Bedreiging van Madrid wordt sterker Vandaag de BERTELS verkiezing in Amerika DAGBLAD VOOR HOLLAHDS NOORDERKWARTIER De stad radeloos Middellandsche zee is niet Italiaansch Een dictator moet brutaal spreken De crisisheffing op koffie vervallen Mussolini en de kleine Entente Builenlandsch Overzicht S<*Imh DINSDAG 3 NOVEMBER 1936. 80e Jaargang. No. 10103. Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen. SPANJE Aanvallers maken gestadig vor deringen. Hoofdstad opnieuw gebombardeerd. Volgens een bericht van United Press uit Madi'id, maakten de her nieuwde aanvallen van de nationa listische troepen op verschillende fronten terugtrekkende bewegingen van de Volksfronters noodzakelijk, terwijl andere door het ontruimen van verschillende plaatsen worden voorbereid. Dit is o.a. het geval in het ongeveer elf kilometer ten Noor den van Naval Carnero gelegen dorp Brunete, dat gister den geheelen dag door de vliegtuigen en artillerie van de nationalisten werd gebombar deerd, en in de dorpen Mostolo en Alcorcon. Het slechts twintig kilometer van Madrid bij Getafe gelegen dorp Pinto is door Ma- rokkaansche troepen ingenomen, nadat de volksfrontstellingen aldaar tevoren gebom bardeerd waren door drie nationalistische vliegtuigen, welke van drie jachtvliegtuigen [vergezeld waren. Twee andere vliegtuigen verkenden de omgeving van het vliegveld Getafe, om na tte gaan, of daar soms ook geschut in stel ling was gebracht. Verder bombardeerden de nationalisten tal van dorpen nabij den spoorweg Madrid- Valencia en het Madrileensche vliegveld Barajas., waar de neergeworpen brandbom men evenwel weinig schade aanrichtten. Ook de hoofdstad zelf werd gister andermaal gebombardeerd. Tot drie maal toe werden bommen geworpen op de voorstad Puenta Vallescas. De eerste maal viel een bom in de straat Jaime Vera, vlak bij een groep vrou wen, die queue maakten voor een levensmiddelenwinkel. Drie kinde ren werden gedood. Een tweede bom ontplofte in de straat Sol Ortega. Hier werden zeven personen ge wond. Bijzonderheden omtrent de uitwer king van het tweede en het derde bombar dement zijn nog niet bekend. Radio-Sevilla bevestigde hedenmiddag nog eens uitdrukkelijk de vanmorgen uitgezon den mededeelingen omtrent de nederlaag van de volksfronttroepen ten zuiden van Madrid. De correspondent van de Times te Madrid meldt eveneens het voortdurend naderbij- komen van den vijand en geeft dezelfde namen van stadjes, die de witten bezet hebben. Blijkbaar worden deze veroverin gen te Madrid niet verzwegen. In de vijf dagen sinds het militaire opper bevel te Madrid last heeft gegeven tot een algemeen tegenoffensief zoo gaat de cor respondent verder hebben de regeerings- troepen meer terrein verloren dan gewon nen. Of schoon alles gedaan is om de mili tie beter uit te rusten en het moreel te ver sterken en ofschoon de terreinomstandighe den zoo zijn, dat de kansen voor de militie verbeterd zijn. zijn de resultaten waarop men had gehoopt, niet verkregen. De Madrileensche pers blijft de militie met vurige woorden opzweepen, maar tus- schen de regels door leest men bittere ge voelens. Zoo schrijft de Politico, dat het blijkbaar voor sommige miliciens gemak kelijker is in de café's van Madrid jacht te maken op de vijfde colonne van generaal Franco, dan buiten op het slagveld de andere vier colonnes aan te vallen. De ontruiming van Pinto. Naar Reuter uit. Madrid meldt, is daar öfficieel meegedeeld, dat de miliciens Pinto ontruimd hebben. Het ministerie te Madrid wordt gereorganiseerd tot een „raad van verdediging der republiek", waarin vier militaire syndicalis ten worden opgenomen. Inmiddels wordt uit Barcelona vernomen,- dat het Madrilleensche kabinet zla worden gereorganiseerd. De nieuwe regeering zou, evenals de Catalaansche.d en naam „raad van verdediging" aannemen. Ook vier vertegenwoordigers van de syn dicalisten zullen erin worden opgenomen, namelijk Tuan Garcia Oliver voor justitie, Juan Peiro voor handel en industrie, mevr. Montsenv voor gezondheid en Juan Lopez voor verkeerswezen. Largo Caballero zou minister-president blijven en