37 kWh. a 5 cent f 1,85; in
1933 was het verbruik 26 kWh.; toen was de centrifuge
geruimen tijd buiten werking.
Tot zoover wat betreft de talrijke toepassing van elec
triciteit op het boerenbedrijf.
In een volgend artikel zullen we een algemeen over
zicht geven van de verschillende gebruiken en de kosten,
die de electrificeering met zich brengen.
Links en rechts:
Groote L. A. W. verplaatsbare
landbouwmotor. Daar het kracht-
verbruik van dezen motor regel
baar is, kan deze motor dienst doen
voor alle werkzaamheden op de
boerderij, als wannen, trieeren,
sorteeren, zaad schoonen, kleine
dorschmachine aandrijven, bieten
en hakselsnijden, hooiopjagen,
gierpompen, waterpompen, wasch-
machine aandrijven, slijpsteen
draaien, enz. enz. Deze motor is
op iedere veeboerderij ol bouwbe
drijf op zijn plaats.
