1*41 lil ringen id door Het eenzijdig optreden van KIJKEN is KOOPEN u CLOECK DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Gevechten in het Verre Oosten ontbrand Berlijn en Tokio tegen Moskou Het vergaan van de Van der Wijck Kruitfabriek in de lucht gevlogen Kunstkorrel; BERTELS Buiienlandsch Overzicht 1 DINSDAG 17 NOVEMBER 1936. 80e Jaargang. No. 10115. Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen. SOEIJOEAN DOOR MONGOOL- SCHE TROEPEN BEDREIGD. Uit Chineesche bron wordt gemeld, dat in 'de omgeving van Taolin gevechten tusschen Chineezcn en Mongolen worden geleverd. De Mongoolsche troepen, die te Pailingmiao zijn samengetrokken, zouden naar Oetsjoan oprukken en Kweihoa bedreigen. Het Mon- goolsch-Mandsjoekwoschel eger, dat onder bevel staat van Li Tsjoe-sin en Japansche Officieren, zou naar Ping Ti Tsjoean, aan den spoorweg van Peiping naar Paotau op rukken. Een drievoudige aanval schijnt ten doel te hebben, het Oosten van Soeijoean te omsingelen. Belangrijke Chineesche verstei*- kingen, afkomstig van de provinciale troe pen van Sjansi en de centrale troepen, die in Sjansi gestationneerd zijn, hebben order gekregen, naar Soeijoean op te rukken. Chineesche waarnemers zijn het er niet Dver eens, of hier sprake is van een werke* lijken aanval op Soeijoean, dan wel alleen ivan een militaire hetooging der .Japanners om te protescteeren tegen het mislukken der Chineesch-Japansche onderhandelingen te Nanking. Tsjang-Kai-Sjek, die zich nog steeds te Loyan bevindt, schijnt druk bezig met de Chineesche troepen in Noord-China op alle gebeurlijkheden voor to bereiden. Een Chineesche overwinning. Na twee dagen van verwoeden strijd, wel ke door sneeuwstormen werd bemoeilijkt, hebben Mandsjoe- en Mongoolsche strijd krachten, die verleden week het Oostelijk gebied der provincie Soei Yoean hebben be zet. gistermiddag naar Tsjahar moeten .vluchten voor de Chineesche troepen. Zij hadden zware .verliezen geleden. Anti-communistisch verdrag tus schen Japan en Duitschland. Onderhandelingen worden in al le stilte gevoerd. Naar uit Sjanghai wordt gemeld, wordt in Japan buitengewoon strenge censuur toe gepast op de berichten, volgens welke To kio en Berlijn ondanks alle tegenspra ken bezig zijn een anti-communistisch verdrag te sluiten. De onderhandelingen omtrent dit verdrag zijn begonnen toen de Duitsche ambassadeur te Tokio onlangs uit Berlijn is teruggekeerd. De woordvoerder van het ministerie van buitenlandsche zaken te Tokio heeft aan de dagbladcorrespondenten medegedeeld, dat zij geen berichten omtrent dit verdrag mo gen verzenden. Een bericht, dat een Amerikaansche cor respondent aan zijn blad trachtte te verzen den, werd ingehouden. Een Japansch blad, dat op een dergelijk verdrag had gedoeld, werd in beslag genomen, en aan andere bla den is bericht gezonden, dat omtrent dit on derwerp niets mag worden gepubliceerd. Ook Italië tot toetreding uitge- noodigd? In Sjanghai gaat het gerucht dat de pun ten van het anti-communistische verdrag, waarvan de afsluiting door de Duitsche en Japansche regeeringen onder oogen worden gezien, door Hirota aan den Minister van buitenlandsche zaken zullen worden voorge legd. Beide partijen zouden overigens trachten toetreding van andere mogendheden, en met name Italië, tot dit verdrag te verkrijgen. Geen onjuiste behandeling van de lading. Aneta meldt uit Batavia: De hoofdinspecteur voor de scheepvaart heeft aan Aneta medegedeeld, ten aanzien van het onderzoek naar de oorzaken van de ramp met de Van der Wijck, dat dit tot dus verre heeft uitgewezen, dat de oorzaak niet moet worden toegeschreven aan onjuiste be handeling van de lading, wijl het schip bij het vertek van Soerabaja alleszins voldoen de stabiel was. In 1927 is uit een hellingsproef welke proef doorgaans slechts éénmaal in het be- staan van een schip wordt genomen de meta-centerhoogte (welke de stabiliteit van het schip bepaalt) vastgesteld bij bepaalde belading en bij vulling van de tanks. Aan de hand van tot dusverre verkregen gegevens ten aanzien van de