1590 dooden
Calvo Sotelo
vermoord
BEiTlLS
in Noord-Amerika
„Palestina-demonstratie"
Twee zwaar gewonden
bij auto-ongeluk
Pleidooi voor versterking
der internationale
solidariteit
Groote opwinding in Spanje
Autobus op spelende
kinderen ingereden
Dinsdag 14 Juli 1936.
Postrekening
79ste Jaargang. No. 10018
No. 23330
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
fs morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
RANT.
Int. Telef
No. 20
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen
8 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
HET KWIK BEREIKT EEN ONGE
KENDE HOOGTE. SCHADE AAN
OOGST EN BOERDERIJEN BE
DRAAGT REEDS MEER DAN 300
MILLIOEN DOLLAR.
Lijkenhuizen zijn overvuld met
slachtoffers. r-r
New-York, 13 Juli (A.N.P.): Maandag
zijn in de staten van het Middenwesten nieu
we warmterecords geconstateerd. Het kwik
bereikte een hoogte van 39 tot 44 graden Cel
sius en in Henderson in Kentuckey zelfs 45
graden.
Het aantal dooden is gestegen tot 1590.
De schade, welke aan de oogst en boerderijen is
aangericht, bedraagt meer dan 300 millioen dollar.
Te Detroit en Michigan zijn de lijkenhuizen overvuld
met slachtoffers van de hitte.
Dr. Ryan, de eerste geneesheer van het gerechts
hof, verklaarde in 16 jaar niet zulk een sterftecijfer
te hebben gezien. In drie dagen hebben hij en zijn
helpers 150 lijkschouwingen verricht.
In het krankzinnigengesticht zijn 63 verpleegden
overleden, 32 tengevolge van de hitte en 31 doordat
hun ziekte door de warmte verergerde.
Het is nog niet zeker, dat de regen, welke in het
Middenwesten is gevallen, een duurzame verlaging
van temperatuur brengt.
Hittegolf in Canada,
dooden.
In Ontario 450
Toronto, De hitte in het gelbied van Ontario
blijft, ondanks tegenovergestelde weervoorspellingen
van den meteorologischen dienst, onverminderd
aanhouden.
Gister heerschte er weer een temperatuur van om
streeks 40 graden Celcius.
De kleine stad Sunlight (in het Nederlandsch:
zonlicht) deed haar naam eer aan. Men registreerde
er een temperatuur van 48 graden Celsius.
Het aantal dooden in Ontario is intusschen tot
450 gestegen; van deze slachtoffers komen er onge
veer 200 alleen op rekening van Toronto.
In de ziekenhuizen der stad Hamilton is last ge
geven, dat alle groote operaties zooveel mogelijk
uitgesteld moeten worden, tot de ondragelijke hitte
wat verminderd is..
KIJKEH is KOOPEH uj CLOECK
Een bijeenkomst van Joodsche organi
saties in den Dierentuin te Den Haag.
Gisteravond heeft in de zaal van den Dierentuin
te Den Haag een groote „Palestina-demonstratie"
plaats gehad, welke demonstratie was georganiseerd
door de Nederlandsch- en Portugeesch Israëlitische
gemeente en tien Haagsche afdeelingen van onder
scheidene Joodsche vereenigingen, alle politieke- en
geestelijke groepeeringen omvattende.
De leiding van deze bijeenkomst berustte bij den
heer A. Simons Mzn., voorzitter van de Ned.-Israeli-
tische gemeente.
De heer Simons memoreerde in zijn openings
woord de verdrukking en vervolgingen, waaraan ook
thans nog het Joodsche volk blootstaat. De toestand
van de Joden in Polen en Roemenië, aldus spr., is er
ger dan ooit, de toestand in Oostenrijk wijst ook
reeds op ernstige gevaren en wij weten allen, hoe
de joden in het Duitsche rijk behandeld worden en
tot wanhoop gebracht zijn.
