tYfftlli'fflllt
Kamers aanvaarden de
Maatregelen
Opweg naar Madrid
monetaire wetsontwerpen
der regeering
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Verklaringen
Wat is dc koers van
de gulden?
KIJKEN is KM)
PEN tij C
LOECK
Heffingsverlaging
graan gevraagd
Staat van beleg
in Palestina
SPANJE!
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1936. 79ste Jaargang. No. 10074.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schogen.
van de regeering
Geen maatregelen tegen hamste
ren. Vaste koers voor den gul
den nog ongewenscht.
Eerste en Tweede Kamer zijn gisteren be
gonnen met de behandeling der monetaire
.wetsontwerpen, in verband met het afkondi
gen van het goudembargo.
Niet alleen echter begonnen, maar ook
feeds ten einde gebracht.
Met den stok achter de deur hebben onze
volksvertegenwoordigers en daarna de Sena
toren de regeeringsvoorstellen bezien en vrij
Wel unaniem geaccepteerd.
De voorzitter van de Tweede Kamer hield
'de debatten streng zakelijk en wilde, volko
men terecht, niet toestaan dat ook nog ge-
jdiscusseerd werd over de verklaring van Mi
nister Colijn, welke men elders in dit num-
men kan vinden. Hierover zullen de heeren
yandaag gelegenheid krijgen hun meening te
Zeggen.
Gisteren dienden zij zich te bepalen tot
de voorgestelde wetsontwerpen, welker
goedkeuring de regeering nu eenmaal noo
dig had 0111 ons voor verdere onheilen op
monetair gebied te behoeden.
Slechts over het wetsontwerp tot het te
gengaan van prijsopdrijving is in onze volks
vertegenwoordiging op eeniszïns ruimere
schaal gedebatteerd. De andere ontwerpen
gingen er als gesmeerd doorheen.
Op dat tot het tegengaan van prijsopdrij
Ving hadden dc communisten amendementen
voorgesteld, resp. ter schadeloosstelling van
de landbouwers tegen eventueele gevolgen
van de gewijzigde muntpolitiek en tot ver
hooging van de nominale loonen, van de
pensioenen en van de uitlceeringen aan wérk-
loozen. Blijkbaar vond de Kamer het niet
een geschikt moment daar thans mede te
komen, althans deze amendementen werden
niet voldoende ondersteund en konden dus
niet in behandeling worden genomen.
Op aandrang der secties en den heer Van
Dijk nam minister Gelissen het denkbeeld
over om het wetsontwerp inzake prijsopdrij
ving slechts tot 1 Maart 1937 te doen gelden.
Minister Gelissen deelde nog mede, dat
spoedig een wetsontwerp zal worden inge
diend tot verlenging der Crisispachtwet.
Moeilijk heeft deze minister het met de
verdediging van zijn wetsontwerp niet ge
had, evenmin als trouwens minister Oud, die
het verbod van gouduitvoer en het egalisatie
fonds voor zijn rekening had genomen.
Minister Oud betoogt, dat het niet de
bedoeling is, thans een koers voor den gul
den te bepalen. De winst op den gouduit
voer voor Dc Nederlandsche Bank zal eerst
kunnen worden vastgesteld, nadat definitief
omtrent de pariteit is beslist. Voorts zal de
ze ten bate van het Rijk moeten worden
gebracht, na aftrek van het pondenverlies
dat destijds is geleden.
Van de omstandigheden zal ver
der afhangen of maatregelen tot
aanpassing van loonen en pensioe
nen noodig zijn. Maatregelen tegen
hamsteren acht de regeering niet
noodig.
MINISTER OUD.
Slechts de communisten en de heer Ver
voorn (plattel.) waren in de oppositie, doch
zij bleven alleen staan en zagen al hun po
gingen om stemming te maken tegen de re
geering schipbreuk lijden.
Alle voorstellen werden door de Tweede
Kamer zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
In de Eerste Kamer ging het nog gemakke
lijker. Hier kwam de heer Van Vcssem
(N.S.B.) in het geweer, doch de fascistische
senator kreeg van Minister Oud een lang
geen malsch bescheid.
