Amerika's Congres
op reces
Inperking vrouwenarbeid
Minister Fey
Postrekening
No. 23330
Int. Telef.
No. 20
8 PAGINA'S.
Buitenland
Amerika in een dwangbuis van
verordeningen.
ERNSTIG ONGELUK MET SCHOOL
KINDEREN.
ernstig gewond
Smokkelauto aangehouden.
ZICH TE VER IN ZEE GEWAAGD.
De Gooische inbraken.
VOORONTWERP VAN WET.
Woensdag 28 Augustus 1935.
SCHAGER
7834e Jaargang. No. 9795
CODHANT.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij Inzending tot
*s morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk In het
eerstuitkomend nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v.ti. P. Trapman Co., Schagen.
Prijs pei 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN«
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent Cbewijsno,
Inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Is President Roosevelt een ziener of voert
hij zijn volk ten verderve?
Plet gesprek v^n den dag ïs Abessynië. Een ïïalf
jaar geleden wist bijna niemand van dit land der
zwarte bergen iets af, ia de meesten hadden nim
mer van Addis Abeba en Keizer Hailé Selassi ge
hoord.
Maar thans concentreert zich de aandacht van 'de
geheele wereld op dit deel van Oost-Afrika en een
verontruste menscheid vraagt zich angstig af of het
mogelijk zal blijken de gruwelen van den modernen
krijg althans tot het donkere werelddeel te beper
ken.
Het spreekt dus welhaast vanzelf dat steeds weer
nieuwe, meerdere bijzonderheden worden gepubli
ceerd over de ontwikkeling van den toestand in
Ethiopië, maar deze eenzijdige aandachtconcentra-
tie heeft tot gevolg, dat wij gevaar loopen aan an
dere, misschien even belangrijke sympthomen van
het internationaal samenleven, te weinig aandacht
schenken.
De sterk stijgende goederenprijzen en de devie-
zennood in Duitschland. het. sluiten der goederen
beurzen in Italië zijn feiten, die voor de toekomst
van grooter belang kunnen zijn dan de koloniale
aspiraties van Mussolini. maar toch ontsnappen ze
gemakkelijker aan do algemeene aandacht.
Maar wat, aller belangstelling vooral meer dan
waard is, zijn de experimenten op economisch ter
rein. waardoor President Roosevelt tracht zijn land
uit. het crisismoeras te halen.
Niet afgeschrikt door de bekende uitspraak over
<le rechtsgeldigheid der N.I.R.A. wetgeving, gaat de
President onverdroten voort om de economische
structuur van Amerika naar zijn inzichten te wijzi
gen. Het is al verordening wat de klok slaat en ook
de bekende N.I.R.A. bepalingen, waardoor prijzen,
loonen ,en sociale verhoudingen dwingend worden
vastgelegd, zullen hun plaats thans wettig
Weer gaan innemen in Amerika's samenleving.
1 Althans in een presidenteele brief aan den voor
zitters van de finantieele'commissies uit Senaat en
Huis van afgevaardigden, dringt Roosevelt er op
aan, dat de beide commissies dit najaar zullen ver
gaderen om de voorgestelde nieuwe wetgeving na
der uit te werken opdat het bij de opening van de
nieuwe zittingsperiode mogelijk zal zijn „met een
evenwichtig programma te komen voor den arbeid
van het Congres, waardoor voor de natie de sociale
en oeconomisch voordeelen behouden blijven, die
Verkregen zijn door vroegere crisis wetgevingen".
Hiermede wordt zeer duidelijk de N.I.R.A. bedoeld.
Overigens kan de President moeilijk ontevreden
zijn over cle medewerking van de Senaat, wier zit
tingperiode gister is beëindigd. Wel kwam hier en
daar eenig verzet tegen zijn hervormingsplannen,
maar in het algemeen blijkt men bereid hem in zijn
politiek te steunen.
Zonder al te groote tegenstand werd de veel be
streden wet op de belasting van de rijken aangeno
men en slechts van de bepalingen over de successie
moest hij afstand doen. Naast tal van andere orde
ningswezen werd ook de wet tegen de holdingmaat
schappijen voor ondernemingen van algemeen nut
aangenomen alsmede die over de regeling van de
petroleum productie in tal van belangrijke oliesta-
ten der Unie.
Deze laatste wet voorziet niet in prijsvaststellin
gen, maar stelt in de gelegenheid bepaalde maximale
producties wettelijk voor te schrijven, hetgeen na
tuurlijk op prijs verhooging neerkomt.
