Dr+ Eu we
Een tocht van Addis
Abeba naar Oessie
wereldkampioen
Laatste partij na 40 zetten remise
Mr. Duys en
de SJD.A.P.
W. R. ELEMA,
8 PAGINA'S.
Geweldig enthousiasme
onder de toeschouwers
KIJKEII is KOOPEn bij CL0ECK
Klipper gezonken.
De Britsch Fransche
vredesvoorstellen
Zijn antwoord aan
de p a r t ij
Waarom hij niet als Kamerlid bedankte
Maandag 16 December 1935.
Postrekening
No. 23330
SGHAGER
79ste Jaargang. No. 9873
COUMNT.
Int Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
'S morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst.
.Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dr. EUWE
Gisteravond is in Bellevue te Amsterdam
de laatste partij gespeeld om het wereldkam
pioenschap schaken tusschen dr. Euwe en dr.
Aljechin. De spanning was tot het uiterste
opgevoerd en toen eindelijk na de 40ste zet
van deze laatste en beslissende partij dr. Al
jechin aan dr. Euwe remise aanbood, waar
door onze landgenoot in het bezit kwam van
den wereldtitel, was het enthousiasme, dat
hierna losbarstte, nauwelijks te beschrijven.
Heel het complex Bellevue-zalen, waar meer
dan 1500 toeschouwers bijeen waren, was één
juichende en dansende menschenzee, en aan
het gejuich kwam maar geen einde
Reeds in het begin van den avond stond
voor de ingewijden van het schaakspel vast,
dat deze partij zoo niet door dr. Enwe ge
wonnen, dan toch met remise voor hem zou
eindigen, en al naarmate de partij vorder
de, kwam vast te staan, dat inderdaad re
mise het resultaat zou zijn. Nochtans bleef
de spanning bij de honderden toeschouwers
aanwezig en groeide zelfs bij elke zet, die
de partij nader tot het einde bracht.
Bij de 26ste en de 34ste zet bood dr. Euwe,
die toen reeds gunstiger stond en alle winst
kansen had, zijn tegenstander remise aan,
doch deze wees dit voorloopig nog af. Re
mise toch had voor dr. Aljechin dezelfde be-
teekenis als verlies.
Doch bij de laatste zet van den avond,
waarbij de partij afgebroken zou worden,
richtte dr. Aljechin zich plotseling ener
giek op.
Thans bood hij de remise aan, die onmid
dellijk door dr. Euwe aanvaard werd en waar
mede Aljechin zijn schaak-kroon in de handen
van onzen landgenoot gaf. De stand was
toen 15^—14^.
Euwe was wereldkampioenl
Het slot was emotioneel. Euwe stond weliswaar
met twee pionnen voordeel in een stelling, welke
zonder twijfel gewonnen was, maar niemand reken
de er op, dat het resultaat, Euwe wereldkampioen
schaken, vanavond reeds oficieel bekend gemaakt
zou kunnen worden. Aljechin's houding van den
laatsten tijd toch deed vermoeden, dat hij de partij
vanavond niet gewonnen of remise geven zou. Men
dacht, dat hij de partij bij den veertigsten zet zou
doen afbreken, om haar dan morgen gewonnen te
geven, zonder haar voort te zetten. Aldus zou Alje
chin zich het, voor hem. diep-tragische moment zij
ner onttroning hesparen. De diepste roerselen der
menschelijke ziel mogen geheim zijn, het is gister
avond echter wel duidelijk gebleken, dat Aljechin
spijt heeft gehad van zijn gedrag tijdens de voor
laatste partij. Toen wij gespannen stonden te wach
ten op zijn uitingen in de laatste seconden van de
.partij, toen wij eerlijk gezegd een nieuwe uitbarsting
vreesden, toen zagen we de beide mannen plotse
ling oprijzen en elkander de hand drukken, beiden
met tranen in de oogen, tranen van ontroering; de
een om zijn geluk, de ander om zijn verdriet. Het
was een diep-aangrijpend oogenblik, toen zij zoo
hand in hand stonden, de een in deftigen rok, de
ander in zijn eenvoudig grijs colhertje.
Een daverend applaus en gejuich brak los.
Het publiek „verbrak de touwen", die in een
carré rond het tooneel gespannen waren en
stormde naar het hooge hek, dat het tooneel
afsloot, waarachter de kampioenen stonden.