ook de porteeuille van oorlog behouden. Juan Garcia Oliver is secretaris-generaal van het comité van defensie van het de partement van oorlog der Katalaansche ge neraliteit. Mevr. Montseny, die de F.A.I. (Federation Anarchista Iberica) vertegen woordigt, is bekend als schrijfster en pro pagandiste. Zij is de dochter van den anar chist Federico Urales, Juan Peiro verte genwoordigt de C.N.T. en is van gematigde richting. Juan Lopez zou de streek Valen- cia vertegenwoordigen. Nieuwe bomaanvallen op Madrid. Radio la Corogna heeft vannacht mede gedeeld, dat vliegtuigen der opstandelingen op openbare gebouwen en kazernes van Madrid bommen van geringe kracht heb ben geworpen. Tevens werden in de stra ten van de hoofdstad 'n groot aantal pro clamaties uitgeworpen, waarin de bevolking wordt uitgenoodigd zich over te geven. Een escadrille vliegtuigen der opstandelingen heeft naar hetzelfde station verder heeft medegedeeld, Alcala en Henaras aangeval len, waarbij aanzienlijke schade werd aan gericht, Hetzelfde station weet nog te mel den, dat de Madrileensche communistische partij den minister van financiën een bedrag van 6.800.000 pesetas heeft overhandigd, in effecten, die onverhandelbaar zijn en af komstig van plunderingen. Het communi qué wijst er tevens op dat geen enkele gift in bankbiljetten of geld werd overhandigd. DE HUIDIGE,TOESTAND MOET BEWAARD BLIJVEN. De Britsche regeering heeft door middel van het persbureau Reuter een niet- officieele beschouwing gegeven over de re de van Mussolini. Zij zegt daarin dat, voor zoover de rede van Mussolini uitgelegd kan worden als een verklaring, dat de Britsche en Italiaansche belangen in de Middellandsche Zee geen te genstelling vormen, zijn rede natuurlijk in Britsche kringen goed is ontvangen. Aan den anderen kant wordt de bewering als zou er gevaar voor bestaan, dat Groot-Brittannië het leven van het Italiaansche volk in de Mid dellandsche Zee zou verstikken, uitdrukke lijk van de hand gewezen. Het eenige belang van Engeland in de Middellandsche Zee, zoo zegt men, is het handhaven van den sta tus quo. Dit houdt geenerlei bedrei ging in voor Italië, tenzij Italië den status quo zou willen wijzigen, waar voor geen enkele aanwijzing bestaat. Om deze reden is er een duidelijke nei ging merkbaar in Britsche kringen de Italiaansche belangen te erkennen, voor zoo ver die wederkeerig zijn, maar men gelooft niet, dat een bilateraal of zelfs multilateraal Middellandsche Zeeverdrag het bereiken van dit doel zou begunstigen. Men doet beter de dingen te laten, zooals zij zijn, schijnt de these te zijn van Whitehall. Men heeft den indruk, dat onderhandelin gen over nieuwe Middellandsche Zeeverdra gen zooveel oud zeer zonden kunnen opwek ken, dat zij tenslotte den vrede niet zouden dienen. Engeland heeft de verovering van Abessinië de facto reeds erkend. Ten aanzien van de erkenning van de verovering van Abessinië verklaart men met De regeeringspersdienst meldt: 's-Gravenhage 2 November. De crisisheffing op koffie, welke op 6 October j.l. reeds was teruggebracht tot 6 ct. per kg. zijnde de helft der oorspronkelijke heffing, is met in gang van Dinsdag 3 November ge heel vervallen. Tengevolge van de zen maatregel zal een prijsverhoo- ging van het artikel, welke anders wellicht noodzakelijk zou zijn, voorshands achterwege kunnen blijven. kracht, dat zulks op het oogenblik geen voorstel van practisch belang is, doch er bestaat geenerlei bijzonder verlangen zich wat dit betreft achter den Volkenbond te verschuilen. Men wijst er op, dat er reeds een soort erkenning de faco door Enge land van de taliaansche verovering geschied is, want het Britsche ge zantschap te Addis Abeba heeft be trekkingen onderhouden met Gra- ziani en de Engelsch-Italiaansche betrekkingen te Addis Abeba zijn onderhouden op een zuiver practi- schen grondslag. Hetzelfde verlangen tot het volgen van een practische gedragslijn heeft geleid tot het terugtrekken van den Engelschen con sul uit Gore. De brutale Mussolini Geen ver betering van de verhouding tot Joe- go-Slavië verwacht. De nadrukkelijke