Aanval op Irun
mislukt?
Loonsverhooging in Italië
Barcelona
De mensch is geen
lastdier
KIJKEfl i KOOPEn CLOECK
SPANJE
Nieuwe aanval
verwacht
Onbewaakte spoorwegover
gangen
Hevige autobotsing
onder Elburg
De Maharadja van
Mysore
Dag en nacht
waart de dood
rond
Donderdag 20 Augustus 1936,
Postrekening
No. 23330
SCHAGER
79ste Jaargang. No. 10045
COURANT.
Int. Telet.
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
rs morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen
8 P AGINA'S.
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
REBELLEN IN HUN POGING GE
FAALD. EEN TOCHT DOOR
SAN SEBASTIAN.
SAN SEBASTIAN, 29 Aug. (A.N.P.)
Een der speciale correspondenten van Ha-
vas meldt:
Toen wij Hendaye verlieten met bestem
ming naar San Sebastian, scheen de toestand
voor Irun minder critiek. Men heeft den in
druk dat de rebellen oen keer te meer in
hun poging gefaald hebben. Wij gingen te
Saint Jean de Luz aan land, waar wij het
fort Guadelupe hebben gezien, dat gisteren
heftig door de oorlogsschepen der opstande
lingen was gebombardeerd. De toegangswe
gen naar het fort schenen letterlijk door
ploegd, met hier en daar enorme scheuren.
Wij kwamen te San Sebastian aan zonder een oor
logsschip der opstandelingen te hebben gezien. Het
ptrand is verlaten. Trams en autobussen rijden. De
gouverneur, Ortega, noodigt ons uit, in zijn auto
plaats te nemen. Wij maken een tocht door de stad.
Van enkele huizen waaien de Engelsche, Amerikaan-
sche en Zwitsersche vlaggen. Bij de tocht door de
stad blijkt dat deze niet verlaten is, doch om be
grijpelijke redenen hebben de bewoners angst zich
'te verwijderen van de huizen of schuilplaatsen, waar
zij in geval van bombardement kunnen vluchten.
Ondanks alles wandelen enkele jonge vrouwen met
hun baby's en een jongetje speelt met een bal. Zij
zijn de moeilijke uren. die zij doormaakten reeds
weer vergeten. Bij enkele getroffen huizen zijn werk
lieden haastig bezig de aangerichte schade te her
stellen. Een kraaminrichting werd gedeeltelijk ver
nield, de jonge vrouwen en de kinderen zijn onder
gebracht in het gespaard gebleven gedeelte. Er is
hier dank zij de tegenwoordigheid van geest Van den
directeur, die de moeders en kinderen haastig naar
de kelders deed overbrengen, geen slachtoffers, ge
vallen. Gouverneur Ortega verklaarde, dat het bom
bardement door het oorlogsschip der opstandelingen
6 dooden en 40 gewonden heeft gekost.
Bij onze terugkomst te Hendaye vernamen wij, dat
men aldaar de geheele dag de inneming van Irun
had verwacht. Het kanon- en geweervuur was aan
beide zijden hevig. Enkele granaten vielen in Irun,
doch de regeeringstroepen slaagden er tenslotte in
de troepen van generaal Mola terug te drijven en
zelfs een weinig terrein te herwinnen.
Een vijftiental soldaten der opstandelingen, die ge
deserteerd waren, werden naar het politiebureau van
Hendaye overgebracht. Zij verklaarden niet langer
tegen hun broeders te willen strijden. Volgens hun
mededeelingen hadden zij ook klachten over het voed
sel. Om elf uur des avonds scheen er rust te heer-
schen, doch naar wordt vernomen, zouden de opstan
delingen morgen een nieuwen aanval op Irun doen.
Nachtelijke aanvallen aan het Guadar-
rame front.
