Bjorkvall op Schiphol
KIJKEN is KOOPEN bij CHECK
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Engeland wapent zich
Geen onderhandelingen
met Madrid
Buifenlandsch
Vreedzame verovering
van Noord-China
Overzicht
Zal het Fransche kabinet ten
val worden gebracht?
Groote petroleum-
België los van
Frankrijk
WOENSDAG U OCTOBER 1936. 80e Jaargang. No. 19086.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schogen.
ivl'oiirtint
Zweedsch vlieger
vertelt van zijn
Qceaanvlucht
noodlanding veroorzaakt
door mankement aan de
schroef. - oceaanvluchten
kunnen „volmaakt veilig"
ZIJN.
Amsterdam, 13 October. Gistermiddag
jte ongeveer half vijf landde op Schiphol het
;uit Londen komende Zweedsche Viking-
Cvliegtuig S.-F.Y.R., eigendom van het Stock-
Lolmsche dagblad „Stockholm Tidningen",
en plaats biedend aan drie personen, aan
Jjoord waarvan zich de Zweedsche oceaan-
vlieger Kurt Bjorkvall bevond. Zooals men
Uveet vertrok Bjorkvall verleden week met
pen vliegtuig uit New York met de bedoe-
üing een non-stopvlucht naar Stockholm te
jnaken. Op korten afstand van de Iersche
Jiust zag hij zich echter gedwongen, boven
Zee te dalen en hij dankt zijn leven slechts
aan een Fransche trawler, die zich in de
buurt bevond en die den -vlieger kon oppik
ken, waarbij het toestel echter verloren ging.
In het restaurant van Schiphol zit Bjork
vall tegenover ons, een forsche jonge kerel,
blond en met een prettig open gezicht, ge
kleed in een sportief grijs colbertcostuum,
dat hij blijkbaar in Londen heeft aange
schaft. Aanvankelijk zou hij reeds gister
morgen per Iv.L.M. uit Londen zijn gekomen
jom dan met de lijn-machine verder te vlie
gen naar Stockholm, doch hij heëft er den
voorkeur aan gegeven, mee te reizen met
het sportvliegtuig, waarmede zijn vrienden
hem naar Engeland tegemoet waren gereisd
en dat hem heden naar het Stockholmsche
Vliegveld Bromma zal brengen.
„Ja, het is jammer, dat ik zoo dichtbij het
doel de reis moest opgeven, met nog voldoen
de benzine aan boord voor acht vliegux-en,
waarmee ik gemakkelijk Stockholm had
kunnen halen
En Bjorkvall legt ons uit, hoe prachtig
machine, motor en instrumenten zich gehou
den hebben.
Hij is vol lof over de Bellanca Pacemaker,
die helaas verloren is gegaan. Aanvankelijk
plaats biedend aan zeven personen, was zij
voor dit doel zoodanig met benzinetanks
volgebouwd, dat er twee zitplaatsen in over
waren gebleven.
Uitmuntend voldaan had ook de 420 p.k.
Wasp junior-motor, die het vliegtuig een
snelheid van 140 a 145 mijl per uur kon
geven. En toen des nachts, op ongeveer 80
mijl afstands van de Iersche kust de motor
raar ging doen, dikke rookwolken en vlam
men eruit kwamen, had Bjorkvall dan ook
niet dadelijk kunnen zien, wat er aan man
keerde, maar in ieder geval bleek het hem
raadzaam, te landen. Achteraf is het hem
gebleken, dat de motor vermoedelijk heet is
geloopen tengevolge van een mankement
aan de schroef, die, zooals dat bij moderne
vliegtuigen gebruikelijk is, een verstelbare
spoed had.
Tijdens de vlucht, toen Bjorkvall gerui-
men tijd met kleine spoed had gevlogen,
en hij weer op grooten spoed wilde overgaan,
bleek hem, dat de stuurinrichting, waarmede
de onderlinge hoek tusschen de schroefbla
den versteld wordt, niet functionneerde,
zoodat hij gedurende de geheele verdere
vlucht op ltleine spoed moest blijven vlie
gen, waardoor de motor een te hoog toeren
tal ging maken en zijn snelheid bovendien
terugliep tot circa 110 mijl per uur. Geduren
de den tocht had Bjorkvall reeds eerder te
kampen gehad met sneewstormen en ijsaf-
zeting, en een zeer groot gedeelte had hij
moeten blindvliegen.