verwerping door Mus solini van de idealen van ontwapening en Volkenbond betreurt men, al geeft men openhartig toe, dat deze idealen op het oogenblik niet op zeer feitelijke wijze geuit kunnen worden. Men gelooft niet, dat Mussolini's zinspeling op de Hongaarsche on tevredenheid ten aanzien van de vredesverdragen de verbetering van de betrekkingen met Belgrado voor Rome gemakkelijker zal maken, hoe wel Mussolini op warmen toon over Zuid-Slavië gesproken heeft. Ten slotte is men algemeen van oordeel, dat de rede voor een deel bestemd was voor plaatselijk gebruik. Wat den toon van de rede betreft, merkt men op, dat dicta toren uiteraard brutaal moeten spreken zonder de fijnere nuances in het oog te houden. Men neemt dienaangaande alle toe gefelijkheid in acht, maar niettemin schijnt de rede er op te wijzen, dat Italië buiten gewoon gevoelig is nopens zijn positie in de Middellandsche Zee, wat echter niets nieuws is. Het lijkt weinig waarschijnlijk dat de rede aanleiding zal geven tot be langrijke diplomatieke gebeurtenissen, voor zoover Engeland aangaat, betreffende de Middellandsche Zee. VLIEGTUIG IN FRANKRIJK NEERGESTORT Een Fransch particulier vliegtuig, be stuurd door een Engelschman, en waarin voorts een Fransch passagier gezeten was, is bij de monding van den Var neerge stort. de beide inzittenden werden op slag gedood. OMVANGRIJKE VOORZORGSMAAT REGELEN GETROFFEN. VLIE GENDE CONTROLE" TEGEN BE DROG. Vandaag heeft de verkiezing om het presidentschap van de Vereenig- de Staten plaats. Enorme voorberei dingen voor deze verkiezing moesten worden getroffen, waaraan naar schatting niet minder dan 45 mil- lioen menschen zullen deelnemen. Teneinde den ongestoorden afloop der verkiezingen te verzekeren, hebben de au toriteiten alle beschikbare politiemannen ge mobiliseerd. In New York doen alle politie-ambtenaren van gisteravond 8 uur tot hedenavond 9 uur, als wanneer de stembussen gesloten wor den, dienst. Voor den dienst bij de verkiezingen zijn 8100 politie-agenten aangewezen; 7700 zijn belast met de handhaving der orde bij de stemlokalen. De overige worden gereed ge houden in alarm-afdeelingen, elk van 25 man. Ter voorkoming van ongeregeldheden, die eventueel door gewelddadige elementen zou den gepleegd worden, heeft het hoofd der politie, gelijk reeds gemeld, massa-arresta ties van misdadigers en landloopers laten verrichten, die tot na de verkiezingen in hechtenis gehouden worden. Daar de door de verkiezingscampagne reeds opgewonden geraakte stemming der bevolking door de havenarbeidersstaking nog verstevigd wordt, vreest men, dat ver storing van de openbare orde niet zal uit blijven. Ook de burgerij poogt door „controleurs" voor een eerlijke afwikkeling der verkie zingen te zorgen. Een „genootschap voor eerlijke stemming" zendt zijn leden naar de stemlokalen om „bedrog en intimidatie van kiezers" te voorkomen. Bovendien rijden er 130 auto's met „vlie gende controle-afdeelingen" met een van het kiesrecht op de hoogte zijnden jurist en een man met een filmcamara die ver grijpen tegen de kieswet fotografisch vast legt, door New York. De weddenschappen. In Wallstreet heeft men weddenschap pen gesloten tegen een quote van 7/2, dat Landon niet gekozen zal worden. Volgens de proefstemming van New York Herald Tribune zou Roosevelt zeker zijn van 315 van de 531 stemmen van het kies college, terwijl de New York Times zeker heid geeft van 236 stemmen en 170 stem men op Roosevelt daarenboven waarschijn lijk acht. Deze proefstemming van de bladen wer den evenwel gehouden voor Landon zijn campagne inzette ten gunste van de op heffing der belasting op de loonen en voor de zeeliedenstaking. De invloed daar van op den uitslag is niet te voorspellen. MET ZIJN REDE GOOIT DE DUCE DE KNUPPEL IN HET HOENDERHOK. SOFIA ZWIJGT. ONRUST IN PRAAG EN BOEKAREST. Gisteren konden wij aan de rede van Mus solini nog een korte beschouwing vastknoo- pen, waarbij wij wijzen op de groote be langrijkheid van des Duce's verklaring over de billijkheid der verlangens van Hongarije, ten aanzien van en herziening der bepalin gen en