De beteekenis
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
van het Duitsche
vierjarenplan
KIJKEN is KOOPEN i CLOECK
Herleving
Rede van Daladier
Een verklaring van
Tsjang-Kai-Sjek
Buiienlandsch
Overzicht
van de strijd
Redevoering van
Litwinof
MAANDAG 30 NOVEMBER 1936. 80e Jaargang. No. 10126.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
ri*Coin*iml
DE TWIST MET OOSTENRIJK IS
VERGETEN, r- HESS EN GöRING
SPREKEN TE GOSLAR. DE
STRIJD TEGEN HET COMMU
NISME.
In de slotzitting van het Boeren-
congres heeft Rudolf Hess een rede
gehouden, waarin hij het leger
roemde en den nadruk legde op de
beteekenis van het accoord met Ja-
Hij zeide onder meer: „Wij staan aan *t
begin van een groote krachtsinspanning ter
verwezenlijking van het vier-jaar-plan. Een
nederlaag op het gebied der voedselvoor
ziening zou het bolsjewisme bevorderen.
Duitschland heeft den slag om de voedsel
voorziening gewonnen. De Duitsche ar
beider heeft geen hoog loon maar hij is er
trotsch op dat hij werkt, want hij weet, dat
de vruchten van zijn arbeid worden be
schermd door het leger, welks wapenen
worden geschapen door het Duitsche ge
nie. De wereld weet ook, hoe goed die wa
pens zijn en Duitschland, hoe noodig zij
zijn. Want Duitschland is er zich van be
wust, dat de Komintern den Duitschen
muur wil breken. Het is den „Führer" dank
haar, omdat hij dit gevaar heeft vermin
derd door een pact te sluiten met Japan,
dat eveneens inziet, hoe verwoestend het
werk der Komintern is. De Duitsch-Ja-
pansche overeenkomst zal bijdragen tot de
verzekering van den vrede."
Hess verdedigde Duitschland tegen de
(beschuldiging, dat het tweedracht tus-
6chen de volken wil brengen. Wij willen
aldus zeide hij de volken boven alle
iegeeringsvormen vereenigen in den strijd
fegen de misdadigers, die hen willen ver
giftigen, Duitschland wil anderen landen
niet zijn regeeringsvorm opdringen. Maar
het weet, dat de Komintern den volken
haar politieke denkbeelden wenscht op te
leggen. Duitschland zou wenschen, dat de
andere volken zich tegen deze inmengings
pogingen verzetten. Dat is geen onverdraag
zaamheid: het zich gemeenschappelijk ver
dedigen tegen het bolsjewisme kan verge
leken worden bijvoorbeeld met de politie
maatregelen, die de Staten tegen de mis
dadigers treffen. Gelooft men, dat Duitsch
land met zijn verdediging kan wachten
tot- andere volken zich bij die actie willen
aansluiten? Er zijn gelukkig staatslieden,
die een genoegzaam helder oordeel hebben
om in te zien, dat zij hun land tegen het
bolsjewisme moeten verdedigen. Zij willen
hun volk niet, zooals in 1914, in een chaos
laten brengen.
Rijksminister Göring zeide, dat de boeren
al hun energie in dienst van het vierjaar
plan moeten stellen. Na eenige woorden
aan het Duitsch-Japansche accoord te heb
ben gewijd, sprak hij over de beteekenis
van de overeenkomst met Oostenrijk. Onze
twist met Oostenrijk aldus Göring is
vergeten. Wij hopen, dat onze besprekingen
met Oostenrijk steeds nauwer zullen wor
den. Er is thans geen sprake meer van
een „anschluss', maar van een „zusammen-
schluss'", waarbij beide staten hun eigen
plaats behouden.
GöRING
Göring zeide verder nog, dat Duitsch
land, dat later 70, wellicht zelfs 80 millioen
inwoners zal tellen, te klein is, om al zijn
zijn bewoners van eigen bodem te voeden.