belading bij het vertrek van Soerabaja en de correctie op de meta-center-hoogte, in 1927 gevonden, kon worden vastgesteld, dat de Van der Wijck voldoende stabiliteit had (toen de ramp ge schiedde), hetgeen inhoudt dat de etat-ma- jor ten aanzien van mogelijke foutieve be handeling van de lading en van het vullen van de tanks, van allen blaam is gezuiverd. SPANJE LUCHTAANVALLEN GAAN VOORT. DE ROODEN HOUDEN MOEDIG STAND. Het staait thans wel vast, dat enkele groe pen der witte troepen de rivier de Manza nares hebben overschreden en zich in enkele huizenblokken aan de overzijde der rivier hebben genesteld. Zoodoende is een bres geslagen in de ver dedigingslinie, welke de regeeringstroepen achter de Manzanares hadden aangelegd. Toch is het nog. lang niet zeker, dat dit succes tot de definitieve val van de hoofd stad zal leiden. Alle berichten maken er mel ding van dat de bewapening der regeerings troepen, vooral door middel van Russische tanks en vliegtuigen, steeds beter wordt. En waar het de Volksfronters nooit aan moed heeft ontbroken, wordt het voor de fascisten steeds moeilijker om vooruit te komen. Bommenwerpers der opstandelin gen in actie. Vliegtuigen der opstandelingen hebben gisteravond tal van punten der hoofdstad met bommen bestookt en daarbij vooral van brandbommen gebruik gemaakt. Plet aantal dooden en gewonden is zeer aanzienlijk. Het provinciaal ziekenhuis, het Don Carlos ziekenhuis en een opslagplaats van hout, staan in brand. Een zeer hevig bombardement heeft het stadsdeel tusschen het Atocha plein, de Leonstraat en het Cortesplein geteisterd. Een huis in de St. Augustcinstraat werd ge heel vernield. Een ander huis in diezelfde straat staat in brand. Een gedeelte van den hemel is rood ge kleurd. In de Augustijnstraat zijn van alle huizen de ruiten gebroken, terwijl deuren en ramen geblakerd zijn. Heviger ontploffingen doen zich dan nog voor. De vliegtuigen verrichtten langen tijd hun werkj Mitrailleurs en luchtafweerge schut zijn onophoudelijk in actie. Be verovering van de kom van Madrid is gisteren begonnen. De in handen der opstandelingen zijnde zender van Sevilla heeft om half twee gistel-middag o.m. medegedeeld, dat de be richten van 's morgens omtrent het opruk ken van de drie colonnes van Varela ten' Zuiden van Madrid, welke de Manzanares hebben overschreden en het park hebben bezet ten Noord-Westen van de universiteits wijk, bevestigd worden. In den sector van Soria heeft de colonne van Moscardo een belangrijken opmarsch ingezet naar Duada- lajara en daarbij een tweesprong bezet, die van strategisch belang is. Deze mededeelin- gen werden als volgt beëindigd: Gisteren is een historische dag geweest voor de nationalistische troepen, die begon nen zijn met de verovering van den kom van Madrid. In zeer korten tijd zullen de voornaamste gebouwen de roodgoudenvlag dragen. Opstandelingen in Universiteits- wijk omsingeld. Een niet zoo talrijke colonne opstandelin gen was gisteravond opgerukt tot het ge bouw der Philosofische faculteit, dat in de Universiteitswijk is gelegen. Tijdens een zeer hevigen tegenaanval, welken den gehee- len nacht en een deel van den ochtend duurde, hebben de regeeringstroepen gepro beerd deze colonnne van de hoofdmacht der opstandelingen af te snijden. Men kan thans bevestigen, dat de voorhoede der opstande lingencolonne geheel is omsingeld. De door de rechtsche troepen gezonden versterkingen werden bij de Fransche brug over de Manzanares verspreid. Lugubere daad. Generaal Miaja heeft de buitenlandsche journalisten bij zich ontboden om hen het verminkte lijk te laten zien van een vlieger der regeeringsluchtmacht. De generaal zette uiteen, dat een toestel der opstandelingen boven de stellingen der regeeringstroepen een valscherm had neer gelaten, dat een kistje droeg, waarin het ver minkte lijk van een vlieger, die achter de linies der opstandelingen had moeten dalen. Miaja verklaarde, dat hier sprake was van een daad, welke beneden alle critiek is, doch dat hij niettemin de gisteren genomen maat regelen