Ook heden nog
Een wereldstad
brandt
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
geen beslissing
te verwachten
Japan dreigt
SPANJE
Buitenlandsch
Overzicht
De pan-Amerikaansche
conferentie
KIJKENKOOPEN i CLOECK
Sduu
MAANDAG 7 DECEMBER 193S, 80e Jaaigang. No. 10132.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Engeland
BALDWIN ZAL VANDAAG IN
HET LAGERHUIS HET STAND-
PUNT VAN DEN KONING UIT-
EENZETTEN.
Gisteren "heeft het Britsche Kabinet gedu
rende anderhalf uur vergaderd over de con-
stitutioneele crisis, waarvoor tot heden nog
geen oplossing is gevonden.
Het schijnt dat de Koning geen afstand
wil doen van de Kroon, maar evenmin wil
afzien van zijn huwelijk met Mrs. Simpson.
Echter staat in deze niets vast, daar de
grootste stilzwijgendheid wordt betracht en
slechts de Ministers en de leden van het Ko
ninklijk Huis volkomen juist zijn geïnfor
meerd omtrent de houding welke de Koning
aanneemt.
Heden verklaring van Baldwin.
De verklaring, welke minister-president
Baldwin heden zal afliggen, zal breedvoerig
en gepreciseerd zijn.
Waarschijnlijk zal hij volledige aanwijzin
gen geven aangaande de besprekingen met
den Koning, wiens houding tot nu toe in bij
zonderheden slechts aan de leden van het ka
binet en van de koninklijke familie bekend
is.
Attlee zal Baldwin vragen stellen over de
constitutioneele crisis en bij het beantwoor
den dezer vragen zal de minister-president
het licht laten schijnen op den aard en den
Stand van deze crisis.
Welke gedragslijn Baldwin ook zal vol
gen, zeker is dat hij den steun van alle le
den der regeering zal ontvangen.
Arbeidersleider hoopt op een
gunstige regeling.
George Landsbury,, de vroegere leider der
arbeiderspartij, heeft zich in een gister
avond te Islington gehouden bijeenkomst
den tolk gemaakt van eenparige sympathie
met den Koning, met Koningin Mary en
met de leden der Koninklijke familie.
Hij verklaarde met name: Wij betreuren
allen dezen moeilijken toestand en hopen,
dat er nog een middel zal kunnen worden
gevonden om deze kwestie te regelen op
een wijze, welke het land en de Koninklijke
familie zal kunnen voldoen.
Betooging ten gunste van den
Koning.
Onmiddellijk na aankomst van Monck-
ton, den procureur-generaal van het Hertog
dom Cornwall Heeft zicK in Downingstreet
een nieuwe betooging van aanhankelijkheid
aan den Koning voorgedaan.
De menigte zong het God save the King en
andere liederen, waarin de verknochtheid
aan het koningschap wordt tot uitdrukking
gebracht.
500 a 600 personen stonden opeengepakt
op de trottoirs van Downingstreet kort voor
den aanvank van den kabinetsraad. De me
nigte werd zenuwachtiger, toen de staats
lieden aankwamen. De politie was slechts
zoo nu en dan genoodzaakt de menigte te
verspreiden.
Tegen half acht kwamen eenige „zwart-
hemden", colporteurs van fascistische bla
den aan. Deze bladen vermeldden met gewel
dige koppen „Wij willen onzen Koning".
Men merkte een zekere opwinding op onder
het publiek, dat over het algemeen deze bla
den gunstig beoordeelden. Na een driewerf
„hoera" zong de menigte het God save the
King, terwijl op nummer tien een ernstige
beraadslaging voortgang vond.
Baldwin stelde den Koning geen
ultimatum.
Berichten van gisteravond uit Londen
ontkennen, dat het kabinet den Koning op
eenigerlei wijze een ultimatum zou hebben
gesteld of eenig formeel advies zou hebben
verstrekt omtrent hetgeen hem te doen zou
staan.
Al wat tot nu toe geschied! s, is, dat na
den stap van den Koning bij den minister
president aangaande de mogelijkheid een
morganatisch huwelijk te legaliseeren, Bald
win eenige besprekingen met den Koning
heeft gevoerd, welke natuurlijk de reeds
bekende toespeling inhielden, dat het ver-
eenigd Koninkrijk en de regeeringen der
Dominions niet bereid zijn het initiatief te
nemen voor een morganatisch huwelijk.
Men meent te weten, dat het onderwerp
der beraadslagingen van het kabinet de
voorbereiding is geweest van documentaire
formaliteiten welke vereischt zouden wor
den, indien de Koning een beslissing zou
nemen, welke constitutioneele gevolgen zou
hebben.
Mevrouw Simpson heeft niets gezegd.
