De ontzettende ramp E conomis che Kroniek De devaluatie in België. De Veluwsche dievenbende. Nederlander rijdt ouderling aan. Schandelijke kindermishandeling. Amerikaansch verkeersvliegtuig neergestort, toren van een warenhuis gesprongen. Als Gij niet kunt slapen m AKKERTJES Koepenickiade bij Salisbury. Smokkelaarsbende onschadelijk gemaakt, De nieuwe brug over de Waal. bij Ovada. Doorbraak van een dam! Dcorbraakrampen in vroegere jaren. „Wde zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht", luidt een Hollandsch spreekwoord. Zonder nu te willen zeggen, dat wat in het eene geval op gaat, onherroepelijk ook in het andere moet gebeu ren, is het toch wel de moeite waard na te gaan welke gevolgen zekere gebeurtenissen met zich heb ben meegebracht. Te meer, wanneer velen maar al te groote lust gevoelen diezelfde gebeurtenissen ook in eigen huize te verwekken. Zoo is het immers met de devaluatie! Een groot aantal landgenooten is geneigd het oogenblik te ze genen, waarop ook Nederland de gave gulden zal gaan besnoeien, waarop ook wij de waarde van onze munteenheid zullen gaan vermindereè. Wij kunnen van België leeren. Waar nu België voor enkele maanden juist het zelfde heeft gedaan, als wat onze dcvaluisten zich droomen, nl. een plotselinge vermindering met een bepaald aantal procenten en de onmiddellijk daar op volgende stabilisatie op een lager niveau, kan het niet anders dan nuttig zijn af en toe een blik te slaan op hetgeen zich voltrekt in het land van onze zuidelijke buren. Natuurlijk we stipten dit boven reeds aan zal het bij ons niet precies net eender gaan, want de omstandigheden zijn voor verschillende staten op verschillende tijden nooit dezelfde, maar ten aan zien van sommige gevolgen kan er toch nauwelijks twijfel bestaan of een eventueele devaluatie in Ne derland zou ongeveer hetzelfde te aanschouwen geven. België is nog bezig zich aan te passen. Verder is het duidelijk, dat ook nu nog ten aan zien van België geen definitief oordeel kan worden geveld. In allerlei opzichten is het maatschappelijk leven nog bezig zich aan te passen aan de plotse linge hardhandige inbreuk. Het gaat er mee als met een wond, die een mensch wordt toegebracht. Slechts heel geleidelijk herstelt het lichaam, de na tuur, het letsel, dat in een uiterst kort oogenblik word toegebacht. Op de bloedende wonde vormt zich een roof en ten slotte is een meer of minder groot litteeken het eindresultaat. Voor wat de toestand in België betreft, zouden we kunnen zeggen, dat zich een ferme roof heeft gevormd, maar hoe het er ver der mee zal gaan valt nog onmogelijk te voorspellen. De Belgische Nationale Bank publiceert geregeld gegevens omtrent den algemeenen economischen toestand van het land en om zich een juist beeld te vormen staan wel nauwelijks betere gegevens ter beschikking. Ze heeft thans verschillende cijfers ge bracht over de periode JanuariMei en we meenen die heden wat nader te moeten bekijken. In de eerste plaats de vraag: hoe is 't prijsverloop der goederen geweest? Zooals steeds in de economie dient men hierbij de uiterste voorzichtigheid te betrachten. Immers, de devaluatie is niet de eenige factor, die prijsver- anderend werkt. Er doen zich allerlei andere gel den, zoo bijvoorbeeld seizoeninvloeden, en deze doorkruisen de devaluatie-invloeden. De regeering kan de prijsverhooging niet tegenhouden. Merkwaardig is intusschen een opvallende veran dering in de regeeringsopvattingen. Men zal zich herinneren, dat het ministerie aanvankelijk mee deelde te willen waken voor iedere prijsopdrijving. Het zou het bewijs leveren, dat een devaluatie geen hoogere prijzen met zich behoefde te brengen. We hadden al eens gelegenheid de mogelijkheid van zoo iets