Boven volle zee gedaald.
Toen hij zich tenslotte boven volle zee
tot dalen gedwongen zag, bespeurde hij de
lichten van een schip, in welks nabijheid hij
met zijn machine op het water neerkwam.
Het was een ruwe zee, en de neus van het
toestel met den zwaren motor erin, dook
onmiddellijk onder water.
Gelukkig bleef de machine op haar vleu
gels drijven en zag de Zweed kans, met een
reddingsvest aan door het raampje van de
cockpit op- den vleugel te klimmen, juist
voordat de cockpit onder water dook.
Op de woelige zee maakte Bjorkvall een
spannend half uurtje door, alvorens de Fran
sche visschers hem kwamen redden en aan
boord brachten van hun trawler, waar hij
met de grootste gastvrijheid ontvangen
werd.
De visschers probeerden nog het vliegtuig
bp sleeptouw te nemen, maar de hooge gol
ven beukten het wrak der machine, waar
steeds grootere stukken van afvlogen, zoodat
men de Bellanca tenslotte maar prijs gaf.
Wij vroegen Bjorkvall wat er van waai
"was, dat hij in New York een dame zou heb
ben achtergelaten, die hij beloofd had, te
zullen meenemen.
Zijn oogen beginnen even ondeugend te
schitteren.
„Inderdaad", bevestigt hij, „baronnes von
Blixen Finnicker is de echtgenoote van een
goede kennis van mij uit West-Afrika, en 't
was haar beloofd, dat zij de vlucht met mij
zou mogen meemaken mits ik den tocht,
wat aanvankelijk de bedoeling was, in Au
gustus had gemaakt. Bij de weersgesteldheid,
die ik nu kon verwachten, achtte ik het niet
verantwoord, een passagier mee te nemen,
en aangezien ik wist, dat zij in elk geval
meewilde, startte ik, voordat zij er op ver
dacht was."
Bjorkvall had zoowel een radio-compas als
"een kortegolf-ontvanger aan boord. Met geen
^an beide instrumenten was hij echter ver-
„ALLEEN ALS WIJ STERK ZIJN
KUNNEN WIJ ANDEREN BE
SCHERMEN."
De eerste lord der admiraliteit, Sir
Samuel Hoare, heeft gisteren in een
te Edinburgh gehouden redevoering
de defensie van het Brilsche Imperi
um besproken, bezien uit het oogpunt
van samenwerking tusschen de ver
schillende defensiediensten.
Sir Samuel begon met een opsomming
van de voornaamste eischen van het defen
sie-programma, welke zijn; veiligheid van
de verbindingswegen over zee, bescherming
van de Engelsche kust tegen iederen aan
val en verdediging van de basis en gebie
den van het Imperium.
Hierboven Bjorkvall met barones von
Blixin Finicker die aanvankelijk de vlucht
mee zou maken, doch door de slechte
weersgesteldheid startte de Zweedsche vlie
ger voordat zij er op verdacht was.
trouwd en naar zijn zeggen, hadden zij zeer
slecht voldaan, had hij er althans weinig aan
gehad.
De geheele onderneming schijnt door het
reeds genoemde dagblad „Stockholms Tid
ningen" te zijn gefinancierd, welk blad recht
had op de artikelen, die Bjorkvall over zijn
vlucht zou schrijven.
De vlieger heeft reeds vaker lange af-
standsvluchten gemaakt, o.a. naar West- en
Zuid-Afrika.
In Zweden bezatjiij een aantal verkeers
vliegtuigen, waarmede hij particuliere dien
sten onderhield en een soort lucht-taxi-on-
derneming exploiteerde.
Indien men hem hiertoe in de gelegenheid
stelt, wil hij, naar hij ons verzekerde, nog
maals een poging wagen om den Oceaan
over te steken.