Het vierjaarplan bedoelt een com
promis tusschen landbouw en indu
strie ter verzekering van de voor
ziening v«fn levensmiddelen en
grondstoffen. Indien men ons wil
afsnijding van de rest der wereld
aldus Göring zullen wij ons door
eigen energie verschaffen, wat men
ons niet wil geven. Omdat men
Duitschland koloniën weigert, zal
het rubber produceeren, dat beter
is dan koloniale rubber. Maar
het vierjaarplan zal slechts in
RUDOLF HESS
etappes verwezenlijkt kunnen wor
den. Göring kondigde nieuwe be
perkingen op het gebied der levens^
middelen aan.
Het denkbeeld van verhooging der prij
zen voor de landbouwproducten zeide hij,
was goed voor de regeering-Brüning, maar
niet voor die van Adolf Hitier. Duitsche
boeren aldus besloot hij ik vraag u
met mij samen te werken, opdat ik niet
tegen u zal hebben op te treden. Bij de
ten-uitvoerlegging van mijn plan zal ik
voor niets terugwijken.
De minister van landbouw, Darré, deed
een heftigen aanval op de communistische
landbouwpolitiek, waartegenover hij den
„nationaal-socialistischen productieslag"
stelde. Hij keerde zich tegen de landjon
kers die weigeren den nationaal-socialisti
schen arbeid op het gebied der voedsel
voorziening te erkennen en tegen zekere
„leeghoofdige geleerden", waarbij hij er op
wees, dat in bepaalde streken rachitis on
der de boerenbevolking wordt geconsta
teerd. Hij legde den nadruk op de beteeke
nis van lichamelijke opvoeding der boeren
bevolking.
„Nooit was het moreel van Frank-
rijk's leger op zoo hoog peiL"
De „Paris Soir" bevat een verslag van een
redevoering, die door Daladier, den minister
van defensie is uitgesproken te Neubourg
nabij Louviers. Daladier zeide o.m., dat wij
ons bevinden voor een teugelloozen bewape
ningswedloop. Het Japansch—Duitsche ver
drag brengt de twisten van Europa over naar
Azië. „Ondanks alle dreigementen echter,
stelt u gerust, leent niet het oor aan paniek
verhalen, die sommigen rondstrooien. Het
moreel van ons leger is nooit Op zoo hoog
peil geweest, nooit was ons materiaal zoo
machtig. Wij zullen voor geen enkel geweld
bukken. Wij zijn diep vredelievend, maar zul
len niet bedelen om den vrede".
BEGRAFENIS VAN ZAHAROFF.
Het stoffelijk overschot van Zaharoff is op
het kasteel Salincourt, een bezitting van den
overledene bij Pontoise, begraven in tegen
woordigheid van de familie en een twintig
tal anderen.
Over Japansch-Duitsch verdrag.
Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt:
Naar aanleiding van een herdenkings
plechtigheid voor Soen Yat Sen in Loyang
heeft Maarschalk Tsjang Kai sjek een rede
uitgesproken, waarin hij ook eenige woor
den wijdde aan het Japansch-Duitsche ver
drag. Naar mijn meening, aldus het D.N.B.,
zouden door dit verdrag niet alleen geen
veranderingen in de buitenlandsche betrek
kingen tusschen Duitschland en China ont
staan, maar er zou ook geenerlei invloed
door worden uitgeoefend op den algemeenen
toestand in het Verre Oosten. Wat de kwes
tie van het communisme in China aangaat,
aldus het D.N.B., verder, verklaarde Tsjang
Kai sjek, dat deze nog slechts in zoo verre
noemenswaard is als de overgebleven res
ten van roode troepen aan de landsgrenzen
onrust veroorzaken.
Dit moet echter volstrekt als een binnen-
landsche aangelegenheid van China be
schouwd worden.
NIEUW VLIEGTUIGMOEDERSCHIP IN
JAPAN GEDOOPT.
Gisterenmorgen is op de marinewerf 'te
Koere in Japan het vliegtuigmoederschip
„Chitose" gedoopt. Met den bouw van dit
schip werd in 1934 begonnen; het is onlangs
gemoderniseerd. Het schip meet 10.000 ton
en in 176 meter lang. Het heeft vier lucht-
afweerkanonnen en loopt EO knoopen.