in twijfel te trekken. Dat we ons daarin niet ver gisten, blijkt uit de omstandigheid, dat het kabinet van Zeeland zich nu blijkbaar ten doel stelt de prijs verhooging slechts in een zeer langzaam tempo te doen geschieden. Men zou zoo iets kunnen noemen: zich aanpassen aan de omstandigheden! Het mi nisterie is stellig niet in gebreke gebleven de index cijfers nauwkeurig te volgen en, gezien het feit, dat deze een langzame stijging vertoonen, heeft ze er zeer verstandig aan gedaan dit reeds plaats gehad hebbende langzame oploopen nu ook maar te wil len nastreven. Het heeft meteen het voordeel, dat het er bij kan zeggen, volkomen in zijn opzet te zijn geslaagd. De kleinhandelprijzen passen zich gelei delijker aan dan die van den groot- handeL Immers het indexcijfer der kleinhandelsprijzen vertoont het volgende verloop: Maart 621 April 629 Mei 638 Juni 649 Een langzaam oploopen dus, wat echter naar de opvatting der regeering nog wel eenigen tijd zal door gaan. Deze trage stijging wordt toegeschreven aan allerlei factoren: de gewone seizoendaling der le vensmiddelen, regeeringsmaatregelcn, verlaging der invoerrechten en fiscale rechten, aanvankelijke ver koop der voorraden tegen de oude prijzen. Anders daarentegen staat het met de prijzen der grondstoffen. Aangezien deze voor een groot deel uit het buitenland worden betrokken, was te ver wachten, dat de stijging zich hier zeer snel bemerk baar zou maken. Dit is ook niet uitgebleven. Terwijl de kleinhandelprijzen gedurende de maand Mei slechts ongeveer 3 stegen, liepen de groothandel- prijzen op met niet minder dan 19 Uit den aard der zaak was de stijging voor talrij ke producten zeer verschillend, waaruit op zich zelf duidelijk blijkt, dat ook andere invloeden van kracht moeten zijn geweest. De stijging voor enkele afzon derlijke artikelen bedroeg; Brandstoffen 4 Kunstmeststoffen 4 Teer 6 Bouwmaterialen 8i/2 Papier 9 Petroleum 12 Ruwe rubber 21 Levensmiddelen 25 Oliën en vetten 32 Textielgoedercn 36 Ook de loonen zullen dienen verhoogd. Dat hiermede het eind nog niet bereikt is, volgt uit de omstandigheid, dat de loonen tot dusverre nog onveranderd zijn gebleven. Dit is al weer niets nieuws. De loonen hebben altijd de neiging den alge meenen toestand te volgen. Stijgen de prijzen en daarmee de bedrijfswinsten, dan blijven de loons- verhoogingen nimmer uit. Maar ze komen achter aan, evenals ze bij een dalende conjunctuur ook ach teraan komen. En zoo wordt voor de naaste toekomst door de regeering rekening gehouden met een loonsvei'hoo- ging van 5 pet., terwijl In Het particulier bedrijf de organisaties zich beginnnen te roeren. Of intusschen deze loonsverhoogingen zich in de prijzen bemerkbaar zullen maken, moet weer wor den afgewacht. In het particulier bedrijf worden ze vaak voor een goed deel gegeven, omdat ze mogelijk zijn. Met andere woorden, de prijsverhooging is vaak al aan de loonsverhooging voorafgegaan. Ook hoogere belastingen staan te wachten. Voor zoover de rijksambtenaren betreft, zal voor de grootere uitkeeringen aan loondekking aanwezig moeten zijn. Hetgeen wellicht zal beteekenen: hooge re belastingen. Hoewel ook hier de grootere bedrijfs- inkomsten misschien een nieuwe bron zou kunnen beteekenen. Resumeerend zou men kunnen besluiten, dat het zeer de vraag is, of loonen, die ten gevolge van de devaluatie op den duur stellig zullen worden ver hoogd, nog van grooten invloed op de prijzen zullen zijn. Verhooging van de export is geheel uit gebleven. Wanneer we tenslotte nog de export nagaan, schij nen de voordeelen te dezen opzichte vrijwel volledig te zijn uitgebleven. Ronduit wordt toegegeven wat ook wel als bekend mocht worden ondersteld dat de door de devaluatie betrekkelijk