E
K
Het geheim van de Azteken
panos
Een eigenaardig volk.
conomische
roniek
Donderdaq 13 Februari 1936.
5CHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9913
Nederland, de kampioen voor
den vrijhandel, roert zich.
GESPRONGEN
HANDEN
Wanneer we de blikken laten gaan over het troos
teloos beeld, dat ons werelddeel en ook ons vader
land thans biedt, dan wordt het begrijpelijk, dat
zoo menigeen zich geroepen gevoelt om plannen te
ontwerpen, middelen te beraruen, die er toe kunnen
bijdragen om verlichting te brengen in den bijna al
gemeenen nood. En ook wanneer dit slechts zwakke
pogingen zijn, niet in staat om merkbare resultaten
op te leveren, dan moet een dergelijk streven toch
worden toegejuicht
Hoe meer medeburgers trachten hun geest door
den duisternis te laten schijnen, hoe nader we toe
zijn aan een nieuwe opleving Immers alles wat in
dit opzicht wordt gedaan, is gebaseerd op den wil
om de achteruitgang te boven te komen. En hoe
krachtiger die wii is, hoe eerder resultaten zuilen
kunnen worden aangewezen. Dat de inzichten daar
bij wé) eens scherp tegenover elkaar staan, hinden
niet. Integendeel. Ernstige meeningsverschillen kun
nen slechts voeren tot verheldering van de begrip
pen. Mits het natuurlijk inzichten zijn, die leven,
dat wil zeggen dat ze mede gebaseerd zijn op eigen
nadenken.
Niet enkel en uitsluitend natuurlijke. Het zou
dwaasheid zijn zoo iets te durven beweren, het zou
een ontkennen zijn van het licht dat in den loop der
eeuwen door vele grooten der aarde is verspreid en
dat nog steeds schijnt.
Even dwaas echter is het, klakkeloos alles over te
nemen, wat door anderen wordt gesproken of gezegd,
zonder deze gedachten ernstig aan de toets der eigen
critiek te onderwerpen.
Wanneer ik deze woorden neerschrijf, ben ik er
van overtuigd, dat ze met veel tegenstand zullen on-
lervinden. Het ligt zoo geheel voor de hand, niet
vaar? Wat niet wegneemt, dat velen, die zullen zeg-
;cn het er roerend mee eens te zijn, in de practijk
eheel anders handelen Al te gemakkelijk scharen
e zich veelal in de gelederen der massa, die ge-
iwee en gedachtenloos de leuzen der voormannen
/olgen. Leuzen, die in al hun schijnbare schoonheid,
n werkelijkheid hol en leeg zijn. Stukjes glas, die
alleen de volslagen leek voor diamantén kan hou
den. En dit verklaart misschien hoe het komt dat
partijleiders zich soms van een kant doen kennen,
welke men niet aan hen had verwacht, wanneer
men het voorrecht heeft een vertrouwelijk gesprek
met hen te hebben.
Dat we inderdaad in een wereld staan, waarin het
gezond verstand allesbehalve regeert, kan blijken
uit de wijze, waarop begrippen, waarvan vrijwel al
gemeen worden erkend, dat ze de menschheid den
juisten weg wijzen uit het moeras der malaise, toch
niet worden verwezenlijkt. Zoo is de gedachte, dat
werkelijke verbetering van den algeineenen toestand
slechts kan plaats hebben door internationale sa
menwerking, langzamerhand gemeen goed geworden.
Al het saneeren, steunen, beperken blijft lapwerk
vergeleken bij het scheppen van de mogelijkheid
om de producten van ons land weer in het buiten
land van de hand te kunnen zetten. In het buiten
land, dat aan die voortbrengselen een even groote
behoefte heeft als wij aan die zijner stilstaande fa
brieken. Wat voor nut vermag daarnaast een infla
tie uit te richten, zooals deze week nog eens door
ex-excellentie van Steenberghe werd uiteengezet,
wat een „plan van den arbeid", waarvan lang niet
zeker is, dat het zoo voorspoed-brengend zal zijn als
sommige voorstanders willen doen gelooven, wat
van een sterker ten top gedreven nationalisme, dat
Juist een averechtsche tendens heeft?
Het is niet gemakkelijk in de hier aangegeven
richting iets te bereiken. Allerlei hopeloos moeilijke
bezwaren stellen zich in den weg.
Er hebben zich nieuwe takken van bedrijf ge
vormd. die wortelen in het beschermende stelsel de
zer dagen. Vrijhandel zou voor deze beteekenen: on
dergang.
Er zijn staten, waarmee men vooralsnog geen za
kenrelaties kan beginnen, omdat ze totaal geru
ïneerd zijn. Ze kunnen niets meer terugleveren, om
dat ze voor alles credieten noodig hebben ten einde
hun industrie, die volkomen aan den grond zit, weer
in te richten en te vernieuwen, ten einde grondstof
fen te kunnen koopen. En die credieten kunnen niet
worden verleend, aangezien de ervaring heeft ge
leerd, dat men er nooit meer iets van terugziet.