Madrid. Volgens een nieuwe tactiek van het op
percommando der regeeringstroepen worden de
nachtelijke aanvallen aan het Guadarramafront
voortgezet. In den afgeloopen nacht zijn de regee
ringstroepen er in geslaagd stellingen van groote
strategische waarde te veroveren, die hun in staat
stellen den weg haar den Leon pas Coer, een lengte
van vele kilometers te overheerschen. Tijdens den
aanval heben de regeeringstroepen verscheidene ge-
gevangenen gemaakt, die verklaarden dat de op
standelingen gedemoraliseerd waren. De gezichten
der gevangenen droegen de sporen van harde ont
beringen. Zij bevestigden dat wanneer zij tengevolge
van een luchtbombardement door de loyale vliegtui
gen gedwongen waren hun stellingen te verlaten,
de leiding der opstandelingen hen dwong, op straffe
van te worden gefusilleerd, deze opnieuw te ver
overen. Zij bevestigden ook dat door het vuur der
regeeringstroepen verscheidene kanonnen vernield
werden, waaruit verklaard wordt, dat de artillerie
der opstandelingen zoo dikwijls zweeg. Zij moest op
nieuwe stukken wachten, alvorens het vuur voort
gezet kon worden. In den namiddag begonnen de
regeeringstroepen een hevig vuur op de eerste linies
der opstandelingen nabij den Leo-pas. Op het oogen-
bük. dat de speciale correspondent van Havas het
Guadarrama front verliet, deden groote voorberei
dingen die werden getroffen, een energieke nachte
lijke operatie vermoeden. De opstandelingen werden
teruggeslagen van de hellingen ten noorden van
Peguerinos en Navalperal de Pinares tot San Rafael,
waarbij zij hevig gebombardeerd werden.
Wapens en munitie in de kelders
Spaansche bank.
der
Madrid. Het links-republikeinsche Madrileen-
sche blad „Heraldo" meldt, dat in de kelders der
Spaansche bank wapens en munitie werden ont
dekt. Gevonden werden 96 automatische pistolen,
32 geweren, 46 pistolen, 26 revolvers en 50.000 kogels.
Het beleg van Granada.
Malaga. De burgerlijke gouverneur heeft aan
journalisten verklaard, clat de druk op Granada
door de milities eiken dag sterker wordt. Hij voeg
de er aan toe, dat de val van Granada aanstaande
was. Verder zeide hij, dat de hoofdzakelijk uit cara-
binirie bestaande regeeringstroepen nabij de Gua-
diare rivier een belangrijk succes op de opstandelin
gen hebben behaald en hun bijna 200 dooden hebben
bezorgd.
Oproep tot steun voor het
volk.
Spaansche
Het nationale comité voor den strijd tegen oorlog
en fascisme, dat deel uitmaakt van het volksfront,
heeft een oproep gericht „tot de Franschen, die diep
gehecht zijn aan de grootheid en onafhankelijkheid
van het republikeinsche Frankrijk en tot alle vrien
den van den vrede en de vrijheid", waarin het deze
uitnoodigt geldelijke bijdragen te geven tot hulp aa-n
het Spaansche volk.
Catalaansche rechterlijke macht ge
schorst.
Barcelona. Bij decreet van den minister van
justitie werden alle rechterlijke autoriteiten van
Catalonië heden geschorst. Slechts de leden van het
hof van cassatie van Catalonië werden hiervan uit
gezonderd en vijf hunner werden aangewezen om
voorloopig een hof van appèl te vormen. Ook de
speciale rechters aan wie de instructie in het proces
inzake den militairen opstand werd toevertrouwd
vallen hier buiten. De genomen maatregelen zullen
een groote zuivering van de rechterlijke macht mo
gelijk maken.
EEN BOOZE BRIEF VAN NEW-
YORK'S BURGEMEESTER.
Asbury Park is een gemeente in New Jersey en de
autoriteiten willen er een wedstrijd met rickshaw's
(tweewielige wagentjes, door een man getrokken) la
ten houden. Sedert de wereldtentoonstelling te Chi-
cago zijn er in de V. St. heel wat rickshaws geble
ven. De heeren van Asbury Park hebben nu de tact
loosheid gehad den burgemeester van New York uit
te noodigen, bij dezen wedstrijd als „starter" te wil
len optreden. La Guardia, de burgemeester, heeft er
met een boozen brief kennis van gegeven, dat de
mensch niet tot lastdier mag worden gedegradeerd.
Rickshaws zijn symbolen van slavernij. En het is
schreef La Guardia in strijd met de Amerikaan-
sche idealen, dat één mensch een ander, dat lui
zit onder een parasol, zal voorttrekken.