verlaagde export prijzen geen grooteren uitvoer met zich konden bren gen, aangezien in het buitenland allerwegen tegen maatregelen werden genomen, die de voordeelen weer te niet deden. Merkwaardig is in ieder geval, dat de Belgische handelsbalans van maand tot maaand slechter is ge worden en dit zal door degenen, die de devaluatie hebben doorgevoerd wel in de allerlaatste plaats zijn verwacht. Voor de Nederlandsche devaluationisten houdt dit in elk geval een ernstige vingerwijzing in om te dezen opzichte niet te vast te rekenen op een krachtig herstel onzer nationale handel en nijver heid. Het saldo der Belgische handelsbalans bedroeg in millioenen francs: Januari Februari Maart April Mei -f 128 10 28 156 358 Hoofddaders veroordeeld. De Zwolsche rechtbank deed uitspraak in de za ken tegen de tien eerste leden der Noord-Veluwsc'ne dievenbende, welke verleden week terecht stonden. De hoofddader, de arbeider W. v. d. M. uit Oldebroek tegen wien 4 jaar gevangenisstraf was geëischt, werd veroordeeld tot 4 jaar met aftrek van preventief en W. v. d. B., arbeider te Oldebroek, tegen wien 3 jaar en zes maanden was geëischt tot 2 jaar en 3 maanden met aftrek van preventief. Voorts werd veroordeeld tot 3 jaar met aftrek van preventief E. v. S. arbeider te Doornspijk, tegen wien drie jaar was geëischt; Van de overige verdachten werden de stukken in handen gesteld van den rechtercommissaris om een nader onderzoek naar hun persoon in te stellen. En tracht te ontkomen. Antwerpen. Donderdagmiddag tegen een uur of zes is op de Britsche Lei tegenover het Gerechts hof een ouderling aangereden door een auto, en zwaar gewond. De man werd naar het ziekenhuis overgebracht. De auto, die voorzien was van een Nederlandsch nummerbord, N. 409, reed pijlsnel door en trachtte te ontkomen. Toevallig echter was in de nabijheid het eindpunt van een wielerwedstrijd, waar politieaanwezig was met motorfietsen. Onmiddellijk werd de achtervol ging aangevangen en op de Keizerlei slaagde de po litie er in den vluchteling in te halen en aan te hou den. De bestuurder, de heer Adam uit Roozendaal, werd naar het politiebureau in de aohtste wijk ge leid, waar hem een verhoor werd afgenomen. Na dit verhoor is hij op vrije voeten gesteld. Over de schandelijke wijze, waarop een moeder te Roden in de provincie Drenthe, haar vierjarig kind, mishandelde, weet het „Nbl. van het Noorden" nog het volgende mee te deelen. Het kind werd door de vrouw op meer dan af schuwelijke manier behandeld. Soms stond het ergens buiten aan een lijn, dan weer was het in het varkenshok opgesloten. De kleine, die heeft kunnen praten, maar dit thans niet meer kan, heeft ook een armpje gebroken gehad, dat zonder medische hulp weer is aangegroeid. Eindelijk heeft een broer van M., die den ernsti- gen toestand zag waarin het kind verkeerde, de hulp van dokter van der Velde te Roden ingeroepen. Deze constateerde o.a. een gat in den slokdarm en achtte directe opneming in het Academisch Ziekenhuis te Groningen noodzakelijk. Daar werd bij het onder zoek een groote hoeveelheid etensresten en vuil uit het lichaampje van het kind gepompt. Het is te begrijpen, dat de inwoners van het Drentsche dorp door het gebeurde zeer geschokt zijn. De zaak is bij de autoriteiten in onderzoek. Tot dus ver werden nog geen verdere maatregelen getroffen, maar men verwacht, dat deze niet zullen kunnen uitblijven. Nader uit Groningen: Het 3-jarig zoontje van J. H.