Onze regeering paraat
WOENSDAGSCHE MIJMERIJ.
Heffing op varkensvleesch
buiten werking
Waarschuwing van
minister Deckers
De landbouw in
gevaar
Ontrouw penningmeester
Hoe ver zal den
gulden dalen?
Prins Bernhard reed
te hard
Woensdag 7 October 1936
Tweede blad
De monetaire maatregelen
Een vergadering van Zwijgers.
Het klinkt als het begin van een no
velle:
„De ontwapeningscommissie kwam
voor de eerste maal sinds twee jaar weer
eens bijeen, maar geen der gedelegeerden
heeft het woord willen nemen...."
Het staat echter in de krant, en niet
onder de streep, en het is dus heelemddl
geen sprookje.
Het moet zelfs een erg onplezierige, ia
een bepaald pijnlijke, geschiedenis ge
weest zijn. De voorzitter opende de plech
tigheid met een herdenking van Arthur
Henderson en vroeg, wie er het woord
wou hebben. Niemand. Dan zou hij de
vergadering maar verdagen tot den vol
genden dag. Protesten: den volgenden
dag zou ook niemand willen spreken. Dan
drie dagen later. Nieuwe schrik: drie da
gen later zou evenmin iemand wat te
vertellen hebben. En toen zei de voorzit
ter, dat de heeren het dan wel zouden
hooren, wanneer ze weer werden ver
wacht.
Het nut van zoo'n zwijgende bijeen
komst is natuurlijk een beetje proble
matisch. Moest men daarvoor een nieuw
Volkenbondsgebouw hebben? Zwijgen is
goud, zegt men. Maar goud is tegenwoor
dig ook niet meer alles; hebben niet alle
staten het goud den rug toegekeerd? En
wat kan er verder nog voor voordeel in
zoo'n vergadering van mannen met ge
sloten lippen liggen?
Paedagogie?
Op Montessorischolen wordt nu en dan
een z.g. stilte-lesje" gegeven. De leidster
sluit de gordijnen en de kinderen moeten
zich gedurenden eenigen tijd van ieder
geluid onthouden. Dan noemt de leidster
fluisterend een naam. Het geroepen kind
moet nu op zijn teenen naar voren ko
men en stil als een muis een opdracht
volvoeren. Zoo leeren de kleintjes hun
stem en hun bewegingen beheerschen.
Een prachtoefening. Heeft de president
van de ontwapeningscommissie een Mon-
tessoriaansch stiltelesje willen geven?
Ook dat is niet erg waarschijnlijk, want
nergens lezen we, dat de gordijnen dicht
gingen en dat de heeren één voor één
op hun teentjes bij meester Lange moesten
komen.
Nee, ze waren bleu. Doodgewoon bleu.
Niemand had den moed z'n mond open
te doen. Wie had dat voor mogelijk ge
houden van groote mannen? Laten zich
een verkiezing als gedelegeerde welge
vallen. schrijven dikke onkostennota's.
maken een denderend knal feest mee ter
eere van de opening van het nieuwe pa
leis, lunches hier, diners daar, en als ze
dan ook wat moeten ten beste geven voor
het algemeene amusement, staan ze met
hun mond vol tanden.
Een rare vertooning.
En in ieder geval is een vergadering
van Zwijgers een onding: Wil men niet
spreken over ontwapening, dan vuile men
den tijd tenminste op prettige manier,
men zingt een aria, men draagt gedich
ten voor of redevoeringen van vorige
vergaderingen, er is allicht een minister
van financiën bij, die aardige goochel
kunstjes kent, men doet een stoelendans,
of een polonaise, men speelt een partij
bridge of domino, men doet een aardig
kwartetspel, of „Zwarte Piet", of iemand
houdt een voordracht over struisvogels
heel toepasselijk of zelfs ronduit over
het sympathieke, oorlog-verkortende ka
rakter van hyperiet (en andere gifgassen)
Maar een vergadering, waar heelemaal
niemand z'n mond opendoet nee, dat
is van een bescheidenheid, die b ij n a
ontwapenend is..
