Nu de Duitschers weer aan den Rijn staan»
Frankrijk vast besloten, niet
voor bedreiging te wijken
Locarno-pact opgezegd
KIJKEn sKOOPEn tjCLOECK
De zeven punten
van Hitier
Duitsche troepen rukken
Rijnland binnen
Vastberaden woorden
van Sarraut
Maandag 9 Maart 1936.
Postrekening
No. 23330
SGHA6ER
79ste Jaargang. No. 9930
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij Inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v.K. P. Trapman Co., Schagen
8 PAGINA'S.'
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN*
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend*
Groote vreugde in het
thans bezette gebied
Fransche maatregelen
verwacht
Dat de gepasseerde Zaterdagmidag een historische
zou worden en voor het nageslacht in de geschiedenis
boeken zou worden opgeteelcend, hebben wij reeds Za
terdagochtend voorspeld.
Maar dat Hitier de wereld voor een voldongen feit
zou stellen, zonder meer het Locarno-pact opzeggen
en daarenboven terzelfder tijd het Rijnland doen be
zetten, kon toch wel niemand vermoeden.
Een dergelijke daad is zóó verstrekkend en spot
zoozeer met de begrippen van voorzichtige politiek,
dat men geneigd zou zijn haar als een wanhoops
uiting ten behoeve van de consolidatie van den bin-
nenlandschen toestand te zien, ware het niet dat
Hitier met groote handigheid het voor hem meest
geschikte moment had gekozen en daarenboven de
pionnen op het politieke schaakbord zoo knap had
verzet, dat men geneigd is vol bewondering te zien
naar dezen nieuwbakken politicus, die verdragschen
nis camoufleert onder een aanlokkelijk aanbod, dat
zeker bij aanneming zou kunnen bijdragen tot ver
zekering van den Europeeschen vrede.
Vergeten dient echter niet te worden, dat het Lo
carno-, ook wel vrcdespact geheeten, nu ruim tien
jaar lang als een vaste basis de vrede in West-Eu
ropa heeft gewaarborgd, omdat de Duitsche regeering
de zekerheid had, dat bij opzegging van dit pact
automatisch twee groote mogendheden, n.m.1. Italië
en Engeland, zich achter Frankrijk zouden plaatsen.
Deze waarborg van den vrede in West-Europa is
thans weggevallen en ondanks de schoone beloften
van Hitier die zooals gezegd op zichzelf niet te
venverpen zijn staat ons werelddeel thans plotse
ling voor een tamelijk gevaarlijke toestand.
Maar zien we eerst eens wat Hitier stelt tegenover
Üe opzegging van het Locarno-pact.
Het aanbod van Duitschland aan zijn nabuursta-
ten komt op het volgende neer:
le. Duitschland is bereid met Frankrijk en
België te onderhandelen over de inrichting
van een gedemilitariseerde Rijnland-zone, die
alle drie de mogendheden zal omvatten en die
zoo diep zijn zal, als deze mogendheden het
zullen wenschen.
2e. Duitschland is bereid met Frankrijk en
België voor den duor van 25 jaar een niet-
aanvalsverdrag te sluiten.
3e. Engeland en Italië worden uitgenoodigd
als garantie van dit niet-aanvalsverdrag deel
te nemen.
4e. Aan Nederland staat de toetreding even
eens open; het wordt hiertoe uitgenoodigd.
5e. Het sluiten van een luchtpact wordt drin
gend aanbevolen.
6e.Duitschland is bereid een niet-aanvals
verdrag met al zijn nabuurstaten in het
Oosten af te sluiten met inbegrip van Litauen.
daar deze regeering haar houding in de laat
ste maanden inzake Memeiland gecorrigeerd
heeft.
7e. Duitschland is bereid wederom in den
Volkenbond terug te keeren.
Zooals men ziet, voorwaar geen kleinigheid!
Was dan ook dit aanbod gedaan, zonder schen
ding van het eenmaal afgesloten pact, dan zou Hit-
Ier hiermede een daad met zeer verstrekkende, gun
stige gevolgen voor den wereldvrede hebben gedaaft.
Thans vreezen wij, dat Frankrijk, .zoomin
als Engeland er iets voor zullen voelen om
met een man die tweemaal binnen zeer
korten tijd een plechtig bezworen contract
zonder meer verbreekt, opnieuw in zee te
gaan.
