bezuiniging op het
Onderwijs.
Verklaring van
Minister Colijn.
Burgemeester van Den Helder
plotseling overleden.
Tragische dorpsgeschiedenis.
een regeerings-crisis*
Stad door raadselachtige stofplaag
geteisterd.
Geweldige brand in Irkoetsk.
Noodlottig ongeluk in een mijn.
Echtelijk drama in de hoofdstad.
Tweede Kamer.
SCHERPE CRITIEK VAN LINKS
OP DE HOUDING VAN DE RECH
TERZIJDE.
In de vergadering van Donderdagmiddag werden
voordzet ue discussies over net wetsontwerp tot
veriagiug van de openuare uitgaven voor het On
derwas.
De neer Thijssen (s.d.) verdedigt zijn amendemen
ten op Artikel 1, ten doel hehuunde de vergrooting
van net leernngeniai voor de platteiandsscnoien ie
voornomen. Ook de scnolen met een zevende en acht
ste leerjaar zooais die in kleinere plaatsen worden ge
vonden, wenscht hij niet door het bezuinigings
voorstel te doen lijden.
De heer van uijken verdedigt een amendement
op artikel 3, om de gevolgen van niet-.benoeming hij
vacature van. een gewezen boventalligen onderwij
zer niet, op den wacütgeider te laten neerkomen,
maar op het schooiüestuui.
De heer Tilanus tc.h.) vindt het niet juist, dat de
heer Thijssen het criterium 01 een scnool in een stau
d<*n wel op het platteland staat, wil bepalen* door
liet aantal inwoners.
(Jok de heer burig (r.k.), hoewel de strekking van
de amendementen Thijssen waardeerend, acnt even
eens het aannemen van net ïnwonergetal van 2ÖÜU0
onjuist. Zoodoende zou h.v. het landelijke Ede mei
3iJU00 inwoners niet tot het platteland Dehooren.
De Minister van Onderwijs, de neei Slotemaker
de bruine, merkt op, dat ook de regeering niet vrij
willig tot bezuinigings op onderwijs overgaat. Zij
wordt gedwongen. Door de amendementen Thijssen
gaat ruim de helit van de beoogde bezuiniging ver
loren. Spreker kon daarenboven zonder rader Onder
zoek de finantieele gevolgen niet overzien en ont
raadt dan ook de amendementen.
In het amendement van Dijken geeft hij eenige
wijzigingen in overweging, waarna hij er sympa
thiek tegenover staat.
De beide eerste amendementen Thijssen worden
verworpen en het gewijzigde derde zonder stem
ming goedgekeurd.
De heer K. ter Laan (s.d.) verdedigt een amende
ment op Art. 1 van paragraaf 8 om te bepalen, dat
de Rijksbelastingdienst verplicht is gegevens om
trent inkomen en vermogen aan de gemeentebestu
ren te verstrekken, teneinde op die wijze een juiste
bepaling van het schoolgeld mogelijk te maken.
Aan gegevens omtrent de z.g.n. gemengde hoofdsom
van vermogens- en gemeentefondsbelasting hebben
de gemeentebesturen niet voldoende.
Minister Oud ontraadt dit amendement ten sterk
ste. Met de geheimhouding van inkomen en ver
mogen is een fiscaal belang van de eerste orde ge-
motid. Daarenboven zijn de gemeenten niet ver
plicht het .schoolgeld te regelen naar het inkomen.
Willen zij dit toch, dan dienen zij zelf gegevens te
verzamelen.
Het verwijt, dat het onthouden van de door den
heer ter Laan bedoelde gegevens, zou neerkomen
op beperking der autonomie is onjuist
De heer ter Laan (s.d.) repliceert en merkt op,
dat het is voorgekomen, dat kapitalisten, die niets
verdienden, hun kinderen gratis naar school kon
den zenden.
Minister Oud blijft zijn bezwaren handhaven. De
gemeenten zullen zelf maatstaven moeten aanleg
gen voor de schoolgeldheffing.
Het amendement ter Laan wordt met 68 tegen
20 stemmen verworpen.