Honderd millioen
goud voor het
egalisatiefonds
De per 5 October j.1. opgemaakte
verkorte balans van de Nederland-
sche Bank, geeft o.m. eene verminde
ring van den goudvoorraad te zien
ten bedrage van ongeveer honderd
millioen gulden. De Nederlandsche
Bank deelt mede dat deze verminde
ring is ontstaan doordat de Bank
een gedeelte van haar goudvoorraad
als werkkapitaal ter beschikking
heeft gesteld van het krachtens art.
1 der wet van 30 September 1936
(Staatsblad no. 403) ingestelde egali
satiefonds. De stijging van den post
„beleeningen (inclusief voorschotten
in rekening courant en onderpand)"
op den weekstaat der Bank houdt
voor het grootste gedeelte verband
met deze goudtransactie.
Verlaging invoerheffing op koffie
De regeering heeft besloten de in-
voer-heffing op ongebrande koffie,
ingesteld bij het crisis-koffiebesluit
1936 I met ingang van 7 October a.s.
van 12 tot 6 cent per Kg. te verla
gen.
Ook de overige op gebrande koffie,
koffie-extracten, etc. ingestelde in
voerheffingen worden met ingang
van dienzelfden datum met 50 pet.
verlaagd.
Gezien het verloop der varkensmarkt
heeft de Minister van Landbouw en Vissche-
rij gemeend, in overeenstemming met de
door de regeering gevolgde politiek ten aan
zien van de prijzen der eerste levensbehoef
ten, de heffing op varkensvleesch buiten
Jtverking te moeten stellen.
Venvacht wordt hiervan, dat de zich op
'de vax-kensmarkt voordoende prijsstijging
zich niet op de vleeschmarkt zal doen ge
voelen.
Bij de varkenshouders wordt hier en daar
fcenige terughoudenheid geconstateerd ten
aanzien van den verkoop van varkens. Uit
drukkelijk moge er op gewezen worden, dat
er door de depreciatie van den gulden geen
eigenlijke wijziging op de varkensmarkt is
ingetreden, daar de exportmogelijkheden
piet zijn vergroot.
INTREKKING VAN CONTINGEN-
TEERINGEN.
Men deelt ons van officieele zijde mede,
'dat thans ook de contingenteeringen van
meubelen, van hout en van wollen en half
wollen dekens zullen wórden ingetrokken.
DE INTREKKING VAN DE HEFFING
OP VARKENSVLEESCH.
Verzocht wordt mede te deel en, dat de
intrekking van de heffing op varkensvleesch
reeds heden zal ingaan.
R. K. overheidsperoneel
en muntcorrectie.
's-Gravenhage, 6 Oct. Het bestuur van
de R.K. centrale van Burgerlijk Overheids
personeel was Dinsdag 6 October in verga
dering bijeen.
Besproken werd de positie van het over
heidspersoneel, in verband met de maatre
gelen der regeering, betreffende de munt
correctie, waarbij werd vastgesteld, dat
over de gevolgen van het besluit der regee
ring, thans nog geen definitief oordeel is
pit te spreken.
Juist echter daarom kwam de vergadering
'tot de conclusie dat behandeling van aan
hangige maatregelen, gericht op verminde
ring van inkomen, dient te worden uitge
steld.
Gezien dit uitgangspunt, besloot de ver
gadering een adres te zenden aan den raad
van ministers, waarin verzocht zal worden,
de behandeling van het wetsontwerp tot
herberekening van burgelijke en militaire
pensioenen op te schorten. De in het voor-
loopig verslag, betreffend genoemd wetsont
werp gemaakte opmerkingen over de ge
volgen van de muntcorrectie, voor de ge-
pensionneerden werden daarbij omschreven
Vervolgens werd aandacht geschonken
iaan de overige maatregelen, die, bijzonder
onder den invloed der regeering, tot stand
kwamen of nog aanhangig zijn voor het per
soneel der lagere bestuursorganen. Naar het
inzicht der R.K. centrale, behooren ook deze
in uitzicht gestelde maatregelen, in zoover
re deze zouden leiden tot verlaging van loo-
nen en salarissen, te worden opgeschort.
Overeenkomstig dit inzicht zal in de aan de
orde zijnde en komende gevallen, worden
opgetreden.
De ontwikkeling van den toestand be
houdt de bijzondere belangstelling.