Naar aanléiding van deze opmerking vroe
gen wij hem, of hij na de opgedane erva
ring van meening was, dat een Oceaan vlucht
heden ten dage nog moet worden beschouwd
als een riskant avontuur of als een onder
neming, die tot de normale mogelijkheden
van de moderne luchtvaart behoort.
„Kijk eens", was zijn antwoord, „pech kan
men natuurlijk altijd en overal krijgen, maar
wanneer men als bekwaam vlieger de be
schikking heeft over een goed toestel met be
trouwbaren motor en goede instrumenten,
dan is, mits men een periode uitkiest waarin
de weersomstandigheden gunstig zijn, bij
den huidigen stand der luchtvaart een vlucht
over den Atlantischen Oceaan volmaakt vei
lig."
de defensie diensten, hetwelk gebleken is
bij verschillende gelegenheden in de
Britsche historie, betoogde Sir Samuel, dat
de organisatie van een dergelijke samen
werking momenteel van het grootste ge
wicht is.
Door de moderne uitvindingen en
ontdekkingen en door de ontwikkeling
van een derde wapen van ongekende
snelheid, is het defensie-probleem de
laatste twintig jaar oneindig veel ge
compliceerder geworden.
De stichting van nieuwe organen ten
behoeve van de nieuwe en gecompliceerde
defensiemiddelen is absoluut noodzakelijk,
doch spreker vroeg zich af, hoe deze orga
nen dienen te worden ingericht. In het
verleden werd de wijze van samenwerking
tusschen de verschillende diensten hoofd
zakelijk bepaald door de ondervinding en
zooveel mogelijk dient dezelfde politiek
volgens Hoare ook in de toekomst te wor
den gevolgd.
De voorstellen tot oprichting van een
ministerie van defensie besprekend, gaf
Hoare als zijn persoonlijke meening te
kennen, dat indien een dergelijk ministe
rie zou ontstaan, dit niet zou gebeuren
tengevolge van een actie van buiten, doch
wellicht uit practische noodzaak.
MINISTER HOARE.
„Onze verdere verplichtingen", aldus
Hoare, „ten aanzien van de collectieve vei
ligheid, breng ik niet ter sprake, niet om
dat ik het ideaal der collectieve veiligheid
heb laten varen is veronderstel, dat ik
in de moeilijke maanden van verleden jaar
herfst even hard gewerkt heb voor de col
lectieve veiligheid als ieder ander in Euro
pa, maar omdat ik ervan overtuigd ben,
dat het een eerste plicht is zoowel voor ons
als voor anderen, onze eigen positie veilig
te stellen.
Men kan anderen niet beschermen,
voordat men zichzelf beschermen kan.
En evenmin, dit tusschen haakjes, kan
collectieve veiligheid bestaan, zonder
collectieve samenwerking.
Verleden jaar in den herfst beteekende
collectieve veiligheid practisch de Britsche
vloot. Indien collectieve veiligheid de vol
gende maal wordt toegepast, moet dat heel
wat meer beteekenen dan de kracht van
vloot, leger en luchtmacht van een enkel
land".
Vervolgens wijzend op het belang van
een samenwerking tusschen de verschillen-
SPANJE
DE STAD MOET ZICH ONVOOR
WAARDELIJK OVERGEVEN.
Oviedo ontzet?
De leiding der opstandelingen spreekt met
nadruk alle geruchten tegen aangaande on
derhandelingen met de regeering te Madrid
over de overgave der hoofdstad. De positie
van het nationalistische leger is van dien
aard, dat het nutteloos is over overgave te
praten. Trouwens, de nationale regeering zou
van geen enkele voorwaarde willen weten,
daar de overgave volkomen moet zijn.
Er zijn nogmaals proclamaties boven Ma
drid neergeworpen, waarin autoriteiten en
bevolking worden aangespoord zich over te
geven, om bloedvergieten te vermijden.
De voorhoede der opstandelingen is langs
den weg Talavera—Madrid tot 50 km. van
de hoofdstad genaderd. Een andere afdeeling
is langs een parallel loopenden weg tot on
geveer even ver opgerukt.
Bombardement van de hoofdstad.
