muil
liet Katholicisme
Goering in den aanval
De geestelijken mogen het Nationaal-
Socialisme niet in den rug
aanvallen.
ring de uitsluiting zal intrekken, maar wel om te
verklaren dat zij zal zien hoe zij moeilijkheden kan
oi ervangen, die niet betrekking tot deze kwestie uit
hei capitulantenstelsel voortvloeien. Dit stelsel zelf
handhaaft do regeering daar het noodzakelijk is.
Het heengaan van Minister Steenberghe.
Over liet aftreden van Minister Steenberghe kon
Minister Colijn weinig zeggen. Er heeft steeds de
meest hartelijke samenwerking bestaan.
De heer Steenberghe had bij zijn optreden bedon
gen, dat de monetaire politiek opnieuw in het ka
binet zou worden besproken als er bijzondere nieu
we dingen zich voordoden. Dat dit zou gebeuren,
sprak vanzelf. Nu was er een sterke val van het
pond, de devaluatie in België en de aanval op den
gulden. Na ampele besprekingen was de grootst mo
gelijke meerderheid van oordeel, dat er voor ons geen
aanleiding tot devaluatie was.
De heer Steenberghe meende, dat er geen andere
weg dan devaluatie mogelijk was om eens tot een be
leren toestand te raken. Daardoor kon hij ook niet
meewerken aan het wetsontwerp nopens de vaste
lasten. Toen bleef er geen andere mogelijkheid over
dan zijn heengaan. Dit alles was al bekend.
Wij zijn blij dat wij spoedig een opvolger hebben
gevonden, maar betreuren dat de samenwerking met
den hoer Steenberghe op deze wijze moest worden
verbroken.
Wat wil de Regeering?
De doeleinden zijn bekend. Aanpassing aan de ge
wijzigde omstandigheden bij de verschuivingen op
het terrein der productie en aanpassing in den zin
van gunstiger verhoudingen tusschen goederenprij-
zen en productiekosten.
Wijzigingen in het productie-apparaat hebben de
strekking voortbrenging en afzet in betere verhou
ding te brengen. Voorts kan men op het kostenpeil
van heden zijn productie niet meer van do hand zet
ten, gezien de verminderde koopkracht der bevol
king.
Wie uwer kan bij benadering slechts gissen hoe
de regeering worstelt, eiken dag en groote deelen
van den nacht er bij, om te zorgen dat er van do
volkshuishouding gered wordt wat te redden valt?
Wie Uwer beseft de moeilijkheden met de onder
handelingen met het buitenland en met het inter
nationale betalingsverkeer? Men moet elk oogenbltk
rekening houden met de repercussie van deze maat
regelen in het buitenland.
Men verwijt aan de regeering dat zij geen begrip
heeft van den economischen toestand. Maar datzelfde
verwijt heeft men aan de drie achtereenvolgende
ministers van oeconomische zaken gemaakt.
Dat wijzigingen in do structuur onzer bodempro
ductie noodig zijn, begrijpt ieder, maar heeft iemand
uwer, vraagt de Minister, den moed om te zeggen,
dat hij met zekerheid de grens kan bepalen?
Inderdaad zijn er nog belangrijke mogelijkheden
tot uitvoer voor onzen tuinbouw als men alleen let
op den nitvoer. Maar men heeft toch ook graag be
taling!
De contingenteering, hoe gunstig ook voor de in
dustrie werkt toch verstarrend en de regeering over
weegt dan ook haar te vervangen door een heffing
aan de grens.
Deze maatregel zal niet genomen worden alvo
rens de Kamer er debat over heeft kunnen voeren.
De een zegt, dat de regeering overstag gaat, de
ander dat zij niets doet. Beide opvattingen zijn on
juist.
Er is inderdaad verschil in de regeeringsuitlatin-
gen vroeger en nu. Het geloof in de mogelijkheden
is bij den tegenwoordigen minister van oconoml-
scho zaken grooter dan bij zijn voorgangers.