Zoo spoedig hiertoe aanleiding bestaat, zal
de R.K. centrale nader haar standpunt be
palen.
BOEREN MET UITSLUITING
VAN STEUN BEDREIGD.
In enkele persorganen zijn berichten ver
schenen, volgens welke zich hier of daar ge
vallen van onredelijke prijsstijging van
landbouwproducten hebben voorgedaan,
zulks in strijd met de desbetreffende wet,
doordat bepaalde voor den handel bestemde
voorraden van die producten zouden worden
vastgehouden.
Wij hebben naar aanleiding hiervan den
Minister van Landbouw en Visscherij, Mr.
Dr. Deckers, inlichtingen gevraagd.
De minister antwoordde:
Ook ik heb kennis genomen van persbe
richten omtrent onredelijke prijs verhooging.
Mocht blijken, dat er landbouwers zijn, die
voor den handel bestemde voorraden vast
houden, in de hoop, dat zij er straks een ex-
tra-winst op zullen behalen, dan zal ik niet
nalaten ernstige maatregelen te nemen.
Zoo noodig zal ik er niet voor te
rugschrikken, het bedrijf van den
geen, wien de gemeenschapszin zoo
zeer ontbreekt, uit te sluiten van
den steun, die het krachtens de land-
bouwcrisiswet wordt geboden.
Ik heb echter alle vertrouwen, dat derge
lijke maatregelen achterwege kunnen blij
ven. Onze boeren bewezen meermalen, dat
zij oog hebben voor de belangen van hun
medeburgers. Mochten £r nochtans enkelen
zijn, die in grof egoisme die belangen zou
den schaden, dan zal met gestrengheid te
gen hen worden opgetreden.
PRIJSSTIJGING ZOU REDE
LIJK ZIJN.
Het dagelijksch bestuur der Hol-
landsche Maatschappij van Land
bouw heeft zich in verband met den
nieuw geschapen toestand tot het
Koninklijk Nederlandsch Landbouw-
Comité gewend. Na er op gewezen,
te hebben, dat van verschillende zij
den op afschaffing der landbouwcri
sismaatregelen wordt aangedrongen,
doch door de regeering prijsstijging
der voedingsmiddelen wordt tegen
gegaan en van bepaalde zijden een
verdere aanpassing van lasten en loo-
nen nu niet meer noodig wordt ge
acht, meent het dagelijksch bestuur
er met klem op te mogen wijzen,
dat de landbouw hier ernstig en een
zijdig in gevaar dreigt te komen.
Allereerst wordt gewezen op de prijsstij
ging der voederstoffen. Inzonderheid de
varkenshouderij, rundveehouderij en pluim
veehouderij ondervinden hierdoor een groo
te verhooging der uitgaven, zoodat een
catastrophe dreigt en een evenredige prijs-
Misbruik van machts
bevoegdheid
Het Tweede Kamerlid Sneevliet
doet vragen over den politie
commissaris te Hilversum.
's-Gravenhage Het Tweede Ka
merlid Sneevliet heeft aan de minis
ters van justitie en van binnenland-
sche zaken de volgende schriftelijke
vragen gesteld:
1. Is het juist, dat de commissaris van
politie te Hilversum, kennis dragen
de van het houden op Zondag 27
September 1935 van een bijeenkomst
door de vereeniging voor socialisti
sche ontwikkeling aldaar, inlichtin
gen liet vragen over inhoud en strek
king van de novelle „de Beul" van
Per Lagerkwist om vervolgens de in
die bijeenkomst te houden voordracht
over dat boek te verbieden?
2. Is het juist, dat nog een poging is
aangewend om deze beslissing onge
daan te maken, waarbij duidelijk is
te kennen gegeven, dat het niet om
een tooneeluitvoering ging, zonder
dat wijziging in de afwijzende beslis
sing werd verkregen?
3. Is het juist, dat op Zondag 27 Sep
tember 1936 evenmin de gelegenheid
gegeven werd om de bespreking van
bovengenoemde novelle door den
voor deze taak aanwezigen kunste
naar te vervangen door declamatie
uit het boek, „des Keizers Koelies"
van Th. Plivier?