-geboren B. uit Lie ver, gemeente Roden, dat met zware verwondingen in het Academisch Ziekenhuis te Groningen was opgenomen, is later aldaar aan de gevolgen over leden. Of hier sprake is van opzettelijke mishandeling door de moeder zal nog nader onderzocht worden. Van een aanhouding van de moeder is in ieder ge val nog geen sprake. Vier inzittenden gedood. New York: Uit Dallas in den staat Texas wordt gemeld, dat nabij Gilmor een verkeersvliegtuig van de lijn Dallas-Atlanta, in den staat Georgia, is neer gestort. De vier inzittenden werden gedood. Groote consternatie ontstond Donderdagmiddag in een der drukste wijken van het Zuiden van Berlijn, toen een 28-jarige vrouw uit de uitzichttoren van een warenhuis op de Hermannspiatz naar beneden sprong. Zij had zich met een der liften naar den dak tuin begeven en wierp zich over de balustrade voor iemand haar kon tegenhouden. Mèt ernstige hoofd- en beenfracturen bleef zij liggen en overleed korten tijd later. omdat Ge gekweld wordt door hoofd pijn, kiespijn, rheumatische pijnen, zenuwpijn, spierpijn of migraine, neem aan een "AKKERTJE" ie baal Ze zullen snel en zeker Uw pijn verdrijven en U heerlijk doen in slapen. Heb ze sleeds in huis I Nederlandsch Ongeëvenaard bij gevatte kou Product Griepj rheumatische pijnen, 222^33 Zenuwpijnen, Hoofdpijn, enz. Per 12 si. 52 cl. Zakdoosje 20 ct. Volgens recept van Apotheker Dumont AKKER.CACHETS Een Londensch burger, die eens voor majoor bij den Engelschen militairen Ge zondheidsdienst wilde door gaan. Londen. Het gesprek van den dag in geheel En- geland wordt gevormd door een Koepenickiade, die zich Woensdag heeft afgespeeld in de omgeving van Salisbury, het Engelsche manoeuvr.esterrein. In het hospitaal van Tidworth vervoegde zich een in het uniform van een Engelsch majoor gekleed per soon, die met een zeer elegante auto was komen voorrijden. Hij deelde mede, door de leiding van den Engelschen militairen Gezondheidsdienst te zijn be last met het onderzoek naar besmettelijke ziekten in het tentenkamp van Tidworth. Ofschoon niemand iets van besmettelijke ziekten afwist, werd de „ma joor", die niet alleen door zijn uniform, doch ook door eenige kennis van de geneeskunde als zoodanig een goeden indruk maakte, op zijn wensch het ge-, heele hospitaal rondgeleid. Na afloop van de inspectie ging hij naar de offk cierscantine, waar hij eenige alcoholische dranken gebruikte en met twee jonge officieren zich onder* hield over zijn ondervindingen in het buitenland. De beide officieren kregen argwaan, daar de „majoor** in strijd met de voorschriften rijlaarzen zonder spo* ren droeg en een degen. In verband met den hoo-« gen rang van hun gast, waagden zij het echter nieti vragen te stellen. Later begaf de „majoor" zich ook naar de onder* officierscantine, waar hij zich met den sergeant* majoor op zeer joviale wijze onderhield. Intusschen was het bedrog ontdekt. Door een in* formatie aan te vragen bij de leiding van den mi* litairen geneeskundigen dienst te Londen, was men; er zeker van geworden, dat noch een opdracht was gegeven tot inspectie van het hospitaal, noch dat een majoor met den opgegeven naam op de lijst van legerofficieren voorkwam. De „majoor" werd ontmaskerd als een in West End te Londen wonend burger. Het ministerie van oorlog heeft het voornemen een aanklacht tegen den man in te dienen. Aken. De douane te Aken is er in geslaagd de hand te leggen op een bende smokkelaars, die van Maart tot Juni van dit jaar de douane hebben misleid en behalve aan smokkelarij zich ook hebben schuldig gemaakt aan overtreding van deviezen-verordenin» gen. De leider der bende, een Belg, de koopman Fritz Lintermann uit Verviers, heeft groote hoeveelheden grondstoffen voor de textielindustrie uit België naar Duitschland ingevoerd. Deze artikelen heeft hij verkeerd gedeclareerd. Hoewel de meeste Duitsche cliënten wisten, dat Lintermann buitenlander is, betrokken zij bij hem de artikelen en betaalden hem de bedragen, die hij vroeg en die de Belg dan naar het buitenland mede- nam. Op deze wijze zou hij ongeveer een millioen Marlt naar het buitenland hebben overgebracht. Meer dan twintig personen zullen zich in verband met deze zaak moeten verantwoorden. Eenige goederen en wat geld, tezamen voor een waarde van 100.000 Mark, zijn in beslag genomen. 