Ook hier werden de wetsontwerpen aan
genomen.
Minister Oud had na de zitting de geluk-
wenschen van vele leden in ontvangst te ne
men.
VASTE STEMMING OP DE WIS
SELMARKT.
Na een aanvankelijk sterke in
zinking wederom een krachtig
herstel. Een depreciatie van
ongeveer 17 pet.
Nadat Maandag in den „straathandel" de
gulden met ongeveer 20 pet. was gedaald,
trad gisteren op de officieele wisselmarkt al
spoedig een herstel in.
De gulden steeg in den loop van den dag
en tenslotte noteerde het pond sterling f 8.91
tegen f 7.46 op Zaterdag, terwijl de dollar
I 1.80 noteerde tegen f 1.48. De gulden heeft
dus tegenover het pond 16.3 pet. verloren en
tegenover den dollar 17.8 pet.
Er heerschte op de beurs een zeer rustige
stemming.
Van de zijde der regeering wer
den in de Tweede Kamer de vol
gende mededeelingen gedaan:
Het ligt niet in de bedoeling
thans een koers van den gulden te
bepalen.
Van de omstandigheden zal ver
der afhangen of maatregelen tot
aanpassing van loonen en pensioe
nen noodig zijn.
Maatregelen tegen hamsteren
acht de regeering niet noodig.
Het ligt niet in de bedoeling een
wissel-centrale te stichten.
Nog andere maatregelen dan de
voorgestelde tegen prijsopdrijving
worden door de regeering waar
schijnlijk geacht.
De werking van de crisis-pacht
wet zal tot 1 Maart 1937 worden ver
lengd.
Het bestuur van den Bond van Ned.
Graan- en Zaadimporteurs te Rotter
dam wijst in een telegram aan den
voorzitter van den ministerraad op de
sterke prijsverliooging van buitenland-
sche tarwe en voedergranen, tengevolge
van de nu blijkende lagere waardeering
van den gulden op de Londensche en
New Yorksobe wisselmarkt.
De buitenlandsche tarwe is daardoor
ongeveer ƒ1.25 rogge ƒ1.20 gerst ƒ1,
mais 1 per 100 kg. gestegen terwijl on
afhankelijk daarvan de graanprijzen
tevoren reeds aanmerkelijk gestegen
waren. Derhalve gelooft de Bond, dat
een overeenkomstige verlaging der mo
nopolie-rechten op deze artikelen in het
algemeen landsbelang urgent en nood
zakelijk is.
BETOOGING VAN GROENTEBOEREN TE
PARIJS VERIJDELD.
Parijs. Na een te Saint-Gerniain gehou
den vergadering hebben de groenteboeren
besloten, zich naar Parijs te begeven om
daar te betoogen.
De politie stelde zich aan de verschillen
de ingangen der stad op en verzocht den
groentekweekers zich te willen verspreiden.
Zij, die daaraan geen gevolg wilden geven,
werden opgebracht. In totaal werden hon
derd arrestaties verricht. Incidenten hebben
overigens niet plaats gehad.
Het D.N.B. meldt nog uit Parijs:
De centrale commissie voor de verdedi
ging der boeren publiceert een verklaring,
waarin de staking in de Parijsche markt
hallen gisteravond slechts „een eerste waar
schuwing" wordt genoemd.
De boeren behouden zich het recht voor,
de levering aan alle markthallen in Frank
rijk stop te zetten, indien niet terstond de
geëischte verhooging der groenteprijzen tot
stand komt.
UITGEBREIDE VOLMACHTEN
VOOR GENERAAL DILL.
Reuter seint uit Londen:
Op het slot Balmoral is een kroonraad ge
houden, waarop besloten is, den opperbe
velhebber van de Britsche strijdkrachten in
Palestina, generaal Dill, alle volmachten
te geven voor het afkondjgen van den staat
van beleg.
Vermoedelijk zal deze Donderdag door
een proclamatie van den hoogen commissa
ris worden afgekondigd.
Krachtens de bevoegdheid, den staat van
beleg af te kondigen over het geheele man
daatgebied, heeft de opperbevelhebber der
Britsche strijdkrachten in Palestina ook het
recht ieder beroep tegen de beslissing van
het oppercommando of een zijner vertegen
woordigers te verbieden.
