Is honnjtjoiiiiiit
Haar Zoon
Donderdag 24 September 1936. SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 10070
Kort
verhaal
De debacle van
Lakeman's Bank
'Amerïkaansche verkiezingsstrijd met
Europeesche leuzen Weinig ver
heugende perspectieven.
(Van onzen V.P.B.-correspondent)
Washington, September 193G
De Amerikaansche verkiezingsstrijd bevindt
zich op zijn hoogtepunt. Neen, dat is niet juist
het hoogtepunt schijnt nog steeds niet bereikt
te zijn de campagne neemt van dag tot dag
scherpere en hardere vormen aan en wanneer
men gedacht had, dat de belangreike voorver
kiezingen in Maine de gemoederen reeds zoo
zeer hadden opgezweept, dat de climax nu wel
bereikt zijn ziet men zich thans bedrogen. De
propaganda heeft op het oogenblik een nog
nimmer behaalden recordstand bereikt, de hoofd
artikelen in de dagbladen zijn feller dan ooit
en de partijsprekers vallen elkaar aan op een
wijze, die men tot nog toe in Amerika als „Eu-
ropeesch" betitelde. En de eindspurt staat nog
te wachten, meer dan zes weken scheiden ons
nog van den dag der verkiezing en de pro
pagandisten der partijen verklaren, dat, wat zij
tot nog toe hebben laten zien, slechts een zwak
begin zou zijn
Amerika politiseert zich
Dat "de toon ditmaal zoo scherp geworden ïs,
kan niet slechts aan de vervolmaking van het
propaganda-apparaat worden toegeschreven.
jVeeleer begint Amerika zich te politiseeren. De
wensch, zich buiten de Europeesche conflicten
te houden is tenslotte toch slechts een vroome
wensch de Vereenigde Staten kunnen de poli
tiek van de „slendid isalion' practisch al
evenmin doorvoeren als b.v. Groot-Brittannië.
In werkelijkheid zien de Vereenigde Staten
zich gesteld tegenover een groot aantal proble
men op het gebied der buitenlandsche poli
tiek, die intusschen volstrekt niet alle met Eu
ropa in verband staan. Daar zijn in de eerste
plaats de betrekkingen met Zuid-Amerika en de
verhouding tot Mexico, daar zijn de vele moei
lijkheden met Japan en nog tientallen andere
dingen. Dat alles laat zich niet ter zijde schui
ven, ook al schijnt het bij de verkiezingscampag
ne om zuiver binnenlandsche aangelegenheden
te gaan.
Psychologisch bezien geven de debatten gedu
rende de huidige verkiezingscampagne er uit
sluitsel over, in hoeverre zelfs de doorsnee-Ame
rikaan, die zich voor politiek zooals bekend in
het geheel niet interesseert, met dezelfde pro
blemen wordt belast die het tegenwoordige Eu
ropa in onoverbrugbare tegenstellingen geschei
den hebben. Deze scheuring drukt zich in Euro
pa uit in de leuze: „Hier communisme daar
'fascisme'* Deze leuze was in Amerika tot nog
toe onbekend, maar thans is zij gedurende de
zen verkiezingsstrijd plotseling te voorschijn ge
doken.
Pater Coughlin op het verkiezingspa'd.
Dat ïs wonderbaarlijk genoeg, want geen ver
standig mensch zou kunnen beweren, dat de bei
de voornaamste candidaten Roosevelt en Lan-
don communist of fascist zijn. Maar nadat het
MENIGMAAL dacht ik, dat zij de eenzaam
ste vrouw was van de geheedle wereld.
Zelfs tegenover mij, voor wie als kleine
plattelandsdokter het dorp en zijn wijde omge
ving een open boek was bleef zij 'n geheim en
de dorpelingen wisten over haar niet meer dan
ik. Zij woonde in het laatste huis van het dorp
vlak bij den moerassigen grond, die zich daar
uitstrekte. Zij woonde in haar kleine huisje
heel alleen en in de bitterste armoede. Haar
ouderdomsrente en zoo nu en dan een postwis-
seltje van haar ergens in de wereld rondzwer
vend kleinkind, die matroos was geworden, be
hoedden haar voor den hongerdood. Zij was een
taaie vrouw, nooit, zelfs nooit n den koudsten
winter had zij ooit mijn hulp ingeroepen.