436 ARRESTATIES IN DE NEW-YORKSCHE PARKEN. Donderdag is een razzia gehouden tegen zwervers en bandieten in de stadsparken, te New York, die zich den laatsten tijd aan talrijke overvallen hebben schuldig gemaakt. In totaal heeft de politie 436 ar restaties verricht. De hoofdcommissaris van politie heeft gisteren 200 agenten belast met de speciale be waking van en patrouilleering in de parken. Een hoofdboog voltooid. In den loop van Donderdag is de hoofdboog van de nieuwe brug over de Waal, bij Nijmegen, de grootste brugspanning van Europa, ter lengte van 244.4 meter voltooid. Gister zijn de steunpunten weggenomen, waardoor de boog geheel vrij is komen te hangen. De Dordtsche hulpbrug, welke als montagebrug gediend heeft, zal in den loop van de volgende week vermoedelijk worden weggesleept en tijdelijk worden opgeborgen op het werkterrein in den Ooypolder te Nijmegen, in afwachting van de overbrenging naar Dordrecht, waar nog begonnen moet worden met de constructie van den onderbouw, op welks aanbeste ding thans gewacht wordt. HERINNERINGEN AAN HET ONGELUK VAN BERGAMO IN HET JAAR 1923. De vreeselijke doorbraak-catastrophe, waardoor de circa 10.000 inwoners van Ovada binnen enkele mi nuten tusschen leven en dood, vernietiging en vernie ling zweefden, vertoont hetzelfde beeld, als reeds bij vroegere damdoorbraken was waar te nemen. Zoo groot het succes is, dat men verkrijgt door het bou wen van dammen en dijken, zoo vreeselijk zijn de ge volgen, als deze dammen eens mochten doorbreken! De kunstmatig opgestuwde watermassa's worden dan met zóó'n elementair geweld en hevigheid in het die per liggende land uitgegoten. In de meeste gevallen zijn er honderden menschelijke slachtoffers te be treuren! De dam aan het Ortillo-Meer. Het Ortillo-Meer, welks golven het onheil brachten, is een betrekkelijk klein meer. Het. wordt gevoed door twee rivieren, de Orba en de Stura. Met behulp van een stuwdam heeft men er circa 20 millioen kubieke meter water in verzameld. De spoorweg, die van het Zuiden komt, loopt om het meertje heen naar het stadje Ovada, dat ongeveer 35 kilometer Zuidelijk van Allessandra ligt. Een tak van dezen spoorweg gaat naar het Westen over het dorp Molare naar Acui. De zware onweders, die in den loop van den Dinsdag middag omlaag kwamen, vulden het waterbekken zoo hoog aan, dat de dam vlak voor Molare doorbrak. De watermassa's stortten binnen enkele minuten op het dorp, dat eronder begraven werd en letterlijk werd weggevaagd. Door de kracht van de neerstortende watermassa werd de spoorweg vernield. Langs de nog staande resten van den spoorwegdijk spoelde de vloedgolf over het dorp Caprietta, dat evenals Molare volkomen vernietigd werd, naar Ovada. Ongeveer 130 huizen van het laaggelegen Westelijke stadsdeel wer den in een oogwenk tijds door de kokende golven omspoeld en grootendeels tot puin geslagen. Tegen de berghellingen van het zich Noordelijk openende dal kwam de watermassa tot stand. Ongeveer 120 vier kante kilometers staan voor meer dan een meter on der water! Het Meer is droog geloopen! De stuwdam, die het onheil veroorzaakt heeft door te bersten, werd 20 jaar geleden gebouwd. Hij is on geveer 60 M. lang. Twee electriciteitsfabrieken ver zorgen met behulp van de opgestuwde wateren de om geving van licht en electrischen stroom. Daar het meer volkomen leegliep, moesten de fabrieken hun bedrijf stilleggen. Daardoor werd de