Arrondissements-Rechtbank
Veldslag om de zon
Een geesel der
beschaving
te Alkmaar.
VOOR DEN POLITIERECHTER.
Zitting van Maandag 8 Juni,
JJ i t g c e st
HENDRIK, DE BEROEMDE VAN UITGEEST,
f DOET ANDERMAAL VAN ZICH SPREKEN.
r De in aile rechtbanken overbekende arbeider Hen
drik de Munk, van Uitgeest, moest zich wegens be-
leediging verantwoorden, doch was niet opgekomen,
wat eigenlijk jammer was, daar Hein zoo gezellig
uit den hoek kan komen. Hij moest zich dan ver
antwoorden, omdat hij op 14 April, 2 jeugdige ge
meente-ambtenaren had beleedigd, door de woorden
snotneus, slijmbal, bal gehakt, en al dergelijke
.vriendelijkheden moer. Hendrik, wiens antecedenten
genoegzaam bekend zijn, werd conform den eisch
veroordeeld tot f30 boete of 30 dagen. Natuurlijk
komt hij hiervan in verzet.
En k h u 1 ze n.
DIE LEERT HET NOOIT.
De metaalbewerker Corn, Gons uit Enkhuïzen, 'die
pas een maand heeft uitgezeten, voor toeëigening
van gelden van lotanverkoop, bleek hieruit wel wei
nig leering te hebben getrokken, daar hij zich heden
voor eenzelfde feit moest verantwoorden. Ook nu had
hij loten verkocht en de gelden niet afgedragen,
.ten bedrage van ruim zeventig gulden.
Ook thans kwam hem dit grapje ondanks zijn hart-
.j&andoende smeekingen, op 1 maand gev.straf te
staan.
IW o g n u m.
SLECHTS DE KONING HAD TE BEVELEN.
Bij gelegenheid van de Jaarlijksche uitvoering der
Wognumsche Fanfare in café Overboom, had de 53-
jarige Frederik Roemer zich opgemaakt om zijn ega
,-en dochter af te halen, opdat zij niet als vrouwen
alleen zijnde, den duisteren nacht in behoefden te
gaan. Frederik, bij 't feestconcert aangekomen zijn
de, wilde eerst nog entrée betalen, doch mocht zoo
wel doorloopen, doch wie schetst zijn verbazing,
toen hij verzocht werd de zaal te verlaten, en nog
wel door niemand minder dan de Hoogeerw. heer
Deken, later nogmaals en zelfs voor de 3e keer door
den Edelachtbaren heer Burgemeester, die hem
dreigde met proces-verbaal, wat dan ook werd op
gemaakt.
Als getuige werd de secretaris van de vereeniging
gehoord en genaamd de Koning.
De Officier meende uit deze getuigenverklaring te
kunnen concludeeren, dat de deken niets had te
zeggen en alleen de Koning hier baas was, die geen
'weigering van toegang had gedaan, weshalve hij
.vrijspraak vroeg. Uitspraak conform.
De Koning vertrok met vernietigend rondstrool-
1 «nde blikken.
H e i 1 o o H e 1 d e r.
TWEE NIEUWE HOOGLANDERS, MAAR GEEN
SCHOTSE GEWIJD.
In het pension De Bruine Boon vertoefden nog een
ïweetal jonge snuiters, wachtende op het besluit van
'den politierechter „what shall we do with it!" Zij
waren thans uit hun veilige schuilplaats gehaald, in
de eerste plaats de jonge Andries Walstra, 'n Leeu
wardenaar, die te Helder zijn kostbaas betoeterd
;had voor 6 pop en de jonge meisjesachtige kruide-
-niersbediende Dirkje Smit, 'n kampioen snoeper,
•geknipt voor een bedrag van ruim 44 gulden ten na
dele van zijn chef, 'n filiaalhouder der firma Keg te
Alkmaar, maar die in waarheid dezen man voor
meer dan 600 gulden had benadeeld, om zijn kinder
achtige en ongebreidelde snoeplust te voldoen.