Het was tegen sche
merdonker op een
herfstdag, dat ik juist
van mijn ziekenbe
zoeken terug kwam,
toen de brievenbestel
ler van het dorp van
zijn fiets afsprong en
mij vroeg:
„Zou ik U even
kunnen spreken dok
ter?"
„Zeker",- antwoord
'de ik, „kom binnen Willemsen".
„Ja" begon hij „het gaat om vrouw Wilsen.
zij is heelemaal niet in orde, maar wil het zelf
niet inzien.
5,Zou ik de oude vrouw dan toch leeren ken
nen?" dacht ik bij mijzelf.
Willemsen legde dit zwijgen echter verkeerd
uit en zei:
ROOSEVELT
reeds ïn Europa gebruikelijk geworden ïs ieder
mensch die moderne ideeën van economischen
socialen of politieken aard vertegenwoordigd,
als socialist, communist of zelfs bolsjewist te
betitelen en al even spoedig die categorie van
menschen die van een meer conservatieve op
vatting zijn fascisten te noemen, kan het niet
al te veel verwondering meer wekken, dat men
in de Vereenigde Staten dit al te gemakkelijke
voorbeeld gaat navolgen. Zoo komt het dus dat
Roosevelt, die ongetwijfeld moderne economi
sche ideeën heeft door zijn tegenstanders een
communist genoemd wordt, waaraan geen fat
soenlijk burger zijn stem zou mogen geven. De
beroemde pater Goughlin, die zijn eigen candi-
caat Lemke in het Witte Huis hoopt te brengen
was hem intusschen bij lange na niet zal geluk
ken, houdt groote redevoeringen in het geheele
land en voorspelt, dat, wanneer Roosevelt her
kozen zouworden, Amerika op zijn laatst in
1940 door de bolsjewistische wolven onder lei
ding van den rooden dictator Roosevelt verslon
den zou zijn.
Het is vanzelfsprekend, dat Coughlin zijn can
dictaat Lemke als fascist anprijst, want hij is
noch communist zooals Roosevelt, noch kapi
talist zooals Landon maar staat tussohen bei
de in. Het feit dat de candidaat van de Lemke-
partij in de voorverkiezingen vernietigend ge
slagen werd, stoort Coughlin en zijn vrienden
niet al te zeer. Het is voor hen slechts een be
wijs te meer, dat Amerika zoo spoedig mogelijk
van socialisten eenerzijds en kapitalisten an
derzijds bevrijd moet worden.
Een gevaarlijke neiging
En zoo zijn er tientallen andere voorbeelden
die met alle duidelijkheid bewijzen, dat ook de
Amerikaan zich meer met de problemen inlaat,
onder wier last Europa dreigt te bezwijken. De
uiterst gevaarlijke neiging, alles te generalisee
ren en iedere meening van een stempel te voor
zien, dat geen mogelijkheden tot onderscheid
meer toelaat, dreigt thans ook op „God's own
country" over te slaan. Dat zijn alles behalve
verheugende perspectieven
(V.P.B.)
Vrachtauto in de Heeren
gracht gereden
Door kraanwagen op het droge gebracht.
Gistermorgen is op de Heerengracht te Amster
dam. een vrachtauto, Welke achter het restaurant
Astoria met cement werd beladen, vermoedelijk
doordat de remmen niet behoorlijk hebben vastge
staan, gaan rijden, met het gevolg, dat de wagen op
het naar den waterkant afloopende wegdek vaart
kreeg en van den waloever neerstortte. De auto
verdween bijna geheel onder water, alleen van den
achterkant stak nog een klein gedeelte uit boven
de oppervlakte.
Spoedig was een kraanwagen gerequireerd, waar
van het personeel er, terwijl aan weerskanten van
de gracht en op de brug in de Vijzelstraat honder
den belangstellenden toekeken, na niet zonder
moeite de takels te hebben aangebracht, in mocht
slagen den zwaren drenkeling weer veilig op den
wal te brengen.