De heer Ter Laan (s.d.) verdedigt een amendement
om de verplichte invoering van het leervak licha
melijke opvoeding, niet langer dan een jaar uit te
stellen.
Na bestrijding van den Minister, die aanneming
ontraadt, omdat het toch niet betaalt kan worden,
wordt het amendement verworpen met 63 tegen 23
stemmen.
De concentratie van bijzondere scholen.
Over dit onderwerp zegt de heer De Geer, dat
steecis voor de stichting van bijzondere scholen an
dere criteria hebben gegolden dan voor de openbare.
Ongetwijfeld zou sterke concentratie van bijzondere
scholen een pleister op de wonde zijn. nu zooveel
openbare scholen zijn opgeheven.
Maar dit mag geen maatstaf zijn. Samenvoeging
is hij het bijzondere onderwijs veel moeilijker.
Hier past geen valbijlpolitiek. Men dient het
snoeimes met bedachtzaamheid te hanteeren.
Dg spreker dringt er bij de regeering op aan om
niet tot eiken prijs paragraaf 12 te willen hand
haven.
De heer Lingbeek (herv. ger.) acht het standpunt
van de voorstanders van bijzonder onderwijs niel
juist. Ridderlijkheid is ook een christelijke deugd.
Spreker kon zich de verontwaardiging van de voor
standers van openbaar onderwijs begrijpen, nu de
geheel crisisbezuiniging op hun onderwijs komt te
drukken.
De heer Coops (lib.) juicht het regeringsvoorstel
toe, maar krachtige bestrijding vindt dit bij den
heer Suring (r.k.). Spreker ontkent de noodzaak
van concentratie bij het bijzonder onderwijs, daar
do oprichting van bijzondere scholen uit den aard
der zaak al zeer geconcentreerd heeft plaats ge
had. Ook de Stopwet 1933 heeft als zoodanig gewerkt.
Ook acht spreker de voorgestelde maatregelen in
strijd met de Grondwet en daardoor mede onaan
vaardbaar.
Ook de heer Terpstra (a.r.) acht de grondslag van
de voorgestelde concentratie van bijzondere scholen
onjuist.
De hoer Sneevliet i'rev. soc.) meent dat rechts hier
„duivelscho" rechten laat gelden. Bij de bestrijding
van deze bezuiniging is geen sprake van christelijke
beginselen. Het drijven der rechtsche partijen vloekt
tegen alle sociale rechtvaardigheid.
De heer Albarda (s.d.) acht door de houding der
rechtsche groepen voor het eerst sinds de pacifica
tie de schoolvrede bedreigd. Terugnemen door de
regeering van Art. 12 zou het rechtsgevoel van een
groot deel van ons volk schokken.
De heer Ketelaar (v.d.) heeft het vertrouwen ge
had dat na de concentratie der openbare scholen,
het bijzondere vrijwillig zou volgen. Maar integen
deel trokken propagandisten het land door voor het
tegendeel.
De houding van de rechter zijde is voor spr. een
raadsel.
De heer Wijnkoop (comm.) meent dat minder over
onderwijs dan over politiek is gesproken en acht de
gohcele affaire een poging der R.K. om het Kabinet
Colijn, waaraan zij een hekel hebben, te wippen.
De Minister van Onderwijs, de heer Slotemaker de
Bruïne. zegt dat er geen sprake kan zijn van grond
wettelijke bezwaren tegen concentratie der bijzonde
re schoten. Op tal van gronden bewijst spr. dat het
voorstel der regeering zéér redelijk is.
Na re- en dupliek wordt de vergadering te 12.30
verdaagd tot Vrijdagmiddag, voor het verslag,
waarvan we verwijzen naar elders in dit nummer.
In verband met de onderwijsbezulniging.
Het kabinet neemt paragraaf 12 over de
concentratie van bijzondere scholen
voorloopig terug.