Vlucht van Mollison naar
Kaapstad
JIM MOLLISON
Alvorens te vertrekken voor zijn vlucht
naar Kaapstad verklaarde Jim Mollison aan
de pers, dat het vliegtuig in goede conditie
verkeert en met wat geluk hoopt hij over
vijf dagen den Britschen mist terug te zien.
De naam van het vliegtuig is „Miss Do-
rothy".
10.38 passeerde Jim Mollison het vliegveld
le Bourget in de richting van Marseille.
JAPANSCH-DUITSCH MILITAIR
BONDGENOOTSCHAP. EEN
VERKLARING VAN LITWINOF.
JAPANSCHE BEWAPENING VOOR
DEN OORLOG MET RUSLAND.
We hebben van de weelc eenige malen
gewezen op het feit, dat achter het anti
communistische verbond tusschen Berlijn
en Tokio meer school, dan men misschen
oppervlakkig zou denken. En onze mari
tieme medewericer heeft in zijn artikel, op
genomen in ons nummer van Vrijdag, o.m.
gewezen op de inconseuentie van Japan,
dat een verbond met Duitschland voor de
verdeeling van ons Indië, in strijd zou zijn
met den Japanschen eisch: Azië voor de Azi
aten.
Nu lekken, door middel van ver
schillende bronnen, steeds meer din
gen uit, die het doel van het ver
bond tusschen Berlijn en Tokio steeds
duidelijker maken. $n dan blijkt
daaruit wel in de eerste plaats dat
het *t ernstigste streven is, het
communisme te vernietigen. Zoo
heeft b.v. Litwinof Zaterdag op het
Al-Russische congres te Moskou dat
Italië aan Tokio een pact heeft aan
geboden overeenkomstig het
Duitsch-Japansche accoord en hij
zeide o.m.: ik kan verklaren en
ik ben mij mijn verantwoordelijk
heid daarbij volkomen bewust
dat een Japansch-Duitsch militair
bondgenootschap, het resultaat is
van vijftien maanden onderhandelen
tusschen den Japanschen militai
ren attaché te Berlijn en de Duit
sche diplomaten.
Dat zegt wel iets. Het kan eigenlijk nooit
het ernstige willen van Japan zijn om
Duitschland Indië binnen te halen, maar
wel om met onze Oosterburen den strijd te
gen den gemeenschappelijken vijand, Rus
land, aan te binden.
In verband daarmee is ook van belang
wat een bijzonderen medewerker van het
Hbl. in het nummer van gisteren schreef
over een geschrift van het Japansche de
partement van oorlog, waarin werd aange
drongen op de voorbereiding op een oorlog
met Rusland. Het geschrift verdedigt de
geweldige militaire begrooting en bepleit
de reorganisatie van het Rijk op de basis
van een totalen staat, zooals hetl eger de
ze wenscht.
Ontkend wordt, dat het leger een
militaire dictatuur wenscht, of een
fascistische regime! het wenscht
slechts een „staat van nationale de
fensie", waarbij alle bronnen van
het land georganiseerd zijn voor
eventueel gebruik in tijd van oorlog.
Natuurlijk zal dat een defensieve oorlog
zijn. Intusschen wordt de term „nationale
defensie" in den tekst van het geschrift ge
bruikt in den zin van „gevechtskracht" Eén
van de alinea's bevat de mededeeling, dat de
bewapening van Japan versterkt moet wor
den tot het peil van de Russische en andere
passages geven een voorstelling van de be
proevingen, welke een natie, die in opkomst
is, moet ondergaan.
De schrijver van het geschrift meent dat
Japan zich nu moet bewapenen om gereed te
zijn voor de gevolgen van een oorlog in Eu
ropa, die hij als onvermijdelijk ziet als ge
volg van de spanning tusschen de naties
moet een volksfront (socialistische of com
munistische) en de totalitaire staten (fascis
tische).
Rusland wordt aangewezen als de potenti-
eele vijand, maar aan de toenemende militai
re macht van China wordt ook aandacht be
steed.
Vooral wordt gewezen op de versterking
van het militaire apparaat der Sowjet-Unie
in Siberië, alsmede op de snelle uitbreiding
van de Chineesche luchtmacht. Dit land be
zit reeds niet minder dan 785 machines. Aan
gedrongen wordt o.a. op een sterke uitbrei
ding der luchtmacht en een versterking van
het garnizoen in Mandsjoekwo.
