Enorme brand te Gouda
Stearinekaarsenfabriek
in vlammen
Een ramp voor de
stad Gouda
Gemeentelijke autobus
in vlammen opgegaan
Ongunstig antwoord
verwacht
Staking te Saloniki
beëindigd
De marghrineprijs*
Dinsdag 12 Mei 1936.
Postrekening
No. 23330
SCBACER
79ste Jaargang. No. 9975
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
cerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen
8 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
HET GEHEELE GEBOUWEN
COMPLEX ééN BRANDENDE
FAKKEL. VUUR VER
SPREIDT ZICH IN RAZEND
TEMPO. - GEBOUW NA GE
BOUW IN DE VUUR-LA-
WINE5. M
Een ontzettende brand, zooals in
tientallen jaren in Gouda niet is voor
gekomen, is gisteravond uitgebroken in
de gebouwen der Koninklijke Stearine
kaarsenfabriek aan den Rotterdamschen
dijk aldaar.
In de tot den nok met het licht brand
bare materiaal gevulde gebouwen greep
het vuur met ontzettende snelheid om
zich heen, zoodat het complex weldra
in een enorme vuurzee was veranderd.
De Goudsche brandweer, geholpen
door een aantal motorspuiten uit Rot
terdam en materiaal uit omliggende
gemeenten, wierp geweldige hoeveel
heden water in de brandende gebou
wen, doch stond vrijwel machteloos te
gen het woedende element.
Een enorme menschenmassa slaat
de vlammenzee gade.
De brand neemt in lievigheid toe.
De brand in de vereenigde fabrieken van stearine-
kaarsen en chemische producten neemt, niettegen
staande het vuur door de brandweer met alle be
schikbare materiaal, circa vijftien stralen, is aan
getast, in groote hevigheid toe.
Hoog boven de vlammen schieten geweldige von
kenregens uit.
De Rotterdamsche brandweer is te hulp geroepen.
Het laat zich aanzien, dat het geheele gebouwen
complex, dat door den hoogen Schiedamschen Zee
dijk wordt begrensd en waarin de vitale gedeelten van
de fabrieken is gevestigd, een prooi der vlammen zal
worden.
De brandende perceelen zijn van het andere com
plex, dat het administratiegebouw en de glycerine-
en nachtlichtenfabriek bevat, gescheiden door een
sloot en een weg. Voorshands loopt dit gedeelte geen
gevaar.
De magazijns- en fabrieksadministratie zijn uit de
brandende perceelen in veiligheid gebracht.
Machines vallen met donderend geraas
omlaag.
De Rotterdamsche brandweer arriveerde te
ruim negen uur en hielp met drie stralen het
vuur breidelen. Ongeveer tezelfder tijd stortte
met donderend geraas de achterzijde van het
magazijn in en vielen eenige machines van
de bovenste verdieping naar beneden. Om
streeks kwart over negen stond het magazijn
in vollen vlam. Van het dak was spoedig
niets meer over. Het geheele gebouw was een
fakkel gelijk.
Knal op knal werd gehoord, en door de va
ten ammoniak, die zich op de bovenverdie
ping bevonden, vlogen de stukken bij massa's
de lucht in.
De brandweer wordt meer en meer terug
gedrongen, het lijkt een onmogelijkheid de
vuurzee meester te worden.
Het gansche kantoorpersoneel was druk in de
weer om alle administratie uit het groote administra
tiegebouw te bergen. Aangezien de electrische stroom
was afgesloten moest dit werk geschieden bij het
licht van Gouda-kaarsen
Tegen half elf bereikte het vuur in het oude fa
brieksgebouw een grooten voorraad vaten glycerine-
en olie. In een oogwenk schoten de vlammen van de
wegvloeiende olie ais een laaiende hel hoog boven
alles uit. Uit alle deelen van het honderden meters
uitgestrekte fabriekscomplex slaan de vurige tongen
Uit een ontzaglijk aantal stralen wordt water gege
ven, maar in deze vuurzee schijnt niets te helpen.