In de gistermiddag gehouden vergadering der
Tweede Kamer, ter voortzetting van de behandeling
van het wetsontwerp tot verlaging der openbare uit
gaven voor het onderwijs, werd door minister Colijn
de verklaring afgelegd, dat paragraaf 12 van het ont
werp door het kabinet voorloopig wordt teruggeno
men.
Deze verklaring luidde als volgt:
Uit de beraadslaging is gebleken, dat er in
de Kamer geen meerderheid aanwezig is voor
de aanvaarding van paragraaf 12 van het
wetsontwerp.
De regeering betreurt dit, omdat zij van
oordeel is, dat concentratie op het terrein van
het bijzonder onderwijs noodzakelijk is, zoo
wel uit een oogpunt van bezuiniging op de
overheidsuitgaven als in verband met hetgeen
ten opzichte van het openbaar onderwijs is
geschied.
De ministers, behoorende tot de linkerzijde
achten een afwijzing van paragraaf 12 zoo
ernstig, dat zij daarin aanleiding zouden moe
ten vinden, zich tot H. M. de Koningin te
wenden met het verzoek hen van hun ambt
te ontheffen. Daar door het uittreden dezer
bewindslieden, aan het Kabinet zijn grondslag
zou ontvallen zou het daardoor voor het Ka
binet onmogelijk worden zijn arbeid voort te
zetten.
Uit overweging dat een Kabinetscrisis tot
voor het landsbelang ernstige gevolgen zou
kunnen leiden, hebben de genoemde ministers
zich bereid verklaard zich met de overige le
den van het Kabinet te beraden over een op
lossing, die het hun mogelijk zal maken deel
van het Kabinet te blijven uitmaken.
Dit beraad heeft geleid tot het navolgende
besluit van het Kabinet.
Paragraaf 12 van het ontwerp wordt voor
het oogenblik teruggenomen. Het Kabinet
blijft echter staan op het standpunt, dat een
wettelijke regeling moet worden getroffen om
MINISTER COLIJN.
de concentratie van bijzondere scholen te be
vorderen.
Het acht het niet mogelijk, hier met de
bepalingen van paragraaf 13 te volstaan.
Een staatscommissie.
Dc vraag of die concentratie zal kunnen worden
verwezenlijkt op een wijze, die tegen paragraaf 12 in
gebrachte bezwaren ondervangt, zal op korten termijn
worden onderzocht door een staatscommissie van veel
zijdige samenstelling, die zal arbeiden onder leiding
der Regeering.
Deze commissie zal dan tevens tot taak hebben om
tijdig een voorstel te formuleeren met betrekking tot
de wet van 4 Augustus 1933.
De Regeering hoopt, dat het overleg in deze commis
sie binnen korten tijd zal leiden tot een oplossing, die
voor Regeeering en Staten-Gsncraal aanvaardbaar zal
blijken.
Zij zal indien die hoop niet mocht worden verwezen
lijkt, harerzijds met een zelfstandig voorstel komen,
desnoods met een al dan niet gewijzigde indiening
van de bepalingen van paragraaf 12.
In afwachting van het resultaat van het
vorengaande zal de Regeering harerzijds, ver
trouwend op de medewerking der Staten-
Generaal het mogelijke doen om te bevorde
ren, dat het thans in behandeling zijnde ont
werp met spoed tot wet wordt verheven.
Daardoor zullen de bezwaren, ingebracht tegen de
vrijwillige concentratie van bijzondere scholen voor
een belangrijk deel komen te vervallen.
De Regeering hoopt, dat dit ertoe zal leiden, dat
aanstonds belangrijke resultaten op hot stuk der vrij
willige concentratie zullen worden verkregen. Inmid
dels zal, wat de concentratie van openbare scholen
betreft, niet worden voortgegaan met de toepassing
van het vierde lid van art. 22 der L. O.-wet, terwijl
de Regeering aanneemt, dat Ged. Staten, kennis ne
mende van deze verklaring, bij de toepassing van
het derde lid van dit artikel, met grootc behoedzaam
heid zullen te werk gaan.
