Geen nieuwe kruiser
voor Indië
Frankrijk sterk
verontrust
KIJKEn isKOOPEHtjCLOECK
Reorganistie der
nationale verdediging
overwogen
Indie defensie in de
nabije toekomst
Het schaaktournooi
te Nottingham
Romeinsche mozaïek te
Rome ontdekt
Botsing tusschen taxi en autobus
Woensdag 26 Augustus 1936.
Postrekening
No. 23330
SCIACER
79ste Jaargang. No. 10049
COURANT.
Lnt. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
fs morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen
12 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN*
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
WAT DE WERELD OVER DE
VERLENGING VAN DEN DUIT-
SCHEN DIENSTPLICHT DENKT.
In Parijs blijkt men zeer onderd en indruk van de
invoering van den tweejarigen dienstplicht in
Duitschland.
Men ziet er minder een verweer in tegen de drei
ging van het Russische communisme, zooals door
Hitier wordt beweerd, dan wel 'n poging om Frank
rijk in politiek opzicht te isoleeren.
Men is van meening dat Duitschland door zijn
grootere militaire kracht een soort van hegemonie
tracht te scheppen over de kleinere mogendheden,
welke vrees koesteren voor het communisme.
In gezaghebbende kringen is men van meening,
dat de Duitsche maatregel een reorganisatie van de
Fransche weermacht noodzakelijk maakt. Of de
linksche regeering, welke eerder een verkorting van
den diensttijd nastreeft, hiertoe echter zal zijn te
vinden, mag met reden worden betwijfeld.
Dat de druk op de regeering Blum, vooral uit mi
litaire kringen echter groot zal worden, kan nu
reeds met groote zekerheid worden gezegd.
De Rechtsche afgevaardigde van Parijs Fernand
Laurcnt heeft den president van de legercommissie
in de Kamer een brief gezonden, waarin hij vraagt
deze commissie zoo spoedig mogelijk bijeen te roe
pen, om den minister van Oorlog, Daladier te hoo-
1-en over de consequenties van het besluit van de
Duitsche regeering den dienstplicht te verlengen.
Laurent wijst er in zijn brief verder op, dat de
socialistische collega's in deze commissie hebben
voorgesteld een subcommissie te benoemen, welke
belast is met het bestudeeren van de mogelijkheid
van een nieuwe groepeering van de strijdmacht om
te kamen tot een vermindering van den diensttijd
in het Fransche leger, zonder de veiligheid van het
land aan te tasten.
Dat de daad van Hitier dan ook groote invloed zal
uitoefenen niet alleen op de buitenlandsche, maar
ook op de binnenlandsche politiek der Fransche re
publiek is wel zeker.
Hitler's daad niet tegen België gericht.
Tot nu toe was het nog niet mogelijk van officieele
Belgische zijde een verklaring te verkrijgen over de
verlenging van den diensttijd in Duitschland. Uit de
verschillende gesprekken bleek evenwel, dat men
in Brussel niet verwonderd was over dezen maatre
gel. De verlenging van den diensttijd, hoewel niet
gericht tegen België, houdt echter toch de gemoede
ren bezig. De kwestie is blijkbaar van belang op
internationaal-politiek gebied in verband met de
Fransch-Russische betrekkingen en hun ontwikke
ling tengevolge van de Duitsch-Russische spanning.
De bladen leveren nog geen commentaar op de be
slissing van de Duitsche regeering en beperken zich
tot het geven van het bericht.
Engeland verwacht toenemende spanning
tusschen Duitschland en Rusland.
Gezaghebbende Engelsche kringen trachten het be
lang van de verlenging van diensttijd in Duitsch
land als van minder draagwijdte voor te stellen. Zij
wijzen er op, dat door de „recrutenarme jaren" en
door het feit, dat tal van jonge Duitschers reeds ver
bintenissen voor twee jaar hebben aangegaan, de
verlenging van diensttijd de Duitsche effectieven niet
zoozeer vergroot als op papier lijkt. Men verheelt
echter de psychologische uitwerking van dit decreet
niet, dat zijn neerslag vindt in een toeneming der
spanning tusschen Berlijn en Moscou. Het is inmid
dels duidelijk, dat. na de zitting van het ministerieel
comité, de Britsche diplomatie niet in gebreke zal
blijven haar invloed te gebruiken om zoo veel moge
lijk den weerklank van de Duitsche beslissing te
verzwakken.
Hitier wil de komst van den Europee-
schen oorlog verhaasten.
