Het land der
duizend meren
Schacht gaatnaarPaiijs
Een stem uit het
Fransche vakverbond
Interview met
Greiser
Het schaaktournooi
te Nottingham
Naar het einde van den
kerkstrijd in Duitschland
Merkwaardige brand te Utrecht
In het mulle zand
terechtgekomen
Aansporing om gezond
verstand te toonen
Botsing van visschersschepen.
Een roep om de vrijheid
van Zuid-Afrika
SCHAKEN.
Euwe verliest van Aljechin.
Nottingham. De afgebroken partij Aljechin—
Euwe werd gister voortgezet en beëindigd. Aljechin
won de partij zoodat Euwe definitief de leiding aan
Botwinnik heeft moeten afstaan.
De afgebroken partij Vidmar—Tylor eindigde in
remise.
De stand is thans:
Botwinnik 7% p. Euwe, Reshevski en Fine ieder 7
p; Aljechin en Flohr ieder 6V2 P-» Capablanca 6
punten, Vidmar 5Y2 punt, Lasker 5 punten, Bogol-
jubov en Tartakower ieder 4V2 punt, Tylor 3V2 punt,
Thomas ZV2 punt, Alexander 2 punten, Winter V/2
punt.
Hoe Euwe van Aljechin verloor.
De groote kwestie, waar het in de afgebroken partij
Aljechin—Euwe over ging, was deze, of Aljechin erin
zou kunnen slagen zijn koning in veiligheid te bren-
gen tegen het schaakzetten van Euwe. Zaterdagavond
is Aljechin daar eigenlijk al in geslaagd. Hij heeft
toen zijn koning in de nabijheid van zijn dame weten
te brengen, zoodat Euwe er telkens voor moest wa
ken, dat het niet tot dameruil kwam, want dan was
de partij direct ten nadeele van onzen landgenoot be
slist. Euwe heeft vandaag bij de hervatting nog
slechts enkele zetten kunnen doen, hij kreeg geen
gelegenheid meer om schaak te geven, de koning
was in een hoek gedrongen en daar dreigde nog mat
ook. Toen moest na dezen langen en verbitterden
strijd Euwe capituleeren, en boekte de wereldkam
pioen zijn eerste verliespunt.
REDEVOERING VAN JOUHAUX TE
RIJSEL. „NOODIG IS OM TE
VERHINDEREN, DAT HET FAS
CISME EUROPA EN DE WERELD
TRANSFORMEERT IN EEN KNE
KELHUIS."
Finlands buiteolandsche politiek
VERKOELING TEN OPZICHTE VAN POLEN EN
DE BALTISCHE LANDEN.
FINLAND IS SCANDINAVISCH.
HELSINGFORS, 21 Augustus.
Het bezoek van den chef van den Franschen Gene-
ralen Staf, generaal Gamelin, aan Warschau, was
misschien werkelijk slechts een politiek beleefdheids
bezoek. Vast staat echter, d.at dit bezoek de macht
positie van de Franschgezinde partijen in Polen
enorm versterkt heeft en dat de buurlanden hieruit
hun conclusies trekken. Finland is reeds daarmede
begonnen.
Het land van de 1000 meren heeft altijd zorgvuldig
vermeden, een onderdeel van een hecht blok van mo
gendheid te .worden. Het kent slechts een enkele bui-
tenlandsch-politieke animositeit, die tegen Sovjet-Rus
land. Hieruit en uit de rol van Duitschland bij de
stichting van den onafhankelijken Finschen Staat
resulteert de sympathie voor Duitschland, die nu en
dan zeer duidelijk in de Finsche buitenlandsche po
litiek tot uiting komt en met zekere restricties ook
thans nog bestaat. Anderzijds is een gevolg van dit
principe een logisch wantrouwen tegen iedere mo
gendheid, die met de Sovjet-Unie of met het daar
mede tegenwoordig bevriende Frankrijk ook maar
eenige vriendschappelijke betrekkingen onderhoudt.
Geen toenadering tot Polen.
Polen heeft nu meermalen gepoogd, zich deze po
litiek van Finland ten nutte te maken, door dit land
te bewegen zich bij de bestaande Baltische Entente
tusschen Estland, Letland en Lithauen, wier voor
naamste macht het ondanks zijn meeningsverschil-
len met Lithauen gaarne zou zijn, aan te sluiten, en
aldus voor allen ook tegenover het bevriende Duitsch
land tot een gelijkwaardige en een gerespecteerde
bondgenoot te worden.