Beide jeugdige afgedwaalden van het rechte pad
schenen echter nu bezield te zijn met den goeden
geest on> een streep te halen door hun misdadig
De groote dag der zonsver»
duistering nadert
EEN LEGER VAN ASTRONOMEN
LEEFT IN HOOP EN VREEZE
NEGENTIEN EXPEDITIES
STAAN GEREED.
.WIJ ZULLEN GEEN TIJD HEB
BEN OM DE VERDUISTERING TE
ZIEN
De wetenschappelijke Waden geven van tijd
tot tijd slechts enkele nuchtere berichten over
de oorlogsvoorbereidingenvoor den groo-
ten veldslag om de zon. Zoo meldden zij
voor kort, dat thans ook de Harvard-ex-
peditie uit Amerika vertrokken ie. waarmede
het leger van astronomen voltallig is gewor-
den.
/""\VER luttele dagen zal het groote oogen-
blik daar zijn. De geweldige zonnebal
'die alle leven op a^rde in stand houdt, zal dan
voor enkele oogenblikken door de maan. die tus-
scben aarde en zon treedt en haar schaduw over
een breedte van büna 200 kilometer op onze
planeet werpt, aan onze blikken worden onttrok
ken.
In Afrika, bij de Nomadenstammen van Azië,
zal die schaduw angst en ontzetting teweegbren
gen, zooals dit natuurverschijnsel de primitieve
volkeren altijd met doodschrik vervult. Voor de
wetenschap echter beteekenen die seconden van
den 19den Juni. van den dag dus waarop de
totale zonsverduistering intreedt, oogenblikken
van het grootste belang, oogenblikken van intense
spanning, van haarfijne meting van magnetische,
chemische en electrische veranderingen. De as
tronoom kent slechts weinig werkelijk gelukkige
momenten; doch tot die weinige behoort zeker
een totale zonsverduistering. Als in de achter ons
liggende jaren de aarde in schaduw der maan
kwam dan begaven zich expeditie op weg om zich
verleden en werden thans als contraprestatie ln de
gelegenheid gesteld dit verleden weer goed te ma
ken, door een jaartje van noesten handenarbeid in
de kolonie „Het Hooge Land". Jongeheer Walstra
werd bedacht met 4 maanden voorw., en 3 proefja
ren, feitelijk wel wat te kort, in verband met het
reclasseeringsmiddel en Dirk Smit zag zich veroor
deeld tot 6 maanden voorw. met 3 proefjaren. Beide
reclassanten werden vervolgens in vrijheid gesteld,
in afwachting van hun opzending naar het loute
ringsoord van arbeid en versobering:
Helder.
'N ONDANKBAAR CREATUUR.
De 26-Jarige loodgietersknecht Adrianu» Petterson
te Helder, schijnt meer aandacht te schenken aan de
verzorging van zijn lefkraag dan aan de eerlijkheid
van zijn concientie, want het was niet veel moois,
waarvoor hij thans op de zondaarsbank verscheen.
In dienst toch zijnde, gedurende 7 jaren, van den
loodgieter H. Koorn te Helder, die hem als een va
der lief had, vergold de onhartelijke snaak deze toe
wijding en dit vertrouwen met de snoodste ondank
baarheid. Bestal zijn vaderlijke patroon voor een ka
pitaal aan arbeidsmateriaal, lood, pijpen, buizen,
schakels, fittings, koperen waterkranen en wat dies
meer zij, met het schandelijke doel om zelf 'n zaak
op te richten en met het gestolen goed zijn patroon
te beconcurreeren.
Maar je verrader slaapt niet en ook de valsche
dienstknecht had zijn verrader, doch de baas, 'n engel
in loodgietersgedaante, toonde zich ondanks alles nog
vergevingsgezind en zich heden bereid, toen zijn on
trouwe assistent terecht stond, de hand over zijn
goed hart te strijken en Ane weer in genade aan te
nemen.