4. Is het eveneens juist, dat tenslotte
telefonisch van den commissaris
van politie het bericht inkwam, dat
zelfs voor het voordragen uit Shake-
speare's „De Koopman van Venetië"
stijging niet onredelijk doch juist redelijk
zou zijn te achten.
Wil de regeering, die door de cri
sismaatregelen hiertoe in staat is,
niet aan eenige prijsstijging meewer
ken, dan is er geen andere weg dan
de prijsstijging der voederstoffen on
gedaan te maken, hetgeen de regee
ring eveneens in de hand heeft. Ge
wezen wordt op de invoermonopolie-
winsten en op de bestaande crisis
heffing op varkensvleesch.
Voorts wordt de aandacht van het Ko
ninklijk Nederlandsch Landbouwcomité ge
vestigd, op het feit, dat reeds thans blijkt,
dat bij de landbouwwerktuigen, kunstmest
stoffen, enz., een niet onbelangrijke prijsstij
ging intreedt, welke ook weder de productie
kosten verhoogen, zoodat het noodzakelijk
is de richtprijzen bij de veehouderij, doch
ook bij den akkerbouw te gaan herzien.
Een verhooging van prijzen kan
toch moeilijk onredelijk worden ge
acht, indien zij alleen maar verband
houdt met het duurder worden van
grondstoffenprijzen en het betreffen
de bedrijf zelf nog niet winstgevend
is.
Voorts wijst het bestuur op het feit, dat
het peil der lasten nog steeds stamt uit de
jaren met tweemaal zoo hooge en hoogere
prijzen en tallooze bedrijven daaronder nog
gebukt gaan, zoodat aanpassing aan die zij
de ook bij eenige prijsstijging allerminst
overbodig moet worden geacht en indien hier
in iets wordt gedaan, dat dan alleen een'
flinke prijsverhooging den landbouw uit de
crisisomstandigheden kan vrijmaken.
Het bestuur geeft ernstig in overweging
een kleine commissie in te stellen, die, de
tallooze vragen, welke in den eerstkomenden
tijd een snelle oplossing zullen vragen, di
rect in studie neemt.
TEGEN VERHOOGING OLIEPRIJZEN
VOOR BAKKERS.
Naar ons werd medegedeeld door de bak
kers-organisaties, is gebleken, dat tusschen
de ofertes van 25 September en 29 Sept. j.1.
een prijsverschil van 4 cent per k.g. voor
alle soorten oliën bestaat, zoodat deze met
voornoemd bedrag gestegen zijn.
De voorraden worden eveneens slechts
tegen dezen verhoogden prijs geleverd.
Protest daartegen, ingediend bij de be
trokken handelaren, vermocht tot dusverre
geen uitwerking te hebben, weshalve de
ten deze samenwerkende bakkersorganisa
ties zich telegrafisch tot de commissie uit
den ministerraad tegen de prijsopdrijving
hebben gewend, met het verzoek na te wil
len gaan of in dit geval niet van ongerecht
vaardigde prijsverhooging moet worden ge
sproken en zoo ja,.daartegen stelling te wil
len nemen.
DE GEDEVALUEERDE MUNTEENHEDEN
Oeconomisch liberalisme.
In de Parijsche Soir beveelt Sauerwein
aan, dat Frankrijk, Zwitserland, Nederland,
Engeland en de Vereenigde Staten een over
eenkomst aangaan ten einde op handelsge
bied de monetaire accoorden vrucht te la
ten dragen. De andere landen zullen zich
te hunner tijd bij hen aansluiten.
Het zal onnoodig zijn hen te verzoeken
tot dit oeconomische liberalisme terug te
keeren. Ze hebben credieten noodig om hun
gedevalueerde munt op een andere basis
dan dwang te grondvesten en behoeven dit
verzoek maar vergezeld te laten gaan van
een vraag om politieke en oeconomische
waarborgen welke de geldschieters gerech
tigd zijn te eischen.
of „Julius Ceasar" de voorwaarde
gesteld werd, dat het boek, waaruit
voorgedragen zou worden, eerst op
het bureau moest worden gebracht?