Op de reis van den Poolschen minister van Bui
tenlandsche Zaken, Beek, naar Riga en Reval volgde
daarom een „vriendschapsbezoek" aan Helsingfors,
dat echter zonder eenig practisch resultaat bleef. In
tegendeel, onmiddellijk na de terugreis van minister
Beek naar Warschau verklaarde de Finsche minister
van Buitenlandsche Zaken, Seijamaa, in een veel
aangehaalde rede uitdrukkelijk: „Finland is en blijft
neutraal, altijd en onder alle omstandigheden."
De oorzaak van deze terughoudendheid ligt voor
DE RIJKSDAG ZOU TE WORMS
WORDEN BIJEENGEROEPEN.
PROCLAMATIE VAN VER-
EEN1GDE DUITSCHE KERK?
Berlijn Het verluidtdat de Rijksdag
te Worms zal worden bijeengeroepen om de
afkondiging te hooren van een enkele ver
vereeniade Duitsche kerk.
Deze zou beooaen een einde te maken aan
den kerkstrijdwelke sinds de nationaal so
cialisten aan het bewind kwamen, onafge
broken heeft voortgeduurd.
Protest van de predikanten.
Berlijn Gisterochtend hebben alle predikan
ten van de confessioneele kerk van den kansel
een brief voorgelezen, waarvan de voornaamste
punten hier volgen.
„Het Duitsche volk staat voor een groote
historische beslissing. Men moet thans weten
of het christelijk geloof in Duitschland kan blij
ven bestaan. Het evangelie van Christus wordt
thans bij ons bestreden, niet alleen door Atheïs
ten, doch ook door lieden, die zonder het be
staan van een god te ontkennen, de Christelijke
openbaring weigeren te ontkennen. Staat en
partij gebruiken hun macht tegen het evange
lie en de aanhangers hiervan. Lang hebben we
gezwegen en we hebben den Fuehrer met deze
onderdrukking in kennis gesteld. Thans zijn we
in naam van Christus verplicht ons zwijgen te
verbreken. In het nationaal-socialistische kamp
leert men de mythe van Rosenberg en beperkt
men de mogelijkheid van actie van de kerk. men
onderdrukt het geweten, bespioneert de Chris
tenen en vernielt alle moreele verplichtingen.
Tot onze diepe droefheid zijn we verplicht deze
dingen te zeggen. We zijn bereid ons bloed te
offeren voor het Duitsche volk, doch wij willen
het evangelie verdedigen. We vragen vrijheid
van^ godsdienstoefening en vrijheid voor de
Christelijke pers en voor de Christelijke liefda
digheid. We vragen, dat de Duitsche jeugd niet
zal worden belemmerd door politieke oefeningen
in het Christelijk familieleven. We vragen, alle
civiele machten in Duitschland er aan te den
ken, dat zij voor God verantwoording af moeten
leggen en simeken hen niets te doen tegen zijn
geboden en tegen de vrijheid van geweten van
de hand. Finland was niet slechts bang voor de con
sequenties, die een nauwer samengaan met Polen als
gevolg der activiteit van de Poolsche buitenlandsche
politiek zouden kunnen hebben, maar het koesterde
voor alles wantrouwen tegen de drie kleine Bal
tische landen, waarmede Finland, tenminste voor
zoover het Lithauen betreft, dat Duitschland vijandig
gezind is, niet sympathiseert, terwijl Letland en Est
land, zooals bekend, steeds sterk onder den invloed
van de Engelsche buitenlandsche politiek hebben ge
staan.
Intusschen is Finland nu echter nog verder ge
gaan. Het heeft ondubbelzinnig verklaard een Scandi
navische mogendheid te zijn; het heeft aan de con
ferentie van Scandinavische ministers van Buiten
landsche Zaken deelgenomen en daarmede zijn nieu
we richting aangegeven, die niet Baltisch, niet pro-
Duitsch, niet pro-Poolsch, niet anti-Russisch maar
Scandinavisch is.
En Scandinavië heeft de nieuweling aangenomen.
Er zijn niet meer drie, maar vier Scandinavische mo
gendheden. Dit zullen de aardrijkskunde leeraren
steeds voor oogen moeten houden.
Finlands keuze is juist.