Tegen zooveel barmhartigheid bleek, den verdachte
tot voordeel, ook de justitie niet opgewassen en volg
de de politierechter op milde aanwijzing van Offi
cier en reclasseeringsambtenaar het voetspoor van
den heer Koorn, veroordeelde Ane, want eenigermate
moest hij toch de greep van de Justitie gevoelen, tot
f25 boete of 10 dagen en voorts 5 maanden gev. voor
waardelijk met 3 proefjaren en sprak den wensch uit
dat de zoo considerabel behandelde veroordeelde zich
de betoonde welwillendheid in alle opzichten waardig
zou toonen,
Obdam.
EEN MISSELIJKE STREEK EN 'N GEDEELTELIJK
MISLUKTE LAFFE WRAAKNEMING.
De Burgemeester van Obdam, had, vermoedelijk
ex-offic., krachtens zijn ambt, het misnoegen opge
wekt van den straatventer Jan Delheze en genoot als-
nu het twijfelachtig genoegen tot mikpunt te worden
gekozen van deze immitatie Portugeesche scharrelaar.
Echter werd de zwager van den burgervader, de
landbouwer Piet Mul op 2 Februari de pisang, aan
gezien hij alstoen per fiets een bezoek bracht bij zijn
zuster, echtgenoote van den burgemeester en zijn rij
wiel had geplaatst achter de woning van zijn edel
achtbaren zwager. Genoemde negoceant, in de mee
ning verkeerende, dat de fiets het eigendom was van
den burgemeester, had nu de lafheid om de banden
van dit rijwiel baldadiglijk in stukken te snijden. Het
is echter te begrijpen, dat de Justitij dergelijke mis
selijke wraaknemingen duchtig straft en werd meneer
Delheze, die nu misschien den moed miste zich in
persoon te verantwoorden, conform het requisitoir
veroordeeld tot 1 maand gevangenisstraf.
Zuidscharwoude.
TINUS KON OOK BUITEN DE GEVAN
GENISPOORT HET VERLEDEN WEER GOED
MAKEN.
Vervolgens werd onderhanden genomen Martinus
Goudsblom uit N. Scharwoude, 'n gezond blozende
beoefenaar der practische aardrijkskunde, die zijn
vakvereeniging „St. Deus dedit" in den nek had
gezien bij het verantwoorden van opgehaalde bonds-
contributie. Tinus was al in handen van den politie
rechter en tot alle concessies bereid. Besloten werd
hem niet het gebruik van een neutje of 'n pilsje te
verbieden, omdat was gebleken, dat hij geen door
gewinterde sikkeraar was, maar wel zal de R.C.
Reclasseerings Vereeniging te Alkmaar hebben toe te
zien op de keuze zijner vriendjes, die vermoedelijk
tot dusver niet behoorden tot een prima kwaliteit.
ergens te posteeren, waar de observatiemoge
lijkheden bijzonder gunstig zouden zijn, doch nog
nooit werd er zooveel tijd, geld en moeite aan de
verovering van de corona ten koste gelegd als
ditmaal.
Belangrijke nieuwigheden.
Negentien expedities uit alle deelen van de
wereld zijn er op uitgetrokken. Kabelballons en
stratosfeerballons zullen aan den strijd deelne
men militaire vliegtuigen zullen in plaats van
hun zware machinegeweren zorgvuldig gemon
teerde prisma's tot op groote hoogte meevoeren.
De schaduw loopt ditmaal van Afrika door een
deel van de Middellandsche Zee. over Grieken
land, langs de Kaspische Zee door Siberië en
het Noordelijk deel van Japan naar den Stillen
Oceaan. Voor de eerste maal zal men trachten,
in de Middellandsche Zee met een Engelsch oor
logsschip, op welks geschuttorens de wetenschap
pelijke instrumenten gemonteerd zijn, in snelle
vaart de vliegende schaduw te volgen:
Slechts in één enkel klein Afrikaansch obser
vatorium, dat juist in de baan van de kern-
schaduw gelegen is, zal men bij wijze van
spreken geen voet buiten de deur behoeven
te zetten. Voor de rest echter zijn de meeste der
19 expedities reeds weken tevoren vertrokken.
Op kameelen, tusschen muildieren in, door dra
gers getorst, worden de kostbare en moeilijk te
behandelen instrumenten diep naar het binnen
land van Azië gebracht.