Reuter is gemachtigd te verklaren, dat
Mevrouw Simpson tijdens haar reis naar
Cannes aan geen enkelen journalist mede-
deelingen heeft gedaan. Zij heeft geen enkel
interview toegestaan en noch in Groot-Brit-
tannië noch in Frankrijk eenige verklaring
afgelegd.
Houdt de Koning voet bij stuk?
In een speciale editie meldt de „Sunday
Dispatsch" met enorme koppen, dat de Ko
ning zijn besluit heeft genomen en dat het
hem onmogelijk is, het verzoek van de regee
ring in te willigen. Het blad voegt hier aan
toe, dat de aankondiging van een abdicatie
in beginsel slechts kan geschieden door den
minister-president in het Lagerhuis. De ko
ning kan niet ingaan op de wenschen die
men heeft uitgesproken ten aanzien van zijn
particuliere leven. Evenmin kan hij het Rijk
een slag toebrengen, die het gevolg zou kun
nen zijn van de onmogelijkheid, een andere
regeering met een ander standpunt te vin
den.
Sneeuwval in Engeland
Gisteren in de vroege ochtenduren is in
geheel Engeland sneeuw gevallen.
Boven het Kanaal heeft een storm gewoed
van meer dan 24 uur, waardoor een dertig
tal visschersschepen genoodzaakt waren in
de haven terug te keeren.
Conferentie der Japansche mi
nisters van oorlog, vloot en
buitenlandsche zaken.
Tokio, 6 December. Ten vervolge op de
conferentie van Vrijdag zijn de ministers v.
buitenlandsche zaken, oorlog en vloot, te
zamen met de hooge ambtenaren der betrok
ken ministeries, Zaterdagmiddags voor den
tweeden maal in 24 uur bijeengekomen, ten
einde te beraadslagen over de stappen, die
genomen moeten worden ten aanzien van
den toestand die voortvloeit uit het feit, dat
practisch een dood punt is bereikt in de
conferenie van Nanking.
In verband hiermede spreken de Japan
sche diplomatieke waarnemers de meening
uit, dat de dringende vraag is, hoe de terro
ristische incidenten van Tsjengtoe en Tsing-
to op te lossen in geval van een niet voort
zetten der Chineesch-Japansche onderhan
delingen.
Voors vragen deze waarnemers zich af hoe
de Japansche belangen, eigendommen en
levens in China beschermd moeten worden.
In dit verband meldt de Gomioeri Sjim-
boen, dat ofschoon geen tastbare beslissin
gen, welke een onmiddellijke actie met
zich mee zouden brengen, genomen zijn,
de meening in Japan veld begint te win
nen, dat voorzorgsmaatregelen genomen
moeten worden ter bescherming van de Ja
pansche belangen, levens en eigendommen
van Japansche onderdanen niet alleen in
Noord-China, Sjanghai, langs de Yangtse
en aan de zeekust, maar ook in de verder
afgelegen streken en dat zoonoodig het Ja
pansche garnizoen in Noord-China in het
dex-de eskader van de Chineesche zee gemo
biliseerd moeten worden voor de Japan
sche zelfverdediging tegen ieder terroris
tisch incident, waarbij Japansche onderda
nen betrokken worden, gelijk reeds gebeurd
is te Tsingtao, welk incident den Chinee-
schen ambassadeur Hsoe aanleiding gege
ven heeft een protest in te dienen, dat ech
ter verworpen is op grond van het feit, dat
de Chineesche autoriteiten zich niet in
staat hebben getoond den stakingstoestand
te Tsingtao in bedwang te houden, terwijl
de stakers dreigen met geweld, waardoor
de Japansche katoenfabrieken in gevaar ko
men.
Militaire conferentie onder
Tsang Kai-Sjek.
Uit Chineesche bron verluidt, dat Maar
schalk Tsjang Kai Sjek te Sianfoe is aan
gekomen, de hoofdstad van Sjansi, teneinde
hier een militaire conferentie bijeen te
NOG STEEDS RICHT HET GRA-
NAATVUUR GROOTE VERWOES
TINGEN IN MADRID AAN.
Ofschoon van de verschillende fron
ten in 't Spaansche gevechtsgebied
rust wordt gemeld, is het nog steeds
Madrid, dat onder het granaatvuur
en de brandbommen uit de lucht
ernstig heeft te lijden.
Groote verwoestingen worde^. aan
gericht door de granaten, die in het
centrum van de stad inslaan en
daarnaast ook vele slachtoffers ma
ken.
Talrijke branden zijn het gevolg
van het voortdurende bombarde
ment, die des nachts de hemel bo
ven de groote wereldstad bloedrood
kleuren, en haar op deze wijze
langzaam maar zeker naar den on
dergang voeren,
Havas meldde gisteravond uit Madrid,
dat de regeeringstroepen een aanval ten
westen en ten zuiden van de stad hebben
afgeslagen en den rechtschen zeer zware
verliezen hebben toegebracht, vooral in de
wijk Barriodusera.