Om half elf sloegen de vlammen ook op het ad
ministratiegebouw over, zoodat ook dit gedeelte in
allerijl ontruimd moest worden.
Te elf uur woedde de brand in onverminderde ma
te voort. Omstreeks dezen tijd had biet vuur zich
over een lijn van bijna 100 meter medegedeeld aan
het complex fabrieksgebouwen aan de overzijde van
den weg, waarin een waxinelichten- en een glycerine-
fabriek zijn gevestigd. Naast deze gebouwen bevindt
zioh een terrein, waar honderden vaten olie liggen
opgeslagen.
De vuurzee heeft zich van dit terrein mees
ter gemaakt. Met een geweldigen knal sprin
gen telkens de olievaten uiteen. Het is een
angstwekkend gezicht en men vroeg zich af,
waar deze brand zou ophouden. De hitte was
geweldig, en vormde een groote moeilijkheid
bij het blusschingswerk, Het laboratorium
werd eveneens door het vuur aangetast.
Men begon omstreeks half twaalf ernstige vrees
te koesteren dat het onbedwingbare element zich
eveneens aan de aangrenzende fabrieksgebouwen van
de stoomzeepziederij „De Hamer" van de Vereenigde
Zeepfabrieken te Rotterdam, zou mededeelen.
Te half twee in den nacht woedde de brand in
een gebouwencomplex van honderd meter lengte en
vijfentwintig tot vijftig meter diepte, dat is onge
veer de helft van de totale terreinoppervlakte, van
de totale oppervlakte van het fabriekscomplex. Het
terrein der fabriek beslaat 125.000 vierkante meter.
Het laboratorium, dat in den laten avond vlam had
gevat, was te half twee geheel vernield. .Nabij de
brandende gebouwen bevindt zich een bijzonder ge
vaarlijke plaats, bij het ketelhuis, dat een hoogen
schoorsteen heeft van ongeveer veertig meter en
dat grenst aan een groote benzine tank. Deze tank
bevindt zich zoo dicht bij den vuurhaard, dat de
brandweer alle pogingen moet inspannen hem te
beschermen, en dan ook alle aandacht op dit punt
concentreert. Zooals reeds gemeld, wordt ook de
Stoomzeepziederij „De Hamer" door het vuur be
dreigd. Daarentegen heeft de brandweer den brand
in het administratiegebouw onder den knie kunnen
krijgen.
De vuurzee tot in Rotterdam zichtbaar.
Het ziet er niet naar uit alsof de brand spoedig
een einde zal kunnen nemen. Het is een ongekende
vuurzee, welke tot in den Haag en Rotterdam zicht
baar is. De brandweer staat dan ook voor een bijna
hopelooze taak. Behalve de Goudsche brandweer zijn
de brandweren van Rotterdam, Den Haag, Waddinx-
veen en Hillegersberg en Schiedam ter plaatse.
Men bluscht met vijftig a zestig stralen. Evenwel
is er zoo'n groote hoeveelheid brandbaar materiaal
in de fabriek opgeslagen, dat er voor het vuur nog
voor vele uren voedsel is en het te verwachten is,
dat nog tot laat in den dag de vlammen omhoog
zullen slaan.
Op het terrein bevinden zioh overal vaten olie ver
spreid, welke gevaar loopen. Reeds thans zijn een
groot aantal van deze vaten uit elkaar gesprongen.
Zij vormen een gi'oot gevaar bij het blusschingswerk.
Immers zij ontploften met een geweldigen knal en
storten hun brandenden inhoud over de omgeving
uit. Het mag een wonder heeten, dat tot nu toe zich
geen noemenswaardige persoonlijke ongelukken heb
ben voorgedaan. Slechts drie brandweerlieden heb
ben lichte brandwondjes opgeloopen.
Een treurige ramp voor de stad Gouda.