Wie de beste kansen macikt.
Het gunstigst gelegen is wel de observatiepost
te Omsk in Siberië die door een officieele Brit-
sche wetenschappelijke expeditie wordt bezet.
Moeilijker wordt het al voor een tweede Engel-
sche expeditie in Noord-Japan. Het Amerikaan-
sche Geografische Genootschap heeft de plaats
Koestanai, ongeveer 2000 km. van Leningrad,
als standplaats gekozen. De Harvard-Universf-
teit en het Technische Instituut van Massachu-
setts hebben in de buurt van Ak-Bulak, een
klein stadje in de nabijheid van Orenburg. onge
veer 300 km. ten Noord-Oosten van de Kaspi
sche Zee, uit een voorraad van 25 reusachtige
kisten een heel observatorium te voorschijn ge-
tooverd.
Het is bekend, dat vele zonneschijnselen bij het
gewone daglicht voor het menscbelijk oog ver
borgen blijven, omdat de gloed en de straling van
Voorts werd bij veroordeeld tot 3 maanden gev.
voorwaardelijk met 8 proefjaren en met den zegen
van den politierechter huiswaarts gezonden.
Hoorn.
EEN GEZ AG SNEG EER END E RACE-MANIAK.
Een der, de hals diep over het rijwielstuur ge
bogen race-maniakken, die tegenwoordig weer
nieuwe oorzaak vormen voor de rijwegonveiligheid,
zekere Albertus Ensink, bleek op 27 Maart te Hoorn
op den Westerdijk, ook nog zoo roekeloos te zijn,
om zonder licht te rijden, wat den agent Bult mo
tief gaf hem tot stoppen te gelasten. Maar aan dit
bevel werd niet voldaan, zoodat natuurlijk proces
verbaal volgde met het resultaat dat de roekelooze
Bertus tot f 25 boete of 15 dagen werd veroordeeld.
De Officier had hem zelfs 1 maand de lik willen
indraaien, doch de politierechter wilde aan dit
gepeperde aas niet bijten.
Zijpe.
OOK HIER WAS DE VREDE HOPELOOS ZOEK
GERAAKT.
Gebrek aan vergevingsgezindheid is vele malen de
oorzaak van twist en zelfs van knokpartijen, zooals
ook onlangs in de Zijpe weer tot uiting kwam bij 'n
ontmoeting tusschen den arbeider Jan Visser en den
landbouwer Cornelis Wijn. Jan was hevig op predut
omdat naar zijn meening boer Kees hem had uitge
lachen en hem zulks getoond door hem bij een ont
moeting op de fiets, een doffer op z'n oog toe te
dienen. De getroffene had geen lust zich aldus te
laten aftuigen en deed aangifte bij de bevoegde
macht, met gevolg dat de vuistvechter Jan heden
terecht stond ter zake mishandeling, bestaande uit
stompen en slagen. Hij erkende het feit, doch be
weerde dat Wijn het duel was begonnen, door hem
voor zijn schenen te schoppen, toen Jan hem voor
dat uitgrijnzen ter verantwoording riep. Kees Wijn,
eenn ogal fatserig landbouwertje, was zoo vrij, de
introductie tot het gevecht door zijn voetvaardig
heid, te ontkennen en werd het zwaarlijvige straf
proces per saldo beëindigd met een veroordeeling
van Jan Visser to f 10 boete of 5 adgea,
Enkhulzen.
DE GEVOLGEN VAN ONBEHEERSCHTE
ZENUWEN.
Het gebeurt de laatste tijden maar al te vaak dat
de opzichters en uitvoerders, werkzaam bij de di
verse werkverschaffingen, last en hinder ondervin
den van de te werk gestelden. Dit ondervond ook de
uitvoerder Dirk Broeder te Enkhuizen op 14 April
die eenige werklui maande hun tijd niet te ver
lummelen. Onder deze menschen bevond zich Corn.