Nog onder den indruk van het groote proces tegen
Zinowjefc.s. heeft de openbare meening in Rusland
en de pers nog slechts in geringe mate gereageerd
op de verlenging van diensttijd in Duitschland.
De eerste teekenen wijzen er wel op, dat dit be
sluit van Hitier groote emotie wekken zal onder de
bevolking, die er toe neigt Duitschland te beschou
wen als een vijand, die bewaakt moet worden.
De „Prawda", het eenige blad dat gisteren is ver
schenen, schrijft: „Men weet thans waarom het
Duitsche rijk een campagne voerde tegen de z.g.
bewapeningen van Rusland. Hitier wil de komst
van den Europecschen oorlog verhaasten".
Oostenrijk's onafhankelijkheid niet
dreigd.
be-
Het „Weltblatt' schrijft met betrekking tot de ver
lenging van den diensttijd in Duitschland, dat de
versterking van het Duitsche leger neerkomt op een
versterking van de wacht tegen het bolsjewisme, en
een garantie, voor den vrede beteekent, zooals ook
de Duitsche bladen hebben doen uitkomen. In geen
geval moet men, aldus het „Weltblatt" in dezen
maatregel een oorlogsbedreiging zien. Het feit, dat
xle Duitsche regeering definitief toestemde in een
overeenkomst van neutraliteit ten opzichte van
Spanje en allen uitvoer van oorlogsmateriaal naar
liet Iberische schiereiland heeft verboden, op het
zelfde oogenblik, dat zij den tweejarigen diensttijd
afkondigde, beteekent. dat Duitschland in elk geval
sterk wil zijn, doch in een bijzonder geval er op
staat vreedzaam *;!tv
DE VOORNEMENS DER REGEE
RING. GEEN AANBOUW VAN
EEN NIEUWEN KRUISER, MAAR
WEL VAN KLEIN MATERIAAL.
LUCHTMACHT WORDT VER
STERKT.
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp inge
diend tot wijziging en verhooging van het dertiende
hoofdstuk der rijksbegrooting voor 1936.
Hierbij wordt de post „tegemoetkoming aan Neder-
landsch-Indië in de bestrijding van de uitgaven voor
de marine" verhoogd met 1 millioen gulden, terwijl
als nieuwe post wordt opgenomen „vergoeding aan
Nederlandsch-Indië van rente en aflossing van kapi
taal, opgenomen voor bekostiging van materieel voor
de weermacht", waarvan 35.000 gulden voor rente
en een memorie-post voor aflossing.
Bij deze gelegenheid geeft minister Colijn tevens
gevolg aan zijn toezegging om nog voor het einde
van dit zittingsjaar mededeeling te doen van de voor
nemens der regeering met betrekking tot de Indische
defensie.
Het op stapel zetten van een nieuwen krui
ser behoeft op dit oogenblik niet overwogen
te worden. De regeering acht het daarom
doelmatig de in het licht der tegenwoordige
internationale verhoudingen, urgente verster
king der Indische maritieme defensie aller
eerst te doen plaats hebben door voort te gaan
met den aanbouw van het kleine materiaal,
dat, onverschillig of men de meerderheid of
de minderheid der commissie Kan volgt, er
in ieder geval zal moeten zijn. Dit kleine ma
terieel, waarvan de sterkte volgens beide
plannen dezelfde is, betreft 12 jagers en 18
onderzeebooten.
Indien men dit kleine materieel eind 1940 op sterk
te wil hebben moeten er voor dien tijd 4 nieuwe
jagers en 9 onderzeebooten waarvan de K 19 en
20 reeds opstapel staan voltooid zijn.
Intusschen verdient het, vooral met het oog op de
personeelsvoorziening, geen aanbeveling om het totaal
der ontbrekende vaartuigen dadelijk en dus met
eenige overhaasting op stapel te zetten. Voorzichtig
heid hierbij is mede geboden wijl zoo weinig zeker
heid bestaat met betrekking tot de financieele pers
pectieven.
Het is in verband met deze overwegingen, dat de
regeering voor het oogenblik niet verder wenscht te
gaan dan te besluiten tot aanbouw van 2 jagers en
4 onderzeebooten (boven de reeds in aanbouw zijn
de K 19 en 20) waarvoor de noodige gelden echter
eerst in 1937 beschikbaar behoeven te zijn.
De luchtmacht.
De toestand van de luchtmacht is in me
nig opzicht ongunstiger dan die van de
scheepsmacht. In den loop van de eerstko
mende 4 jaren is nagenoeg algeheele vernieu
wing van het luchtmaterieel der zeemacht
noodzakelijk, terwijl dat van de landmacht
uitbreiding behoeft.