Het is ondoenlijk hier verder in te gan op de ver
dere wetten en het stelsel van bij- en toeslagen,
waardoor men in Amerika tracht de verdwenen wel
vaart weer binnen te halen, maar wij kunnen toch
niet nalaten hier even te memoreeren, dat in de
thans afgeloopen zittingsperiode aan de regeering is
verschaft voor gewone en bijzondere uitgaven een
bedrag van circa 10.250 millioen dollar, hetgeen het
recordjaar 19331934 nog met bijna 3000 millioen
overtreft.
Dat in de Vereenigde Staten zich dan ook groote
veranderingen aan het voltrekken zijn, zal wel nie
mand ontkennen.
Steeds strakker wordt het economisch leven in een
keurslijf van wettelijke bepalingen geregen en met
energie worden de euvelen der crisis als werkloos
heid en ongezonde concurrentie bestreden.
Zonder aarzelen werpt Roosevelt de groote kapi
taalreserves van de Unie in het strijdperk en hij
vat, de crisis met ijzeren hand aan.
Of zijn weg waarlijk tot voorspoed zal leiden en
of het wel verstandig is de nationale reserves in
crisistijd op te maken kunnen wij gevoegelijk buiten
bespreking laten.
De tijd zal wel Ieeren of zelfs het, rijke Amerika
zich op den duur zich een van den hoogen boom le
ven, kan veroorloven.
Maar met meer dan gewone belangstelling dienen
wij de gebeurtenissen in Amerika te volgen, omdat
daar onder de energieke leiding van Roosevelt eco
nomische proefnemingen plaats vinden, die van bui
tengewoon belang kunnen blijken voor de verdere
ontwikkeling der maatschappelijke verhoudingen.
Is Roosevelt door de goden verblind en voert hij
zijn volk ten verderve of is hij een Ziener, die ons,
aardsche stervelingen, een mooiere, hetere wereld
bereidt?
Vrachtauto tegen den muur van de bin
nenplaats der school gereden. Drie
kinderen onder het neerstortende puin
gedood.
Londen. Gistermorgen heeft nabij een. school in
het Zuid-Oosten van Londen een verkeersongeval
plaats gehad, dat al zeer noodlottige gevolgen heeft
gehad. Een zware vrachtauto reed tegen den muur
van de binnenplaats van de school, waarachter zich
kinderen bevonden, die juist van een vacantie-uit-
stapje waren teruggekeerd en door hun familieleden
werden afgehaald. De muur stortte in en kinderen en
volwassenen werden onder het puin begraven. Voor
zoover bekend is werden drie kinderen, waaronder
een in een kinderwagen liggende baby, gedood, ter
wijl zes kinderen en eenige volwassenen min of meer
ernstige verwondingen opliepen. Onder de kinderen
waarvan de meesten omstreek tien jaar oud warerr,
brak een paniek uit enslechts met moeite konden
de onderwijzeres de orde herstellen, waarna het ber
gingswerk ter hand kon worden genomen.
GETEISTERD NEW-FOUDLAND.
Minstens 16 personen bil den storm om
het leven gekomen.
St. John (Nerw-Foundland). Nadat de telefoon-
en telegraafverbindingen waren hersteld, is geble
ken, dat tijdens den storm, die Zondag de Westkust
van New-Foundland heeft geteisterd, minstens 16
personen om het leven zijn gekomen. -
Zestien visschersvaartuigen zijn gezonken.'terwijl
van 20 kleinere vaartuigen elk bericht ontbreekt.
Ook over de Labrador-vloot maakt men zich ern
stig ongerust.
DOOR KRUIWAGEN DOODELIJK GETROFFEN.
Gistermiddag had de 57-jarige arbeider H. Veld
man te Almelo het ongeluk, dat een zwaar beladen
kruiwagen van een loopstéiger liep, tengevolge waar
van hij door een der handboomen met groote kracht
tegen den buik getroffen werd; hij is later aan de
kwetsuren overleden.
DRIE DOODEN BIJ EEN VLIEGONGELUK IN
BRITSCH INDIE.
Bombay. Aug. (A.N.P.) Te Chowtapalem, onge
veer 125 K.M. ten noorden van Madras, is een vlieg
tuig neergestort, waarbij twee Britsche vliegers en
een Indisch passagier werden gedood. De oorzaak
van het ongeluk is gelegen in het afbreken van een
der vleugels van het toestel, dat op weg was naar
Haiderabad.
DRIJVENDE MIJN IN EEN VISSCHERSNET.