We moeten deze dingen natuurlijk zien in
het licht waarin ze behooren geplaatst en
dat is dat ze afkomstig zijn van de militairen.
Maar de militaire macht in Japan is altijd
groot en onberekend geweest.
EERSTE LUCHTGEVECHT IN MONGOLIË
Uit Tientsin wordt gemeld, dat 27 dezer
het eerste luchtgevecht heeft plaats gehad
van den inval der Mandsjoe-Mongoolsche
troepen in Soei Joean. De invallers, die uit
Pai Ling Miao waren verdreven hebben een
tegenaanval gedaan met hun luchtmacht.
Volgens berichten uit Chineesche bron
hebben de Chineesche vliegtuigen een aantal
van hun tegenstanders omlaag geschoten.
De Mongolen daarentegen verklaren, dat
de tegenaanval een succes was.
SPANJE
Aanval op Madrid
afgeslagen
REGEERINGSTROEPEN RUKKEN
OP IN DE RICHTING BURGOS.
Volgens een radio-bericht uit Talavera is
de lucht eindelijk weer. stralend helder. De
rechtsche strijdkrachten hebben daardoor
gisterenmorgen een algemeen offensief ont
ketend op de hoofdstad. De aanvallen werden
van alle kanten in het Noord-Westen en zui
den uitgevoerd en werden gesteund door een
intensief bombardement van artillerie en
luchtstrijdkrachten.
Vanaf negen uur 's morgens vormden het
welonderhouden geweervuur en de ontplof
fingen van granaten en handgranaten een
keten van staal en vuur in een hal ven cir
kel rondom Madrid. Zeven en twintig recht-
ste vliegtuigen cirkelden boven de stad op
geringe hoogte. Bij den Paseo de Rosales en
in de wijk van Tetoean was de strijd zeer
heftig.
Een aantal huizen was hier in ware forten
veranderd. O.a. bezetten de opstandelingen
een huis van zes verdiepingen, dat met 32
mitrailleurs werd verdedigd. De aanvallers
konden niet ver doordringen. Het artillerie
duel duurde voort en de juistheid van het
vuur der regeeringstroepen doet veronder
stellen, dat de artilleristen niet meer dezelf
den zijn van vroeger.
Det aanvallers werden met zware verlie
zen teruggeslagen, terwijl de regeeringstroe
pen niet alleen hun stellingen wisten te be
houden, maar zelfs een weinig terrein kon
den winnen.
Ook bij Val de Moro teruggeslagen.
In den sector Val de Moro zijn de regee
ringstroepen na 'n aanval wat opgerukt. Een
aanval der opstandelingen in den sector Po-
zuela de Alarcon werd afgeslagen. De regee
ringstroepen deden daarop een tegenaanval,
waarbij zij verscheidene kilometers oprukten
en een aanzienlijke hoeveelheid oorlogstuig
buitmaakten. Aan de zijde der opstandelin
gen vielen 200 dooden.
Herleving van den strijd aan het
Noordelijk front.
Aan het front in Asturië, waar reeds ge-
ruimen tijd rust heerschte, zijn de regee
ringstroepen tot den aanval overgegaan.
De opstandelingen beweren, dat zij met
zware verliezen men spreekt van 400 doo
den zijn teruggeslagen.
Daarentegen zeggen de berichten uit de
koker der regeering, dat de hoogten van Los
Pinos werden bezet, van waaruit Grado en
het hoofdkwartier van de opstandelingen be-
heerscht worden. Zij hebben de brug van
Balbuna, op den weg tusschen Grado en
Oviedo, opgeblazen.
Uit Santander wordt gemeld, dat de re
geeringstroepen oprukken in de richting van
Burgos. De tegenstanders, die zich tot nu toe
niet verroerden, beginnen thans weerstand te
bieden. Gisteren bezetten de regeeringstroe
pen de bergen, welke het dorp Solcillo om
ringen. Deze plaats ligt ongeveer 65 km. van
Burgos.