In de laatste jaren was aller hoop op Palestina
gevestigd. De onlusten, welke Arabische extremisten
in Palestina hebben veroorzaakt, kostten aan ver
scheidene joden het leven. Spr. verzocht den aanwezi
gen op te staan, en eenige oogenblikken diepe stilte
in acht te nemen, om daarmede hulde te brengen
aan de nagedachtenis van deze slachtoffers.
Hierna is nog het woord gevoerd door de heeren
S. A. Levisson, E. Asscher Ezn. en S. Lissauer.
Nadat mr. A. de Haas het woord had gevoerd,
-sprak opperrabbijn I. Maarsen, vervolgens de heer
Z. Mossel,
M. Ed. Belinfante en mevrouw A. Schwimmer-Vi-
geveno, waren de laatste sprekers.
Mr. M. Zeldenrust heeft een motie toegelicht waar
in de vergadering verklaart zich te scharen achter
de joodsche gemeenschap in Erets Jiraeel in haar
moedige en rustige houding, en haar daarin te steu
nen. Zij roept alle joelen op tot vastberaden voort
zetting van den geestelijken en stoffelijken arbeid in
dienst van den opbouw van Erets Jiraeel als joodsch
nationaal tehuis en verlangt van den mandataris in
tegrale doorvoering van de aan het joodsche volk in
de geheel wereld gegeven belofte en de op hem ten
aanzien van dit volk in de geheele wereld rustende
verplichtingen.
De motie werd onder instemming door de vergade
ring aangenomen, waarna de voorzitter een slot
woord sprak.
IJSCO-VENTER SLINGERDE OVER
DEN WEG. WIELRIJDER OP
FIETSPAD GEGREPEN.
Zwolle: Gisteravond omstreeks acht uur is op
den oprit van de Spoolderbergbrug in de gemeente
Zwollerkarspel een ernstig verkeersongeluk gebeurd.
Door tot nu toe nog niet opgehelderde oor
zaak reed een luxe-auto uit Groningen den
wagen van den Italiaanschen ijscoventer
Zangrado, die in de richting van Zwolle ging,
van achteren aan. De auto, waarvan de chauf
feur blijkbaar geheel de macht over het stuur
had verloren, slingerde vervolgens naar den
overkant van den weg en greep den 20-jari-
gen wielrijder G. Wendt uit Hattem, die op
weg naar huis was.
Terwijl de venter gewond bij den geheel
vernielden ijscowagen was blijven liggen,
werd de wielrijder over een afstand van on
geveer 15 meter onder den auto meegesleurd;
eerst de helling van den oprit af en vervol
gens een eindweegs langs den voet daar
van. Ernstig gewond is hij onder het voertuig
vandaan gehaald.
Hij had verschillende inwendige kneuzingen, een
gebroken been en vermoedelijk een bekkenfractuur.
In zorgwekkencTfen toestand is hij naar het Sophia-
ziekenhuis te Zwolle vervoerd.
De ijscoventer was er met verschillende bloedige
verwondingen iets beter afgekomen, doch moest
niettemin eveneens in het ziekenhuis worden opge
nomen.
Tegen den bestuurder, den heer Bijmalt uit Haren
is proces-verbaal opgemaakt, terwijl het voertuig door
de marechaussee te Zwolle in beslag is genomen.
DE VERSTERKING VAN HELGOLAND
Londen In antwoord op desbetreffende
vragen heeft lord Granbourne gister in het La
gerhuis o.m. verklaard: „Ik meen te weten, dat
men bezig is met de versterking van Helgoland.
Dit geschied niet met toestemming, van wie dan
ook."
"SINISTER DELBOS BESTRIJDT
HET STREVEN NAAR ECONOMI
SCHE AUTARKIE.
Reuter seint uit Sarlat:
In een hier gehouden rede, heeft de Fransche mi
nister van buitenlandsche zaken, Delbos, o.a. ver
klaard, dat de wereldeconomie een geheel vormt.
Geen enkel land
kan zich thans
nog isoleeren.