Terwijl in 1930 nog aan 72 groote zeeverkenners
gedacht werd en er, uitgaande van dit aantal, voor
einde 1940 niet minder dan 54 vernieuwd moeten
worden, vermeent de regeering, in verband met de
aanschaffing van bovenbedoelde gevechtsvliegtuigen
voor de. landmacht, met een kleiner aantal ver
moedelijk een 60-tal groote zeeverkenners te kun-
ien volstaan.
Gevechtsvliegtuigen voor de landmacht.
Ter voorziening in de behoefte aan groote gevechts
vliegtuigen voor de landmacht laat de Indische be
grooting voor 1936 slechts ruimte voor de aanschaf
fing van 7 Glenn Martin-bommenwerpers. Toen de
Indische regeering evenwel, in verband met de ont
wikkeling cler internationale omstandigheden, ver
zocht om een bestelling van 13 dezer vliegtuigen te 1
plaatsen, heeft de minister daaraan gevolg gegeven,
ook wijl daardoor de prijs der vliegtuigen niet on
belangrijk daalde. Voor 6 dezer vliegtuigen zullen
derhalve nog de noodige gelden bij suppletoire be
grooting zijn aan te vragen. Evenals voor de hooger
bedoelde 6 Dorniers.
f4.000.000 tusschen 1936 en 1940.
Boven hetgeen reeds door den begrootingswetgever
werd beschikbaar gesteld voor den aanbouw van de
K 19 en 20 en voor de aanschaffing van 7 Glenn
Martin-vliegtuigen zullen de gelden voor de uitvoe
ring van het bovenuiteengezet bouwplan, behoudens
een bedrag van f 4.000.000 voor vliegtuigbouw, dat
suppletoir zal worden aangevraagd op den dienst
1936, achtereenvolgens worden gebracht ten laste
van de dienstjaren 1937 tot en met 1940.
De financiering der uitgaven.
Voor de financiering van deze uitgaven is de
regeering te rade geworden, dat het aanbeveling ver
dient, gezien den budgetairen toestand, zoowel van
Nederlandsch-Indië als van Nederland, de uitgaven
te brengen ten laste van den buitengewonen dienst
der Indische begrooting met vergoeding van rente en
aflossing althans zoolang de financieele toestand
van Nederlandsch-Indië dit noodig maakt ten las
te van de rijksbegrooting.
Rome (A.N.P.)Gedurende restauratiewerken,
welke thans aan de San Cesario, een der oudste ker
ken van Rome en gelegen aan de vermaarde Via
Appia, worden verricht, is dezer dagen een Romein
sche zaal ontdekt, welke een prachtig mozaick bleek
te bevatten. Een en ander dateert uit den keizertijd.
Het mozaickwerk, dat twee metere beneden de kerk
vloer werd gevonden, is nagenoeg geheel in zwart en
wit uitgevoerd, en er zijn zee-tafereelen met figurale
stoffeering in afgebeeld. Voor zoover men thans
heeft kunnen nagaan, is het tableau o.a. gedecoreerd
met een sirene en een triton, met een mannen-figuur,
een tweetal paarden, welke door een cupido geleid
worden en een groot aantal visschcn. Het mozaiek,
dat zich door zijn bijzonder kunstzinnige opvatting en
voortreffelijke technische uitvoering onderscheidt, is
in wezen verwant aan de beroemde mozaieken van
Ostia en men neemt aan, dat het oorspronkelijk tot
een der groote Romeinsche badinrichtingen heeft be
hoord. Het onderzoek in deze is intussohen nog in vol
len gang.
DE MIJNRAMP IN BULGARIJE.
Officieel wordt medegedeeld, dat de brand in een
mijn te Tsjernomore in Bulgarije 9 slachtoffers heeft
geeischt. De andere mijnwerkers, die door het vuur
waren ingesloten, hebben kunnen ontsnappen.
Het mooiste kind van Londen, Pamela Bernett, dat in een schoonheidswedstrijd in het Chaltwell-park
den eersten prijs betaalde, wordt door haar grootere „collega" de Zuideind-koningin", Miss Francis Hay-
wordt" (tweede van re chts), hartelijk begroet
Euwe
verliest
van
Lasker.
Een nederlaag
in den eindspurt.
Botwinnik en
Capablanca win*
Dr. MAX EUWE.