Basjes, 34 jaar oud zijnde, deze arbeider brutali
seerde de uitvoerder dermate, dat hij uitgesloten
werd. Toen kwamen de zenuwen bij Cor eerst
recht los en hij sloeg en hakte er met een schop
op in, zoo erg zelfs dat het ons allen verwonderde,
dat hier geen doode was te betreuren. De Officier
het woord nemende, trok fel van leer tegen ver
dachte en eischte maar even 3 mnd. gev.straf. daar
hij 't noodig oordeelde een einde te maken aan de
aanslagen waaraan ambtenaren maar al te vaak
bloot staan. Cornelis. die al sinds zeven weken niets
verdient, vroeg beleefd om een voorwaardelijke ver
oordeeling, doch de Politierechter dacht er niet
over, maar reduceerde de straf tot 1 maand.
Cor gaat in hooger beroep, doch hij profiteerde
hierbij van ons gratis advies zulks niet te doen,
daar dit hem weinig baten zal.
Helder.
DE BEURZEN PLAT, DE GEVANGENISSEN VOL,
DAT GAF KONING ALCOHOL,
Ter eere van een feestje, uitgaande van een Hel-
dersche voetbalclub, had Roelof Kn., werkman te
Helder, zich vol laten loopen met drank. Afgeknoe-
deld vond de agent van politie J. Kobes hem op *n
trottoir liggen. Toen dezen de man naar een behoor
lijker ligplaats over wilde brengen, verzette Roelof
zich in hevige mate, hij rukte en trok, schopte en
sloeg, kortom hij stelde zich aan als .een dolleman.
Heden ter terechtzitting maakte Roelof een eenigs-
zins half zoete indruk.
De officier eischte f 15 of 10 d. Uitspraak conform.
het licht en van de zon ons deze waarnemingen
onmogelijk maken. Als nu echter de maan het
felle zonlicht afdekt, hebben wij een zeldzaam
voorkomende gelegenheid, om de zoogenaamde
chromosfeer te bestudeeren en tegelijkertijd de
corona, d.i. de krans rondom de zon, te onder
zoeken.
Alle aandacht voor de instrumenten.
De spectografen, dit zijn de instrumenten.-die
het zonlicht in regenboogkleuren breken, zullen
het voornaamste aandeel in het werk hebben.
Daar men echter tegelijkertijd ook de electrische
en electro-magnetische storingen moet onder
zoeken, is de opmerking van een Fransch astro
noom alleszins begrijpelijk, die ons voor het ver
trek van zijn colonne op onze nieuwsgierige
vraag verklaarde.
„Zeker, wij reizen voor het waarnemen van
een zonsverduistering naar Siberië. Doch het
is mogelijk, dat wij haar in het geheel niet zul
len zien, omdat wij eenvoudig geen tiid zullen
hebben, om op te kijken. Want in die 20 tot 120
seconden, die ons in het gunstigste geval ter be
schikking staan, zijn onze handen en oogen zoo
zeer in beslag genomen, is onze aandacht zoo
sterk op de instrumenten geconcentreerd, dat
wij ons geen seconde met het wondere natuur
verschijnsel zelf zullen kunnen bezig houden.
Intusschen hangt het in letterlijken zin nog
geheel „in de lucht" of al deze kostbare expedi
ties ook maar eenig succes zullen hebben Want
de minste of geringste bewolking van de lucht
boven een van de negentien standplaatsen kan
al het werk, alle moeite en kosten teniet doen.
Het zou niet de eerste maal zijn, dat teleurge
stelde astronomen en astrophysici onverrichter-
zake moesten terugkeeren, omdat het weer hun
een poets bakte. In dit verband was het zeker
geen kwaad idee van den Fngelschen astronoom
Spencer, toen hij een Britsche expeditie schert
send den raad gaf. een verzekering tegen scha
delijke bewolking af te sluiten!
Toch. niet geheel is men afhankelijk van de
welgezindheid van het weer men houdt ook
nog zijn hoop gevestigd op de vliegtuigen en
ballons, die hoog boven de wolken met hun
vliegende laboratoria die geheimen zullen trach
ten af te luisteren, die ons een nieuwe sleutel
aan de hand kunnen doen ter verrijking van
onze kennis van het hemellichaam, waaraan wi:
ons leven, ons bestaan danken.