Geen staat kan
bloeien, zonder
dat tegelijkertijd
in zijn nabuurlan
den welvaart
heerscht. Nie-
man kan voordeel
trekken uit een
aligemeenen nood
toestand.
Er moet orde
heerschen, aldus
Delbos, tusschen
staten zoowel als
greheu particm
wij wenschen, is,
dat iedereen in
vrede kan leven.
Elkaar beter begrijpen, om zich beter met elkaar
te kunnen verstaan, dit is de wensch, die de regee
ring van Frankrijk bezielt.
Delbos noemde in dit verband de ontroerende
plechtigheid, die bij Verdun had plaats gehad. De
oud-strijders hadden den wensch te kennen gegeven,
dat tusschen de staten orde zou heerschen.
Delbos wees er vervolgens op, dat er een inter
nationale organisatie moest worden geschapen,
waarbij de souvereiniteit der afzonderlijke staten
wordt erkend, maar tegelijkertijd een internationale
solidariteit bestaat. Minister Deibos zeide vervolgens,
dat verdragen weliswaar niet eeuwigdurend waren
en herzien konden worden, maar dat het niet ge
oorloofd was de verdragen te schenden, omdat een
revisie lang op zich liet wachten.
„Wat wij verlangen aldus Delbos is,' dat de
landen elkaar de bestaansmogelijkheid niet ontne
men. Oneenigheden en tegenstrijdige belangen kun
nen worden overbrugd door wederlceerige verdragen.
Een eerste plicht is het bestrijden van den oorlog.
Het menschdom moet verlost worden van den angst
voor een nieuwen oorlog.
MINISTER DELBOS.
AFSCHUWELIJKE WRAAKNE
MING VAN ROODE POLITIE
AGENTEN OP DEN LEIDER DER
SPAANSCHE MONARCHISTEN.
De gevolgen niet te overzien. Reeds
twee politie-beambten gearresteerd.
Calvo Sotelo, de bekende leider van de mo
narchistische partij in Spanje is, naar Reu
ter seint, door Marxistische politie-agenten,
die Sotelo gistermorgen in zijn woning had
den gearresteerd, op gruwzame wijze om het
leven gebracht. De moordenaars brachten 't
lijk, dat tal van bajonetsteken vertoonde,
zelf in een politie-auto naar het kerkhof en
zeiden den kerkhof-wachter, die hun aanvan
kelijk den toegang weigerde wegens het ont
breken van de identiteitspapieren van den
doode, dat zij het lijk van een nachtwaker
kwamen brengen, die dood op straat was ge
vonden.
Zoodra bekend werd, dat het 't stoffelijk overschot
van Sotelo betrof, begaven zich tal van afgevaardig
den der rechtsche partijen naar het door een groote
politiemacht bewaakte kerkhof de la Almuneda,
waar Calvo Sotelo ligt opgebaard.
Het bericht van den afschuwelijken moord ver
spreidde zich als een loopend vuurtje door de stad.
Onder de bevolking heerscht hevige opwinding.
Algemeen is men van meening, dat de gevolgen niet
te overzien zijn.
De meest verspreide lezing van het ge
beurde.
Aangezien tot dusver alle officieele mededeelin-
gen omtrent den moordaanslag op Calvo Sotelo ont
breken, geven wij hieronder de meest verspreide le
zing van het gebeurde, die echter onder alle moge
lijke reserves moet worden opgevat.
Toen bij de algemeene directie van den veiligheids
dienst het bericht bekend werd van den moord op
den luitenant der stormgarde, Castillo, die in den
nacht van 12 op 13 Mei door revolverschoten gedood
werd, verzamelde een vriend van het slachtoffer,
eveneens een communist, de afdeeling, waarover
Castillo het bevel voerde en zeide tot deze politieman
nen: „Wij moeten dien moord wreken.'
Na een korte beraadslaging besloten de samen
zweerders ten slotte, den leider der monarchisten,
Calvo Sotelo, te dooden.