De oorzaken van deze koerswijziging zijn geenszins
geheim. De cultureele invloed van Zweden op Finland
was altijd sterk, en ook de radicale Finsche nationalis
ten, die verleden jaar de totale ver-Finsing van de
twee-talige Universiteit van Helsingfors eischten,
hebben daaraan niets kunnen veranderen. Hier ging
het slechts om zuiver politieke overwegingen. Wat
tot Scandinavië behoort is ver van alle opwinding
en wapengeweld. Het is goed, wanneer men aan
sluiting bij landen zoekt, die steeds den vrede wen-
schen.
Zoover zou de zaak begrijpelijk zijn, en ook voor
de Baltische landen zou het verlies van den even-
tueelen bondgenoot, nu het feit daar is, pijnlijk kun
nen zijn en zij zouden op hun beurt kunnen zeggen,
dat hun eigen betrekkingen met de Scandinavische
landen uitstekend zijn en dat zij tenslotte allen ge
meenschappelijk op de bres staan voor den vrede om
de Oostzee. Maar, de zaak heeft toch een bittere bij
smaak gekregen: De Letlandsche en Estlandsche
bladen hebben er scherp tegen geprotesteerd, dat de
Finsche regeeringspers de Baltische Entente als een
machts-constellatie beschouwde, waaraan Finland
gelukkig heeft weten te ontkomen, terwijl zij in wer
kelijkheid haar politiek blok juist als afweer tegen
alle machts-constellaties in Oost-Europa gevormd
heeft, en ook het voorloopig nog zeer bescheiden her
opleven van de oude Poolsch-Fransche vriendschap
is in de Finsche pers niet bepaald welwillend ge-
commentariseerd.
In ieder geval is het goed, dat de strijd principieel
slechts om uiterlijke dingen gaat. Vast staat, dat hier
en daar de oprechte wensch tot instandhouding van
den vrede niet slechts aanwezig is, maar ook zuiver
politiek gehandhaafd blijft. En dit is veel belangrij
ker dan de vraag, of Finland werkelijk een Scandi
navisch land is of een „onecht kind".
(Auteursrecht V.P.B.). (Nadruk verboden.)
hen, die in God gelooven. We vragen de die
naars en dienaressen van de kerk zonder vrees
voor de menschen het evangelie te bekennen.
Verscheidene predikanten en leeken zijn om hun
geloof gevangen genomen en in concentratie
kampen opgesloten.
We weten niet wat ons wacht, wat ook gebeu-
re laten wij gehoorzamen aan onzen hemelschen
Vader. Laten wij de handen opheffen tot God.
O God, wees barmhartig voor ons volk, dat uw
waarheid bij ons blijve, help ons te overwinnen,
amen."
Deze brief is onderteekend door dr. Koch, de
president van de evangelische synode en domine
Muel'ler, namens het voorloopig bestuur van de
confessioneele kerk in Duitschland
De zon schijnt in flesschen en spiegels,
die daardoor gaan fungeeren als brand
glazen.
Utrecht. Een zonnige Zondag in Augustus, en
toch een ongeluksdag voor den kapper van Z. in de
Waalstraat te Utrecht. Zijn kapperszaak brandde ge
heel uit als gevolg van een merkwaardige samen
loop van omstandigheden, welke zich onder onze be
wolkte luchten wel zelden zal voordoen.
De kapper van Z. had in zijn etalage tentoonge
steld flesschen eau de cologne en ook eenige spiegels
De zon scheen in de bolle flesschen, die als lenzen
werkten en in de spiegels, die mede als brandglazen
fungeerden. Door een toevallig zeer ongunstigen
stand van de flesschen en de spiegels moet er papier
aan het branden zijn gegaan. Ongeveer te half drie
in den middag ontdekten voorbijgangers brand in de
etalage. Zij waarschuwden de brandweer, die na
korten tijd ter plaatse was en het vuur dat zich snel
had uitgebreid, met twee stralen bestreed. Het leek
er een oogenblik op, dat het vuur zich aan de belen
dende perceelen zou mededeelen, doch de brandweer
kon het beperken tot de kapperszaak. Deze brandde
geheel uit. Verzekering dekt de schade.
Het onheil speelde zich af tijdens de afwezigheid
van don heer van Z.
Auto tegen een boom.