Er zijn regeeringen, die meenen den weg van een
vrijer handelsverkeer niet te kunnen inslaan, om
dat zulks in strijd is met hun leuze van „autarkie",
waarvan ze de zegeningen jarenlang aan hun vol
keren hebben voorgespiegeld. Schreef niet nog deze
week Gayda, dat vrijhandel niets meer of minder
dan funest was voor de veiligheid van den staat?
Er zijn staatslieden, die uit overdreven angst voor
een passieve handelsbalans met een daaraan even
tueel verbonden goudafvloeiing, de voorkeur geven
aan een halsstarrig vasthouden aan den tegenwoor-
digen ongezonden toestand.
Inderdaad, de moeilijkheden zijn niet gering.
„En.... wanneer zie ik je terug?"...,
„Wacht morgenmiddag om 4 uur op
me in café Metropool....!"
HGraag en wanneer kom Jij?" *-
Nederland is altijd geweest een vrijhandelsland.
De redenen, waarom dit het geval was, kunnen we
hier buiten beschouwing laten.
Nederland is nóg een vrijhandelsland, al heeft men
hier, door den nood en door andere volkeren gedwon
gen, ook zijn toevlucht tot belemmerende bepalingen
moeten nemen. Zoo ergens, dan weet men bij ons
welke voordeelen verbonden zijn aan een ruilverkeer,
•dat niet aan handen en voeten gebonden is.
Als vrij handelsland heeft Nederland een groote
zending te verrichten en het is een verblijdend
verschijnsel, dat er hier menschen gevonden worden,
die dit blijken te beseffen. Onze tijd kan in menig
opzicht worden vergeleken met die, welke
Europa heeft doorgemaakt na de Napoleontische
oorlogen. Ook toen heerschte er armoede en ellende,
ook toen kon men aanvankelijk een sterk nationalis
tisch streven waarnemen, ook toen groeiden de gren
zen uit tot tolmuren.
Het herstel, de periode van welvaart, die ten slotte
werd onderbroken door den wereldoorlog, dateerde
eerst van omstreeks 1860, toen successievelijk het
protectionistische systeem werd overboord gegooid.
Hoe lang het nog zal duren alvorens de volkeren van
Europa tot het inzicht komen, dat ze het niet buiten
elkaar kunnen stellen, wie zal het zeggen? Eén ding
staat vast. Indien het zoover zal komen, dan dienen
de voorstanders van deze gedachte niet stil te zitten.
Een der dragers er van is onze landgenoot, de heer
Fentener van Vlissingen, voorzitter van den Interna
tionalen Kamer van Koophandel. In de afgeloopen
dagen heeft hij een aantal redevoeringen gehouden in
België en de wijze, waarop onze Zuidelijke buren de
dingen, die hij daarin naar voren bracht en die
ze goeddeels al lang wisten hebben opgenomen,
doet de hoop gewettigd schijnen, dat hij een klein
stukje is opgeschoten in de goede richting.
Maar de weg is nog lang, lang! Het einddoel nog
ver verwijderd.
Alvorens dit bereikt is, zal nog menigeen zich voor
de gedachte van een onbelemmerd internationaal
ruilverkeer in het vuur hebben moeten leggen.
Doch het loont de moeite!
Nog geen vijf minuten geleden heeft
hjj mij eeuwige liefde gezworen., en
nu., ie hü wegll
EEN WEENSCHE PROFESSOR LOST EEN
RAADSEL OP..
OUD-ME XICAANSCHE HIEROGLYPHEN
EINDELIJK ONTCIJFERD!
Weenen 10 Februari 1936.
Naar wen uit Weenen meldtis de di
recteur van het natuurhistorische Mu
seum, Professor Fr. Rócker na een
7-jarige, intensieve studie in geslaagd
het oude beeldschrift der Mexicaansche
bergbewoners te ontcijferen. Van hoeveel
belang dit is voor het juiste begrip der
oude Azteken-cultuur, behoeft wel niet
te worden
Het is een sensationeele ontdekking, daar vrij
wel alle geleerden ter wereld dit geheimschrift
reeds jaren bestudeerden, om eindelijk de sleu
tel ervan op het spoor te komen.
Wie zijn de Azteken?
Het zijn de legendarische oerbewoners van
Mexico, zij zijn het meest-gecultiveerde indianen
volk geweest van heel Mexico. Hun cultuur was
zoo hoogstaand dat men alle moeite in het
werk gesteld heeft, om er alles van te weten te
komen. De ontcijfering van de talrijke Azteken-
inscripties. die tot nog toe abracadabra waren
voor de geleerde wereld, heeft een zeer belangrij
ke bijdrage geleverd tot het onderzoek van de
Azteken-cultuur. De Azteken richtten in de 14de
eeuw na Christus op het Hoogland van Mexico
een machtig rijk op met de hoofdstad Tenochtot-
lan het tegenwoordige Mexico. Onder een aan
tal heerschers, waarvan vooral het geslacht Mon-
tezuma ip de geschiedenis bekend werd, werden
de grenzen van dit legendarische rijk tot ver in
Midden-Amerika uitgebreid. Dit Aztekenrijk be
zat niet de innerlijke en uiterlijke geslotenheid,
dat een Europeesch rijk heden ten dage bezit,
maar het was een min of meer los verband van
provincies, die verplicht waren jaarlijks schat
ting te betalen! De landen, die door de Azteken
veroverd werden, werden bezet door een soort
garnizoen.