De politie maakte, hand in hand, dra een af
zetting. Het publiek juichte en klapte. Het
was een ovatie. Aljechin stond, met tranen
In de oogen, over het hek van het tooneel
heen, wuivend. Hij wilde iets zeggen. Maar
het publiek was haast niet tot kalmte te
brengen.
Toen het eindelijk, met groote moeite, tot
zwijgen was gebracht, sprak Aljechin deze
woorden: „Enwe is nu wereldkampioen, ik
niet meer! Lang leve de nieuwe wereldkam
pioen, lang leve heel schaaklievend Neder
land!" En schokkend van ontroering draaide
hij zich om. Het pnbliek bracht hem een ge
weldige ovatie. Wie bij hem in de buurt
stond, drnkte hem geroerd de hand. Zijn aan
blik was tragisch, maar hij hield zich zoo
goed mogelijk.
De voorzitter van het Euwe-Aljechin-comlté, mr.
Max Levenbach, sprak het publiek daarna even toe.
Hij releveerde de gebeurtenissen van de laatste mi
nuten, want niet ledereen had in de volkomen ge
ëmotioneerde sfeer begrepen, wat er gedaan en ge
zegd was. Nadat een remise-aanbod van Euwe
zoo vertelde hij in den loop van de partij reeds
twee malen was afgewezen, had Aljechin bij den
40sten zet zelf remise aangeboden. Euwe had dit
aangenomen en nu was dr. Max Euwe dus wereld
kampioen schaken. Een donderende ovatie volgde
weer, die nog in hevigheid toenam, toen mr. Leven
bach nog eens duidelijk de woorden van gelukwensch
van Aljechin herhaalde. Daarna wenschte mr. Leven
bach, onder aanbieding van een krans, Euwe na
mens het Comité, geluk.
En daarna volgde een huldiging, spontaan, geëmo
tioneerd, kort en krachtig, in een kring van diep-
ontroerde innig-gelukkige menschen, die allen den
uitslag als een ontspanning van zeer geenerveerde
dagen gevoelden. Want niet alleen voor Euwe en
Aljechin is de spanning geweldig geweest, ook voor
de omgeving van schaakofficials, vrienden en lief
hebbers en belangstellenden.
Euwe wilde zelf eerst wat zeggen. Het was geen
rede, het waren een paar eenvoudige woorden, die
zijn bescheidenheid eens te meer aan het licht brach
ten .Hij huldigde zijn tegenstander voor de sportivi
teit, om op dezen avond nog de beslissing te laten
vallen. Hij herinnerde aan de geweldige spanning
van de laatste maanden. Hij was gelukkig, wereld
kampioen te zijn, maargeloofde niet het lang te
zullen blijven. Het publiek bracht hem een nieuwe
ovatie.
Daarna sprak wethouder S. R. de Miranda een
paar krachtige, hartelijke woorden namens het ge
meentebestuur van Amsterdam, dat het zich een
eer rekende, den wereldkampioen schaken onder
zijn burgers te tellen.
Toen was de emotie het publiek weer de baas.
Het zong den nieuwen wereldkampioen het Wilhel
mus toe. Het gejuich was niet van de lucht, maar
onmiddellijk daarna werd den ex-wereldkampioen
de Marseillaise toegezongen, welke hulde hij weer
voor het voetlicht in ontvangst kwamn emen. Hij
dankte met handegwuif voord eze spontane en spor
tieve uiting. Daarna vertrok Aljechin, wiens vrouw
reeds eerder huiswaarts was gekeerd.
Mevr. Euwe, werd, onder luidg ejuich, op het too
neel gehaald en daar stonden even in de felle
lichten van de filmoperateurs twee gelukkige
menschen elkaar met tranen in de oogen aan te
kijken. Maar toen volgden nog eenige huldewoor-
den. De heer vna Trotsenburg sprak voor den Ne-
derlandschenS chaakbond. Mr. Rueb, voorzitter van
den Wereldschaakbond, maar bovenal een oud
vriend van Euwe, kon, terwijl hij Euwe de hand
schudde nauwelijks woorden vinden, om zijn ge
voelens te uiten. De Amsterdamsche Schaakbond
had Euwe een krans omgehangen en tenslotte
bood de heer C. van Leuven een schitterend ivoren
schaakspel aan. Euwe nam dit alles in ontvangst
in denzelfden eenvoud, waarin hij gespeeld had,
al die weken en maanden lang, in tegenspoed en
voorspoed. Het waren onvergetelijke oogenblikken,
waarin het publiek de lang opgekropte spanning
luchten kon in uitingen van groote vreugde en ge
luk. Aljechin was vertrokken naar het Carlton Ho
tel. Euwe was eenige oogenblikken temidden van
zijn gelukkige bewonderaars geweest, die hem nu
straks, officieel, aan een groot banket in het Carl
ton Hotel gaan hudigen. Dan zal het allemaal heel
keurig en gepast gaan, zooals het bij dergelijke ge
legenheden hoort. Maar zeker Is, dat nog onverge-
telijker voor Euwe zullen zijn deze spontane momen
ten, die hij in de groote azal van Bellevue daar om
zich heen gedrongen zag.