Een beeld van het Spaansche front tussche n San Sébastian en Belbao. Gevangen geno
men aanhangers van de regeeringspartij w orden weggeleid.
ïsDe oude vrouw is misschien een beetje eigen
aardig maar verder is zij een keurige vrouw,
als U haar wat beter leert kennen."
Nog dienzelfden avond ging ik naar het klei
ne huisje, klopte aan. Vrouw Wilsen oud en
gebogen, verscheen op den drempel en bekeek
mij met ijzigen blik, voordat zij vroeg:
„Wat wilt U?"
„Willemsen de brievenbesteller vroeg
mij, U even op te zoeken, vrouw Wilsen!"
Het leek wel of de naam Willemsen een ma
gische kracht had. Ik werd in de woonkamer
gelaten, kreeg een kopje thee en keek, terwijl
de oude, grijze vrouw de thee klaar maakte,
om mij heen Op een tafeltje dicht bij het raam
lag een bundel brieven, ieder voorzien van
een bonte, buitenlandsche postzegel.
De binnentredende vrouw volgde mijnb lik Er
gleed een lachje over haar gezicht terwijl ze
opmerkte:
„Ja, die zijn van mijn kleinzoon Karei Hij
is matroos op een vrachtschip.
„Zoo"' antwoordde ik „dan hebt U daar heer
lijke lectuur!"
„Ja, als ik nu maar lezen kon. Maar toen
ik jong was, bleef er niet veel tijd over voor
het leeren, ik moest helpen werken op het
veld. Maar Willemsen de brievenbesteller leest
ze me voor, als hij weer een nieuwen brief voor
me heeft."
Toevallig had ik de oude vrouw in haar zij
de getast. Zij gaf mij zelfs twee brieven, die ik
nog eens voor moest lezen. De eene ging over
een orkaan in de Gele Zee, de andere vertelde
over het uitbreken van de gele koorts in Haiti
beiden zeer interessant en met zorg geschre
ven Deze kleinzoon moest een goed verstand
hebben en een paar opmerkende oogen!
Zoo zaten wij nog eenigen tijd bij elkaar, tot
ik naar huis moest. Zij nam vriendelijk afscheid
van me en was blij, toen ik haar beloofde, spoe
dig met een paar boeken met plaatjes bij haar
TWEE MANTELS VOOR BEN KOMENDEN
WINTER Be linker, een klok-model van
blauwe, wollen stof, waarop een merkwaardige
tasch, in den vorm van een handschoen is ge
stikt, waarover onze medewerkster Gertrude in
een harer artikelen onlangs uitvoerig heeft ge
schreven. Be rechtsche mantel, in zwart, is rijk
aan zoom en kraag afgezet met zilvervos.
terug te komen, zoodat zij kon zien, hoe verre
landen er uit zagen.
Gedurende de volgende maanden was ik een
geregelde gast bij de oude vrouw. Wij bekeken
samen de prentjes van Sven Hedins reisverha
len bladerden in de bonte wereldatlas en lazen
de brieven van haar kleinkind. In het begin had
ik haar verkoudheid gemakkellijk kunnen be
strijden, maar nu, in het begin van den winter,
werd haar gezondheid zienderoogen zwakker-
Toch wilde zij niet Van een verhuizing naar
een huisje midden in het dorp weten, ofschoon
haar huisje daar bepaald ongunstig lag bij de
moerassen.
„Ik heb hier mijn leven lang gewoond, dok
ter, en ik wil hier doodgaan ook!" En daar
bleef het bij..
Toen kwam de eerste sneeuw en ik moet be
kennen dat ik heelemaal niet verwonderd was,
toen Willemsen op zekeren dag ademloos van
het harde rijden van zijn fiets sprong, hard
aan den bel trok en tegen me zei: „Dokter,
vrouw Wilsen is erg ziek!"