Nieuwerbrug. Bij het uitwijken voor een tegen
ligger kwam gistermiddag te ongeveer half drie de
63-jarige autobestuurder N. M. uit Bodegraven te
recht in het mulle zand, dat wegens herstellings
werkzaamheden aan het rijwielpad naast den rijks
weg bij Nieuwerbrug ligt opgehoopt. De auto maak
te een zwaai naar links, geraakte op het rijwielpad
aan de overzijde van den weg en botste, bij een po
ging van den bestuurder om weer op den rijweg
te geraken, tegen een boom. De wagen werd geheel
vernield. De bestuurder werd ernstig gewond en
werd naar het diaconessenhuis te Leiden vervoerd.
Zijn echtgenoote, die naast hem had gezeten, werd
licht gewond.
De rechten van Polen in Danzig moeten
geëerbiedigd worden.
Warschau: De officieuze „Gazeta Poslka",
publiceert een interview met den president van den
senaat van Danzig, Greiser over de betrekkingen tus
schen Polen en Danzig. Greiser zeide hierin o.a.:
„De rechten van Polen en de Poolsche minder
heid in Danzig moeten erkend en geëerbiedigd wor
den. We zullen geen enkele maatregel nemen, waar
door deze worden geschonden of-beperkt."
Greiser wees er op,
dat sedert de natio-
naal-socialisten aan de
macht zijn gekomen, de
betrekkingen tusschen
Polen en Danzig en
Duitschland verbeterd
zijn.
„Indien vijanden van
het nationaal-socialis-
tiscli regiem de politiek
van Danzig zouden be-
invloeden, zouden deze
betrekkingen hieronder
lijden, hierom wenscht
Danzig geen interventie
van den Hoogen Com
missaris van den Vol-
Kenbond in de binnen-
andsche kwesties van
Danzig."
In haar commentaar
op dit interview ver
klaart het blad, dat de
nationaal socialisten in Danzig zich er rekenschap
van geven, dat iedere eenzijdige wijziging in het
statuut van Danzig een ernstig conflict met Polen
zou opleverene en daarom hebben zij deze plannen
opgegeven. De senaat wenscht begrijpelijker wijze
onmiddellijk met Polen te onderhandelen over de
vraagstukken, welke beide partijen aangaan.
De betrekkingen tusschen Japan en
Sovjet-Rusland.
Tokio. „Nisji Nosji Sjimboen" spoort in een
hoofdartikel de regering van Japan aan 'opnieuw
het Russische voorstel tot een non-agressie-pact te
bestudeeren, aangezien dit de gespannen verhou
ding tusschen beide landen zou verminderen en de
last van de militaire uitgaven zou verminderen.
Het blad wijst er op, dat do Sovjet-houding ervan
uitgaat Japan te beschouwen als een eventueelen
vijand, tot gevolg heeft gehad, dat de Russische troe
pen aan de grens van Mandsjoekwo en Rusland de
laatste jaren aanzienlijk zijn versterkt.
Het blad spoort verder de regeering van de Sov
jet-Unie aan gezond verstand te toonen in de in
ternationale betrekkingen en het blad hoopt op een
vriendschappelijke regeling tusschen beide landen
van de verschillende problemen, o.a. het visscherij-
probleem, de regeling van de grens tusschen Rus
land en Mandsjoekwo en het zoeken naar petroleum
op noordelijk Sachalin.
ERNSTIGE AANRIJDING BIJ HEESCH (N.-BR.)
Tienjarig meisje levensgevaarlijk gewond.
Zaterdagavond heeft op den rijksweg Nijmegen
Den Bosch onder de gemeente Heesch een ernstig
auto-ongeval plaats gehad. Het tienjarig meisje
Geertruida van de K. stak achteloos den rijweg
over en werd achterop aangereden door een per
sonenauto, bestuurd door den heer T. T. uit Nij
megen. In deerniswekkende toestand is het slacht
offer de ouderlijke woning binnengedragen, waar
dr. Bouman uit Nistelrode geneeskundige hulp ver
leende. Hij constateerde een schedelbasisfractuur.
De toestand van de kleine is zorgwekkend.
MAMMOUTH-TAND GEVONDEN TE MASCHAREN.
Oss. Onder Mascharen is een reusachtige dieren-
tand gevonden, welke door den vinder is afgestaan
aan het gemeentelijk Museum te Oss. De deskundigen
constateerden, dat men hier te doen heeft met de
achterste kies uit de linker benedenkaak van een
Mammouth, een voorwereldlijken olifant, die in het
diluviale tijdperk in deze streken leefde. De kies is
28 c.M. lang, 20 c.M. broed en 6 cM. dik.