Parijs Een visscher, die zijn bedrijf uitoefen
de bij Ile d'Leron in de Golf van Biskaje, heeft bij
het ophalen in zijn netten een nog niet. ontplofte
drijvende mijn gevonden. Deze mijn is nog afkom
stig uit den wereldoorlog.
Zijn auto in volle vaart tegen
een boom gereden
Neusbeen gebroken, snijwonden in het gelaat.
Oorzaak: chauffeur verblind door tegenligger.
We en en, 27 Augustus (A.N.P.): Hedenavond
tegen acht uur raakte op de Bunrtesstrasse Wien
Linz, voor het plaatsje Gablilz bij Weenen, de auto
van minister Fey aan het slingeren en reed tegen
een boom. De minister bekwam een breuk van het
neusbeen en snij wonden in het gelaat. De overige in
zittenden van den auto, waaronder de adjudant yan
Fey, werden licht gewond.
De oorzaak van
het ongeluk lag
in het feit, dat de
bestuurder van de
auto van Fey ver
blind werd door
de lichten van
een uit de ande
re richting ko
mende auto. Eerst
op het laatste
oogenblik zag hij
daardoor een
vrachtwagen,
waarvoor hij
trachtte uit te
wijken. Daarbij
raakte de auto
aan het slingeren
en reed tegen een
boom. Minister
Fey is naar het
Algemeene Zieken
huis te Weenen
overgebracht.
MAJOOR FEY.
Na een schietpartij.
Gisternacht reed met zeer groote snelheid uit de
richting Belgische grens in de dorpstraat te St. Wil-
lebrord een personenauto. De marechaussee uit
Sprundel, die dit eenigszins vei-dacht vonden., som
meerden den bestuurder te stoppen Daaraan werd
geen gevolg gegeven, waarna werd overgegaan tot
schieten. Een der achterbanden werd daarbij stuk
geschoten.
In allerijl werd de rijksveldwacht en de gemeente
politie te Hoeven gewaarschuwd, waardoor het ge
lukte den auto opd en verbindingsweg tusschen
den Rijksweg naar Roosendaal en den weg naar
Hoeven, genaamd de Heul tot stilstand te brengen.
Bij onderzoek bleek de auto te bevatten 700 Kg.
Belgische margarine. De auto, die bestuurd werd
door T. uit Boxtel, alsmede de margarine zijn in be
slag genomen.
Tengevolge van het schieten had de bestuurder een,
lichte verwonding aan hoofd en handen opgeloopen.
Moeilijke redding aan het Vlielandsche
strand.
Het strand op Vlieland is op zichzelf uitermate ge
schikt als badstrand en voor voorzichtige baders is
er geen enkel gevaar aanwezig. Doch als men zich
er niet kunnende zwemmen, te ver in zee waagt,
dreigt er gevaar.
Maandagmiddag waagden twee dames, hij opko
mend water, zich te ver in zee. Zij bevonden zich
nl. vóór een der golfbrekers en geraakten daarbij in.
een door den hevigen wind der laatste dagen ge-
vormden kuil.
De kleinste geraakte het eerst in moeilijkheden^
De grootste, die haar wilde helpen, werd daarbij naar
beneden getrokken, zoodat de situatie spoedig zeer
critielc werd. Door haar luid gegil werden enkele in.
de buurt aanwezige badgasten opmerkzaam ge
maakt op het gevaar waarin beiden verkeerden.
De heer F. Terbeek uit Bilthoven, die het eerst
ter plaatse was, slaagde er in beide dames te grij
pen en er eenige meters mee landwaarts te zwem
men. Hierdoor werd de vaste grond bereikt. Een
jonger broertje van den kranigen redder was inmid
dels te hulp gekomen, waarna ze gezamenlijk de da
mes, die toen bewusteloos waren, op het droge brach
ten. Daar waren eenige menschen aanwezig om den
drenkelingen hulp te verleenen, waardoor het be
wustzijn spoedig terugkeerde.
Insluiping op klaarlichten dag.
Te Bussum ïs wederom ingebroken, thans in een
perceel in de Burg. 's-Jacoblaan, waarbij de inbreker
zeer brutaal te werk is gegaan.
De bewoners van genoemd perceel waren afwezig
en van die afwezigheid heeft de inbreker gebruik
gemaakt om tusschen 's morgens half 10 en 's mid
dags half 5 binnen te dringen. Hij is doorgedrongen
tot de slaapkamers en heeft daar eenige snuisterijen
en eenig zilver buit gemaakt, gelukkig van weinig
waarde.