(Nadruk verboden)
Helder.
OORZAAK: DRANKMISBRUIK.
De nu volgende verdachte Jan Hendrik Wezelman,
visscher van beroep, wonende te Helder, was op 29
Maart in een vechtpartij verdiept en ging hier zoo
in op, dat hij de agent van politie J. Kobes, die de
vechtenden wilde scheiden, een groote rotzak noem
de. Natuurlijk nam de agent dit niet en werd verbaal
opgemaakt. Het bleek dat dit jongmensch zich nogal
veel aan drank te buiten gaat en dan zeer lastig is,
De officier wist wel een goed raadje en dischte f 25
of 10 d. op. Uitspraak f 15 of 10 d. Jan Hendrik, die
slechts f 8 verdient, zal dus wel voorloopig moeten
sparen en is dus tijdelijk drooggelegd.
S1 o o t dó r p.
ONGEWENSCHT BEZOEK.
Als 2 trouwe vrienden verschenen Gerrlt Ekelmans
19 jaar, en Antoon Toebak, 18 jaar oud, die het lan
delijke dorpje Slootdorp met hun strooptochten on
veilig hadden gemaakt. Op 12 April had Anton Toe-
bak bij bakker Rensse de Graaff een doos chocolade
weten weg te jatten en die samen met zijn vriend
opgepeuzeld. Den volgenden dag werd op aandringen
van Toebak, Ekelmans er op uitgestuurd om bij den
bakker wat van hun gading te kapen. Ekelmans
kwam met 100 losse centen thuis en deelde eerlijk
met zijn vriend.
De officier schoor beiden over een kam en vroeg
f 35 of 20 dagen. Uitspraak voor Ekelmans f 20 of
10 d. én voor Toebak f 10 of 5 dagen.
(Reeds gedeeltelijk in de vorige oplaag
opgenomen).
LAWAAI DOOR DE EEUWEN
HEEN. OOK DE OUDE ROMEI
NEN WISTEN ER REEDS OVER
MEE TE PRATEN.
In de laatste jaren, met de ontzaglijke toeneming
van het gemotoriseerde verkeer, met de opkomst
van de radio en andere moderne verschijnselen, is
in alle landen der wereld de strijd tegen het lawaai
in de groote steden aangebonden en georganiseerd.
De klachten die terecht tegen dezen geesel der ci
vilisatie worden aangevoerd klinken echter nog
altijd, alsof pas onze tijd met zijn hoogontwikkelde
techniek dit probleem kent. Doch de geschiedenis
leert, dat reeds in de oudheid de lawaaibestrijding
op het programma stond.
Voor onze begrippen zijn hijvoorbeeld de Sybari-
ten belachelijk verwende en verweekelijkte burgers
van het decadente Rome der Oudheid. De anecdote,
die de overlevering ons verhaalt, dat een Sybariet
zelfs op een bed van rozenblaren niet kan slapen,
omdat het „lawaai" van een neersuizelend roze-
blaadje hem wekt, heeft echter een diepcren zin.
Het stadsbestuur van Sybaris had er namelijk voor
gezorgd, met de meest drastische verordeningen alle
lawaai binnen de muren der stad uit te bannen. Eu
Sybaris was niet alleen voor de toenmalige be
grippen een mondaine luxe-badplaats, doch een
toevluchts- en rustoord voor allen die vermoeid en
nerveus waren.
Want in het oude Rome ging het zeer rumoerig
toe en Juvenal klaagt er over, dat men in heel
Rome geen rust kon vinden, omdat daar de nauwe
straten zoo ratelden, dat de huizen er van trilden.
En dit waren huizen, van hardsteen gebouwd
zoodat wij er ons niet over kunnen verbazen, dat
onze moderne woningen nog veel gevoeliger zijn.