De heeren van Asbury Park zijn wat onthutst door
deze douche, maar zij gaan met hun plan voort. Wat
zullen lieden uit New Jersey zich storen aan het ge
brom van een man hoe hooggeplaatst ook uit
New York?
DE KOSTEN VAN LEVENSONDER-
HOUD WAREN TE HOOG. IN
ARBEIDERSKRINGEN WERD DE
ROEP OM HULP STEEDS DRIN-
Rome, 19 Augustus:
In deze maand zullen de loonen van twee millioen
Italiaansche arbeiders met 6 tot 7 verhoogd wor
den, en eenïgen tijd later, wanneer de loopende on
derhandelingen zijn geëindigd, zullen de loonen van
2 millioen andere arbeiders met hetzelfde bedrag
verhoogd worden.
Het is zeker, dat deze loonsverhooging reeds eeni-
gen tijd noodzakelijk was, nadat de kosten van le
vensonderhoud in Italië sedert het begin van den
oorlog tegen Abessinië eerst langzaam, maar toen
na het afkomen van de sancties steeds sneller
stegen, welke stijging volgens de meening van eco
nomen over de geheele linie minstens 10 bedroeg.
In arbeiderskringen werd de roep om hulp steeds
dringender en zoodra deze roep het oor van Mus-
solini bereikte, gaf de Duce de verschillende indu
strie-corporaties het bevel onderhandelingen over
het loon te openen. Tegelijk liet hij door den secre
taris generaal van de fascistische partij, Starace, op
20 Augustus hoogc fascistische fuifbtionnarissen ter
conferentie bijeen komen, om te beraadslagen over
de middelen ter doorvoering van een effectieve prijs
controle en ter verhindering van toekomstige prijs-
verhoogingen. Medio Augustus waren reeds bij 9 van
de 20 industrie-corporaties looncontracten afgeslo
ten. Het begin was gemaakt door het bouwvalcbe-
drijf met de aankondiging van een loonsverhooging
van 10 pet., welke 800.000 arbeiders in geheel Italië
ten goede zal komen. Kort daarop kregen de 500.000
arbeiders uit de metaal-industrie een beurt met de
zelfde loonsverhooging. Hierbij sloten zich aan: de
zijde-industrie (10 pet.) met 40.000 arbeiders, de
chemische industrie, (10 pet.) met 100.000 arbeiders,
de hout-industrie (8 pet.) met 100.000 arbeiders, de
wolindusrie (57 pet.) met 300.000 arbeiders, enz.
Wanneer bij de overige corporaties hetgeen niet
lang meer óp zich zal laten wachten, eveneens
loonsovereenkomsten zijn afgesloten, zal de totaal
ongeveer 4.5 millioen tellende Italiaansche industrie-
arbeidersklasse en met haar de arbeidersklasse in de
verschillende takken van handel (ongeveer 200.000
arbeiders) loonsverhooging verkregen hebben.
Evenals de fascistische regeering ditmaal door
haar controle over de corporaties en over de groote
ondernemingen, waarvan een groot deel staatsbezit
is een loonsverhooging doorvoert, zoo heeft zij
ongeveer drie jaar geleden een algemeene loonsver
laging gedecreteerd.
De organisatie van den corporatieven staat maakt
het mogelijk, ook in de toekomst daadwerkelijk in te
grijpen, wanneer opnieuw het loon van de kosten
van levensonderhoud zou afwijken.
(U.P.—V.P.B.)
DE LIJN HOORN—MEDEMBLIK
ALLE BEWAKING OPGEHEVEN.
VAN
De A.N.W.B. meldt, dat binnenkort de be
waking van alle overwegen in de locaalspoor-
lijn van Hoorn naar Medemblik zal worden
opgeheven.
ZWARE VRACHTAUTO AAN HET SLIN
GEREN GERAAKT EN TEGEN EEN
BOOM GEVLOGEN. NA EERST NOG
EEN ANDERE AUTO EN TWEE RIJ
WIELEN TE HEBBEN GERAMD.
Gisteravond omstreeks zeven uur is door
tot nu toe niet opgehelderde oorzaak een
zware expeditieauto van den expediteur
Oosterloo uit Bedum, nabij Elburg aan het
slingeren geraakt en met volle vaart tegen
een boom gevlogen. De botsing was zoo he
vig, dat de wagen van voren geheel werd in
gedrukt en de laadbak overlangs door midden
spleet, zoodat beide helften om den boom
klemden.