Deze brand beteekent voor de stad Gouda een treu
rige ramp, daar immers de kaarsenindustrie een be
langrijke werkgelegenheid vertegenwoordigde. De
2000 werkloozen, die de gemeente toch reeds telde,
zijn thans weer vermeerderd met de arbeiders der
stearinefabriek. Daar de eigenlijke fabricage-afdee-
lingen, n.1. de persafdeeling en de kaarsengieterij
in vlammen zijn opgegaan is het bedrijf absoluut stil
gelegd en is het ook niet te verwachten, dat het be
drijf binnen afzienbaren tijd weer zal worden ge
opend.
De fabriek is gelegen aan de Hooge Schielandsche
Zeedijk, de verbindingsweg tusschen Gouda en Rot
terdam.
De fabriek werd opgericht in 1859. Klein begonnen,
de kaarsenfabricage werd aanvankelijk uitgeoefend
met 19 arbeiders nam het bedrijf in latere jaren
grooten vlucht en legde zich behalve op de gewone
stearinekaarsen, toe op de fabricage van Gothische
kaarsen, thea-nachtlichten, en de bijproducten zoo
als glycerine, oleine, creme, goudalite en andere
tecrproducten voor den wegenbouw en oliën voor
de textielindustrie. Het zijn de laatste producten
die in den loop van den avond een ontplofbaar
voedsel vormden voor. den vuurzee.
Eenige jaren geleden werkten in de fabriek 500 tot
700 arbeiders, thans waren er 250 mannen en 100
meisjes werkzaam. Dezen zullen tot de slachtoffers
van den brand behooren.
Sinds eenige jaren is de Koninklijke Stearine
Kaarsenfabriek door een fusie met de Kaarsenfa
briek „Apollo" vereenigd in de N.V. Vereenigde Fa-
breiken voor Stearine-kaarsen en Chemische Pro
ducten.
De schade is nog niet te ramen, doch is enorm.
De fabriek is verzekerd bij Lloyds.
De brand duurt in overminderde heftigheid voort.
Toen het begon te dagen.
Te half vijf in den ochtend werd ons gemeld:
Toen het begon te dagen, was het duidelijk ge
worden, dat de brand geen verdere uitbreiding meer
zou hebben.
Het laboratorium, dat door het vuur was aange
tast, is toch grootendeels behouden kunnen blijven,
alsook de gebouwen waarin de materialen, onder-
deelen en gereedschappen der fabriek geborgen zijn.
Het ketelhuis met de daarbij behoorende benzine-
De inzittenden konden den wagen tijdig
verlaten.
Am sterdam: Een gemeentelijke auto
bus van lijn 1, rijdende op het traject Flora-
wegTolhuispont, is gisteravond omstreeks
zes uur op het Mosplein in vlammen opge
gaan.
Rijdende in de richting van de pont, bemerkte de
bestuurder van het voertuig, waarin zich twee da
mes-passagiers bevonden, op het Mosplein plotseling,
dat de motor in brand stond. De vlammen sloegen
op dat moment reeds uit den motorkap.
Onmiddellijk verlieten de chauffeur en de inzitten
de vrouwen den wagen. De brandweer werd gealar
meerd, waarop twee motorspuiten van den post Plaat-
ijzerweg en de kazerne de Ruyterkade uitrukten. Met
twee stralen op de waterleiding werd het vuur aange
tast, evenwel zonder resultaat. Binnen eenige oogen-
blikken hadden de vlammen zich medegedeeld aan
het inwendige van den bus. De houten banken vorm
den een gretig voedsel voor de vlammen en aan blus-
schen viel niet meer te denken. Alleen de achter
wand van den wagen bleef overeind staan. Van de
rest bleef niets anders over dan een hoop verbrand
ijzer en het onderstel, dat intact gebleven is. Ook het
geld, dat zich in den bak voor in de cabine bevond,
is verloren gegaan. Het mag als een gelukkige om
standigheid worden beschouwd, dat de brand ont
staan is, terwijl de bus zich in de richting van het
IJ-veer begaf, omdat de bussen in omgekeerde rich
ting op het genoemde uur steeds stampvol zijn ge
weest. Het onderzoek heeft uitgewezen, dat de brand
is ontstaan door een lek in de benzinetank.