catastrophe on eindig grooter, want alle plaatsen in de omgeving, vooral de zwaargetroffen stad Ovada zélf, lagen den geheelen nacht in volmaakte duisternis! Het hulp werk en de reddingspogingen werden daardoor ook geweldig verzwaard. Ook de te hulp gesnelde troe pen, die in de buurt van Ovada manoeuvres hielden, konden slechts weinig doen en moesten zich beper ken tot het bergen van lijken. De pogingen van de brandweer om dieper gelegen kelders en woningen uit te pompen, mislukten, daar steeds nieuw water binnenstroomde. Men houdt er rekening mee, dat alle menschen, die op het oogenblik van het binnenstroo men van het water zich in afgesloten ruimten bevon den, binnen enkele seconden dood waren. Telt men het aantal slachtoffers tezamen, dan komt men reeds op ruim 700 dooden, in hoofdzaak vrouwen en kinde ren. Men zal er wel rekening mee moeten houden, dat de 1000 ver overschreden wordt. Hoe hoog de ma- Icrieele schade is, zal eerst vastgesteld kunnen wor den, als het water weer weggeloopen is. Doch thans schijnt reeds vast. te staan, dat de rijstoogst vernield is en ook het bedrijf van enkele weverijen schijnt zoo geschaad te zijn, dat het niet meer te herstellen is. Vroegere damdoorbraak-rampen. De breuk van de Ortillo-dam lijkt opvallend veel op de hoogwaterramp, die in December 1923 aan 600 menschen bij Bergamo het leven kostte. Tengevolge van voortdurenden regenval was het Glenow-meer, dat eveneens ten behoeve van de electriciteitsvoorzie- ning was opgestuwd, gestegen. Een damdoorbraak had plaats en een watermassa van circa 2 millioen kubieke meter sloeg drie groote dorpen, met inwo ners, huizen en vee weg! Binnen 12 jaar tijds is het dus reeds de tweede dam-doorbraakcatastrophe, die in Boven-Italië droefenis bracht! De kronieken berichten sedert de eerste middel eeuwen regelmatig van ongelukken, die door dam doorbraken ontstaan zijn. De eeuwige strijd met de golven brengt de menschen veel zegen, maar ook nog menige nederlaag! Bijna ieder jaar vinden we in de 16de en 17de eeuw damdoorbraken, vooral in Midden-Europa. Uit jongëre tijden dateert de dam doorbraak bij het Hongaarsche stadje Szegedin in het voorjaar 1879. 4000 huizen werden toen vernield, onge veer 8000 menschen kwamen om het leven! In 1909 werden door een breuk in de Elbe-dammen in de Altmark 40 dorpen en gehuchten onder water gezet! De steeds weer terugkeerende damdoorbraakram- pen toonen, dat deze hulpmiddelen tegen waterge vaar nog geen voldoende veiligheid bieden! Welis waar heeft men verbeteringen ontdekt, maar die zijn niet voldoende om een catastrophe geheel en al te verhinderen. Het is tenslotte steeds hetzelfde: de strijd om het eerste gat in den dijk! De ervaring heeft geleerd, dat er geen dam tegen het water bestand is, als er eenmaal een lekje, al is het nog zoo klein, in is! De damdoorbraak in Californië in Maart 1928 is liet meest-doorslaande bewijs daarvoor. Hier had den de ingenieurs een dam geconstrueerd, waarbij zij alle ervaringen ten nutte gemaakt hadden en de modernste middelen hadden aangewend, die de he- dendaagsche techniek verschaft, om de dam onbreek baar te maken! Tóch is deze gebarsten en heeft door de bres dood en verderf uitgebraakt over het omlig gende landschap! Nóg is de strijd tusschen natuur en techniek niet geheel ten gunste van de menschen uitgestreden! Maar de mensch zal zegevieren! In China heeft men thans een soort arbeidsdienstplicht ingevoerd voor het bouwen van dammen tegen de verderf-brengde watersnooden, die de Chineesche ri vieren op geregelde tijden plegen te veroorzaken... In den eeuwigen strijd met die rivieren zal de mensch tóch eens overwinnaar zijn!.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1935 | | pagina 16