grenswijzigingen vastgelegd in het vredesverdrag van Trianon. Het is thans wel interessant eens na te gaan hoe de diverse landen reageeren op de rede van den Italiaanschen dictator. In Praag. Dat het „meest bedreigde land van Eu ropa", Tsjecho-Slowakije, zeer slecht te spreken zou zijn over den Italiaanschen steun aan zijn natuurlijken vijand, Honga rije, spreekt vanzelf. De Praagsche correspondent van de N.R. Crt. weet daarvan o.a. het volgende te ver stellen: De rede van Mussolini heeft hier een ver klaarbaar opzien gewekt. Men is echter niet van meening, dat zij, zelfs al is zij dan uit gesproken aan den vooravond van de con ferentie der staten van de protocollen van Rome, den politieken toestand in Midden- Europa een nieuw karakter geeft. In de eer ste plaats interesseert hier natuurlijk de wij ze, waarop Mussolini zich plotseling weder als kampioen van het Hongaarsche revisio nisme opwerpt. Men wijst er op, dat het niet de eerste maal is, dat de Duce inzake grenswijziging woorden ten beste heeft ge geven, waarop echter nooit daden gevolgd zijn of daden konden volgen. Wat het standpunt van Tsjechoslo- wakije en van de andere staten der Kleine Entente betreft, dit is be kend en het jongste exposé van Krof- ta heeft Mussolini ten aanzien hier van reeds bij voorbaat een voor den eersten ongewoon scherp antwoord gegeven, door te verklaren, dat het een aanmatiging van den Volken bond ware, wanneer deze zelfs maar de discussie over deze kwestie wil de openen. Dit zou stellig niet tot den vrede bijdra gen, maar integendeel een groot gevaar daarvoor opleveren. In dit verband schrijft de A. Z., de Maan dag-editie van het blad der Benesj-partij, tot nog toe het eenige, dat de rede van Mus solini commenteert, het volgende: Mussolini eischt gerechtigheid voor Hon garije. Tegen gerechtigheid kan niemand bezwaar maken. Alle successie-staten zijn bereid in duurzame vriendschap met Hon garije levend, dit door handels- en politieke verdragen recht te laten wedervaren. Mus solini verstaat onder gerechtigheid territo riaal revisionisme, doch wie daarvan spreekt, dient den vrede niet. Grenswijziging ten op zichte van Hongarije zou beteekenen an dere landen een onrecht aandoen. Honga rije eischt gebieden op, waarvan het mee- rendeel der bevolking niet Hongaarsch is. Verontwaardiging in Boekarest. A.N.P. seint uit Boekarest: De woorden, die door den Duce te Milaan zijn gesproken ten gunste van het Hon gaarsche revisionisme hebben in politieke en journalistieke kringen verontwaardiging gewekt. Hoewel men zich in regeerings- kringen zeer terughoudend toont, verheelt men daar niet, dat de rede van Mussolini volgende op de verzoenende verklaringen, die te Praag zijn afgelegd jegens de onder teekenaars van de protocollen van Rome, een pijnlijken indruk hebben gemaakt. De beroering is vooral groot in de recht- sche en uiterst-rechtsche kringen, die in het algemeen geneigd zijn, de fascistische politiek te steunen, en waar de woorden van Mussolini een ware consternatie hebben veroorzaakt. De officieuze Indépendance Roumaine schrijft: Vandaag zoo goed als gisteren, morgen zoo goed als vandaag zal de krach tige vastberadenheid van de volken die hun nationaal ideaal verwezenlijkt hebben, zich verzetten tegen elke poging om de onschend baarheid hunner grenzen. Sofia zwijgt. Opmerkelijk is dat de regeering van Joo- go-Slavie zwijgt in alle talen. Dit is te meer opvallend, omdat enkele jaren terug het Zuid-Slavische Rijk gold als de groote tegenstander van Italië. Men denke slechts aan de tegenstellingen om Triest. Het zwijgen van Sofia en de ver heerlijking door Mussolini van de vriend schap met Zuid-Slavië hebben blijkbaar ook in Tsjeco-Slowakije verwondering op gewekt, althans President Benesj, maakt zich op om een bezoek te gaan brengen aan Sofia. Wel voegt men aan dit bericht toe, dat hedenmorgen binnenkwam, dat deze reis in geen enkel verband staat tot de rede van Mussolini en daartoe reeds lang was besloten, maarwe zijn op dat punt een beetje ongeloovig geworden. Door de ervaring geleerd! Een verstandig boer voedert