De vader van het Pact
van lecarno.
Lucht als
Missements-Reclitliank
Woensdag 25 Maart 1936.
SCHAGER COURANT.
Vierde blad. No. 9942
Vijftig jaren Dieselmotor.
te Alkmaar.
Exclusief interview met Sir Daniël
Macauley Stevenson
Sir Austen Chaniberlain oorzaalc
van de huidige moeilijkheden
Sir Daniël Macauley Stevenson vertelt in
een interview aan den vertegenwoordiger
van United Press-V.P.B. over zijn bemoeiin
gen, die tenslotte tot het Verdrag van Lo-.
carno leidden.
Be mail, waaraan het Verdrag van Locarno
zijn ontstaan te danken heeft, is een op het
oogenblik 84-jarigen Schot - Sir Daniël Steven
son, baronet en kanselier van de oude universi
teit te Glasgow. Sir Daniël, aan wien Herriot in
dertijd den bijnaam van den „Vader van Locarno
gaf, vertelde thans voor de eerste maal aan oen
vertegenwoordiger van United Press, hoe zijn
inofficieëele onderhandelingen en bemoeiingen
hadden geleid tot een succes, dat de Europeesche
staatslieden niet hadden kunnen boeken.
„In het jaar 1923 nam ik te Rome aan de
conferentie van de Internationale Kamer van
Koophandel deel," vertelde Sir Daniël, „en men
hield het met het oog op den toestand in het
Roergebied voor wenschelijk, tenminste een po
ging te ondernemen, de vriendschappelijke be
trekkingen tusschen Frankrijk en Duitschland 'te
herstellen. Eenige deelnemers aan de conferentie
geloofden' dat de steun van het Vaticaan daarbij
zeer nuttig zou zijn, wanneer men deze tenminste
zou kunnen verkrijgen en daarom werd een be
spreking gearrangeerd tusschen den Amorikaan-
schen gedelegeerde Fred Kemp en de Britsche
gedelegeerden Sir George Paish en mijzelf ee-
nerzijds en den staatssecretaris van het Vaticaan
Kardinaal Gaspari, anderzijds. Ik deed daarbij
het voorstel, dat de Heilige Vader in een Paasch-
boodschap alle geloovigen zou oproepen, voor
de bijlegging van het Roerconflict te bidden. In
het eerste oogenblik was de kardinaal natuurlijk
sprakeloos, maar beloofde tenslotte, een memo
randum op te stellen, waarin een basis voor de
vriendschappelijke bijlegging van het Duitsch-
Fransche geschil zou worden voorgesteld.
Een interessant document.
Sir Daniël liet den vertegenwoordiger van United
Press inzage van dit interessante document ne
men. dat inderdaad de voornaamste punten van
het latere Pact van Locarno omvatte. Deze
punten kwamen hierop neer: 1. Het terugtrekken
van Fransche troepen van Duitsch gebied: 2. Het
sluiten van een door de leidende Europeesche
mogendheden gegarandeerd nietaamaRverdrag
tusschen Frankrijk en Duitschland; 3. In twij
felachtige gevallen zouden de Volkenbond en het
Haagsche Gerechtshof den aanvaller moeten
vaststellen; en 4 De benoeming van een com
missie van deskundigen, die zou moeten ast-
stellen, welke herstelbetalingen Duitschland zou
kunnen doen. Dit document was gedateerd 25
Maart 1923.
,Na het doorlezen van dit document" verklaar
de Sir Daniël verder, „bemerkte ik, dat het als
een pact tegen Duitschland zou kunnen worden
beschouwd en daarom stelde ik voor, het ter ver
mijding van een dergelijke constructie „weder-
zijdsch nonagressie-verdrag" te noemen Verder
stelde ik voor, de clausule, waarin sprake was
van directe herstelbetalingen van Duitschland,
in dien zin te veranderen, dat deze betalingen
$,zoo spoedig mogelijk" zoudeg. moeten worden
gedaan.
Gaspari zag mij verwonderd aan, lachte en
zeide: „Gaat U hier zitten, voegt U deze woorden
aan het document toe en vertelt II dan Uw
vrienden, dat U vijf minuten lang staatssecreta
ris van het Vaticaan is geweest!"
ï)e medewerking van den paus.
Den volgenden morgen werden wij ontvangen
door paus Pius XI die ons verklaarde, dat het
tegen elk gebruik in was, een dergelijke aangele
genheid in een Paaschboodschap te behandelen.
i,Wij zullen echter meer doen", verklaarde de
paus. „Wij zullen de vertegenwoordigers van het
Vaticaan in de gehoele wereld van deze voorstel
len op de hoogte brengen en hun om hun hulp
en gebed verzoeken." Ik was natuurlijk geest
driftig. Voor ik Rome verliet, werd ik door Mus-
solini ontvangen, die mij verzocht, allen Brit-
schen regeeringsverlegenwoordigers mede te dee-
len, dat Italië de Engelsche politiek voor wat het
Roergebied betrof ondersteunde. Na mijn terug
keer te Londen deed ik den minister-president
Bonar Law mededeeling van de in het Vaticaan
getroffen overeenkomst en de boodschap van Mus
solini.