In de laatste drie dagen hebben de regee
ringstroepen 200 gesneuvelde opstandelingen
op het slagveld gevonden.
Het slechte weer en het geaccidenteerde
terrein maken dat de opmarsch niet zoo snel
verloopt als men wel wilde.
Bezoek der Britsche parlementsle
den aan Madrid.
Sedert hun aankomst te Madrid hebben
de Britsche parlementsleden de stad geïn
specteerd om een indruk te krijgen van de
door de bombardementen aangerichte schade
en zich een. meening te vormen over de
vraag, in welk tempo de ontruiming der stad
door de non-combattanten moet geschieden.
De rapporteur James is gistermorgen naar
Alicante vertrokken.
Volgens mededeelingen uit welingelichte
kringen hebben de parlementsleden besloten
een telegram te doen toekomen aan de hoof
den der Engelsche en Fransche regeeringen,
waarin gevraagd wordt, dat ieder dezer re
geeringen een duizendtal vrachtauto's ter be
schikking zal stellen ten dienste van de eva
cuatie van Madrid.
Een telefoongesprek met een lid
der Britsche parlementaire com
missie.
Capt. Mac. Namara, een der Britsche
parlementsleden, die zich op het oogenblik
in de Spaansche hoofdstad bevinden, heeft
gisterenavond, temidden van het gedonder
der kanonnen een telefoongesprek gevoefd
met Reuter in Londen. Hij verteld, hoe hij
en nog drie' leden der commissie gisteren
op het nippertje aan den dood ontsnapt
waren. Nog geen tien seconden n.1. nadat
de genoemde parlementsleden uit het Noor
derstation vertrokken waren, waar zij een
bezoek hadden gebracht, kwam, precies
op de plaats waar zij hadden gestaan een
granaat neer. Bij een andere gelegenheid
viel een granaat op slechts enkele tientallen
meters afstand.
Wat de toestanden in Madrid betreft,
vertelde Mac. Mamara, dat er een groot
tekort heerscht aan levensmiddelen en dat
zelfs in het hotel, waar de Britsche parle
mentsleden logeeren, geen vleesch of groen
ten aanwezig zijn. Het voornaamste gerecht
op het menu bestaat uit grutterswaren. De
toestanden zijn voor de armen werkelijk
vreeselijk en de stations der ondergrond-
sche zijn vol vluchtelingen, die daar in
rijen liggen te slapen.
Ook een Italiaansch-Japansch
verdrag.
In een groote rede voor het congres over
de buitenlandsche politiek, heeft Litwinof
de volkscommissaris van buitenlandsche
zaken, die ongeveer anderhalf uur achter
een sprak o.m. gezegd, dat hij er op grond
van gegevens uit de meest betrouwbare
bronnen van verzekerd was, dat Italië, Ja
pan een pact heeft aangeboden, analoog
aan het Japansch-Duitsche verdrag.
LITWINOF
Wat dit laatste verdrag betreft zeide Lit
winof, dat hij met volledig bewustzijn van
zijn verantwoordelijkheden kon bevestigen,
dat het Japansch-Duitsche militair bondge
nootschap het resultaat is van vijftien
maanden onderhandelen tusschen den Ja
panschen militairen attaché te Berlijn en
de Duitsche diplomaten.
Litwinof verwijt de fascitische landen, dat
zij keer op keer de vreedzame landen tar
ten. Op de eerste plaats is dit het geval
met de democratische landen. Het woord is
thans aan deze volkeren. De Sovjet-Unie
venvacht van deze landen geen woorden
van vrede, doch daden tot het organisee-
ren van dezen vrede. De Sovjet-Unie wil
evenwel geen verbonden en geen vorming
van bloes.
De bedreiging van de Staten, wel
ke zich van alles trachten meester
te maken verschrikt Sovjet-Rus
land niet. Zijn veiligheid hangt niet.
af van geschreven verdragen en po
litieke buitenlandsche combinaties.
Rusland is zelf sterk genoeg en de
ze kracht neemt nog toe.
Ten aanzien van het Japansch-Duitsche
verdrag verklaarde Litwinof, dat een docu
ment, dat reeds is geparafeerd en vermoede
lijk ook onderteekend, militaire clausules
"behelst.