Het radiostation van Burgos deelde giste
renavond mede, dat het jongste bombarde
ment van Madrid door 3 eskaders bommen
werpers en 2 escadrilles jachtvliegtuigen van
een ongewone heftigheid is geweest. De aan
vallers bestookten in het bijzonder de kazer
nes en munitiefabrieken en verschillende
concentraties militietroepen met talrijke
bommen. Men kon, zoo wordt medegedeeld,
duidelijk waarnemen, dat het bombardement
een groote paniek heeft veroorzaakt. Vluch
telingen uit Madrid deelen mede, dat de na
dering der rechtsche troepen tot een duide
lijk merkbare verandering in de stemming
heeft geleid. Men ziet den laatsten tijd veel
minder roode insignes en vlaggen. Talrijke
leden van de militie hebben zich schuil ge
houden en geweigerd naar het front te gaan,
omdat dit toch geen doel zou hebben.
Bij alle bouwwerken is het materiaal in
beklap" frennmm voor. de werken tot verdedi
ging der hoofdstad. Bovendien zijn voor deze
werkzaamheden speciale troepen gevormd.
Oviedo ontzet?
De berichten omtrent den strijd in en om
de stad Oviedo spreken elkaar tegen. Het ra
diostation van den Iberischen anarchisten
bond te Felguera heeft om half tien gister
avond medegedeeld, dat de regeeringstroepen
gisteren in den sector-Oviedo verder zijn op
gerukt. Zij zouden zich hebben meester ge
maakt van een der buitenwijken der stad,
waar zich het tehuis voor vreemdelingen be
vindt, dat tot dusver absoluut oninneembaar
werd geacht. Alle buitenwijken der stad, al
dus voegt het radiostation hier aan toe, zijn
thans in onze macht, en op het oogenblik
wordt in de hoofdstraten gestreden. Wij be-
heerschen thans de kazernes.
Daarentegen kwam vannacht een bericht
uit het hoofdkwartier der opstandelingen,
meldende dat de uit Galicia komende recht
sche troepen Oviedo hebben ontzet, en de ver
binding met de troepen van generaal Aranda
tot stand zouden hebben gebracht.
Nog iets over de hel van het Al-
cazar.
Generaal José Maria Moscardo, de verde
diger van het Alcazar, heeft aan een corres
pondent van het D. N. B. nog iets verteld
over zijn ervaringen tijdens het beleg.
Toend e opstand uitbrak telefoneerde Ma
drid hem dat hij onmiddellijk verscheidene
vrachtauto's met munitie uit het arsenaal
van Toledo naar Madrid moest doen bren
gen. Schijnbaar gaf hij aan dit bevel ge
volg, maar toen de auto's de stadspoorten
uit waren, liet hij ze door gewapende cadet
ten aanhouden en naar het Alcazar bren
gen. Op deze wijze had hij gedurende de ge
heele belegering voldoende geweren en mu
nitie. Helaas ontbraken kanonnen.
De eerste vier weken aldus de generaal
stelden onze zenuwen het sterkst op de
proef, daar wij volkomen van de buitenwe
reld waren afgesneden en ook geen radio
bezaten. Een uitval der bezetting stelde ons
in het bezit van verscheidene electrische bat
terijen met welker hulp een ontvangtoestel
in elkaar kon worden gezet. Wij hoorden
den zender van Burgos en 's nachts de
Spaansche korte golf-uitzending uit Berlijn,
die ons over den waren toestand inlichtten.
Generaal Moscardo toonde den bezoeker
o.a. het voormalige zwembassin. Daar het
begraven der gesneuvelden onmogelijk was,
werden hun lijken daar met kalle en cement
ingemetseld.
REVOLUTIONAIR
FRANKRIJK.
GEVAAR IN
JAPAN GAAT HET LAND
OPENLEGGEN. BOUW VAN
STRATEGISCHE SPOORLIJ
NEN.
United Press meldt uit Shanghai, dat de
Japanners binnenkort beginnen met den
aanleg van strategische spoorlijnen
Noord-China, precies zooals zij het eenige
jaren geleden in Mandsjoerije hebben ge
daan.