Het rijk der Azteken stortte ineen, toen de
Spaansche invasie onder den beroemden en be-
ruchten veroveraar Cortez in de geschiedenis
ingreep. De Azteken hadden in Midden-Amerika
tal van vijanden, met wier hulp Cortez in 1519
erin slaagde, het Mexicaansche hoogland, het
eigenlijke vaderland der Azteken, te nemen en
te bezetten.
De laatste jaren is men echter van het denk
beeld teruggekeerd, dat de Azteken een eigen.
mmm
Jong geleerd t Jeugdig Nederland zet de eer&te schreden op het gladde
•ijs -pad
PROF. Br. FRITZ ROCK
hoogstaande cultuur hadden. Uit verschillende
aanwijzingen meent men te moeten concludeeren
dat zij de gevonden cultuur overnamen van vol
keren, die voor hen de hoogvlakte beheerschten,
terwijl zij zelf een moedig, maar ruw volk van
krijgslieden waren, die vooral bij hun religieuse
ceremoniën nog op een uiterst laag zedelijk peil
stonden: menschenoffers waren bij hen aan de
orde van den dag en hun nationale godheid was
op en top het beeld van een krijgsman. De hie-
roglyphen, die thans weldra alle ontcijferd zullen
zijn, zullen echter omtrent een en ander wel uit
sluitsel geven.
Tegenwoordig leven de nakomelingen der Azte
ken in kleine dorpjes. 'tZijn onbeteekenende res
ten van hetgeen eens een groot en machtig rijk
was- Het aantal nog levende Azteken schat men
op 2 millioen, zij zijn voornamelijk bedelaar of
koelie.
Doos 30-60ct. Bij Apotken Drogisten
BE OMGEKEERBE WERELB.
IN CHINA BOET MEN ALLES
ANBERS -r
China wordt door de Amerikanen niet zonder
recht de omgekeerde wereld genoemd, hoewel
ook natuurlijk de bewering, dat de Chineezen
alles in tegenovergestelde wijze doen, schrome
lijk overdreven is.
In ieder geval schrijft een Chinees inplaatsvan
links naar rechts van boven naar beneden en
houdt hij niet zwart, maar wit voor de kleur der
rouw. Hij drinkt bij erge warmte nog heetere
dranken, dan anders, schrijft de vrouw broeken
en de mannen lange rokken voor. De Chineezen
geven iemand, die zij groeten wille niet de hand,-
doch schudden hun eigen handen, zij bouwen
hun eenvoudige boerenhuizen niet van den grond
af, doch beginnen met het dak en daarna bou
wen zij pas de wanden op, zij betalen hun dokter
als zij gezond blijven en niet als zij ziek worden
zoodat het in het belang van den huisarts is om
te zorgen, dat zijn patiënten gezond blijven. Aan
tafel moet men niet alleen de spijzen hoog roe
men, maar na het eten moet men „boeren" om
den gastheer er van te overtuigen, dat men ab
soluut genoeg gegeten heeft.
Ook de Ghineesche scholen zijn heel aöders dan
onze. Zitten de kinderen bij ons muisstil in de
bank hun les te leeren, in China leeren de kin
deren allemaal hardop voor zich heen. De Chi-
neesche tooneelspelen duren vele uren achter
een en worden dikwijls op andere avonden voort
gezet, alsof het een feulleton was. Decors kent
men niet- De Chineesche muziek wordt slechts
in mineur geschreven en de zangers houden van
het falcet, dat bij ons slechts hoogst zelden ge
bruikt wordt.
Wil men zich op zijn vijand WTeken, dan
brengt men hem niet om, doch men pleegt zelf
moord, liefst voor de deur van den vijand, zoo
dat er schande over deze komt. De kerken
zijn volgens onze begrippen in China geen hei
lige plaatsen. De Chineezen zitten er te praten*
hangen hun hoeden aan een of ander heiligen
beeld op en voelen zich in de kerk volkomen op
hun gemak. Daarentegen bidt hij voor zijn huis
altaar, wat een heiligen plek in zijn huis is.
Het mooiste cadeau wat een zoon aan zijn va
der geven kan, is een doodkist en deze zijn soms
bijzonder fraai uitgevoerd.
Wonderlijk China! Een volk van 500 millioen
zielen, waar iedere rijstkorrel door de inwoners
geplant wordt, waar jaarlijks vele honderd dui
zenden verhongeren, bevriezen, verdrinken of op
andere manieren te gronde gaan. Een volk, dat
ons op technisch gebied een duizend jaar vooruit
was en met zijn gaven niets wist aan te vangen
dan er mede te spelen, die het kruit verwerkten
tot vuurwerk en het kompas lieten gebruiken
door de zeeroovers.