Maar in deze Kamer wordt men gewoonlijk op
zijn ondeugden gemeten.
Ce heer Albarda zeide, dat spreker te
Maastricht een koude douche heeft gegeven.
Zou men dan denken, dat ons land tus
schen heden en 31 December zal worden
overdekt met schoorsteenen.
Zijn er dan geen moeilijkheden met het
buitenland?
Als wij in ons land alles zelf gingen ver
vaardigen, wie zal dan nog langer onze ex
portartikelen afnemen. En om grondstof
fen in te voeren, zullen wij toch moeten
uitvoeren.
Engeland heeft ons al een boodschap gestuurd
'dat wij meer moeten invoeren en laten weten dat
wij er niet op moeten rekenen dat het actief in onze
handelsbalans van 38 millioen ongewijzigd blijft.
Als wij ons land industrialiseeren, moeten wij ook
'denken aan den invloed van nieuwe fabrieken op be
staande. Wie zeggen mocht, dat dit allemaal niet
noodig is, weet er niets van. Met vertrouwen laat
het kabinet het onderzoek van deze kanten van de
zaak aan den minister van oeconomische zaken
over.
Het werkfonds.
I-Iet Werkfonds komt onder leiding van den Mi
nister van Waterstaat en zal alleen gebruikt wor
den voor de bevordering van openbare werken.
De regeering heeft met uitzondering van haar
eigen terrein eigenlijk niets gedaan ten aanzien van
het loonpeil, maar er waren enkele groepen arbei
ders, die een extra ordinair loonpeil wilden hand-
haven ten koste van alle andere.
Rechtstreeks heeft de regeering niet ingegrepen,
wel indirect, namelijk voorwaarden stellende bij
steunverleening; zij heeft het ook willen doen door
midden van het Werkfonds, al erkent spr., dat hier
van weinig terecht gekomen is, wat Indirecten in
vloed op het loonpeil betreft.
Consequente deflatie.
Het woord consequente deflatie kennen niet wei
nigen, maar de inhoud is onklaar en spreker is
doodsbenauwd voor verwarring, vooral in verband
met do politieke sfeer.
Er zal een radicale consequente deflatie komen
als de regeering absoluut niets deed. Zulk een
consequente deflatie heeft de regeering niet ge
wild en wil zij nog niet, want het zal een com
plete ruïne beteekenen voor tal van bedrijven en
voor alle arbeiders. Door landbouwsteun, contin-
genteeringen en werkloozensteun is de zooge
naamde consequente deflatie geremd en zijn ge
weldige schokken in ons oeconomisch leven
voorkomen.
Consequente aanpassing of consequente defla
tie in al haar consequenties aanvaardt de regee
ring niet.
Geen aantasting van hoofdsommen.
Van de regeering zijn geen maatregelen te verwach
ten to aantasting der hoofdsommen. De regeering
verwacht aantasting van de schulden langs natuur
lijken weg.
Devaluatie.
Het is onbegrijpelijk hoe men kan denken, dat
devaluatie een oplossing zou brengen voor het schul
denprobleem. De heer Aalberse heeft gevraagd wat
er zal gebeuren na aanneming van de beide wets
ontwerpen nopens de vaste lasten. Maar de regee
ring weet niet welke nationale en internationale ge
beurtenissen invloed op haar meening zullen uitoefe
nen. Zij is geen profeet, maar zij zal strijden om de
valuatie te voorkomen, zoolang zij maar eenigszins
kan, en blijft op de bres staan voor handhaving van
de muntpariteit.
Van de 60 millioen beschikbaar gesteld voor het
Werkfonds, zijn reeds 45 millioen toegezegd. Er zijn
de regeering 441 industrieele plannen voorgelegd,
waarvan liet fondsbestuur 313 volkomen onbruikbaar
verklaarde.-
Is de 60 millioen op, dan zal de regeering nieuwe
credictcn aanvragen, alles binnen het kader van het
financieel mogelijke.