Naar van Chineesche zijde verklaard
wordt, zullen de werkzaamheden weliswaar
door Chineesche arbeiders worden verricht,
doch dezen zullen staan onder leiding van
Japansche ingenieurs, terwijl het werk met
behulp van Japansch kapitaal zal worden
uitgevoerd. Ook zal Japansch materiaal bij
den aanleg worden gebruikt.
Hier wordt verzekerd, dat men reeds met
de meetingen voor het eerste ontworpen
baanvak is begonnen. De nieuwe lijn zal
door Hopei van Tsjangtsjau naar Tsjitsja-
wang loopen en de kust met de reeds be
staande lijn naar Peiping en Hankau ver
binden.
Naar aanleiding hiervan wordt hier ver
zekerd, dat deze spoorlijn, evenals de an
dere ontworpen lijnen, „van het grootste
strategische belang" is.
Het thans ontworpen spoorwegnet is bo
vendien slechts een deel van het groote net,
dat Japan in Noord-China en Mandsjoerije
in geval van een Japansch-Russischen oor
log wil aanleggen.
Japan verzet zich tegen Brit
sche leeningen aan China.
Volgens de „Daily Herald" zouden onder
handelingen over een door Engeland aan
China te verstrekken crediet van verschei
dene millioenen ponden met succes be
kroond zijn. Binnen enkele dagen zou van
deze overeenkomst officieel kennis worden
gegeven. Sir Frederick Leith Ross zou aan
de voorbereiding van dit accoord gewerkt
hebben. Het blad vermoedt, dat de over
eenkomst wellicht belangrijke internationa
le gevolgen zal' hebben.
De berichten over een Britsche leening
aan China tot financiering van aankoopen
in Engeland hebben in Japan een felle cri-
tiek gewekt.
Gaimoesjo, de woordvoerder der regeerings-
verklaarde. dat, Japan zich tegen een der
gelijke leening zou verzetten. Men herin
nert aan de jongste zeer belangrijke wapen-
aankoopen door China, welke de Japansche
regeering ernstig verontrustten en men
vreest nu, dat de leening tot een nieuwe
versterking der Chineesche bewapening zal
leiden.
In officieele kringen te Londen wordt ont
kend, dat een leening van 10 millioen pond
sterling zou zijn verstrekt aan China, ten
einde dit land in staat te stellen op de
Britsche markt te koopen.
Wel worden op het oogenblik onderhan
delingen gevoerd, waaraan vertegenwoordi
gers van internationale belangen, o.a. En-
gelschen en Chineezen, deelnemen tot het
verstrekken van een leening aan China.
Onderhandelingen tusschen Chi
na en Japan vlotten niet.
Volgens het agentschap Domei zouden
Soema, de consul-generaal van Japan en
Kao Tsjoeng-woe, de directeur van de af
deeling Aziatische aangelegenheden van 't
Chineesche ministerie van buitenlandsche
zaken, gistermiddag een voorbereidende
bespreking hebben gehad met het oog op de
hervatting der formeele bespreking tus
schen den Japanschen ambassadeur Kawa-
goe en Tsjang Tsjoen, den Chineeschen mi
nister van buitenlandsche zaken.
Volgens het agentschap Domei hebben zij
bij hun bespreking geen basis van overeen
stemming gevonden, welke een hervatting
der onderhandelingen tot regeling der
Chineesch-Japansche betrekkingen mogelijk
zou maken.
Stefani verneemt uit Peiping, dat 23 Chi
neesche divisies langs den spoorweg Han
kauPeiping van Hoenan naar Sjansi zijn
getrokken. De opperbevelhebber schijnt voor
nemens 30 divisies naar Noord-China te
zenden. In Japansche kringen vermoedt
men, dat China zijn invloed in het Noorden
wil vergrooten, hetgeen nieuwe complica
ties tengevolge zou kunnen hebben.
Het heeft het laatste jaar in Frankrijk
gegist. Tal van revolutionaire daden zijn
bedreven en we hebben maar te herinne
ren aan de bezetting van verschilende fa
brieken, om een van de uitingen van den
revolutie-geest aan te duiden. De huidige
regeering heeft betrekkelijk lijdelijk toe
gezien bij revolutie-daden en de arbeiders
hebben zih sterk gevoeld in hun positie.