Elf personen verdronken.
Lissabon Bij Leixoes zijn de visschersboo-
ten Lordelo en Aveiro met elkander in botsing
gekomen. De Lordelo werd daarbij geramd. Het
schip zonk binnen enkelel minuten. Elf man der
equipage kwamen om bet leven. De overigen
werden door andere schepen opgepikt.
ZWEMMEN
RAGNHILD HVEGER VESTIGT EEN
NIEUW WERELDRECORD
Kopenhagen Tiidens wedstrijden te Hel
singfors verbeterde Ragnhild Hveger het we
reldrecord over 1000 meter vrije slag, dat op
naam stond van Helen Madison met een tijd
van 14 minuten 44.8 sec. gevestigd op 19 Juli
1981 te New York, door dezen afstand af te
leggen in den tüd van 14 .min. 35.6 sec. Ragn
hild, die naar bekend tweede werd achter Rie
Mastenbroek op de 400 meter te Berlijn, heeft
thans reeds drie wereldrecords op haar naam
staan, n.1. die op de 500, de 800 en 1000 meter.
Rijs el: Het algemeen vakverbond in Frankrijk
heeft gister te Rijsel een betooging gehouden, waar
aan ongeveer 100.000 personen hebben deelgenomen.
De betooging verliep zonder eenig incident.
Jouhaux hield een redevoering en verklaarde in de
groote sympathiebetooging het bewijs te zien, dat de
oude individualistische geest is overwonnen.
De verkregen hervormingen moeten worden gehand
haafd, versterkt en uitgebreid.
Aangaande zijn recente reis naar Spanje,
verklaarde Jouhaux: een klassebewust ar
beider zou in dezen slag niet neutraal kun
nen zijn. De Fransche regeering is gehou
den tot voorzichtigheid, welke noodig is om
te verhinderen, dat het fascisme Europa en
de wereld transformeert in een knekelhuis.
Wij, burgers der werelddemocratie, moeten
niet onverschillig blijven voor den strijd,
welke achter de Pyreneeën wordt geléverd.
Door hen te steunen, steunen wij den slag
voor den vrede, welke aangetast zou worden
indien de rebel Franco de overwinning zou
behalen.
Wij strijden tegelijkertijd voor den vrede en de vrij
heid en waardigheid der menschen, die zich niet wil
len buigen tegen het duister. Het licht is de vrijheid.
Wij zouden der Spaansche republiek de medewer
king moeten geven van onze harten, onze geesten
en onze zielen. De vrede en do vrijheid alleen moe
ten den waarborg voor de volken vormen."
Berlijn, 23 Aug. (Havas). De reis, welke de presi
dent van de Duitsche Reichsbank, dr. Schacht, de
volgende week naar Parijs zal maken, ter beant
woording van het bezoek van Labeyrie aan Berlijn,
wordt niet alleen van groote economische beteekenis
geacht, doch ook van politieke beteekenis. Schacht
is de eerste regeeringspersoon uit Duitschland sedert
het aan de macht komen van de nationaal-socialis-
ten, die een bezoek brengt aan Parijs. Het laatste
bezoek van een Duitsch minister aan Parijs gaat te
rug tot 1931, toen rijkskanselier Bruning een be
zoek aan Laval en Briand bracht.
Dr. Malan verlangt onafhankelijkheid.
Pretoria: In een rede voor 2000 personen
verklaarde dr. Malan de leider van de Zuid-Afrikaan-
sche nationalisten, dat de leden van de oppositie
zich moeten onthouden van bijwonen van de kroning.
Dr. Malan acht de volgende maatregelen voor de
Zuid-Afrikaansche Unie noodzakelijk:
1. Afschaffing van den titel Britsch onderdaan.
2. Breken met de imperiale conferentie.
3. Weigeren de kroning van den koning bij te wo
nen.
4. Afschaffing van de gouverneurs-generaal, die ge
ïmporteerd zijn.
5. Het vervangen van den koning door een presi
dent.
6. Verkiezing van dien president door het volk,
overeenkomstig een nieuwe grondwet, door het
volk goedgekeurd. Deze president is verantwoor
delijk aan het volk, niet aan den koning.
Dit zijn de maatregelen welke Ierland heeft ge
nomen en dit is thans op het punt een onafhankelijke
republiek te worden.
GREISER,