Voorts zal de Regeering, naar aanleiding van de be
zwaren, die in de Kamer zijn ingebracht tegen dc
wijze, waarop gedurende de laatste jaren, de concen
tratie bij het openbaar onderwijs heeft plaats gehad,
een onderzoek instellen naar de gevolgen van de op
heffing van openbare scholen, sedert de circulaire
van 20 Juli 1933, voor zoover tot die opheffing werd
besloten in afwijking van het advies van den Raad
van State.
Donderdagavond acht uur zou de burge
meester van Helder, de heer W. F. G. L.
Driessen een sectie-vergadering van den ge
meenteraad voor de a.s. begrooting leiden. Te
dien einde had hij zich naar het Raadhuis
begeven. Voor de vergadering verklaarde hij
echter zich niet wel te gevoelen, waarop men
hem aanried de leiding over te dragen; dit
geschiedde. Een dokter werd gewaarschuwd
en deze adviseerde den burgemeester on
middellijk naar huis te gaan. Aldaar aangeko
men zette hij zich bij den haard en voelde
zich naar zijn zeggen wat opgeknapt. Om
streeks negen uur begaf hij zich naar zijn
kamer. Even later kwam hij naar beneden en
deelde mede, zich door de koude bevangen te
voelen. Men waarschuwde de doktoren Rienks
en Buchlivest van den Gemeentelijken Genees-
kundigen Dienst. Hulp mocht echter niet meer
baten.
Te omstreeks half elf overleed burgemeester
Driessen.
Onze Heldersche correspondent schrijft ons nog het
volgende:
De heer W. F. G. L. Driessen werd geboren den
llen Juli 1880 te Den Haag. en heeft dus den 49-ja-
rigen leeftijd bereikt.
Men kan niet zeggen, dat de Burgemeester popu
lair was. De gemoedelijkheid van den zeeman, die
Burgemeester Houwing nu eenmaal had gekenmerkt
en die hem zich in onze Gemeente zoo bij uitstek op
zijn plaats deed voelen, mistte de ambtenaar, die dc
heer Driessen altijd was geweest, nu eenmaal. Doch
na eerst eens een tijdje .,de kat uit den boom te heb
ben gekeken", gaf Burgemeester Driessen zich al meer
en meer en heeft steeds veel belangstelling getoond
voor allerlei verennigingen op welk gebied dan ook.
Voor alles gold bij hem het Gemeentebelang.
Na zijn heengaan.
Reeds vroeg in den morgen werd zijn overlijden in
de stad bekend. Sommigen konden en wilden het
haast niet gelooven, doch kregen bij informatie te
bevoegder plaatse al heel spoedig de bevestiging van
het gerucht en het duurde ook niet lang of van alle
openbare gebouwen en vele particuliere woningen
hing somber de vaderlandsche driekleur halfstok.
Op het Raadhuis was de stemming zeer somber.
In deze omgeving in t' bijzonder had men hem lee-
ren kennen als een vriendelijk, correct mensch, een
gentleman, een heer in z'n optreden tegenover ieder
een, van hoog tot laag.
De begrafenis.
De teraardebestelling van het stoffelijk overschot
van Burgemeester Driessen is vastgesteld op Dins
dag, 24 December a.s. Vertrek van het Raadhuis om
12.30 uur,
Herriot blijtt bij zijn besluit
Tegenspraak tusschcn plichten als mi
nister en als partijvoorzitter.
Parijs. In een schrijven aan het bestuur der ra
dicaal socialistische Kaïnerfractie heeft minister Her
riot opnieuw geweigerd, terug te komen op zijn be
sluit om als partijvoorzitter af te treden.
Reeds lang, aldus
schrijft hij, heeft
aij de tegenspraak
gevoeld, die er be
staat tusschen de
plichten van een
partijvoorzitter en
die van een mi
nister, die de par
tij in het kabinet
moet vertegen
woordigen. Deze
tegenstelling heef'
aem in de positie
gebracht, dat hij
onoprecht schijnt
jegens een van
beide kanten.
Daarom heeft hij
besloten af te tre
den, zooals hij
trouwens reeds in
Juni heeft aange
kondigd. HERRIOT.