heeft gehandhaafd, waarbij bepaald wordt, dat ieder vlieger der opstandelingen, die met zijn vliegtuig of met een valscherm achter het front der regeeringstroepen te recht komt, moet worden geëerbiedigd. MEISJE DOOR VLIEGTUIG GEDOOD. Nederlandsche vlieger in België gearresteerd. De Nederlandsche vlieger, die, op gerin ge hoogte vliegend, nabij Nieuwpoort eenige maanden geleden met zijn machine een meis je zou hebben geraakt, tengevolge waarvan zij werd gedood, zal zich in België wegens dit feit voor de rechtbank te verantwoorden hebben. Na het ongeluk was de vlieger naar Span je vertrokken. Hij is thans bij zijn terugkeer uit dit land te Quievrain gearresteerd en naar Brugge overgebracht, waar hij binnen kort zal moeten terechtstaan. Tientallen dooden en gewonden ONTZETTENDE TOONEELEN OP DE PLAATS N DE RAMP. Volgens te Marseille ontvan gen berichten heeft zich een ont ploffing voorgedaan in het kruit huis van Saint Chamas Volgens de laatste berichten heeft deze ramp 30 dooden en 100 gewonden geëischt. Nader seint A.N.P. uit Saint Chamas: De kruitfabriek waarin de ontploffing heeft plaatsgevonden, strekt zich over een afstand van 2 tot 3 kilometer uit tusschen de gemeenten Saint Chamas en Miramas. Zij bestaat uit een groot aantal gebou wen van 1 verdieping en het directiege bouw, dat aan den ingang is gelegen. Deze staan alle afzonderlijk en zelfs door aard- hoopen van het oude Chamas gescheiden. Omstreeks half vijf brak brand uit in het gebouw 104, dat op meer dan twee kilo meter afstand van den hoofdingang is ge legen. De brand ontstond in de mengtoe- stellen voor de bereiding van toliet een ont plofbare stof. Spoedig hing een zeer dichte rookwolk boven het gebouw. De zeer strenge voorschriften ingeval van brand werden onmiddellijk toegepast en slechts enkele seconden na het uitbreken van den brand loeide de sirene. Het gehee- lc personeel van hoog tot laag, in totaal meer dan 200 personen, begaf zich naar het gebouw om het vuur te bestrijden met de beschikbare middelen. Dwars over het fa brieksterrein stroomt door een groot aantal kanalen, water. Reeds hadden de brandweerlieden de spuit in gereedheid gebracht en maakten zij zich gereed het gebouw nat te spuiten, toen om negen mi nuten over half vijf een geweldige ontploffing ontstond. Het gebouw was in de lucht gevlogen. De kracht van de ontploffing was zoo he vig, dat zij in het dorp en in alle naburige gemeenten gehoord werd en groote onge rustheid 'onder de bevolking veroorzaakte. Uit Saint Chamas verscheen het eerst hulp. Uit de onbeschrijvelijke verwarring van electrische draden, gesmolten metalen bal ken en puin, trachtte men de werklieden te bevrijden, die niet meer hadden kunnen vluchten, terwijl anderen die slechts licht gewond waren, naar het dorp vluchten, waar meer dan 90% van het uit ongeveer 5 a 600 arbeiders bestaande personeel der fabriek, woont. Vrouwen en kinderen verdrongen zich voor het gesloten hek der fabriek. Bij het schijnsel van zaklantaarns vond het eerste reddingwerk plaats. Later werden zoeklichten uit Existres en Berre aangevoerd, die een noodverlichting vormden bij den ingang van het fabrieks terrein en op de plaats van de ramp. De gewonden werden overgebracht naar de ziekenhuizen van Salonnix en Marseil le. De overblijfselen van 17 slachtoffers, w.o. dat van den directeur der fabriek, Larro Que, werden in een der andere gebouwen op het terrein opgesloten. Twaalf andere werden naar het gesticht te Saint Caras overgebracht. AANTAL DOODEN REEDS TOT VEERTIG GESTEGEN. Ofschoon het juiste aantal slachtoffers nog niet vaststaat, bedraagt dit volgens la tere berichten reeds 40. Ook het vaststellen van het aantal gewonden gaat met groote moeilijkheden gegaard. Reeds eerder hadden zich dergelijke on gevallen in deze fabriek voorgedaan. Het laatst in Juni 1935, toen er één slachtoffer viel. Toliet is een zeer licht ontvlambare ontplofbare ktoU Handelingen van dezen aard ma ken het onderhouden van inter nationale betrekkingen moeilijk. Een verklaring van Eden. In antwoord op een