Op het IJsselmeer.
Kornwerderzand. Gistermiddag om 3 uur
is op het IJsselmeer tusschen Workum en
Breezand tijdens den Zuidooster storm een
klipper, welke met grint was geladen, vol
water geloopen en gezonken. De uit twee
personen bestaande bemanning begaf zich in
de roeiboot en is behouden te Kornwerder
zand aangekomen. Het schip dat ongeveer
270 ton meet, behoorde thuis te Amsterdam
en was op weg naar Dolckum. Het vaartuig
kan als verloren worden beschouwd.
Nader wordt uit Kornwerderzand gemeld, dat liet
gezonken schip de „Onderneming" is, metende 227
ton. Het ligt dwars in de vaargeul voor Workum. Het
schip was de reis van Lobith naar Dokkum. De be
manning bestond uit schipper Boonstra en een knecht
Zij hebben na twee uur roeien Kornwerderzand be
reikt.
Door tropische bosschen en
langs steile bergen
-CVan onzen correspondent Stuart Emeny).
Dessie. Zondag. Na een avontuurlijken tocht
over een afstand van 300 mijl kan iK getuigen van
do schoonheid, die in bet hart van het belegerde
Abessinië schuilt.
Mijn reis begon in de hoofdstad en eindigde in Des
sie. Nadat bet derde gedeelte van den afstand was
afgelegd, leidde de weg ons de bergen in en binnen
een uur stegen we meer dan 3000 meter. Plotseling
stonden we voor een V-vormige opening in de gewel
dige bergen. W.e keken uit op de Abessijnsche ves
tingwerken, die 'n mijlen lange, steile wand vormen
en zich uitstrekken van het Noorden naar bet Zui
den om aldus een onoverkomelijke belemmering te
zijn voor elke poging van bet Italiaansche leger om
van Assab uit dwars over de vlakte te trekken. Ver
beneden mij strekte zich de Danakil-woestijn uit,
die in de verte in een blauwen, gouden mist ver
vaagde. Een eind verder op een afstand van on
geveer 180 mijl van Addis Abeba bereikten wij
het hoogste punt. De weg was niet meer dan een
smalle strook aan den rand van een bijna verticale
bergwand.
Aan den kant van den weg en aan den rand van
den afgrond groeiden tallooze exemplaren van een
vuurroode plant, die scherp afstaken tegen de teer-
gekleurde rotsplanten. De ondergaande zon goot
bundels licht over de bergen en was als een natuur
lijk zoeklicht over de lagere heuvels, ongeveer 1000
meter beneden ons, zoodat zij den indruk maakten
van een reliëfkaart.
Het kampeeren op die heuvels was een koude
geschiedenis, maar den volgenden dag daalde de weg
snel en kwamen we in een groote tropische vallei,
waar we haastig onze overjassen en pull-overs uit
trokken. We reden langs katoen-, suiker-, en tabaks
plantages. Hier slingerden apen zich in de met
kruipplanten behangen boomen en tropische vogels
van een helblauwe kleur vlogen cp door het lawaai
van onzen vrachtwagen. Ergens bleef onze wagen
midden in een rotsachtige rivierbedding steken. Wij
waadden naar den overkant en moesten ons ver
voermiddel ontladen. Tenslotte konden we onzen
weg vervolgen.
Tweehonderd mijl ten Oosten van Addis Abeba
slingert de weg door dichte bosschen en klimt dan
een nauwe vallei op, waar het geheele Abessijnsche
leger zich gemakkelijk verdekt zou kunnen opstellen
onder de beschutting van het overhangend gebladerte,
zonder door Italiaansche vliegtuigen te worden ont
dekt.