Hoofdpijn, Kiespijn
pijnen te verdrijven is een Mijnhardt's Poeder.
Per stuk 8 ct.; doos 45 ct. Bij Uw Drogist.
Ondragelijke kwelling voor huismoeders.
In de Engelsche stad Woolwich heerscht op het
oogenblik een stofplaag, die van zootlanigen aard is.
dat zij groot nadeel voor den gezondheidstoestand dei-
inwoners oplevert en ook groofe schade aanricht.
De huisvrouwen zijn genoodzaakt, verscheidene ma
len per dag haar kamers een kleine schoonmaakbeurt
te geven en moeten wanhopig toezien, hoe huisraad,
kleedingstukken en gordijnen langzamerhand geheel
bedorven worden. Iedere huisvrouw verzamelt gemid
deld een pond stof per dag.
Op straat loopt iedereen met. een zakdoek in zijn
hand, om gedurig het stof uit zijn oogen te kunnen
wisschen en dagelijks zijn houder len personen ver
plicht, zich onder behandeling van oogartsen te stel
len.
Dezen hebben hun handen dan ook vol met het
voldoen aan aanvragen om het stof uit de oogen van
hun „patiënten" te verwijderen.
Het, vreemdsoortige van' het geval is. dat niemand
schijnt te kunnen vaststellen, waar deze stofplaag
precies vandaan komt.
Droevige gevolgen van spiritusdrinken.
Lijk op een zolder gevonden.
In het gehucht Volkel, onder de gemeente
Üden, heeft zich dezer dagen een luguber
voorval afgespeeld.
De landbouwer V., te Volkel, vond gister
middag, nadat hij door familieleden op de
vermissing van zijn knecht, den 23-jari5cn
H. van S., afkomstig uit het gehucht Ven
hof, onder de gemeente Heesch, opmerkzaam
wah gemaakt, het ltjk van den jongeman
op den hooizolder van zijn boerderij. Het
slachtoffer bleek door ophanging van het
leven te zijn beroofd. Onmiddellijk werd de
Koninklijke marechaussee te Uden van het
gebeurde in kennis gesteld en een onder
zoek volgde. Bij de lijkschouwing bleek, dat
de knecht reeds eenige dagen geleden was
overlden tengevolge van verhanging.
Gebleken is dat dit trieste geval een duisteren ach
tergrond heeft.
Verleden week Vrijdag liad onder het gehucht Ven
hof te Heesch een drinkgelag plaats door een vijf
tal boerenknechts, waarhij ook de br. Scli. tegen
woordig waren. Zij schijnen zich voor het meeren-
deel aan het drinken van spiritus te hebben te bui
ten gedaan.
Op zeker oogenblik vertoonden dc 23-jarige H. van
Sch. en zijn oudere broer Willem teekenen van
krankzinnigheid en men had alle moeite om het
tkeetal tot bedaren te brengen. Men hoeft 11. op
weg geholpen naar zijn patroon te Volkel waar hij
echter niet werd teruggezien, totdat Donderdag de
landbouwer het lijk op zolder vond.
Donderdagavond verbleef te Nistelrode in een café
de oudere broer Willem met nog een derde, jonge
ren broer G. Beiden waren zeer onder den invloed
van sterken drank, terwijl Willem met een geopend
mes zwaaide en dreigde met den landbouwer wel
te zullen afrekenen.
Politie en dokter werden door den caféhouder ge
waarschuwd, waarna de man naar zijn woning werd
overgebracht.
In Nistelrode deden naar aanleiding van liet tra
gisch gebeuren allerlei geruchten de ronde, waarvan
echter geen zekerheid te krijgen was.
De marechaussee uit Uden stelde een onderzoek in
en vervoerde het lijk naar het St. Jansgastlniis te
Uden, terwijl tevens de justitie te 's-I-Icrfogenbosch
werd gewaarschuwd.
Naar werd meegedeeld zal sectie op het lijk wor
den verricht, aangezien het niet vaststaat of hier
van moord of zelfmoord sprake is.