WAAROM PLEEGDE ADMIRAAL OKADA
GEEN HARAKIRI?
Tokio In het Japansche Lagerhuis werd
gister een motie ingediend door het onafhankelij
ke lid Mayada, waarin wordt gezegd, dat admi-
ral Okada Oud-minister president, de verant
woordelijkheid voor de militaire revolte van Fe
bruari j'.l. moest nemen en harakiri (zelfmoord)
plegen.
Mayada weigerde deze motie terug-te nemen
en werd uit het huis verwijderd»
RAPPORT VAN SUR ERIC PHIPPS
AAN EDEN OVER ONTVANGST
VAN BRITSGHE VRAGENLIJST TE
BERLIJN. HITLER ZOU WEIGE
REN ZICH VAST TE LEGGEN TE
GENOVER DE SOWJETS.
Minister Eden heeft van den Britschen ambassa
deur te Berlijn, Sir Eric Phipps, thans het eerste
telegram ontvangen over de ontvangst, die de Duit-
sche regeering, en de Fuehrer in het bijzonder, de
Britsche vragenlijst ten deel zou doen vallen. In het
algemeen gesproken zou deze ontvangst niet de
hoop wettigen, dat Duitschland gunstig zal ant
woorden op de vragenlijst. Naar o a. vernomen wordt,
zou de Fuehrer weigeren, het standpunt van zijn
land tegenover de sovjet unie te bepalen, aangezien
dit, naar zijn meening, een kwestie is, die slechts
de Duitsche regeering zelf kan betreffen.
Athene. Tusschen de stakende tabaks
arbeiders en de werkgevers in Saloniki is
gister een overeenkomst tot stand gekomen.
De staking zal Woensdag beëindigd worden.
Algemeene staking gedeeltelijk geslaagd.
Athene. De staking van 24 uur Maandag In
Athene en den Pireaus, welke Zondag werd afge
kondigd, is gedeeltelijk geslaagd. Enkele incidenten
hebben plaats gehad, evenwel zonder veel beteeke-
nis, een aantal personen werd gearresteerd, Onder
de studenten van de universiteiten van Athene en
Saloniki was het eenigszins onrustig.
De communistische fractie van het parlement
eischte aftreden van de regeering. Minister-president
Metaxas bracht een bezoek aan den koning en stel
de hem op de hoogte met de gebeurtenissen te Sa
loniki en de Staing.
Athene was kalm en de bevolking toont geen on
rust.
De minister van justitie is afgetreden,
tank is geheel gespaard gebleven. In de tegenover
liggende gebouwen woedt de brand met groote fel
heid voort, daar nog enorme hoeveelheden olie en
vetten daar aanwezig zijn. Telkenmale ontploffen
vaten olie en veroorzaken geweldige vuurkolom
men, die wel 50 meter hoog gaan en zulk een hitte
verspreiden, dat het op dertig meter afstand van daar
niet te houden is. Donkere rookwolken stijgen nog
steeds omhoog. De brandweer werkt nog op volle
kracht. Het is waarschijnlijk, dat de vlammen nog
den ganschen dag gretig voedsel zullen vinden. In
de kaarsengieterij zijn alle machines tot één ver
wrongen massa geworden. Voor de brandende ge
bouwen liggen talrijke ijzeren vaten met olie ge
vuld. Het vuur heeft ze roodgloeiend gemaakt. Als
de waterstralen er op worden gericht, sist een witte
damp omhoog.