De chauffeur, J. V., raakte tusschen de brokstuk
ken bekneld, en moest worden uitgezaagd. Hij had
ernstige inwendige kneuzingen en een beenbreuk op-
geloopen en is naar een ziekenhuis te Zwolle ver
voerd.
Bij de zwaai, welke de vrachtauto maakte, ramde
deze, alvorens tegen een boom tot stilstand te ko
men, een tegemoet komenden auto van dr. D. J. B.
uit Doornspijk en een tweetal wielrijders. Auto en
rijwielen werden geheel vernield. Ernstig persoonlijk
letsel werd gelukkig niet veroorzaakt. De rijksveld-
wacht stelde onder leiding van den districtscomman
dant Schmidt Crans, in samenwerking met de mare
chaussee, een onderzoek naar de oorzaak in en de
toedracht van het gebeurde.
Vliegt per K.L.M.
Men meldt uit Amsterdam aan de N.R.Crt.:
De Maharadja van Mysore, een der regeerende In
dische vorsten, is gistermiddag uit Londen naar
Amsterdam gevlogen aan boord van den vier-mo-
torigen Fokker F 22 van de K.L.M.
De Maharadja was vergezeld door 14 leden van
zijn gevolg. De eerste minister Sir Mirza M. Ismail
verzekerde ons dat de vorst, zoowel als alle leden
van zijn gevolg, van deze vlucht de eerste, die zij
ooit hadden ondernomen bijzonder had genoten.
Terwijl het gevolg in een K.L.M.-bus een korten
tocht door Amsterdam ondernam, genoot de Maha
radja in het restaurant van het komen en gaan der
vliegtuigen.
De heer Guilonard, *onder-directeur van de K.L.M.
ontving het gezelschap namens de directie en deed
later het weer uitgeleide, toen de Maharadja en zijn
gevolg, in hevigen regen, aan boord van een drie-
motorig Junkers-vliegtuig van de Deutsche Luft
Hansa, doorgingen naar Berlijn.
De vorst van Mysore bezoekt der vliegtuig ver
schillende hoofdsteden van Zuid-Europa van
Hongarije, Zwitserland, Italië, enz. om dan op
18 September van Marseille uit per stoomschip naar
Britsch-Indië terug te keeren.
ZONDER HOOFD OF ZONDER
HOED. EEN WANDELING DOOR
DE STRATEN VAN BARCELONA
VIER HOEDEN IN DRIE WEKEN!
BARCELONA, 19 Augustus.
Dag en nacht waart der dood in Barcelona
rond. De couranten publiceeren de lijsten
van menschen, die in de ziekenhuizen gestor
ven zijn of daar reeds als dood zijn aan
gegeven zonder eenig commentaar. Dik
wijls zijn er bekende namen onder, namen,
die nauwelijks doen vermoeden, dat hun dra
gers in het voorste iront van den burgeroor
log gestaan hebben. Met zijn geest, zijn plan
nen, zijn vermogen, was en is werkelijk ieder
een in den burgeroorlog werkzaam. Er was
en er is geen neutraliteit. De oorlog in de
Spaansche steden, hetzij zij aan de regeering
of aan Franco trouw zijn, is ernstiger, ge
vaarlijker en angstiger dan aan het front
zelf. Geen enkel oogenblik is men zijn le
ven zeker en men weet niet van welken kant
het gevaar komt en de dood loert. De cou
ranten hebben pagina's met overlijdens-ad-
vertenties. Bijna in alle gevallen zijn het na
men van mannen tusschen de 20 en de 40
jaar. Een natuurlijke dood schijnt er in Bar
celona niet meer te bestaan.
GROOTE BEDRIJVIGHEID.
En toch is deze stad vol leven, ja, wordt dit leven
van dag tot dag intensiever. Overal wordt er gewerkt.