Nottingham. De geweldige spanning, welke bij
het begin van de derde week in het Nottinghamsche
schaaktournooi bestond, wie den eersten prijs zal
wipnen, begint eenigszins te luwen. Maandag ver
speelde Flohr zijn laatste kans door een blunder te
gen Alexander te maken, welke hem op een verlies»
punt zal komen te staan. Gister was het helaas de
beurt van Euwe en wel op een zeer onverwachte en
haast tragische wijze. In het eindspel tegen Lasker,
dat ietwat gunstiger voor Euwe stond, maakte hij
een grooten foutzet, die aanstonds het verlies van
een stuk met zich bracht. Er was natuurlijk groote
verslagenheid in het kleine Hollandsche kamp.
Het is geen overdrijving om te zeggen, dat een
ieder hem den eersten prijs van harte gegund zou
hebben. Dat hij thans op deze wijze hoogstwaarschijn
lijk die kans verspeeld heeft, is wel zeer hard. Na,-
tuurlijk hangt nog veel af van de partij, die hij Don
derdag a.s. tegen Botwinnik te spelen heeft, maar
het behoeft geen betoog, dat het ook voor Euwe een
zeer zware opdracht is, tegen den voortreffelijk spe
lenden Rus te winnen. En met'het oog op zijn tour-
nooistand mag hij toch ook geen verliesstand riskee-
ren.
De uitslagen luiden: Ajechin wint Bogoljubov.
Flohr remise met Fine. Capablanca wint van
Alexander. Tylor remise met Winter. Lasker wint
van Euwe. Botwinnik wint van Vidmar. Thomas
verliest van Rechevsky. Tartakower was vrij.
De stand is thans: 1. Botwinnik 9 pnt.; 2. Re
chevsky 8V2 pnt; 3. Capablanca 8 pnt. en 1 uitge
stelde partij; 4. Euwe 8 pnt.; 5. Aljechin en Fine
ieder 7*4 pnt. en 1 afgebroken partij; 7. Flohr 7 pnt.
en 1 afgebroken partij; 8. Vidmar 5V2 pnt. en 1 uit
gestelde partij; 9. Lasker 6V2 pnt.; 10. Tartakower
en Bogoljubov ieder 5 pnt.; 12. Tvlor 4 pnt.; 13. Tho
mas 21/2 pnt.; 14. Alexander 2 pnt. en 1 afgebr. par
tij; 15. Winter 2 pnt.
LASKER—EUWE.
Lasker opende met den d-pion en Euwe koos de
geliefkoosde Slavische verdediging. De oud-wereld-
kampioen speelde zeer voorzichtig en vermeed het,
complicaties te scheppen. Blijkbaar was hij met re
mise tevreden. Reeds spoedig werden de koningin
nen, de kasteelen en enkele lichte stukken geruild
en er ontstond een eindspel, waarin Euwe iets beter
stond, omdat Lasker een geisoleerden pion op di
had. Waarschijnlijk gedachtig aan de omstandigheid
dat hij zijn partij tegen Capablanca te vroeg remise
had gegeven, wilde Euwe en wel terecht op
winst spelen en trof daartoe de noodige voorberei
dingen. In een zeer eenvoudige stelling maakte hij
bij den 23sten zet een grove fout.
Toen Lasker namelijk Euwe's paard aanviel be
antwoordde onze landgenoot deze dreiging met een
tegenaanval op Lasker's paard, daarbij over het
hoofd ziende, dat Lasker door een pionoffer gelijk
tijdig Euwe's raadsheer kon aanvallen. Na het stuk
verlies speelde Euwe nog tien zetten door, maar gaf
toen den hopeloozen strijd op.
Twee aewon(kn.
Bij een vrij ernstige aanrijding, welke gis
termiddag op de Meeuwenlaan te Amsterdam
tusschen een Naco-autobus en een Entam-taxi
plaats vond. zijn twee personen gewond. De
taxi-chaufeur, die links van den weg reed om
naar het perceel te zoeken, waar hij moest voor
komen, zag de naderende bus niet. zoodat de
wagens recht op elkaar inreden. De motorkap
van de taxi werd daarbij geheel ingedrukt. De
autobus liep vrijwel geen schade op. In de taxi
waren behalve de chauffeur drie personen ge
zeten. Een 54-jarige dame werd door den schok
aan den knieschijf gewond. Zij werd per auto
van den geneeskundigen dienst naar het Julia-
naziekenhuis vervoerd. Een veertigjarige agent
van politie liep snijwonden boven het oog op,-
welke ter plaatse werden verbonden. De inzit
tenden van de autobus kwamen met den schrik