Herriot ontmoet Stresemann.
In het daarop volgende jaar werd slechts wei
nig voortgang gemaakt met de ontruiming van
het Roergebied. Herriot en Stresemann kwamen
naar Londen doch waren nog niet officieel te
zamen gekomen. Nu gelukte het mij, een onder
houd tusschen de beide staatslieden tot stand te
brengen. Herriot deed eerst wat aarzelend, stem
de tenslotte toe en verklaarde „Ja, ik wil er heen-
Wijlen Dr. Gustav Stresemannde groote Duit-
sche staatsman, die zoo sterk voor het Locarno-
pact geijverd heeft.
gaan. Ik zal hedenavond om zes uur met Strese
mann samenkomen". Het onderhoud vondplaats
in een van de salons, die ik in de Automobielclub
gereserveerd had en duurde meer dan twee uren;
in den loop van dit gesprek werd besloten tot de
ontruiming van bet Roergebied Tegen het einde
van het onderhoud vroeg Herriot mij, of ik nog
voorstellen te doen had. Ik antwoordde: „Wan
neer U opdracht geeft, dat een bataillon het
Roergebied onmiddellijk verlaat, zal de wereld
inzien dat het U ernst is" Herriot was het daar
mede eens en aan mijn raad werd korten tijd
daarna gevolg gegeven.
Op 27 Januari 1925 ontving ik een langen
brief van Stresemann. waarin hij mij verzocht,
een samenkomst tusschen hem en den toenmali-
gen Engelschen minister van Buitenlandsche Za
ken, Sir Austen Chaniberlain, tot stand te bren
gen. Chamberlain stond volstrekt niet vijandig
tegenover deze gedachte, doch stelde zich op het
standpunt, dat alle onderhandelingen langs den
gebruikelijken diplomatieken weg moesten plaats
vinden. Zoo kwam deze ontmoeting nooit tot
stand, „besloot Sir Daniël. „Had ik haar tot
stand kunnen brengen, dan hadden wellicht vele
oorzaken van de huidige moeilijkheden vermeden
kunnen worden.
DE OUDE ROMEINEN BOUWDEN VESTIN
GEN TEGEN....HUN NAKOMELINGEN
Engeland maakt er een dankbaar
gebruik van - -/•
Rome, Maart 1936 (UP-VPB) Zou hot als
gevolg van den Abessijnschen oorlog tot een ge
wapend conflict tusschen Engeland en Italië ko
men, dan zouden - o, ironie van de geschiedenis
- de bouwwerken van de oude Romeinen aan de
westgrens van Egypte tegen de moderne Romei
nen worden gebruikt!
Een van de sleutelstellingen in het fortificatie
systeem, dat de Romeinen langs de Noord-Afri-
kaansche kust, van de Straat van Gibraltar tot
Alexandrië, aanlegden, is in Mersa Malroeh ge
legen, een van de weinige bevolkingscentra aan
de kust, halfweg tusschen de Lybische grens en
Alexandrie. Dit plaatsje wordt op het oogenblik
door de Engelschen versterkt, daar het ingeval
van een gewapend onflict met Italië van zeer
groot strategisch belang geacht moet worden!
Bij den aanleg van loopgraven ontdekte men
een aantal zeer soliede gebouwde Romeinsche
graven en een uitstekende, onderaardsche wa
terleiding; de Britsche ingenieurs, die de waarde
hiervan onmiddellijk inzagen, besloten er een
dankbaar gebruik van te maken. De Graven wer
den dus ingericht tot commandoposten, mitrail
leurnesten, telefooncentrales en munitiedepots,
terwijl de waterleiding na een grondigen schoon
maak weer in gebruik genomen werd, waartoe
men slechts enkele bronnen behoefde aan te bo
ren.
Een naam, die tot een begrip werd.
In het jaar 18S6 vond de Duit-
sche ingenieur Rudolf Diesel den
tiaar hem genoemden motor uit,
die sinds dien dag een groolschc
triomftocht om de geheele wereld
lieeft gemaakt.