Daar de indringer in het geheel niet beneden is
geweest en zich uitsluitend tot de bovenverdieping
heeft bepaald, ligt het vermoeden voor de hand, dat
hij zich door een bovenraam of via een afdak toe
gang heeft verschaft. Door de thuiskomst der be
woners is de man "Vermoedelijk gestoord, waardoor
de benedenverdieping van een bezoek is verschoond
gebleven.
VERBOD OM BEPAALDE SOORTEN AR
BEID TE VERRICHTEN.
Geen meisjes beneden 16 jaar op fabriek,
werkplaats of kantoor.
MEER WERKGELEGENHEID VOOR
MANNEN.
De minister van Sociale Zaken heeft bij den
Hoogen Raad van Arbeid het door ons reeds
aangekondigde voorontwerp van wet inzake
het verrichten van arbeid door vrouwelijke
arbeidskrachten aanhangig gemaakt.
Het ligt in de bedoeling op tweeërlei wijze
het werkterrein in te perken, nl. door ver--
hooging van den leeftijd, waarop vrouwelijke
arbeidskrachten in de industrie en in kanto
ren worden toegelaten en door het aanwijzen
van soorten van arbeid, welke een meisje of
een vrouw in een fabriek of in een kantoor
niet of slechts onder bepaalde voorwaarden
verrichten mag. In het belang der betrok
kenen wordt een soepele toepassing der ver-
bodsbeptlingen gewaarborgd.
De voortdurende toeneming van het percentage
vrouwelijke arbeidskrachten in de industrie (1922:
16.78 pet.; 1932: 18.36 pet.) geeft den ondergeteeken-
de te denken, zoo lezen wij in den aanhef van de
door den minister van sociale zaken geteekende me
morie van toelichting. Bij minder ernstige werkloos
heid dan wij thans beleven, zou hij dit onderwerp
vermoedelijk laten rusten. De huidige werkloosheids
cijfers echter nopen hem tot het overwegen van
maatregelen in deze.
Het aantal werkloozen, ingeschreven bij de orga
nen van cle openbare arbeidsbemiddeling in ons
land, bedroeg in het winterhalfjaar 1934-1935 gemid
deld bijna 400.000. Het aantal daarin begrepen werk-
looze vrouwelijke arbeidskrachten bedroeg nog geen
15.000. Deze cijfers zijn welsprekend en de onderge
teekende heeft zich dan ook de vraag gesteld, of,
naast de bestrijding van de werkloosheid in het al
gemeen, iets gedaan zou kunnen worden om de werk
loosheid onder de mannelijke arbeidskrachten eenigs
zins te verminderen door op eenige terreinen de be
staande werkgelegenheid voor vrouwen een weinig
in te perken.
Het is den minister uiteraard volkomen bekend,
dat aan het vraagstuk van de vervanging van vrou
welijke door mannelijke arbeidskrachten verschil
lende moeilijkheden vastzitten. Hij herhaalt in deze
memorie wat terzake werd medegedeeld in de me
morie van antwoord op het voorloopig verslag der
Tweede Kamer nopens het ontwerp der ïójksbegroo-
teing voor 1935, hoofdstuk XA, waaruit een groote
aarzeling spreekt om op dit gebied in te grijpen. Bij
den toestand, zooals die inmiddels geworden is, acht
de minister echter langer weifelen niet gewettigd.
Werkloosheid is, zoo schrijft hij, een ramp voor ieder,
die er door getroffen wordt, maar voor het gezins
hoofd werkt zij veel meer funest dan voor iemand
die niet met de zorg voor het levensonderhoud van
anderen belast is. Op den man nu rust, naar den
natuurlijken gang van zaken, de plicht om ook voor
zijn vrouw en kinderen het levensonderhoud te ver
dienen. Indien dan ook zonder overwegende bezwa
ren de werkgelegenheid voor de vrouw eenigszins
beperkt kan worden en aldus hier en daar haar
plaats op het terrein van den arbeid door een man
kan worden ingenomen, dan acht de ondergetee
kende dit gerechtvaardigd. Men vergete hierbii ook
niet, dat niet alle arbeid die tegenwoordig door
vrouwen verricht wordt, de soort werk is, die voor
haar het meest geëigend is, al is zij wellicht physiek
tegen dien arbeid bestand. Reeds uit dien hoofde
moge er op gewezen worden, dat de ontworpen rege
ling zekere bescherming inhoudt voor de jonge
meisjes, op wie zij betrekking heeft, met name voor
wat arbeid in fabrieken betreft.
Tweeërlei inperking.