De grootste energie ontwikkelt men in de munitie
fabrieken en in de metaal-bedrijven. Om een voor
beeld te noemen: vroeger maakte de beroemde His-
pano Suiza-fabrieken slechts luxe-auto's, thans nog
slechts tanks. Er is een groote vraag naar monteurs
en piloten. Dezen zijn er niet veel, maar geen nood,
in zeer korten tijd worden zij voor het vak opgeleid.
Nog is niet alles aanwezig en is er aan veel gebrek.
De vliegtuigen worden gedwongen, couranten en pro
clamaties naar beneden te gooien, in het gunstigste
geval een paar handgranaten. In alle haast worden
vlieg-officieren aangenomen en opgeleid. Rosillon,
de beroemde Cubaansche vlieger heeft zich voor dit
doel ter beschikking van de Catalaansche regeering
gesteld.
De trams en de Metro zijn tot tien uur 's avonds
druk bezet, bijna alle zaken zijn open en ook de bi
oscopen draaien van den vroegen middag tot den
laten avond. Voor den ingang der bioscopen hangen
aanplakbiljetten, waarop geschreven staat, dat het
betreden van de zaal met wapens verboden is. Het
is echter niet verboden, wapens in de café's en res
taurants bij zich te hebben.
HET VERKEER OP DE RAMBLAS.
Op de Ramblas is het 's middags een drukte van
belang. Leden van de volks-militie, vrouwen met
schorten, wandelaars, verdringen er zich en moeten
voetje voor voetje loopen om vooruit te komen.
Deze massa ziet er heel anders uit, dan de mas
sa, die ervoor den burgeroorlog placht te flaneeren.
Het meest opvallend is misschien, dat maar een
zeer klein gedeelte der mannen een hoed draagt.
In de laatste drie weken heb ik in het geheel vier
hoeden in de straten van Barcelona gezien. De eene
stond op het hoofd van een journaliste uit New-
York, maar ook zij heeft thans de voorkeur gegeven
aan een baskische muts, De tweede hoed werd ge
dragen door een schoone Mexicaansche, die met de
grootste gemoedsrust vertelde, dat zij dezelfde din
gen, die zich nu in Barcelona afspelen, n.1. den
burgeroorlog, reeds zeven jaar lang in Mexico had
meegemaakt en er niet aan dacht, haar hoeden
nog eens zeven jaar lang in een kast te laten lig
gen. De twee andere hoeden werden door Zwitser
sche dames gedragen, kennelijk moeder en dochter.
Zij droegen op hun borst een doek met het witte
kruis op den rooden achtergrond. Daarom werden
zij niet lastig gevallen toen zij over de deftige Paseo-
de-Gracia gingen en langs het niet blinder deftige
Circulo Ecuestro, de vroegere ruiterclub van de
„opperste tienduizend" van Barcelona, thans een
verzamelplaats van de P.S.U.C. van de Partido So-
cialista Unificado de Cataluna, de vereenigde so
cialistische en communistische partij van Catalonië.
EEN HOED IS VERBODEN WAAR.
Maar toch keek iedereen naar de Zwitsersche da
mes om. Want wie regeeringstrouw en revolution-
nair-gezind is, draagt geen hoed meer in Barcelona.
Een Tsjechisch dienstmeisje, dat zich in haar vrijen
tijd met ©en grooten hoed op straat vertoonde, werd
in de tram door een conducteur verontwaardigd
toegebeten, of ze niet wist, hoe men zich gedragen
moet. De hoed in het Spanje van heden speelt de
zelfde rol als de adelsbroek in het Frankrijk van ie
Fransche Revolutie, waarin overigens ook reeds de
vorm en de soort van hoed de gezindheid van den
drager aangeven.
In ieder geval schijnen de gebeurtenissen in
Spanje zich in de richting van de Fransche Revo-
lutje te bewegen: het burgerdom heeft de monar
chie opgeslokt, de Girondijnen het burgerdom en nu
komen, naar het zich laat aanzien, de Jacobijnen
aan de beurt. Overigens protesteeren de arbeiders
der hoeden-fabrieken en de employé's van de hoe
denzaken tegen de hoedlooze mode, maar zonder
resultaat. De „Sans chapeaux" beheerschen het ter
rein. Voor velen bestaat de vrijheid, waarvoor ze
vechten, daarin, dat men allen, die een hoed dra
gen, het hoofd eronder wil afslaan. (u.p. v.p.b.)