Bertels' Voer De van OUDS BEKENDE naam BERTELS waarborgt gehalte, kwa liteit en zuiverheid van Uw veekoek jes, varkens en pluimveevoeder. Let op ons ongeschonden loodje aan lederen zak Bestelt bij Uw plaatselijken voederhandelaai of coöperatie. Oliefabrieken N.V Amsterdam Mussolini dreigt DE VOLKENBOND KAN STERVEN. GEEN GELIJKE RECHTEN MEER VOOR GROOTE EN KLEINE MO GENDHEDEN. DE DUITSCH— ITALIAANSCHE EENHEID. We waren gisteren nog in de gelegenheid een beschouwing vast te knoopen aan de rede van Mussolini, die hij Zondag te Milaan gehouden heeft voor een schare van twee honderdvijftigduizend zwarthemden. We komen er hier nog wat uitvoeriger op terug; omdat het door Mussolini gesproken woord van voldoende belang is er nog een over zicht aan te wijden. De verschillende punten, die naar voren zijn gekomen, zijn een beschouwing meer dan waard. Daar is dan allereerst het vraag stuk betreffende den Volkenbond, waarover we gisteren schreven dat het standpunt van Italië geen ver bazing zal wekken, omdat immers dictators den Volkenbond een sta in den weg vinden, voor de uitvoering van hun plannen. Het is Duitsch- land geweest, dat den Volkenbond consequent den rug toekeerde, omdat het zich gedwarsboomd voelde en Mussolini heeft in de inconsequentie aangedurfd om de verdragen van den Volkenbond met voeten te treden doch toch lid te blijven. „De bond moet vernieuwd worden, of ster ven", zoo heeft de Duce nu gezegd en hij liet daarop meteen volgen: .Aangezien ver nieuwing uiterst moeilijk is, kan de Bond, wat ons betreft, sterven." Ziezoo, dat is radi caal, het teekenen van het doodvonnis van den Bond. We hebben er vroeger al op ge wezen, dat er waarlijk niet veel leven meer in het lichaam te Genève zat en uitingen als die van Mussolini, zijn inderdaad niet bemoe digend om den stervenden Bond weer op de been te helpen. De geschiedenis herhaalt zich. In 1913 werd het Vredespaleis geopend, in 1914 brak de wereldoorlog uit. In 1936 zag het nieuwe Vol kenbondspaleis, dat millioenen gekost heeft, het licht en nog in hetzelfde jaar werd het doodsvonnis over den Bond, die daarin zal zetelen, uitgesproken. Dnitschland en Italië gaan samen in hun opvatting ten opzichte van den Volkenbond en zijn instellingen en beiden zouden de za ken in Europa naar eigen inzicht willen regelen en dan kunnen de andere mogend heden zich bij hen aansluiten. „Mussolini wil „tabula rasa" maken, ten opzichte van alle nog bestaande .illusies en gemeenplaatsen", schreef het Hbl., in een hoofdartikel gisterenavond. Indien Mussolini en Hitier daarin zouden slagen, kan dat in de praktijk hierop neerkomen, dat de wereld weder werd uitgeleverd aan de geheime diplomatie en willekeur en machtswellust van de dictatoriale leiders van mogendheden, die hun kans meenen te moeten waarnemen. Het geval met Abessinië thans een fait ac compli, waaraan niet meer te veranderen valt, levert daarvan de levendige illustratie. Wijden we tenslotte nog enkele woorden aan de passage uit de rede van Hitier over de Middellandsche Zee, waarover de N. R. Crt. in een beschouwing schreef in haar avondblad van gisteren: De maritieme tegenstelling ItaliëEnge land, is op het oogenblik waarschijnlijk de gevaarlijkste in Europa. Haar tragisch ka rakter hoof* Mussolini n« „p. zet. Tragisch is zij ook economisch voor Italië dat met zijn uitgeputte geldmiddelen, zijn ge brek aan grondstoffen, en met de noodzake lijkheid van de ontginning van Abessinië ten zijnen laste, niet slechts tegen het rijke Engeland, maar stellig tegen het Britsche wereldrijk den wedstrijd in bewapening moet opnemen. Deze strijd snijdt het af van be langrijke bronnen van crediet. Mussolini kan niet wel te moede zijn bij dit inzicht. Wij voelen de menschelijke tragiek van de bovenmenscheliike taak, die de tegenstelling tusschen zijn willen en zijn kunnen hem op legt- Het besef daarvan sprak uit de bitter heid in zijn woorden. Tenslotte: de wereld heeft er opnieuw ken nis van kunnen nemen wat zij van dictatuur te verwachten heeft.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1936 | | pagina 1