De heer Albarda pronkte zoo met Zweden en be
weert dat de gegeven cijfers in de memorie van ant
woord niet juist zijn, maar spreker heeft hier de
Zweedsche begrooting voor zich en de cijfers zijn wel
juist.
Ook de cijfers van het teruggeloopen aantal werk-
loozen door devaluatie in Engeland zijn bedriegelijk.
Inderdaad is dit cijfer met pl.m. 700.000 gedaald, maar
het aantal armlastigen is met 700.000 gestegen.
Waarom de heer Aalberse dit bezuinigingsontwerp
in stemming wil brengen na de behandeling der
wetsontwerpen nopens de vaste lasten, is spreker niet
duidelijk. Als na goedkeuring van de vaste lasten-
ontwerpen het bezuinigingsontwerp verworpen zou
worden, zou er een conflict met de regeering zijn.
Werd het bezuinigingsontwerp aangenomen ondanks
het tegenstemmen van de katholieken, dan zou het.
kabinet toch op voet van oorlog zijn gekomen met de
grootste fractie.
De kwestie van vertrouwen.
Behoudens kleinigheden, is de grens der tegemoet
koming door de regeering bereikt bij dit wetsontwerp.
De regeering kan niet doorwerken als haar gezag
ondermijnd wordt. Duidelijk moet blijken of men nog
vertrouwen in dit kabinet heeft. Minister Colijn
wendt zich hior speciaal tot de katholieken, die hij
een dubbelzinnige houding verwijt.
Zij zullen hebben te kiezen en duidelijk hun stand
punt hebben te bepalen.
Blijkt de regeering het vertrouwen niet langer te
hebben, dan moet tevens blijken, waarin het verschil
schuilt.
Heeft de Kamer vertrouwen in het kabinet, dan is
het kabinet bereid tot cordiale samenwerking met
de Kamer en als deze er is, gelooft het ook nog in
de mogelijkheid, zijn taak op vruchtbare wijze te
vervullen. Het Kabinet weet zich afhankelijk van
Hem. van wien het bestel dezer wereld is. Het be
tracht het „labora", maar ziet het „ora" niet over
het hoofd.
Na deze met veel overtuiging uitgesproken rede,
die zich vooral op het laatst bijna uitsluitend richtte
tegen het wijfelcn der katholieken kwam.
Minister Oud aan het woord.
De Minister van Financiën, de heer Oud, betoogt(
dat men het bezuinigingswerk moet kunnen zien als
één geheel.
Do regeering heeft de paragrafen van onderwijs
en warendiensten uit het ontwerp gelicht, maar dit
is geschied op aandrang der commissie van voorbe
reiding zelve, die opmerkte, dat het ontwerp anders
niet tijdig wet zou kunnen worden. De regeering
heeft de paragrafen eruit gelicht, vertrouwende, dat
zij, als afzonderlijke wetsontwerpen ingediend, voor
1 Januari 1936 wet zullen zijn geworden. Ernstig
beklaagt spr. zich dat de heer Albarda heeft gezegd,
dat het wetsontwerp is uitgehold.
De heer Albarda (s.d.) heeft het woord niet gebruikt.
Minister Oucl: U heeft gezegd, dat er niets meer
van het ontwerp over is.
De heer Albarda (s.d) ontkent dit.
Minister Oud: Aan de regeeringstafel werd zelfs
gedacht, dat u erop zou laten volgen, nu wel voor te
zullen stemmen.
Spreker toont aan, dat thans reeds een besparing
is verkregen van 242 millioen, zoodat het verwijt
van te kort bezuiniging niet opgaat.
Het zou nzinnig zijn de geheele sociale verzeke
ring thans maar te schrappen, maar de regeerings-
maatregelen hebben juist ten doel te behouden wat
mogelijk is.
De kritiek der sociaal-democraten.
De heer Albarda heeft voor het wetsontwerp geen
goed woord over. Hij zei, dat het toch niet hielp, zoo
lang dc bedrijvigheid der wereld niet is hersteld.