Bij het afdalen in een andere vlakte ontmoetten wij
dedzja-matsj Beyene, die met een leger van 5000 man
naar het front optrok. De vuile „sjammas", de klee
ding der soldaten, bewezen, dat het bevel van den
keizer, den waschbak te verfoeien, opdat de witte
kleeding niet langer de aandacht der Italiaansche pi
loten zal trekken, stipt wordt opgevolgd. De meeste
soldaten gingen te voet; op hun hoofd balanceerden
zij saamgebonden bundels, die hun voedselvoorraad
bevatten. Vrouwen droegen watermeloenen en fles-
schen „tej", een soort inlandsche honing. Kleine jon
gens droegen de tentstokken. De commandanten droe
gen groote sombrero's en reden op schitterend ver
sierde muildieren of ezels. De zwaardere bagage werd
door lastdieren vervoerd. In het midden van den lan
gen stoet reed de dedzjamatjs, een waardige figuur,
die op zijn muilezel zat in de schaduw van een groote
Fransche parapluie.
De weg begon nu weer te klimmen en plotseling
zagen wij de daken van Dessie, dat op een plateau
ligt tusschen meer dan 4000 meter hooge bergtoppen.
De stad leek vlakbij, maar de weg klom en daalde
in een spiraal, zoodat wij ruim 20 mijl aflegden, voor
we Dessie bereikten. Onze tocht had ons gevoerd
langs den grooten nieuwen weg, die Addis Abeba met
Dessie verbindt.
Onze chauffeur moest herhaaldelijk stoppen aan
den rand van een onmetelijk diepen afgrond, maar
hoe onvolmaakt het wegvlak ook mag zijn, de weg
naar Dessie is een triomf voor de Abessijnsche inge
nieurs.
In den loop van twee jaar hebben de Abessijnen
met geen andere hulp dan die van de allerprimitief-
ste werktuigen een weg uitgehouwen door een der
moeilijkste berglandschappen van de wereld; een
weg, waarover een leger van een half millioen man,
vergezeld van vrachtwagens met ammunitie, onlangs
is opgetrokken. De weg staat op geen enkele kaart
aangegeven en men vermoedt, dat zij opzettelijk zoo
is aangelegd, dat ze het doortrekken van een aanval
lend leger onmogelijk maakt.
(Auteursrecht News Chronicle-A.N.P.)
GEVESTIGD:
TANDARTS
Schagen, Landbouwstr. 129
Spreekuur 9—11, 23 en volgens afspraak.
TELEFOON no. 13.
De Belgische Werkliedenpartij er tegen»
Brussel. Het Dagelijksch Bestuur der Bel
gische Werkliedenpartij heeft een telegram aan
den Volkenbond gezonden, waarin wordt verklaard:
„In naam der Belgische Werklieden Partij, wel
ke meer dan 600.000 leden telt en waarin 37 pet.
vanh et kiezerscorps des lands vertrouwen stelt,
teekenen wij verzet aan tegen de regeling van het
Italiaansch-Abessijnsch conflict, welke een premie
beteekent voor den aanvaller en een rechtsweige
ring jegens het slachtoffer ,dat al zijn vertrouwen
in het Volkenbondspact had gesteld.
De eventueele aanneming dezer regeling veront
rust ten zeerste de burgersder kleine landen voor wie
het regiem der gemeenschappelijke veiligheid de
eenige waarborg vormt tegen een aanval, zooals
deze, waarvan de Italiaansche regeering zich schul
dig heeft gemaakt tegenover Abessinië.
VLIEGTUIGONGELUK IN RUSLAND EISCHT
VIER SLACHTOFFERS.
Alma Ata. In de bergen nabij Karkaralinski in
de provincie Karkaralinski in de provincie Kazak
stan is het goederenvliegtuig USSR-1980 omlaag ge
stori. Drie reizigers en de piloot kwamen om het
leven.
Mr. J. E. W. Duijs, door het bestuur der S.D.A.P.
als partijlid geroyeerd, heeft door middel van het
A.N.P. weer een antwoord op het antwoord van het
s.d. partijbestuur op zijn bezwaren aan de pers toe
gezonden.
Aan dit antwoord is het volgende ontleend:
„Volgens „eenstemmig oordeel der fractie" zou ik
eigenlijk reeds sedert 1913, dus zegge 22 jaar lang
mijn plicht als Kamerlid schandelijk hebben ver
waarloosd.