vraag van de Engel- sche arbeidersafgevaardigde Attlee heeft de Minister van buitenlandsche zaken, Eden, gisteren in het Lagerhuis een verklaring afgelegd uit naam der Engelsche regeering over Duitschland's opzeggen van de clausu les in het Verdrag van Versailles betreffen de het internationale regime der waterwegen Na er aan te hebben herinnerd, dat ge durende verscheidene jaren onderhande lingen gevoerd zijn, teneinde de Duitsche wenschen in overeenstemming te brengen met de belangen der andere betrokken mo gendheden, verklaarde Eden: „Onder deze omstandigheden is het voor de Britsche regeering een teleurstelling, dat op het oogenblik, waarop de besprekingen werden voortgezet en ondanks de verleden jaar gegeven verzekeringen, Duitschland eens te meer de procedure der onderhande lingen heeft laten varen ten gunste van een eenzijdig optreden. Deze teleurstelling wordt niet veroorzaakt door vrees voor schade aan belangrijke Engelsche handelsbelangen, maar door het feit, dat handelingen van dezen aard het onderhouden van inter nationale betrekkingen eenigszins moeilijk moeten maken." (Applaus). De Duitsche zienswijze. Naar aanleiding van bovengenoemde be zwaren, welke minister Eden gistermiddag in het Lagerhuis heeft ingebracht tegen de Duitsche handelwijze ten aanzien van de opzegging der scheepvaartbelangen van Versailles, wordt in politieke kringen te Berlijn geconstateerd, dat hierbij wellicht over het hoofd is gezien, dat Duitschland in langdurige onderhandelingen steeds weer tevergeefs getracht heeft, door overeenstem ming te komen tot opheffing van de een zijdige discrimineeringen ten nadeele van Duitschland door de bepalingen van Ver sailles. Eerst toen niet meer getwijfeld kon worden aan de nutteloosheid van verdere bemoeiingen aldus verklaart men heeft de Duitsche regeering tot den stap in kwestie besloten, vooral ook, omdat op 15 November de opzeggingstermijn van den Fransch-Duitschen modus vivendi van Mei 1936 afliep. Bewapeningswedstrijd in den Stillen Oceaan Ongerustheid in Japan. Japansche vlootdeskundigen blijven zich bezig houden met de kwestie van de ver sterkingen in het gebied van den Stillen* Oceaan. Zij geven uiting aan de verwach ting, dat de Vereenigde Staten in Januari a.s., wanneer het verdrag van Washington tezamen met de bepalingen omtrent het niet aanbrengen van versterkingen in een speciaal gebied van den Stillen Oceaan, zal zijn afgeloopen, een wedstrijd zullen ontke tenen in het versterken van het bedoelde gebied. Het Amerikaansche plan tot het gereed maken van een basis voor water vliegtuigen, op de eilanden Midway en Wake, zal, zoo verklaren zij, de Amerikaan sche vliegtuigbases binnen 1200 mijl van het voornaamste Japansche gebied bren gen. De Japansche vloot, aldus tenslotte deze deskundigen, kan niet anders dan on gerust zijn ómtrent de Amerikaansche plan nen. DE NEW YORK TIMES OVER HET OORLOGSGEVAAR IN EUROPA. De New York Times schrijft in een hoofd artikel over den toestand in Europa als volgt: De stabilisatie van de oude wereld hangt af van de snelheid, waarmee Lon den en Parijs hun programma's voor de nationale verdediging ten uitvoer zullen hebben gelegd. Breekt de oorlog niet bin nen twee jaar uit, dan wordt het zeer waarschijnlijk, dat hij geheel zal kunnen worden vermeden, want dan zullen Frank rijk en Engeland over een voldoende macht kunnen beschikken om ieder plan van een onverhoedschen aanval van anderen onge daan te maken. Het is echter onvermijde lijk, dat b£ide landen een politiek volgen van wederzijdsche solidariteit. Komt er verschil van meening tusschen Parijs en Londen dan zou dit inderdaad het gevaar voor een onmiddellijken Europeeschen oor log beteekenen. DE MISDADIGHEID ONDER AMERIKA'S JEUGD. Uit de statistieken, door het departement van justitie verzameld, over de eerste negen maanden van het loopende jaar, blijkt, hoe groot de misdadigheid onder de Amerikaan sche jeugd is. In deze periode waren 17 procent der ge arresteerden jonger dan 21 jaar. Van de jeug dige arrestanten werden 526 van