Rudolf Diesel werd in Maart 1858 te Parijs
als zoon van Duitsche ouders geboren. Zijn eerste
opleiding genoot hij dan ook in de Fransche
hoofdstad. Bij het uitbreken van den oorlog in
het jaar 1870 stuurde de naar Londen verhui
zende vader zijn kinderen naar bloedverwanten
in Augsburg, waar Rudolf de indusstrielioofd be
zocht. Na deze vooropleiding vertrok de jeugdi
ge Diesel daarop naar de Technische Hooge-
school te Munchen, waar hij een van de meest
ijverige leerlingen van den bekenden professor
C. von Linde werd. In het jaar 1879 beëndigde
hij zijn universitaire studie en werd assistent van
Von Linde. Na een korte werkzaamheid bij de
gebroeders Sulzer in Wintertbur keerde hij weer
naar professor Von Linde terug, die hem eenige
malen opdroeg zijn belangen in Parijs en Berlijn
waar te nemen. Daarnaast hield de jonge eer
zuchtige ingenieur zich bezig met verbetering van
den verbrandingsmotor. Nadat hij zich reeds een
patent verschaft had, kwam Diesel in 1893 met
zijn opzienbarend geschrift „Theorie en Con
structie van den rationeelen Warmtemotor" voor
den dag Twee jaren later ging hij naar Munchen
om zich geheel aan zijn uitvinding te kunnen
wijden.
Een geniale gedachte wint veld.
Na vele teleurstellingen gelukte het Diesel ten
slotte in samenwerking met de Machinefabriek
Augsburg-Nurnberg en Friedrich Krupp te Es
sen zijn ideëen te verwezelijken. Tot aan zijn dood
hield de kundige ingenieur zich met de verbete
ring van den Dieselmotor bezig. De karakteristie
ke kenteekenen van den Dieselmotor zijn hooge
compressie en zelfontsteking. De motor kan
slechts als twee- of viertactmotor gebouwd wor
den. Een op zichzelf eenvoudige en daarbij tocb
hoogst geniale gedachte heeft in deze uitvinding
de overwinning weggedragen.
Een reusachtige machine van 150.000 P.K.
Tegenover andere machines heeft de Diesel
motor een groot aantal voordeelen. Het zijn de
bedrijfszekerheid, de geringe kosten voor onder
houd, een veilig bedrijf, geen brandstof verliezen
bij langere bedrijfspauzes en niet in de laatste
plaats een aanzienlijke personeel-, ruimte en
gewichtsbesparing. Een P.K. heeft bij een Diesel
motor niet meer dan 60-100 K.G. noodig. We
gens zijn voortdurend voor het bedrijf in gereed
heid zijn. wordt de Dieselmotor vooral gebruikt
in electri.sche centrales. De grootste machine van
d ezesoort, een tweetactsmotor van niet minder
dan 150.000 P.K., staat in de electrische cen
trale te Hamburg. Ook in den scheepsbouw,
waarin het reeds mogelijk is, 12000 P.K. in een
motor te vereenigen, wordt de Dieselmotor meer
en meer gebruikt Bovendien is het de laatste
jaren zelfs gelukt den Dieselmotor in dienst van
de luchtvaart te stellen.
Ondank is 's werelds loon. z
Men zou nu aannemen, dat Rudolf Diesel met
eerbetuigingen zou zijn overladen en dat hij zijn
leven als bezitter van een reusachtig industrie
concern zou hebben kunnen'besluiten. Maar dan
heeft men het mis! Diesel had zich nauwelijks
met zijn uitvinding tot het publiek gewend, of
reeds meldden zich talrijke constructeurs aan,
die hem zijn recht op de uitvinding betwistten
Een van hen had zich zelfs zoo in dit idee inge
leefd, dat hij nog in de laatste jaren voor den
oorlog regelmatig in machinekamers van sche
pen placht af te dalen, om den machinisten dan
plechtig te verzekeren, dat hij het was en niet
Diesel, die den beroemden motor had uitgevon
den.
In de a.s. zomersche dagen zullen de
mouwlooze kleurige jurken voor de
meisjes een prettige dracht zijn.
Ook in economisch opzicht heeft de groote uit
vinding Diesel lang niet het verwachte succej^
gebracht., De eerste patenten op den Dieselmotor
stammen reeds uit het jaar 1892 en verviolen
dus reeds in het jaar 1907. In alle industrielan
den ter wereld staan op het oogenblik motoren-
fabrieken, die den naam Diesel dragen.
Even tragisch als zijn pionierslot was ook het
einde van Rudolf Diesel. In den nacht van 30
September 1913 verdronk hij bij een overtocht
over het kanaal. Zijn naam is echter door de
uitvinding van den Dieselmotor onsterfelijk ge
worden.
De oude dichters hebben reeds gezegd, dat als de vrouw zich voortbewoog,
zij niet „ging", doch zweefde. Dezen droom heeft de Amerikaansche indu
strie nu verwerkelijkt, door n.1. een veerend schoeisel te fabricecren. Hier
boven ziet men enkele modellen van deze nieuwste snufjes. Wel meer
zonderling dan fraai, voor modedwaasheden zijn de Amerikaanschen toch
toch altijd al zeer ontvankelijk geweest.