Hitier verdedigt zijn verdragschennis met de be
wering, dat de afsluiting van het Fransch-Russisch
verdrag aan het Locarnopact alle innerlijke waarde
heeft ontnomen en zegt, dat dus de verbreking de
zer overeenkomst niet door Duitschland, maar door
Frankrijk heeft plaats gevonden.
Hij meent, als verantwoordelijk Duitsch staats
man met de mogelijkheid te moeten rekening hou
den, dat, straks Parijs de wereldbeschouwing van
Moskou tot de zijne kan maken en wenscht zijn land
te beveiligen tegen een roode vloedgolf, die de nieu
we Duitsche cultuur zou doen ondergaan in het ge
hate communisme.
Wij spraken in ons overzicht van Zaterdagmor
gen van de mogelijkheid dat de opzegging van het
Locarnopact een doorgestoken kaart zou kunnen
zijn tusschen Hitier en Mussolini. Dit is gebleken
niet het geval te zijn.
Althans, het is opvallend dat Hitier zoowel zijn
Wester- als Oosterburen een niet-aanvalspact voor
stelt maar zijn Zuiderburen vergeet!
Tsjecho-Slowakije en Oostenrijk de beide landen
waar de meerderheid der bevolking uit Duitschers
bestaat, worden niet genoemd en dit moet bij Italië
een zeer slechte indruk maken.
Berichten uit Rome wijzen hier dan ook reeds op
en vragen waarom de Führer Oostenrijk heeft ver
geten.
Moedwil?
Wij weten het niet, doch hebben zoo maar het ver
moeden» dat Hitier dit ijzer nog wat in het vuur
wil houden, om het tezijnertijd te smeden op de wij
ze zooals hij dat gewend is.
Men kan van den schrijver van „Mein
Kampf" toch moeilijk verwachten, dat hij de
inlijving van Oostenrijk enjof Tsjechië
bij het Groote Duitsche Rijk plotseling heeft
prijsgegeven.
Men prijst en terecht Hitler's taaiheid bij
het vasthouden aan het zich eenmaal gestelde doel
wit en mag dus niet aannemen dat alle aspiraties
tot vereeniging van Oostenrijk met het „moederland''
plotseling zijn verdwenen.
Dit begrijpt men in Italië drommels goed en wij
zijn er dan ook zeker van, dat vele objectief denken
de Italianen, thans meer dan ooit het Afrikaansch
avontuur verwcnschen, dat immers wel eens tot ge
volg zou kunnen hebben, dat het groote Germaansche
Rijk in het noorden kwam te leunen op het ver
zwakte Italië.
En dan! Wee het stuk Oostenrijksch Tirol dat
Italië als oorlogsbuit indertijd heeft binnengeslokt.
Dat Frankrijk het ditmaal bij een scherpe verma
ning zal laten is niet zeer waarschijnlijk, maar
welke maatregelen het zal nemen is nog moeilijk*
te zeggen.
Gisteravond heeft Sarraut, de Fransche minister
president, in een radiorede uitdrukkelijk verklaard,
dat Frankrijk niet zal dulden dat Duitsche kanon
nen Straatsburg bestrijken.
Hoe hij dat echter zal trachten te verhinderen,
is nog niet duidelijk, hoewel Engeland en Frankrijk
door hun militaire overmacht vooral ter zee, na
tuurlijk wel in staat zijn Duitschland tot rede te
brongen.
Maar zal Engeland tot krasse maatregelen zijn te
bewegen?
Wij twijfelen er aan en gelooven eerder, dat Eden
zal trachten een oplossing te vinden, die alle par
tijen min of meer bevredigt.
Engeland heeft allerminst belang bij een ruzie met
Duitschland en zal wel alles doen, wat mogelijk is
om den Franschen vriend toegevend te stemmen.
Direct oorlogsgevaar achten wij dan ook niet aan
wezig, maar men moet zich toch niet verhelen, dat
zich momenteel in Europa zeer gevaarlijke dingen
afspelen en de spanningen in cle verhoudingen tus
schen de volkeren zéér hevig zijn.
RIJKSDAG ONTBONDEN.
BERLIJN, 7 Maart (R.O.): De Duitsche
Rijksdag is ontbonden.
VOLKSSTEMMING IN DUITSCHLAND.
Berlijn, 7 Maart (Havas). De Duitsche regee
ring heeft besloten een volksstemming te organisee-
ren op 29 Maart over het geheel van de politiek van
de regeering.
Hitier acht het noodig, dat thans, nu hij het Duit
sche volk de volle souvereiniteit over zijn grondge
bied heeft hergeven, door een volksstemming wordt
uitgemaakt of zijn politiek door het Duitsche volk
wordt gesteund.