Gevecht nabij Jaba.
Jeruzalem. Bij een gevecht nabij Jaba
zouden 20 Arabieren gewond zijn. Vier bar
taljons, hebben aan den strijd deelgenomen
en zijn in een convergeerende beweging
tegen de bende Arabieren opgerukt. Men
gelooft, dat het aantal gewonde Arabieren
nog grooter zal blijken te zijn, als gevolg
van de uitwerking van den luchtaanval.
ZEEGEVECHT BIJ TANGER.
BILBAO OPNIEUW GEBOM
BARDEERD.
Toledo is thans vast in handen der
opstandelingen en de witte troepen
zetten hun opmarsch reeds voort in
de richting van Madrid.
De spoorlijn is reeds in hun bezit
en het lijkt nog slechts een kwestie
van enkele dagen, dat de rechtschen
voor de poorten van de Spaansche
hoofdstad staan.
De regeeringstroepen werken met
koortsachtigen haast om haar in een
zoo goed mogelijken staat van ver
dediging te brengen en zijn bezig 'n
drietal verdedigingslinies rond de
bedreigde stad te- bouwen.
Bovendien treft het gemeentebe
stuur van Madrid in allerijl maatre
gelen voor het opslaan van levens-
middelenvoorraden, om in geval van
belegering van de hoofdstad niet
voor verrassingen te komen te staan
De gemeenteraad heeft een crediet
toegestaan van 20 millioen peseta's,
welke bestemd zijn voor het koopen
van voorraden. Reeds is onlangs uit
verschillende landen tot een bedrag
van 16 millioen peseta's gekocht.
De colonne-Caslejon, die den aanval op
de Spaansche hoofdstad voorbereidt, be
vindt zich reeds op 7 K.M. voorbij Toledo en
rukt snel op. De geregelde troepen, wien
de eer te beurt viel, het eerst Toledo binnen
te rukken, ïuarcheeren ook thans aan het
hoofd dezer colonne. Zooals reeds is gemeld,
zullen de luchtstrijdkrachten zich voorloopig
uitsluitend bezig houden mét het bombar
deeren van het vliegveld Gctafe en de an
dere aèrodrooms der Madrileensche strijd
krachten.
Van de 750 officieren en manschappen,
die het Alcazar van Toledo verdedigden,
waren nog slechts 300 in staat, de wapens.te
hanteeren. Deze hebben zich vrijwillig ge
meld, om naar het front voor Madrid te
vertrekken.
De verliezen van de regeeringstroepen in
Toledo bedragen 700 dooden; onder de geval
lenen heeft men 15 sovjet-Russen gevonden.
Bilbao opnieuw gebombardeerd.
Intusschen wordt ook bij Bilbao het offen-
sief voortgezet. De luchtmacht der nationa-
listen heeft deze stad opnieuw onder vuur
genomen. Tot dusver zijn 150 huizen tot
puin gebombardeerd.
De nationalistische zenders maken mel
ding van het feit, dat de rooden te Bilbao
I 210 gijzelaars hebben neergeschoten*
Geen Ieren naar Spanje.
De leider van de Iersche blauwhemden,
generaal O'Duffy is heden in Valladolid aan
gekomen. Hij bood den Spaanschen natio
nalisten aan, hen met ongeveer 2000 Ieren
te hulp te komen.
Naar de „Evening Standard" bericht, heeft
generaal Cabanellas, de leider van de natio
nalistische regeering van de opstandelingen,
het aanbod van de hand gewezen. Hij
wenschte niet, dat buitenlanders deelne
men aan het bevrijdingswerk van Spanje.
Een zeegevecht bij Tanger.
In de nabijheid van Kaap Spartel, de bij
Tanger gelegen uiterste Noordwestpunt
van Afrika, is het heden tot een treffen
gekomen tusschen den kruiser „Canarias'
van de nationalistische zeestrijdkrachten
en twee oorlogsbodems der regeeringsvloot,
den torpedojager „Almïrante Ferrandiz" en
de torpedoboot „Gravina".