Maar ook zoo lang dit niet is gebeurd, moeten wij
ons aanpassen aan de vermindering van ons inkomen
De heer Albarda handelt als een fabrikant,
wiens bedrijf slecht gaat, maar die tot vronw
en kinderen zegt: „Gij kunt wel op denzelf
den voet voortleven, want vader heeft nieuwe
denkbeelden in zijn hoofd." Wat heeft de
heer Albarda voorts als bezuinigingsmiddelen
aan de hand gedaan? Vereeniging van ge
meenten en vervanging van zilver- door nik-
kelgeld! Ziedaar zijn program.
Vereeniging van gemeenten beteekent niet steeds
bezuiniging. Als die is te bereiken stelt de minister
van binnenlandsche zaken ze voor.
De vervanging van de zilveren munt door nikkel
zou slechts mogen worden gebruikt voor verminde
ring van de staatsschuld.
Practisch gebeurt dit thans al door de rente van
het muntfonds in mindering te brengen van de
Staatsschuld.
De heer Albarda heeft voorts tijdelijke heffingen
aanbevolen, maar hoe weet hij, dat over eenige jaren
de crisis over is?
Min. Oud verwijt den hecren Van Houten en Arts,
dat dezen niets anders schijnen te kunnen doen dan
den heer Albarda napraten. (Beweging).
Hij komt er tegen op, dat dc heer Albarda het
voorstelt, alsof spr. tegen opheffing van het bankge
heim zou zijn om de groote bezitters te sparen. Hij
vreest er nadeel voor het oeconomisch leven van, hoe
zeer het hem ook spijt, er niet toe te kunnen over
gaan. Spr. acht het absoluut onvruchtbaar om met
het georganiseerd overleg te gaan debatteeren of dc
toestand van 's lands financiën salarisverlaging nood
zakelijk maakt.
Men bestrijdt de salarisverlaging met een beroep
op de koopkrachttheorie, maar de regeering verlaagt
de salarissen, omdat de totale koopkracht der bevol
king zoozeer achteruit is gegaan. Met die bestrijding
keert men de zaak om.
Spreker ontkent, dat de slagen alleen zijn terecht
gekomen op de loontrekkenden.
Nagenoeg allen hebben zeer belangrijke inkomsten
derving.
De Minister kon de meening van den heer De Geer
niet deelen, dat het vaste lasten-ontwerp de recht
zekerheid van het crediet zou aantasten. De schuld-
betrekkingen zijn zoo verschillend, dat men de zaak
niet kan afdoen met een algemeene formule. Van
een aantasting van de hoofdsom in een algemeene
formule moet men afzien, alleen reeds omdat de
staatsschuld er buiten moet vallen. Het is geheel iets
anders, of de overheid debitrice is, dan wel of zij als
overheid ingrijpt in burgerrechtelijke overeenkom
sten, waar dit noodzakelijk, is. Daarom zegge men
niet, dat ontwerpen als de regeering heeft ingediend,
het vertrouwen in het credietwezen doen schokken.
De regeering heeft een open oor voor de kritiek uit
de Kamer. Laat ons bij de behandeling van de vaste
lasten-ontwerpen in gemeenschappelijk overleg ko
men tot een eindresultaat, dat in het welbegrepen
belang belang is van geheel ons volk.
Om half zes werd de vergadering tot Dinsdagmid
dag 1 uur verdaagd.
Minister Kerrl met dictatoriale maatregelen
bekleed. - De kerk dient zich van poli
tiek te onthouden.
GÖRING.
De Pruisische
premier en chef
van de geheime
Staatspolitie, ge
neraal Göring,
heeft zich per de
creet tot de op-
ler-presi denten en
regeerings-presi-
(enten gewend en
hen gewezen op
de afwijzende hou
ding, welke be
paalde kringen
van den katholie
ken clerus inne
men jegens het
nationaal socialis
me en zijn instel
lingen.