De omvang der schade is niet te ramen. De direc
tie kan op dit moment geen enkele inlichting geven
wat van het bedrijf zal worden, evenmin of midde
len kunnen worden gevonden om arbeidsgelegen
heid voor de werklieden te scheppen. In de omge
ving der fabrieken zijn de café's en kleine winkels
den ganschen nacht open gebleven om in de behoef
ten van de talrijke bij den brand aanwezigen te voor
zien. Een losse hulp van de Goudsche brandweer, de
spuitgast Leeflang, die op een ladder stond, en dui
zelig is geworden, is achterover geslagen en heeft
een hersenschudding opgeloopen; hij is naar het zie
kenhuis overgebracht.
Vleesch in blik voor werkloozen.
Protest van Nederlandsehe exporteurs
van vleesch en vleeschproducten,
Nijmegen. De vereeniging van Neder
landsehe exporteurs van vleesch en vleesch
producten groep „Vleeschwaren en Vleesch-
conserven" heeft den minister van Sociale
Zaken een telegram doen toekomen, waarin
de vereeniiging er haar leedwezen over uit
spreekt, dat de regeling omtrent de ver
schaffing van ingeblikt vleesch aan werkloo
zen, is gemaakt zonder de georganiseerde
vleeschwarenfabrikanten hierin te kennen.
De vereeniging protesteert er verder tegen, dat
de opdracht slechts aan een leverancier is ver
strekt en dringt daarom aan op herroeping van die
opdracht, teneinde een nieuwe regeling te maken,
waarbij alle bonafide vleeschwarenfabrikanten tot
het maken van offertes in de gelegenheid worden
gesteld.
De vereeniging verzoekt tenslotte een audiëntie,
om deze kwestie mondeling toe te lichten.
Binnenkort een beslissing over prijsverla
ging te verwachten.
's-Gravenhage: Op de schriftelijke vraag van
het Tweede Kamerlid Kortenhorst aan de ministers
van landbouw en visscherij en van handel, nijverheid
en scheepvaart, of zij in verband met de reeds inge
voerde verlaging van den accijns op boter bereid zijn,
ook den prijs der margarine aan te passen aan de
verminderde koopkracht van breede groepen der be
volking, hebben deze ministers geantwoord, niet in
staat te zijn, zich reeds op dit oogenblik hiei-over uit
te spreken. Wel kunnen zij mededeelen, dat deze aan
gelegenheid onlangs op korten termijn in studie is
genomen, zoodat binnenkort een beslissing dienaan
gaande verwacht kan worden.
Ernstig vermaan van den Paus.
Een rede over het communisme.
Rome. Z. H. de Paus heeft gistermiddag tot
een groep pelgrims uit Hongarije een rede gehouden
over het communisme, waarin hij o.a. zeide: „Het is
maar al te waar, dat thans evenals ten tijde van de
aanvallen van de Turken op Boedapest een gemeen
schappelijke vijand bestaat, het communisme, dat
overal tracht door te dringen en dan ongelukkiger
wijze op vele plaatsen is doorgedrongen, hier door list,
daar door geweld of door bedrog, door het meest kal
meerend aapzien aan te nemen. Velen hebben zich
laten bedriegen en zien niet het gemeenschappelijk
gevaar, dat allen bedreigd en dat de vernietiging van
de sociale orde op zijn program heeft staan.
Gij hoopt op den heiligen stoel, wij hopen op de
goddelijke barmhartigheid, wanneer we zooveel blind
heid zien in de wereld tegenover dit onmetelijk ge
vaar, wanneer wij zien, dat zij, die zich moesten ver
eenigen om niet alleen de godsdienst, doch ook de
beschaving te verdedigen, in hun plicht tekort schie
ten.
We wenden ons tot God, in wien wij alle vertrou
wen hebben, daarom sporen wij steeds een ieder die
ons komt bezoeken, en thans ook u aan te bidden,
bidden, bidden, want alleen met Gods hulp kunnen
wij hopen eens gelukkiger dagen te zien en bevrijd te
worden van het gevaar, dat ons bedreigd in wat ons
het heiligst en het dierbaarst is. Wij hopen nog die
vrede te zien, welke Christus de wereld heeft aange
kondigd, de vrede van waarheid, gerechtigheid en
liefdadigheid.