Joden en communisten zijn van de stemming uit
gesloten.
Het gearceerde gedeelte is de gedemilitairiseerde
Rijnzone, dat thans weer door de Duitschers bezet is.
EEN BEROEP OP DEN VOLKEN
BOND. NOG GEEN BESLUITEN
MEDEGEDEELD. „STRAATSBURG
MAG NIET ONDER HET BEREIK
DER DUITSCHE KANONNEN
ZIJN". HET FRANSCH-SOVJET-
RUSSISCH PACT EEN VALSCH
VOORWENDSEL.
P a r ij s. Minister-president Sarraut heeft
Zondagavond een radioredevoering gehouden
tot het Fransche volk, naar aanleiding van
Zaterdag door den Rijkskanselier en Führer
Hitier in de zitting van den Rijksdag bekend
gemaakte beslissing der Rijksregeering, dat
zij het Verdrag van Locarno opzegt en het
Rijngebied symbolisch met troepen van de
Rijks weer bezet.
Minister-President
Sarraut zeide zijn
boodschap tot de in-
terRationale openbare
meening te richten,
omdat hij er behoefte
aan heeft een gema
tigd woord te laten
hooren, welks objecti
viteit in tegenstelling
is met de hartstochte
lijke uitlatingen, wel
ke gisteren op de tri
bune in den Rijksdag
werden gedaan.
Sarraut noemde de
besluiten van Duitsch
land, waarbij het zijn
eigen, vrijelijk aange
gane verplichtingen
opzegt een voorwend
sel. SARRAUT.
Het ontstaan van het pact van Locarno.
Toen men nad en oorlog Frankrijk wilde vrijwa
ren voor een nieuwen inval, openden zich verschei
dene wegen. Men besloot toen den linkeroever van
den Rijn en een zone van 50 K.M. langs den rechter
Rijnoever te demilitariseeren. Duitschland zou er
geen troepen legeren en er geen versterkingen aan
leggen.
Men kwam voorts overeen, dat Geallieerde troepen
gedurende een periode van 15 jaren tot 1935
het Rijngebied zouden bezetten. De bezette zone werd
geleidelijk kleiner, zulks ter verbetering van de be
trekkingen tusschen Frankrijk en Duitschland.
Tenslotte nam de Rijksregeering zelf het initiatief
tot voorstellen, welke in 1925 leidden tot het pact
van Locarno. Door dit verdrag, dat na de langdurige
besprekingen tusschen vertegenwoordigers der Fran
sche, Duitsche, Britsche, Belgische en Italiaansche
regeering tot stand kwam, werd een stelsel uitge
werkt voor de regeling langs verzoenenden en arbi-
tralen weg van geschillen, welke mochten rijzen tus
schen Frankrijk en Duitschland, Duitschland en Bel
gië. De deelnemers aan het Verdrag, verklaarden
zich bereid hulp te verleenen aan den staat tegen
over wie de verplichtingen waren geschonden, met
name in het geval van een schending der gedemili
tariseerde zone.
Voor Europa brak dus een nieuw tijdvak aan, even
als voor de Fransch-Duitsche betrekkingen. Geleide
lijk werd het bezette Rijnland ontruimd. Tot 1935
had de bezetting moeten duren, doch reeds in 1930
kwam een einde aan de bezetting.
De ondervinding maakt voorzichtig en de bevolking
van Frankrijk is maar al te vaak het slachtoffer van
teleurstellingen geweest. Bovendien waren de laat
ste jaren de daden van Duitschland in eenvoudige
tegenspraak geweest met zijn woorden. Duitschland
verklaarde zich bezield met de meest vredelievende
voornemens. Niettemin verliet het met groot lawaai
de Ontwapeningsconferentie en brak het met den
Volkenbond.
Het volgend jaar herstelde Duitschland den
verplichten militairen dienst en het schiep
zich tegen ontzettenden prijs en met buiten
gewone opofferingen binnen zeer korten tijd
een groot leger.
De openbare meening had niettemin nog
vertrouwen.
Had Duitschland niet zijn wil uitgesproken
zich te houden aan de verdragen tusschen
de staten en de gedemilitariseerde zone te
eerbiedigen?
Deze eerbiediging van de gedemilitariseerde
zone wil zeggen, dat den dag, waarop een
onverhodesche aanval tegenover ons zou
worden ontketend, deze aanval aan de grens
zelve zou kunnen worden afgeslagen. De in
tegriteit van het nationale grondgebied
werd verzekerd.