Twintig hunner nu maakten zich gisteravond laat
meester van den overvalwagen no. 17 en begaven
zich daarmee naar het woonhuis van Sotelo, Valas-
quezstraat 89.
Sotelo weigerde aanvankelijk open te doen. Een
politie-officier gaf echter te kennen, dat hij de deur
zou laten intrappen, als zij niet onmiddellijk geopend
werd, en hij voegde hieraan nog toe, dat beneden
een aanvalswagen klaar stond.
Alvorens open te doen, keek Sotelo nog uit het
venster en zag inderdaad een geheel met stormgar-
disten bezetten politiewagen. Hij telefoneerde daarop
den conciërge, om zich ervan te vergewissen, of het
wel echte stormgardisten waren. Toen de conciërge
een bevestigend antwoord gaf, opende Sotelo de
deur.
De monarchisten-leider, die terstond omringd werd
door met pistolen en mitrailleurs gewapende politie
mannen, vroeg verlof, om zich eerst te mogen aan-
kleeden. Dit werd verleend en de gardisten volgden
hem hierop in zijn kamer.
Inmiddels trachtte Sotelo nog met den minister
president te telefoneeren, doch een der gardisten
rukte hem de telefoon uit zijn hand en met geweld
werd Sotelo hierop in den politiewagen geduwd.
Zijn vrouw zag nog uit het venster, dat de auto
in plaats van naar het bureau van de directie van
den veiligheidsdienst de Alcalastraat inreed.
Onmiddellijk telefoneerde zij naar een vriend van
haar man, die zich met de directie van den veilig
heidsdienst in verbinding stelde. Deze verklaarde,
dat geenerlei bevel tot aanhouding van Sotelo was
uitgevaardigd. De minister van binnenlandsche za
ken wist ook van niets.
De president van de cortes, Martinez Barrio, die
onmiddellijk van het gebeurde op de hoogte werd
gesteld, toonde een levendige ontroering en begaf
zich terstond naar de woning van den minister
president.
Eerst toen daar de ministers bijeengekomen wa
ren, vernamen zij, dat het lijk van Sotelo gevonden
was.
Barrios verklaarde: „De toestand is van een
zoodanigen ernst, dat het onmogelijk is te
voorzien, wat zal gebeuren.
Deze moord bewijst, dat zekere staatsinstel
lingen niet functionneeren, zooals zou behoo-
ren. Wanneer officieele organismen aldus
handelen, zal het- moeilijk zijn te voorkomen,
dat particulieren zich op straat schuldig ma
ken aan uitspattingen".
Er is een strenge censuur ingesteld op de publicatie
van berichten omtrent den moord.
Het kabinet heeft een zitting gehouden, uitslui
tend gewijd aan dezen aanslag.
De magistraat van het hooggerechtshof is aange
wezen, om de instructie in deze aangelegenheid te
voeren, in samenwerking met den procureur-gene
raal der republiek.
Een verstandig boer
voedert Bertels' Voer
De van OUDS BEKENDE naam
BERTELS waarborgt gehalte, kwa
liteit en zuiverheid van Uw veekoek
jes, varkens- en pluimveevoeder.
Let op ons ongeschonden
loodje aan iederen zak
Bestelt bij Uw plaatselijken
voederhandelaar of coöperatie.
Oliefabrieken N.V. - Amsterdam
EEN DOODE, VELE GEWONDEN.
Philippopel (Bulgarije): Een auto
bus met 35 personen is hier het trottoir op
gereden, recht op een troep spelende kinderen
in. De wagen sloeg om en vijf kinderen wer
den hieronder bedolven. Een van de kleinen
was op slag dood, de anderen werden levens
gevaarlijk gewond. Van de inzittenden wer
den zeven ernstig gewond.
AUTOBUS DOOR EEN TREIN GEGREPEN
Drie dooclenvele aewonden
Lyon Op den lijn Champagne Ulles-Lons le
Saunier is op den brug Navoy een autobus door
een trein gegrepen. Die personen werden bierbij
gedood en acht gewond, de meesten ernstig.