Een aantal ka
tholieke geestelij
ken ontzien zich
niet de hun toe
vertrouwde volks-
genooten te misleiden over de nationaal-socialistischc
denkbeelden, alleen omdat die geestelijken hun poli-
lieken invloed zien verdwijnen.
Generaal Göring ontkent ten sterkste de
ontketening van een „Kulturkampf" tegen de
Katholieke kerk.
Met alle macht zal de Staat zich eohter ver
zetten tegen de pogingen, door het politieke
katholicisme gedaan om aclie te voeren te
gen het nationaal-socialisme.
Om hieraan definitief een einde te maken,
geeft hij de staatsautoriteiten opdracht met al
le wettelijke middelen op te treden tegen
geestelijken, die de autoriteit van hun functie
misbruiken voor politieke doeleinden.
DE KERK TERUG NAAR GEESTELIJK TERREIN.
Principieel wordt vastgesteld, dat van de geestelij
ken, voor zoover zij namelijk bij het godsdienst
onderwijs in staatsdienst werken, moet worden
verlangd, dat zij niet alleen tijdens het onderwijs
zich moeten onthouden van elke negatieve houding
tegenover het nationaal-socialisme, doch dat zij daar
enboven evenals andere dienaren van den staat voor
den nationaal-socialistischen staat positief moeten
opkomen, en zich dus met hun geheele persoonlijk
heid zonder voorbehoud achter den staat moeten
plaatsen. Alleen dan kan het nationaal-socialisme
den geestelijken de religieuze opvoeding toever
trouwen.
Wanneer aan deze eisch niet wordt voldaan,
zullen alle katholieke vereenigingen en jeugd
bonden worden ontbonden.
De minister-president maakt het alle staatsauto
riteiten tot een plicht de opgesomde misstanden met
beslistheid te onderdrukken, doch zich daarbij bewust
te zijn van het volle gewicht der verantwoordelijk
heid bij het gebruik van de wettelijk aangegeven
middelen. De macht van den nationaal-socialistischen
staat laat toe deze middelen met mate le gebruiken;
dat de staat met de katholieke kerk principieel in
vreedzame, geordende betrekkingen wil leven heeft
hij door het sluiten van het concordaat duidelijk ge
noeg bewezen.
Het Godsgeloof en de Godsdienst van de katholie
ke volksgenooten aldus vervolgt de beschikking
wordt niet aangetast. Wij laten de katholieke even
als de evangelische kerk de volle vrijheid van geloot
en leer. Politiek echter is er slechts één staatsopvat
ting in Duitschland aanwezig en denkbaar; de na
tionaal-socialistische idée. Wij willen geen Kultur
kampf daar wij slechts den politieken strijd kennen
De verklaring van generaal Göring over het „po
litieke katholicisme" wordt in vele Berlijnsche krin
gen beschouwd als de inleiding tot nog scherper
maatregelen van de politie tegen afzonderlijke leden
der geestelijkheid en heeft alom in het land, en
vooral onder de katholieken, groote spanning ge
wekt.
Groote spanning onder de katholieken.
In Katholieke kringen heerscht groote opwinding
over do verordening van generaal Goering.
Men is van meening, dat hiervan een démarche
van de zijde van het Vaticaan cn de bisschoppen "het
gevolg moet zijn.
Men rekent op een aanzienlijke verzwaring van
het werk der Kerk in Duitschland, aangezien op
grond van de verordening de predikaties der katho
lieke geestelijken in zekeren zin onder toezicht van
de geheime staatspolitie zouden komen to staan.
Barometerstand van Zaterdagmorgen 8 u.: 757 mM,
Temperatuur 15.5 gr. C is 60 gr. F.
Verwachting:
Wind uit Zuidelijke tot Westelijke richting;
zwaar bewolkt met. scherpe regenkans.
Verdere vooruitzichten: Nog weinig verandering.
Uw bril stuk?
Opticien TERLEP repareert ze vlug, goed en
goedkoop. Oogonderzoek gratis..
TERLEP's DROGISTERIJ Apothekers-Assistenten.
HOOGZIJDE E 103. SCHAGEN.