Kom aan! Ik ben in die 22 jaar niet alleen door
de S.D.A.P. vijfmaal candidaat gesteld, maar vijf
maal zelfs lijstaanvoerder geweest. Telkenmale in de
meest hoogdravende bewoordingen bij de kiezers door
de S.D.A.P. aanbevolen. Mijn stemmencijfer steeg van
25.000 tot bijna 90.000 als maar mijn plicht verza
kende en op de lijst waarop ik als locomotief dienst
deed, sleepte ik zelfs nog de Kamerleden Cramer en
Thijssen als no. 2 eri 3 mee de Kamer binnen.
Deze Kamerleden Cramer en Thijssen komen nu.
met de fractie mee, verklaren, dat men eigenlijk 22
jaar lang de kiezers in Noordholland schandelijk
heeft voorgelogen en bedrogen. Volgens hun „een
stemmig" oordeel zitten deze dus op door de SDAP
gepleegd grof volksbedrog verkregen zetels.
Wanneer de S.D.A.P. het dus in deze dagen heefi
over „plichten om als Kamerlid af te treden", dan
heeft die SJD.A.P. hier een schoone gelegenheid om
het bedrog tegenover de Noordhollandsche kiezers, 22
jaar lang gepleegd, goed te maken, door de heeren
Cramer en Thijssen onmiddellijk van hun met zullce
onoprechte middelen verkregen zetels te doen ver
dwijnen.
Hier ziet men nu eens voor welke consequenties
de eenstemmige „Staatslieden" der Soc. Dem. fractie 1
verblind door hun haat en komende tot zulke aan
tijgingen, zich zelf plaatsen.
Dat de heeren mij met modder zouden gooien was
te verwachten. Edoch zóó dom had toch niemand
kunnen vermoeden."
Zijn niet bedanken als Kamerlid,
Verder zet de heer Duys uiteen, waarom hij on
danks royement en allerlei andere niet de minste
zedelijke waarde hebbende fraaiigheden niet bedankt
als lid der Kamer.
„Ik ben wèl gekozen op een partijlijst, maar niet
op een klieklijst. De lijst waarop ik als lijstaanvoer
der gekozen werd is géén privé-eigendom van een
paar partij-bonzen, in casu AlbardaAnkersmit c.s.
Ik geef alle abstracte theorieën hier cadeau voor de
concrete werkelijkheid en verzoek ieder niet den
schijn voor het wezen te nemen.
Daar waar ik mij behoorlijk verdedigen kon en
een kliek de feiten niet voor de partijgenooten kon
verdonkeremanen, hebben de heeren Albarda—An
kersmit c.s. telkens moeten ondervinden, dat het oor
deel niet te hunnen gunste maar te mijnen gunste
uitviel.
Zou ik nu hebben heen te gaan, omdat het een
kliek gelukt ongeveer 10/11 van dc S.D.A.P. (geheel
Nederland behalve Noordholland-Noord) door jaren
lange onthouding der waarheid, door een ware Ar-
beiderspersterreur, waarbij men zich voor de grofst
denkbare persoonlijke verdachtmakingen, achterklap
en verleugening niet schaamde, als een partijbesluit
te doen schijnen, wat in werkelijkheid een kliekdoor-
drijverij is?
Als men nu den laatsten doodsteek wil geven aan
„verkiezingen" en het op die verkiezingen gebaseer
de „parlementaire stelsel", waarlijk, dan moet men
gaan goedkeuren wat thans in de S.D.A.P. gebeurt.
Zou het heengaan door mij onder zulke omstandig
heden gaan behooren tot de .goede parlementaire
usances", dan beteekent dit, dat een door de kie
zers gekozen afgevaardigde zich niet meer om trouw
aan zijn beginselen of program heeft te bekomme
ren, maar in de eerste plaats dient te zorgen in de
gunst en recommandatie te blijven bij een Daar bon
zen, die toevallig het machts- en inlichtingsappa-*
raat (de Pers) der partij in handen hebben.
Wil de S.D.A.P. dit invoeren, nog wel onder het
applaus van menschen, die zeggen het parlementai
re stelsel te verdedigen, dat moet de S.D.A.P. we
ten, maar dan zal zij opnieuw een bewijs hebben
geleverd van de waarhied, dat de S.D.A.P. ondanks
allen schijn van het tegendeel, in werkelijkheid is
„gangmaakster tegen wil en dank van het fascis
me", zooals het hoofdorgaan van den Vrijheids
bond dezer dagen schreef."