5. Indien de voorgaande vragen beves
tigend moeten worden beantwoord,
zijn de ministers dan niet van oor
deel dat van willekeurige bemoeilij
king en misbruik van maebtsbevoegd
heid in deze zaak gesproken moet
worden en zijn zij dan bereid te be
vorderen, dat hem, die voor dit op
treden verantwoordelijk is, daarop
wordt gewezen?
DOOR EEN STIER AANGEVALLEN
EN GEDOOD.
Varsseveld Gistermiddag om vier
uur kwam de landbouwer D. W. Vree
man te Heelweg bij Varsseveld bij het
uitleiden van een stier te struikelen.
Het dier schrok en viel den man aan.
Deze bekwam zoo ernstige inwendige
kneuzingen, dat bij eenige uren later
is bezweken.
Knoeierijen met steun voor
werkloozen.
Te Enschede is aangehouden de 39-
jarige H. -penningmeester van een vak
organisatie aldaar, die wordt verdacht
van fraude met steun uitkeeringen aan
werklooze leden. De man vervalschte
de lijsten van de leden, die reglemen
taire steunuitkeering ontvingen, door
er namen op te plaatsen, van personen
die in het geheel geen steun ontvingen
De gelden gebruikte bij ten eigen
bate. Gebleken is, dat deze verduiste
ringen reeds enkele jaren achtereen
zijn gepleegd.
Het bedrag kon nog niet worden
vastgesteld, doch het is vrij aanzien
lijk..
De kruideniers in de klem
IMPORTEURS EN FABRIKANTEN
VERHOOGDEN REEDS HUN PRIJ
ZEN.
De Nederlandsche Kruideniersbond, de
Federatieve Bond v. Winkeliersorganisaties
in het koloniale-warenvak „Febowiko" en de
R.K. Bond van Kruideniersvereenigingen,
vereenigd in het Comité van Samenwer
king, verzonden gistermorgen het volgende
adres aan het ministerie van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart:
Zooals Uwe Excellentie bekend zal zijn,
hebben de drie kruideniersbonden, ver
eenigd in het Comité van Samenwerking,
op 27 September j.1. hun volle medewerking
toegezegd om onnoodige prijs verhoogingen
te voorkomen.
Nu beginnen zich echter groote
moeilijkheden voor te doen, welke
oorzaak zijn, dat verschillende arti
kelen in prijs zullen moeten worden
verhoogd. Zoo hebben de importeurs
van zuidvruchten de prijzen met 20
percent verhoogd voor alle artikelen,
welke uit het buitenland worden ge-
importeerd en deze verhooging ook
toegepast op de loco-voorraden.
Vervolgens stijgen ook de prijzen voor
producten van eigen bodem. Voor peulvruch
ten liggen de prijzen, vergeleken bij die van
vóór 27 September j.1. reeds f2.per 100
ko. hooger.
Deze prijsstijgingen zijn oorzaak, dat de
detaillisten en de prijzen voor al deze arti
kelen zullen moeten verhoogen.
De kleinhandel, als laatste schakel, ver
keert echter niet in de gunstige positie van
den producent, om de prijsstijgingen op den
voet te kunnen volgen.
Het publiek beschouwt dergelijke prijs-
verhoogingen als prijsopdrijving, reden dat
de kleinhandel nog steeds een afwachtende
houding aanneemt en niet tot prijsverhoo
ging durft overgaan. Lang kan deze toestand
echter niet duren, aangezien de kleinhandel
niet voldoende weerstand bezit om zijne ar
tikelen zonder winst om te zetten.
Het is op deze gronden, dat wij uwe Excel
lentie verzoeken spoedig maatregelen te tref
fen om te komen tot een publieke voorlich
ting, welke den détaillist vrijwaart voor on
verdiende blaam van de zijde van den con
sument.
SPONTANE HULDIGING VAN HET DE
BOER VAN RIJK-ENSEMBLE.
Tijdens de opvoering van Heijermans, „Al
lerzielen" door het Esther de Boer-van Rijk
ensemble in het N.V. Huis te Utrecht, had
het gezelschap Maandagavond een hartelijke
huldiging in ontvangst te nemen, zulks naar
aanleiding van den goeden afloop van het
auto-ongeluk van Zondagavond jl.
Na afloop van het tweede bedrijf betrad het
lid der Eerste Kamer, de heer P. Moltma-
ker, het podium, om de gevoelens der
Utrechtschc vrienden van mevr. Esther de
Boer-van Rijk en de haren te vertolken.