moorcl be schuldfgd. BERTELS' x Hooqe eierproo/uclie 6y - ?age vorder kost en y \£cdptuimireevoen(er menien f 7>a/en den Aanoiel n/tnidf pe£r<xcAt J* /eyio, docA de metsten Aunner pet/en a/eduy yoej' en AracAé. Tiet.. 3er£els '/Cun. séAorrel 7anders jUujptuinn/ee>yroed, ts /temmer zieAj itcv Aippen yeLyken Tey/nce-eAisies U*u ren een d&ren/cdrrieA f L_ OLIEFABRIEKEN NV_ AMSTERDAMJ Hitler's jongste daad. WEINIG REACTIE IN HET BUITENLAND. KONING CAROL PLAATST ZICH ACHTER DEN VOLKENBOND. Hitler's jongste daad heeft weinig reactie verwekt in het buitenland. In internationale kringen legt men opnieuw den nadruk op de onmogelijkheid van samengaan van een dergelijk eenzijdig verdrag en de instelling van orde in Europa. Alleen Frankrijk ziet wat benauwd naar de experimenten van Duitschland en Enge land heeft zich natuurlijk geërgerd aan de wijze waarop Hitier tot zijn besluit kwam. Dat is te begrijpen. Engeland, we hebben het de vorige week nog gezegd, is de trouwe vechter voor den Volkenbond en het moet dus verontwaardigd zijn, als er op een den» gelijke wijze met de Volkenbondsverdragen wordt omgesprongen. Elk nieuw optreden van dezen aard maakt de taak van hen, die de internatio nale samenwerking en de bijlegging van meeningsverschillen willen bevorderen, nog moeilijker, zegt de Times. Terecht, natuur lijk, want op deze wijze hebben verdragen geen waarde en dat is het groote gevaar van een optreden als dat van Hitier. De Nvv. Rott. Crt. vindt een verklaring van Hitler's daad in den binnenlandschen toe stand. Het blad schrijft o.m.T Ten opzichte van het vraagstuk der rivie ren kunnen wij moeilijker een verklaring vinden voor het optreden van de Duitsche regeering buiten de behoeften dan van een, van emoties levende, binnenlandsche poli tiek. Tot zoover de N.R.Crt. Men zal zich herinneren dat ook de vorige daden van Hitier toegeschreven zijn aan een gebaar, dat hij tegenover het binnenland noodig had. Vooral in den tijd toen het gistte en de gemoederen steeds meer ontevreden werden was een daad noodig die het volk zou imponeeren en het ook van den bin nenlandschen toestand afwenden. De mili- tairisatie was daarvoor een pracht middel, de herbezetting van den Rijn deed daartoe ook dienst en het is dus heelemaal niet bui tengesloten dat de daad van Zaterdagmor gen dezelfde achtergrond heeft. In een beschouwing, die de N.R.Crt. gister avond aan het geval wijdde, wees het blad nog op de volgende interessante bizonder- heid: Pikant voor den Nederlandschen lezer is voor het overige, dat Duitschland nu ook de verplichting van zich af heeft geschud van art. 3fcl van het vredesverdrag, waarbij België gedurende 25 jaar na 1919, alle noo- dige werken op Duitsch gebied van Duitsch land zou kunnen verlangen voor een kanaal van Ruhrort (over Nederlandsch gebied) naar de Maas, als België een dergelijk ka naal (waarvoor uiteraard de toestemming van Nederland noodig zou zijn) zou willen aanleggen. Dit artikel, en de vrees voor dat kanaal, dat er vrij stellig toch niet gekomen zou zijn, hebben een belangrijk argument ge vormd voor de verdedigers van het Neder- landsch-Belgische verdrag van 1925. De be paling zou voor het overige over 7*4 jaar toch zijn kracht verloren hebben. Koning Carol van Roemenië, heeft, zooals men in ons nummer van gisteren heeft kunnen lezen, zich in zijn troonrede achter den Volkenbond geplaatst. Mijn regeering blijft besloten, zoo zeide hij, iedere actie te steunen, welke het gezag en de macht van het Geneefsche instituut kan doen toenemen Het is te begrijpen dat koning Carol zoo sprak want, zooals we in den kop boven de troonrede schreven had hij het over de „eeuwige vastlegging der grenzen". Nu zijn alle begrippen zeer relatief en zeker dit begrip „eeuwig" in een troonrede. Maar natuurlijk zal die „eeuwigheid' het langst gewaarborgd worden door een instituut als de Volkenbond, mits de verdragen practi- sche toepassing vinden en er geen man nen zijn als... Hitier, Mussolini, e.a.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1936 | | pagina 1