De torpedojager „Almirante Fer
randiz" werd door den nationalen
kruiser in den grond geboord, waar
op de „Gravina" de vlucht nam in
de richting van Malaga, achtervolgd
door de „Canarias".
Een nader bericht uit Casablanca meldt,
dat de „Gravina" in den loop van den na
middag de haven van Casablanca is bin-
nengeloopen en een aantal gewonden aan
land heeft gezet, waarna het schip tegen
den avond wéér zee koos, -
Het Fransche stoomschip „Koutoubia"
heeft veertig schipbreukelingen van de
„Almirante Ferandiz", die door de „Cana
rias" tot zinken is gebracht, aan boord ge
nomen. De „Koutoubia" is thans op weg
naar Marseille.
Opnieuw gekleurde troepen naar
Spanje overgebracht.
Onder bescherming van nationale oorlogs
schepen zijn gisteren versterkingen van Ceu-
ta naar Algeciras overgebracht. Dit ver
klaart, waarom de nationale kruiser de
oorlogsbodems der regeering heeft aangeval
len.
De convooischepen, welke de aanvullende
nationale troepen overbrachten zullen, di
rect naar Ceuta terugkeeren, om tweedui
zend andere soldaten aan boord te nemen.
Een colonne van 8000 nationalen, voorzien
van veldartillerie en cavallerie zou deze
week Malaga aanvallen, met medewerking
van twee nationale kruisers.
Succes der regeeringstroepen
Talavera.
DE MONETAIRE TOESTAND IN
ZWITSERLAND.
Maatregelen tegen prijsopdrijving.
Bern. Officieel wordt meegedeeld dat
de Zwitsersche franc is aangepast aan de
groote wereld-valuta's.
De wettelijke gouddekking blijft 40 pet., de
limieten van de devaluatie zijn 34.5 pet. en
25.94 pet. In. feite is het voorloopig niveau
pet. beneden de vorige pariteit.
Dit moet een voldoende aanpassing van
de productieprijs in Zwitserland toestaan
en een hernieuwde vlucht van de Zwit
sersche export mogelijk maken.
De bankactiviteit en de handel in goud
deviezen is op geen enkele wijze be
perkt door den monetairen toestand welke
zeer solide is gebleven, de gouddekkrng
blijft hoog, de financieele politiek blijft
voorzichtig en de toestand van de begroo
ting blijft gezond.
Tenslotte zijn alle maatregelen genomen
om 'n vérhooging van den levensstandaard
te voorkómen.
DE POSITIE DER JODEN IN
DUITSCHLAND.
Genève. Het Amerikaansche Joodsch
Comité, het internationaal verbond van vak-
vereenigingen en de internationale liga voor
vrede en vrijheid hebben een petitie gericht
tot Saavadra Lames, warin zij de tusschen-
komst van den Volkenbond bij de Rijksre-
geering verzoeken ten gunste van de Duit-
sche Joden.
Zij verklaren, dat de anti-semietische Duit-
sche wetgeving in strijd is met de bescher
ming der minderheden en dat de Joodsche
vluchtelingen een zwaren last beteekenen
voor de aan Duitschland grenzende landen.
BRAND IN TSJECHISCHE
MEELFABRIEK
Het gerucht gaat, dat een regeeringsco-
lonne onder generaal Mengada bij verras
sing Talavera binnengedrong, of in elk
geval tot den rand der stad genaderd zou
zijn.
120 wagons meel in de vlam
men verloren gegaan
Praag In de meelfabriek „Nove-
zamky" is een groote brand uitgebroken
waardoor 120 wag. meel verloren gingen
en verder aanzienlijke schade werd
aangericht. Door den brand zijn 200
arbeiders werkloos geworden
GEN BOUW IN DUITSCHLAND
'P den weg van Breslau naar Liegniet
z heeft dezen dagen de ingebruikneming
plats gevonden van den duizendste kil
ometer wegdie een onderdeel vormt v
an het geweldige autowegenplanwaar
aan reeds sedert eenige jaren in Duitse
land gewerkt wordt. Links ziet men
Hitier het nieuwe gedeelte openen en
rechts de schitterende weg van Berlijn
naar Stettin