Vijf en twintig dooden en nsgon zwaar ge
wonden.
In een uit verscheidene verdiep'ngen bestaande ar
beiderswoning te Irkoetsk, is een hevige brand uitge
broken.
Vijf en twintig personen, waaronder vier kinderen
en vijf vrouwen, zouden hierbij om het leven zijn ge
komen. De andere negen bewoners van hot gebouw
werden ernstig gewond. De oorzaak van den brand
is tot dusverre nog niet bekend.
Den huiseigenaar wordt «venwel door de autoritei
ten verweten, door grove achteloosheid de zorg voor
de brandbluschapparaten te hebben veronachtzaamd,
hetgeen de reden zou zijn, dat zooveel slachtoffers zijn
te betreuren.
De brandweer zelf moest bovendien tien minuten
wachten, alvorens zij water kreeg, blijkbaar, omdat de
aansluitingen op de hoofdkraan van de waterleiding
niet in orde waren. Daarenboven had zij verzuimd,
brandweerladders mede te nemen, zoodat de bewoners
van de bovenste verdieping niet meer konden worden
gered.
EEN WOESTELING.
Mishandeling van een bnrgsmi&Asr.
De burgemeester van Melick (L.) heeft bij de r.k.
kerk aldaar aangehouden den 30-jarigen werkloozc
H. M. uit Roermond, die zich daar op verdachte wijze
ophield. De man verzette zich hevig, zoodat dc bur
gemeester kwetsuren aan hoofd en handen opliep.
Nadat assistentie was verleend, is de woesteling naar
Roermond overgebracht. Op last van de officier van
justitie is hij in de strafgevangenis aldaar opgesloten.
Lifttouw gebroken, waardoor drie arbei
ders werden verpletterd.
In de mijn Pluto, nabij Wieze, in het district Bruex
(Tsjecho-Slowakië) brak het touw der lift waarmede
drie arbeiders in de mijn afdaalden.
De liftkooi stortte over een afstand van 300 meter
naar beneden.
De drie arbeiders werden verpletterd.
Vrouw door haar man met een mes
ernstig gewond.
Donderdagavond werd de politie van het bureau
aan de Paul Krugerstraat te Amsterdam telefo
nisch ervan in kennis gesteld .dat in een café aan
de 2e Rosestraat een nam zich ophield., die tegen
over andere .bezoekers had beweerd zijn vrouw met
een mes te hebben gestoken.
Enkele agenten gingen er op af en op de W.C.
van het café vonden zij den 22-jarigen werkloo-
zen arbeider P. Kdie al spoedig ook tegenover
de politie toegaf zijn vrouw met een dolkmes te
hebben gestoken. De schede van het mes werd op
de W.C. gevonden.
K. is naar het politiebureau aan de Paul Kru
gerstraat overgebracht en heeft daar verteld, dat
hij ongeveer 5 weken geleden van zijn 21-jarige
echtgenoote is gescheiden. De vrouw is in de ech
telijke woning aan de Beukelaarstraat blijven
wonen. Donderdagavond wilde hü zijn beide kin
deren opzoeken om hun een paar cadeaux te ge
ven en daar hij vermoedde, dat zijn vrouw inmid
dels connectie met een andeien man had aange
knoopt, heeft hij zich met een dolkmes gewapend.
Aan zijn vroegere woning gekomen, weigerde
zijn vrouw hem binnen te laten. Eri s een twist
gesprek ontstaan dat op den hoek van de Slaghek-
straat en de beukelaarstraat is voortgezet.
K. heeft toen plotseling het mes getrokken en de
vrouw vijf steken toegebracht die haar in de borst
de rug en het hoofd troffen. De vrouw is naar
huis geloopen en buren hebben een dokter gehaald
die haar naar het ziekenhuis heeft
laten overbrengen. Daar bleek dat zij weliswaar
veel bloed had verloren, maar dat geen edele doe
len waren geraakt. De toestand van de vrouw is
dan ook niet levengsevaarlijk.