De ondergeteekende heeft in dit verband ge
meend, op tweeërlei wijze het werkterrein van vrou
welijke arbeidskrachten te moeten inperken, nl.
door verhooging van den leeftiid, waarop zij tot ar
beid in de industrie en in kantoren kan worden toe
gelaten, en door het aanwijzen van soorten van ar
beid, welke een meisje of een vrouw in een fabriek
of in een kantoor niet of slechts onder bepaalde
voorwaarden verrichten.
In een verbod van- arbeid van meisjes van 14 en
15 jaar in de fabrieken en op kantoren ziet de onder
geteekende het aangewezen middel om den toeloop
van meisjes naar die inrichtingen te beperken. Daar
door immers zullen, naar verwacht mag worden, ve
len harer na volbrachten leerplicht een werkkring in
huiselijke diensten zoeken. Eenmaal in die richting
begonnen, zullen vermoedelijk verschillende defini
tief buiten de industrie blijven. Aldus zou geleidelijk
een grooter aantal Nederlandsche meisjes als dienst
bode beschikbaar komen; zij kunnen dan de plaat
sen, thans door buitenlandsche dienstmeisjes inge
nomen, bezetten. Uiteraard zal daarmede de moge
lijkheid geschapen zijn, dat een aantal jongens plaats
in de industrie vindt. Eenzelfde tendenz heeft een
verbod, als genoemd voor vrouwen en meisjes om
bepaalde soorten van arbeid te verrichten. Door zoo
danig ingrijpen wordt de vraag naar mannelijke ar«
beidskrachten in fabrieken en kantoren rechtstreeks
gestimuleerd.
Ingrijpen van Overheidswege zal met behoedzaam
heid moeten geschieden. Stellig immers valt tegen
over de groote voordeelen, die, naar het oordeel van
den ondergeteekende, aan de ontworpen regeling ver
bonden zijn, op bezwaren te wijzen. Een der gewich
tigste is zeker wel de precaire toestand van de in
dustrie, welke ei' toe noopt om zooveel mogelijk af te
zien van maatregelen, die als gevolg met zich kun
nen brengen een stijging van de productiekosten. In-
tusschen behoeft deze bedenking niet zonder kritiek
aanvaard te worden en houde men in het oog, dat de
eene fabrikant veel meer arbeid door vrouwen en
meisjes laat verrichten dan de andere, en dat menig
maal ook verschil op dit punt te constateeren is tus
schen verschillende gedeelten van ons land. Een an
der bezwaar ligt in de moreele gevaren, welke voor
werkloos rondloopende meisjes kunnen dreigen. Ook
kan gedacht worden aan de mogelijkheid dat maat
regelen, als in het ontwerp bedoel tl leiden tot ver
dere mechanisatie en dientengevolge tot althans tijde
lijke toeneming van de werkloosheid. Daarom zal er
alle ruimte gelaten moeten worden voor de noodige
uitzonderingen en zal in het belang van alle betrok
kenen een soepele toepassing van de verbodsbepalin
gen gewaarborgd moeten zijn.
Artikelen.
Artikel 2 stelt voorop den regel, dat een meisje bene
den 16 jaar geen arbeid in een fabriek of werkplaats
of een kantoor mag verrichten, üp tweeërlei wijze
wordt op dat verbod1 echter een uitzondering toege
laten: de gemeenlijk verboden arbeid mag verricht
worden, indien dit is toegestaan bij algemeenen maat
regel van bestuur of indien daartoe ingevolge arti
kel 4 vergunning verleend is. De bedoeling is, dat de
algemeene maatregel van bestuur arbeid van 14- of
15-jarige meisjes zal toelaten voor zoover zulks met
het oog op de opleiding der recruteering van het be-
noodigde personeel onvermijdelijk is, alsm&de in bij
uitstek vrouwelijke beroepen.
Artikel 17 bepaalt, dat de wet vervalt, behalve ten
aanzien van de begane strafbare feiten, met ingang
van den veertienden dag nadien, waarop de Kroon
zal hebben verklaard, dat de omstandigheden haar
voortbestaan niet langer noodig maken. Naar het
oordeel van den minister kan met een tijdelijke voor
ziening volstaan worden. Het betreft hier immers
een regeling, welke door de buitengewoon hevige
werkeloosheid geëischt wordt. Ontslaan op de arbeids
markt weer wat meer normale toestanden, dan is
geen voldoende reden aanwezig om overeenkomstig
de in het ontwerp neergelegde bepalingen het aan
bod van vrouwelijke arbeidskrachten tegen te gaan.