Binnen een kwartier stonden wij samen voor
haar bed. De oude vrouw had een zware long
ontsteking, stelde ik zwijgend vast, belde naar
de wijkverpleging om een zuster, die al spoe
dig kwam.
Het kostte de oude vrouw moeite een glim
lach op haar gezicht te voorschijn te halen, toen
zij mij over haar heen gebogen zag staan.
Langzaam zei ze tegen me: „Dokter, ik hoop
dat het gauw met me afgeloopen is. De eenige
die wat krijgt als aik dood ben, is Willemsen,
die goeie, oude jongen. Hij was als een zoon
voor me hij las mijn brieven voor. Hij vroeg
mij altijd, of hij de postzegels hebben mocht,
omdat hij een verzameling heeft. Maar ik heb
hem gezegd, dat hij ze van me erft. Nu is het
bijna zoo ver
Hoewél ik alles in het werk stelde moclït
GEDUPEERDEN MOETEN GEEN OVER
DREVEN VERWACHTINGEN KOESTE
REN. ZE KRIJGEN AANMERKELIJK
MINDER DAN DE HELFT VAN HUN
VORDERINGEN.
Enkhuizen: In een circulaire aan de cre
diteuren in de surseance van betaling van
de N.V. Wed. S. Lakeman en Zonen te Enk
huizen, deelt de commissie belast met de be
hartiging van de belangen der gedupeerden
o.m. mede, dat men geen overdreven verwach
tingen heeft te koesteren, want dat de activa
zeer sterk zijn tegengevallen.
Crediteuren zullen rekening hebben te hou
den met de mogelijkheid dat aanmerkelijk
meer dan de helft van hun vorderingen als
verloren moet worden beschouwd.
OOK EEN RECORD.
New York: De Sing-Sing-gevangenis houdt
met 2466 gedetineerden het record van alle Ameri
kaansche gevangenissen, waar in het geheel 14.496
lieden zijn opgesloten.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD.
Leeuwarden. Gistermiddag geraakte de zevenjar
rige W. Kuipers te Engelum voor de ouderlijke wo
ning onder een met aardappelen geladen hooiwa
gen. De knaap werd ernstig gewond naar het diaco-
nessenhuis te Leeuwarden vervoerd, waar hij in
den afgeloopen nacht is overleden.
hier geen hulp meer baten, den volgenden dag
stierf vrouw Wilsen.
Na de noodige formaliteiten te hebben ver
vuld ging ik naar huis. Ik was juist klaar met
mijn middageten, toen Willemsen naar mijn
huis toe kwam. Hij had blauwe kringen onder
de oogen zoo had het hem aangegrepen doch
hij wilde niets kalmeerends hebben.
Er verliepen enkele oogenblikken zwijgend
toen stond hij op en zei:
„Ik ga nog even naar het huisje om de post
zegels te halen!"
Ik keek hem verbaasd aan. Nauwelijks was
de vrouw dood of deze man, die toch de goed
heid zelve was geweest, ging zijn erfdeel halen
Kon hij daar niet mee wachten?
„Heb je op het oogenblik aan niets anders te
denken, dan aan de postzegels van de overle
den vrouw?" vroeg ik op ijskouden toon.
Hij keek mij met een eigenaardigen blik
aan en antwoordde:
„Die postzegels zijn mijn eigendom!"
Daar ik hem hierop niet antwoordde, doch
hem sprakeloos aanstaarde, vervolgde hij:
„Nu heeft niemand er meer schade van als
ik het U vertel. Ziet U - Karei, haar kleinkind,
werd drie jaar geleden in de Stille Oceaan ziek
en stierf. Ik wist dat de oude vrouw met haar
heele hart aan haar kleinkind hing en toen
er een brief van, den kapitein van het schip
kwam om de vreeselijke tijding te brengen, had
ik niet den moed, haar dit voor te lezen. Sinds
dien tijd heb ik, iederen keer als ik een paar
gulden kon missen, haar een brief geschreven
en een postwisseltje gestuurd en dan gezegd,
dat de brief van haar kleinzoon was. En als
ik een buitenlandsche postzegel noodig had,
haalde ik hem uit mijn verzameling
Nadruk verboden