Het voorbeeld van de F-ranschen heeft zelfs
navolging gevonden in andere landen.
De vraag die de laatste dagen aan de
orde gesteld wordt is hoe lang zal het ka
binet Blum, onder welk kabinet al deze
wandaden konden gebeuren, het nog uit
houden? En de vraag, die daaraan direct
vast zit is, hoe zal de aanhang van Blum
op een eventueel aftreden reageeren?
Het kabinet Blum heeft in de revolutio
naire, of semi-revolutionaire wereld groote
verwachtingen verwekt, schrijft de N. R.
Crt. in een hoofdartikel in haar nummer
van gisterenavond. Zijn optreden was in
veler oogen reeds revolutie, waarop zij op
revolutionaire wijze hebben gereageerd.
Het is al met de overwinning in den ver
kiezingsstrijd van het volksfront begonnen.
Het blad wijst dan op de bezettingen van
de fabrieken en ziet dit verschijnsel daar
om als zoo ernstig, omdat het plaats had
onder een regeering waarvan de arbeiders
mochten verwachten dat de zaken nu in
vertrouwde handen waren.
Als de regeering van het volksfront nu
onhoudbaar blijkt, en nieuwe, burgerlijke
regeeringen in het zicht komen, zullen dan
het ongeduld en de neiging de zaken met
geweld te dwingen, niet opnieuw uitbar
sten? Blum zelf heeft zich wel eens gevaar
lijk geuit, voor het geval dat hij in zijn
werk zou worden gedwarsboomd. Zijn taal
is veel rustiger en berustender geworden.
Reeds denkt hij aan de mogelijkheid van
een normaal aftreden, als de steun, waar
over hij nu beschikt, hem zou ontvallen.
Zal als Blum moet aftreden, en niet door
een socialistisch premier wordt vervangen,
de teleurstelling zich niet overdadig uiten,
ja, dreigt er geen gevaar, dat men trachten
zal, met stakingen, bezetting van onderne
mingen en misschien zelfs van openbare
werken, te verdedigen wat men reeds
meende veroverd te hebben.
Dat is degroote vraag, die waarschijnlijk
spoedig een antwoord zal krijgen, omdat de
voorteekenen voor een aftreden van Blum
er reeds zijn.
brand bij Antwerpen
Gisteravond kwart over acht is
brand uitgebroken te Hemixen op de
terreinen van de Antwerp Oil Whar-
ves Limited tijdens 't lossen van het
Duitsche petroleum-tankschip „Lise-
lote Essberger".
Door onbekende oorzaak ontstond
plotseling een ontploffing, welke
werd gevolgd door een enorme
brand in een benzinetank. Onmid
dellijk stegen huizenhooge vlammen
en rookwolken de lucht in. Hoewel
spoedig het vuur werd aangegrepen
met chemische schuimbluschmidde-
lon vatten toch nog twee tanks met
600 ton benzine vlam.
De brandweer van Hemixen en
Antwerpen zijn met groot materiaal
ter plaatse. Te elf uur in den
avond woedde de brand nog hevig
voort. Op het terrein staan 74 tanks,
zoodat gevaar voor verdere uitbrei
ding zeer groot is, hoewel de inrich
ting van het terrein als een der
meest moderne van Europa kan
worden beschouwd.
Een militaire benoeming, die te
denken zou geven.
De Brusselsche bladen maken melding van
de aanstaande benoeming van generaal De
Neve de Rode tct chef van den gencralen
staf.
Als dit gerucht juist is, kan het betceke-
nen de inluiding van een nieuwe oriëntee
ring bij de Belgische defensie.
Het is nl. bekend dat Generaal de Neve
een vurig voorstander is van een onafhan
kelijke militaire politiek van België en ge
kant is tegen de zeer nauwe Fransch-Bel-
gische militaire samenwerking, zooals ze op
dit oogenblik bestaat.
De benoeming van dezen generaal op dit
oogenblik zou dan ook een overwinning be
teekenen van de Vlaamsche invloed en niet
nalaten groote beroering te wekken in en
buoten de kringen der militairen.