Het interview met Bertrand de JouveneL
Een dag of tien geleden, op 28 Februari, publi
ceerde een Parijsch blad een interview met het
Duitsche staatshoofd, dat een pathetisch beroep
deed op de verzoening der beide landen.
Den volgdenden dag reeds, op 29 Februari, werd
den Franschen ambassadeur te Berlijn, Francois
Poncet, de instructie gezonden met spoed een audi
ëntie aan te vragen metd en Rijkskanselier en de
zen te verzoeken te willen preciseeren, op welke
basis hij de mogelijkheid van een toenadering zag,
welke Frankrijk evenzeer wenschte als Duitsch
land.
Francois Poncet kweet zich direct van zijn op
dracht. Op 2 Maart werd hij door Rijkskanselier
Hitier in aanwezigheid van baron von Neurath ont
vangen.
Hem werd geantwoord, dat men de aangelegen
heid zou bestudeeren, ten einde de Fran
sche regeering binnen zeer korten tyd een
gepreciseerd voorstel te kunnen doen.
Om onderhandelingen te vergemakkelij
ken, vroeg de Rijksregeering, dat het stil
zwijgen zou worden bewaard over het be
zoek van den Franschen ambassadeur. Aan
dezen wensch werd voldaan.
Gisteren werd het nieuws pas voor den
eersten keer gepubliceerd.
Wij hebben dus nauwkeurige voorstellen
afgewacht, welke de mogelijkheden van een
toenadering tusschen de beide landen zou
den bevatten.
Het memorandum.
Onder deze omstandigheden nu werd de Fransche
ambassadeur Zaterdagochtend door den Rijksminis
ter van buitenlandsche zaken ontvangen. Von Neu
rath overhandigde Francois Poncet een memoran
dum, waarin de Rijksregeering het Verdrag van
Locarno éénzijdig opzegt en mededeelt direct gevolg
te geven aan haar besluit.
Om deze houding te verklaren, doet de Rijksre
geering een beroep op de sluiting van het Fransch-
Sovjet-Russisch verdrag, waaraan zij een geheel on-
juisten uitleg geeft, welke door Frankrijk reeds
herhaaldelijk is betwist, en dat zij onvereenigbaar
noemt met het Verdrag van Locarno.
Dit bewijst, dat men slechts te doen heeft met een
valsch voorwendsel van de Rijksregeering.
Kort na de sluiting Van het Fransch-Sovjet Rus
sisch verdrag, dat op 2 Mei 1935 door Laval werd
geteekend, n.1. op 21 Mei 1935 verklaarde Hitier in
een redevoering, dat de Rijksregeering in de eerbie
diging van de gedemilitariseerde zone een bijdrage
zag tot den vrede in Europa.
Alle andere staten-onderteekenaars van het ver
drag van Locarno hebben unaniem verklaard, dat
de verplichtingen voortvloeiende uit het Fransch-
Sovjet Russisch pact op geen enkele wijze de ver
plichtingen van het Rijnland-pact schonden.
De Duitsche regeering had een beroep kunnen
doen op het Permanente Hof van Internationale Ju
stitie in Den Haag.
Reeds veertien dagen geleden hebben wij' ons be
reid verklaard ons te onderwerpen aan de scheids
rechterlijke uitspraak van deze instantie. De Rijks
regeering had zich tot een Verzoeningscommissie
kunnen wenden. Zij deed dat niet. Ook daar schiet
het in baar verplichtingen tekort.
Niemand zal er van overtuigd zijn, dat de omstan
digheden een buitengewonen haast noodzakelijk heb
ben gemaakt. Niemand, zelfs Duitschland niet.
Wel is waar stelt de Rijksregeering in het giste
ren aan den ambassadeur van Frankrijk overhandig
de memorandum voor, daar zij haar verplichtingen
heeft geschonden, nieuwe aan te gaan.
Ik zal haar voorstellen evenwel niet bestu
deeren en wel om twee redenen:
1...Omdat het tweeledig voorbeeld van de
éénzijdige opzegging van plechtig aange
gane verplichtingen ons gean vertrouwen
zou kunnen geven in haar nieuwe voorstel
en
2. In weerwil van een zeer stellig recht
heeft de Rijksregeering belangrijke strijd
krachten de gedemilitariseerde zone laten
binnentrekken, en dit alles zonder te voren