Toen in de Middeleeuwen de steden dichtbevolkt
en ommuurd werden, ondervond men den hinder
van het lawaai in al zijn scherpte. Wel nam men
allerlei maatregelen. De handwerken en bedrijven
werden zooveel mogelijk in een bepaald stadsge
deelte ondergebracht. Ten tijde van Koningin Eli-
sabeth was het streng verboden, 's nachts hoorn to
blazen. In Duitschland werden de universiteiten
zoodanig gebouwd, dat ruime plaatsen en tuinen
de noodige rust verzekerden. In Frankrijk, in het
nauwgebouwde Parijs, was het bijzonder erg. Boi-
ieau schreef in het midden van de 17e eeuw verbe
ten: „Om volslagen wakker te worden, behoeft men
zich maar in Parijs ter ruste te leggen".
Pascal kon niet werken, omdat liet lawaai hem
volslagen gek maakte. Rousseau heeft in het lawaai
een der bronnen van het bederf van den natuur
lijken mensch gezien. Later klaagde ook Schopen-
hauer telkens over het lawaai, dat alle gedachten
verjaagt en Herbert Spencer moest zich, als hij
werken wilde, de ooren toestoppen.
Lawaai is dus doorloopend een plaag van alle ci
vilisatie geweest en geen wonder, dat het in onzen
tijd nog is verergerd. Men heeft in Amerika geval
len kunnen constateeren, dat menschen door het
straatrumoer krankzinnig werden. In Engeland
heeft men wetenschappelijke proeven genomen om
vast te stellen, welken invloed het lawaai op den
arbeid heeft. Deze invloed bleek buitengewoon
groot te zijn. Een zeer hoog percentage van de
arbeidsprestatie valt onder ongunstige omstandig
heden weg. Amerikaansche proeven in dezelfde
richting, leverden als uitslag 4.3 hiervoor.
Het lawaai bedreigt vooral het zenuwstelsel. Gees
telijke arbeid kan zoozeer lijden onder lawaai, dat
de prestatie tot 33 daalt. Zelfs lawaai, dat men
niet hoort, doch slechts voelt, is buitengewoon
nadeelig. De moderne stadswoningen met hun vele
verdiepingen beven onder de trillingen van het ver
keer. Deze trillingen worden niet door het oor waar
genomen, doch wel onbewust door de hersenen en
door de oogen. Vermoeidheid staat in nauw ver
band met dit aanhoudend verblijf in een onrustige
omgeving.
Overigens schaadt lawaai niet alleen don mensch,
hot tast ook de gebouwen zelf aan. Wij bewonderen
de duurzaamheid van oude bouwwerken, diè de
eeuwen hebben getrotseerd. Afgezien van kathedra
len en paleizen, is de duurzaamheid van oude ge
bouwen slechts ten deele aan hun degelijke bouw
wijze toe te schrijven. Voor het grootste deel is het
hieruit te verklaren, dat zij niet door het lawaai
zijn aangetast. Het moderne lawaai is in elk geval
een zéér ernstige bedreiging voor onze gebouwen.
Wat er in de laatste tientallen van jaren alleen
hierdoor verwoest is, is veel meer dan in eeuwen
tevoren. Dit verschijnsel is vooral in de groote ste
den te constateeren. De levensduur der huizon is
aanmerkelijk gedaald. In bijna alle Europeescho
steden heeft men in de laatste jaren huizen moeten
ontruimen, waarvan men nooit vermoed had, dat ze
zoo spoedig in verval zouden raken.
Onder deze omstandigheden is het dan ook slechts
toe te juichen, als allerwegen particuliere anti-
lawaai-liga's worden opgericht en de staat mede
werking verleent door verordeningen ter bestrijding
van het lawaai in het leven te roepen.
Het nieuwste op het gebied van wetenschappelijke
lawaaibestrijding is de toepassing van speciale
verfmengsels in de Verecnigde Staten. Daar geluid-
dichte wanden en muurbekleedingon in reeds be
staande gehouwen moeilijk zijn aan te brengen,
mengt men daar thans de verfstoffen met poeder-
vormig kurk aan, dat niet alleen het geluid dempt,
doch ook een isoleerende werking tegen tempera
tuurverschillen bezit.