BERGEN)
Toelatingsexamen H.B.S.
Voor het toelatingsexamen aan de H.B.S. te Alk-
maar slaagde eristeren: Kees Jansen, leerling van de
U.L.O.-School. alhier.
Voor het toelatingsexamen 3e klasse H.B.S.
slaagden: Mientie Jansen en Nora van Heelsbergen* j
leerlingen van de ULO-school alhier.
Berger Sportvereeniaino.
Het eerste elftal van B.S.V. speelt morgen mede
op de seriewedstrijden te Koedijk. Om twaalf uur
komt B.S.V. uit tegen Koedijk in de volgende op
stelling:
A. van Diepen
P. Beeldman D. Min
B. van Dienen W. Dames D. de Jong
J. de Moor J. Tuin C. Coevert
G. Visser A. v. d. Berg.
Van half twee tot half drie spelen Beemster III
en Nieuwe Niedorp II tegen elkaar en van 45,
uur komen de winnaars der eindwedstrijden tegen
elkander in het strijdperk voor de finale.
De eerste priis bestaat uit een beker, de tweede
uit een lauwertak.
De B.S.V.-acIspiranten spelen van 34 uur een
aanvullingswedstriid tegen de adspiranten van
Koedijk. B.S.V. komt uit met het volgende elftal: f
Louis Dames
N. Jonkers Joop Moerbeek
Kobus Kramer Jan Ludding Gerbrand Kuipers
Karei 'ten Bruggencate Jan Eriks Dirk Oosterling
Dirk Bakker Nico v. d. Berg.
WINKEL
Door Burgemeester en Wethouders is aan K. Koe
ten vergunning verleend voor gedeeltelijke verbou
wing van zijn woonhuis met schuur.
Door den Minister van Sociale Zaken is voor
deze gemeente machtiging verleend, om op door de
Regeering gestelde voorwaarden werklooze arbei
ders te plaatsen in land- en tuinbouwbedrijven met
gebruikmaking van bijslagregeling.
Zal Kerrl de kat de bel aanbinden?
Het „Reichsgesetzblatt van gisteren bevat, naar het
D. N. B. meldt, een beschikking,,
waarbij de totdusver door het rijks
ministerie en het Pruische mi
nisterie van binnenlandsche zaken
en door het rijksministerie en het
Pruisische ministerie van weten
schap, opvoeding en volksontwikke
ling behandelde kerkelijke aangele
genheden overgaan op den rijks
minister zonder portefeuille Kerrl.
De beschikking is gedagteekend
16 Juli door Hitier, Frick, Rust en
den waarnemenden Pruisischen minister-president
Körner.
In kerkelijke kringen vreest menn volgens Reu
ter ernstig, dat aan Kerrl, die een vriend van Gö
ring is, dictatoriale bevoegdheden zullen worden
verleend om schoon schip te maken ten aanzien
van de oppositie der kerk tegen bepaalde deelen van I
de nationaal-socialistische leer
De joden verlaten de provinciesteden en
het platte land.
Wij schreven dezer dagen over het anti-semitisme
in Duitschland.
In het „Schwarze Korps" het lijfblad van de G.S.
wordt thans geconstateerd dat tal van Joden, die
't op het platteland en in de provinciesteden niet lan
ger kunnen uithouden, naar de groote steden trek
ken, omdat zij daar wat meer met rust worden gela
ten. Het blad blijkt hevig ontstemd omdat gedurende
het laatste half jaar 20.000 Joden een toevlucht in
Berlijn hebben gezocht, terwijl slechts 2000 het rijk
hebbon verlaten.
„Hcele wijken in het westen, schrijft het blad, lij
ken thans, in het dorde jaar van het derde rijk, wel
Ghetto's.
Om aan dien „marsch naar de hoofdstad" een ein
de te maken, bepleit het „Schwarze Korps" wettelijke
maatregelen. „Berlijn is in hart en nieren Ger- j
maansch en wenscht niet door Todcn te worden over
stroomd."