Hij overhandigde de grijze actrice een
groote bloemenmand, waarop een luide ova
tie volgde.
FIETSRIJDER DOOR VRACHTAUTO OVER
REDEN EN GEDOOD.
Gisterochtend is de 53-jarige heer Z. de
Bruin, die voor landbouwdoeleinden per
fiets uit Geldermalsen naar het naburige
Tricht was gegaan ,bij het verlaten van
den hoofdweg om een zijweg in te slaan,
door een passeerende vrachtauto gegrepen.
De man die ernstige verwondingen bekwam
is ongeveer een kwartier na de aanrijding
overleden.
EEN HERSTEL TE WACHTEN.
Het is te begrijpen, dat onze gulden een
dergelijke buiteling maakte toen hij van
het goud werd losgemaakt.
De vraag is echter of deze val van ruim
22 niet te diep is geweest. Zooals wij reeds
eerder opmerkten, vallen alle factoren, welke
op de wisselkoersen inwerken, moeilijk te
overzien, maar vast staat dat bij het koers
verloop in dagen van ernstige monetaire sto
ringen, zooals wij in de afgeloopen week
beleefden, ook psychologische invloeden een
hartig woordje medespreken.
Eerst later, als de rust wat is weerge
keerd, doen cijfers en feiten hun invloed gel
den. Wij meenen dan ook te mogen voor
spellen dat de koers van den gulden nog wel
wat zal aantrekken en het laagste punt
reeds is overschreden.
Trouwens als de koers nog verder zou af
brokkelen, zal onze regeering zeker gedwon
gen worden tot ingrijpen. Een te sterke da
ling van den gulden zou de prijzen voor som
mige artikelen te sterk opdrijven, waardoor
de arbeidsvrede op bedenkelijke wijze zou
kunnen worden verstoord en de voordeelen
van de devaluatie geheel teniet zouden gaan.
Gisteren had onze valuta al heel wat meer
grond onder de voeten en werden pond en
dollar iets teruggedrukt.
Het depreciatie percentage bedraagt thans
ruim 22
Volgende keer een bekeuring.
De maximum-snelheid voor voertuigen
bedraagt in de hoofdstad 40 K.M. Het komt
nogal eens voor, dat haastige automobilis
ten te hard rijden en de verkeerspolitie
stelt nu en dan „vallen" op. Gisterochtend
waren het de forensen uit het Gooi, die bij
het binnenrijden der stad op den Amsteldijk
gecontroleerd werden.
Een der automobilisten, die zich
met zeer grooten spoed naar zijn
werk begaf, was Z. H. Prins Bern
hard.
„Uwe Hoogheid rijdt met te groote
snelheid", zeide de agent, die de auto
aanhield.
„Dat is jammer," antwoordde de
Prins.
„Ja, U rijdt 80 K.M. per uur".
„Hoeveel boete moet ik daarvoor
betalen?" vroeg Prins Bernhard.
In Duitschland worden verkeers-
overtreders ter plaatse beboet, hier
volgt voorloopig slechts een bekeu
ring.
De agent heeft het dezen keer echter bij
een waarschuwing gelaten. „Als Uwe Hoog
heid morgen weer te snel rijdt, moet ik U
bekeuren".
Waarop de prins zijn onderbroken tocht
kon voortzetten.
OOK DE „IJSVOGEL" VERKOCHT.
De „Ijsvogel" van de K.L.M., de PH
AIJ, een fokker F 12 welke in 1933 in
dienst werd genomen, is verkocht naar
Frankrijk. De kooper van de drie Fok
kertoestellen, waaronder de Pelikaan
en de Zilvermeeuw, welke bestemd zijn
voor de Fransche maatschappij Air
Tropique voor den dienst Dakar-Goa,
heeft ook de Ijsvogel overgenomen.
Dit toestel deed, zooals men weet.
geruimen tijd dienst op de Indiëliin
der K.L.M. en in den afgeloopen maan
den streek het geregeld neer op het
vliegveld Eelde in Groningen.
De „Ijsvogel" zal medio, October van
Schiphol naar Parijs vertrekken.