Zitting van Maandag 23 Maart 1936.
K o 1 h o r n.
HIJ MOCHT NIET MOPPEREN.
Gezinus Hendrik Z., te Kolhorn woonachtig,
stond terecht omdat hij op 5 Februari z'n dorpsge
noot E. S. zou hebben mishandeld, door hem met
'n koperen staaf 'n klap te geven, die n groote bult
op 's mans voorhoofd tc weeg bracht. In deze zaak
werden 4 getuigen gehoord, waarvan de meeste al
eenige veroordeelingen wegens mishandeling achter
den rug hadden, terwijl hun verklaringen nu niet
bijster gelukkig genoemd mochten worden. Dit laat
ste liet de officier in z'n requisitoir ook naar voren
komen en achtte mishandeling niet bewezen, veel
eerder had bekl. uit noodweer gehandeld. Weshalve
ontslag van alle rechtsvervolging werd gevraagd,
waarbij de Politierechter gaarne toe overging;
Schellinkhout.
DAT GAAT ZOO MAAR NIET.
De 32-jarige Klaas D. te Schellinkhout. had op
27 Januari bij Mej. G. Br., 'n bestelling gedaan op
'n andermans naam. die als credietwaadig stond aan
geschreven, weshalve hij zich aan oplichting had
schuldig gemaakt. De man die nog nooit eerder met
het gerecht in aanraking was geweest, hing 'n heel
verhaal op. hoe hij tot z'n daad was gekomen, waar
uit wij moesten begrijpen, dai hij er zeer beroerd,
voorstond en dat z'n vader hem in den steek liet en
nog veel meer.
De Officier wilde den man buiten de gevangenis
houden, maar eischte 'n fiksche geldboete en wel
f40 te vervangen door 20 d. De politierechter, overwe
gende dat iemand met f 2 verdienste per weck, hier
van niet veel kan betalen, legde hem f5 of 5 d. op,
plus 2 mnd. voorwaardelijk met 2 proefjaren.
Grootebroek.
DIEFSTAL VAN ELECTRICITEIT.
Johannes Sch. te Grootebroek, die door wanbetaling
verstoken was van radiomuziek. had van de gele
genheid gebruik gemaakt de aansluiting op 'n slink-
sche manier wederom tot stand te brengen. De man
van de radio-centrale P. J. Cwas door opsporing
van herhaalde storing achti-r deze fraude gekomen
en deed aangifte. Eisch f30 of 15 d. Uitspraak f 10
of 5 d., plus 1 mnd. gcv.str. voorwaardelijk met 2
proefjaren.
Hoorn.
WAT GIJ NIET WILT, DAT U GESCHIEDT.
Nicolaas Gerardus Zw., arbeider te Hoorn, wiens
dynamo van z'n karretje was gestolen, was zoo vrij
geweest, hier voor 'n ander weg te kapen, zeer tot
nadeel van den getroffene J. V. te Venhuizen, die bij
ontdekking \V* uur mocht loopen, om zonder bekeu
ring thuis te komen.
De jongeman mocht dan ook zeer van geluk spre
ken, dat hij er zoo goed af kwam, de uitspraak luid
de f 10 of 10 d., plus 2 mnd. voorw. gev.str.
Helder.
LEKKER ETEN VOOR WEINIG GELD.
Jan Hendrik W., visscher te Helder, dacht op 23
Februari lekker te eten uit de automaat van C. B.
aldaar door een dubbeltje te offeren en 2 porties op
te bikken. De eigenaar had hem echter in de smie
zen en leverde hem over aan 'n agent van politie,
hierbij maakte verd. zich nog schuldig aan weder-
spannigheid.
Eisch 2 mnd. gev.straf. Uitspraak 6 weken
Ik ben onschuldig, zei verd., en ik ga in hooger be
roep. Ruk maar in, zei de Politierechter. Deurwaar
der volgende zaak.
Helder.
HIJ LIET ZICH NTET BELEEDIGEN.
De niet verschenen Jacob de W. te den Helder zou
op 2 Januari de kleermaker G. H M. hebben belee-
digd door hem toe te voegen: Jij, jij bent de grootste
boef van 't heele gezelschap.
Nou, dat nam de beleedigde natuurlijk niet. Eisch
f20 of 10 d. Uitspraak conform.
Helder.
NOGMAALS BELEEDIGING.
Tot slot van de sen^atielooze zitting kregen wij
nogmaals 'n beleedigingsgeval uit den Helder en
wel van Jan L., niet verschenen, die de onbez. rijks-
veldw. Tb. v. d. H. op 28 Januari had gekwetst door
hem in 't publiek 'n valsche eed te verwijten. Eisch
en uitspraak f20 boete of 10 d.