Hoe de moord geschiedde.
Havas meldt nog dat Calvo Sotelo in den politie
wagen, waarin hij door de Marxistische politie
agenten. die hem arresteerden, werd opgesloten, op
beestachtige wijze is afgemaakt.
Niet alleen hebben zij hem met een revolverschot
in een van zijn oogen gedood, doch het lijk werd
bovendien, naar later bleek, nog door een tachtigtal
bajonet-steken doorboord.
Om vier uur in den morgen leverden de moorde
naars het lijk af aan bet kerkhof, waar zij den
daar aanwezigen geestelijke zeiden, dat zij het op
straat gevonden hadden.
De geestelijke waarschuwde de autoriteiten, die
inmiddels reeds door de vrouw van Sotelo waren
opgebeld.
Tejero, de chauffeur van den aanvalswagen no. 17,
heeft aan zijn superieuren verklaard, dat hij gister
avond om 10 uur uit dienst is gekomen en van
morgen, toen hij zich weer aanmeldde, geconsta
teerd heeft, dat de aanvalswagen niet op zijn ge
wone plaats stond.
De eerste die, toen de geestelijke van het kerkhof
de la Almuneda de autoriteiten had gewaarschuwd,
dat men in de vroege ochtenduren een lijk had ge
bracht, ter plaatse arriveerde, was het socialistische
gemeenteraadslid. Muino, die het stoffelijk over
schot herkende als dat van Calvo Sotelo.
Het staat vast, dat Sotelo gedood werd door een
revolverschot in het linkeroog. Zoowel zijn hoofd
als een gedeelte van zijn lichaam zijn doorboord
met bajonetsteken. Een been is bijna van den romp
gescheiden.
In de wandelgangen van de cortes wordt verze
kerd, dat de stormgardisten, die Sotelo ontvoerden,
aangevoerd werden door een politie-luitenant in
uniform en een ander in burger. De laatste gaf
zich uit voor kapitein van de civiele garde.
Op het oogenblik, dat de gardisten hem sommeer
den, hen te volgen, zou Sotelo verklaard hebben:
„Ik zie er geen bezwaar in, mij aan een officier
van de civiele garde over te geven."
Het slachtoffer was slechts 43 jaar oud.
De leider der Spaansche monarchisten, Calvo So
telo, werd in 1893 geboren en was dus nog slechts
43 jaar oud.
Hij was indertijd een ijverig volgeling van den
Spaanschen dictator Primo de Rivera, onder wiens
bewind hij de functie van minister v. financien ver
vulde.
Dagblad-censuur in Spanje.
Ieder commentaar op den moord op Calvo Sotelo
is verboden. De kranten werden voor het verschij
nen gecensureerd en in de rechtsche bladen, die
zich klaarblijkelijk met den moord bezig hielden,
zijn de hoofdartikelen geschrapt. Alleen een portret
van het slachtoffer en een korte levensbeschrijvingis
toegestaan. Na de zitting van den ministerraad,
heeft de minister van financiën een nota aan de pers
overhandigd, waarin wordt meegedeeld, dat de regee
ring de politieke gewelddaden verfoeit en energieke
maatregelen zal nemen om de burgers te beschermen
De regeering zal alles doen om de misdadigers, van
welke politieke richting of deze ook zijn, te straffen
en twee speciale rechters zijn belast met het onder
zoek naar de moorden op Sotelo en den luitenant
van de Guardia d'Asulte. Reeds zijn te Madrid en
elders vele arrestaties verricht en zijn vele partijge
bouwen gesloten.
De regeering verklaart verder, dat zij een procla
matie zal uitvaardigen, waarin van de bevolking
wordt geëischt het vredeswerk van de regeering te
steunen in deze moeilijke uren, omdat geen revolu-
tionnaire elementen de overhand krijgen.
Twee politie-beambten gearresteerd.
In verband met den moord op Calvo Sotelo zijn 2
agenten en een chauffeur, die den monarchistenlei
der van huis had gehaald, gearresteerd.