Het dorpje Anoverdel Rio werd volkomen
door de regeeringsartillérie vernield, zoodat
de opstandelingen zich moesten terugtrek
ken. Heftige gevechten werden geleverd
in den sector Guadalajara, waar de regee
ringstroepen verscheidene dorpen hebben
bezet.
In den sector Usera zijn 32 Duitsche sol
daten gevangen genomen.
Radio Sevilla meldt o.m.: Aan het Noor
delijk front, dat der vijfde divisie, is de dag
rustig verloopen, aan het front der zesde
divisie hebben de rechtschen verscheidene
operaties uitgevoerd, die gunstig afliepen.
Op het front van Alcitia hebben de recht
schen hun tegenstanders aangevallen, wel
ke optrokken in de richting van Mondragon.
Zij brachten hun verliezen ten getale van
65 dooden een groot aantal gewonden toe
Aan het front van Somosierra hebben de
rechtschen de bezetting van loopgraven ver
rast, op de vlucht gedreven en verliezen
doen lijden. Aan het overige front is de
toestand gunstig.
Uit de verdere strijdgebieden.
Uit Bilbao wordt gemeld: Aan het front
van Avala hebben de regeeringstroepen in
den sector Artuna een zeer hevig offensief
ontketend, tengevolge waarvan de opstan
delingen moesten terugtrekken. De loyale
troepen bezetten den berg San Pedro, welke
een zeer belangrijke stelling vormt, daar
hij de stellingen der opstandelingen in den
sector Izarra beheerscht. Aan het front
van Villa Real hebben de rechtschen hevig
maar zonder effect 'de regeeringsstellingen
gebombardeerd. De batterijen der loyale
troepen beantwoordden het vuur krachtig
De rechtschen oefenden een zwaren druk
uit op de regeeringsstellingen in Udale,
doch moesten hier belangrijke verliezen lij
den. De regeeringstroepen bevinden zich
dicht bij de stad Vitoria, welke geheel ge-
evacueerd is en waar de opstandelingen
zich haasten versterkingen aan te bren
gen.
Opstandelingen houden Russi
sche schepen aan.
Volgens te Moskou ontvangen berichten
hebben de oorlogssshepen der Spaansche op
standelingen tusschen 28 en 30 November bij
het passeeren van de Straat van Gibraltar
voor het doorzien van de scheepspapieren
en verdere visitatie een aantal Russische
schepen aangehouden:
De Sjitsjorts, die uit Rotterdam met Duit
sche steenkool naar Italië voer, is op 1 De
cember door de opstandelingen in de Straat
van Gibraltar beschoten. De opstandelingen
trachtten het schip naar Ceuta op te bren
gen, maar de kapitein weigerde aan hun
bevelen gehoor te geven en voer door. De
Charkof, die uit Rotterdam naar Porto Fer-
raio met Duitsche steenkool, bestemd voor
Italië, onderweg was, is op 30 November aan
gehouden en onder geleide van den kruiser
Canarias naar de haven van Palma gebracht
waar het schip op 2 December weer werd
vrijgegeven.
De
bondgenootschappen
in Europa
DE FRANSCH—BRITSCHE EEN
HEID, WAARVAN BELGIëENNE
DERLAND IN GEVAAR HOPEN
TE PROFITEEREN,
De laatste weken hebben zich, in steeds
scherper lijnen, de bondgenootschappen in
Europa afgeteekend. We weten nu zoo lang
zamerhand welke landen er in een eventueel
conflict tegenover elkaar zullen staan. Het
was Engeland, dat eenige weken geleden op
onomwonden wijze heeft gezegd dat het
Frankrijk en België oogenblikkelijk terzijde
zou staan, bij een niet uitgelokten aanval.
En Frankrijk heeft deze belofte, bij monde
van Del bos, afgelegd, ten opzichte van En
geland. Engeland zal ook ons land bescher
men als het aangevallen mocht worden.
Men kent den befaamden uitspraak van
Baldwin, dat de Engelsche grenzen aan den
Riin liggen.
Het is diep te betreuren, dat men
weer tot den tijd van 1914 terugge
keerd is, maar toch is het zich zoo
duidelijk uitspreken van landen als
Engeland en Frankrijk, te verkiezen
boven een geheimzinnig zwijgen, bo
ven een slappe houding, waarvan
men niet weet wat men er aan heeft.
Duitschland weet nu dat het bij een
aanval op Frankrijk Engeland tegen
over zich vindt en dat het een goed
verdedigt België zal aantreffen. Dit
alles kan een verhindering zijn tot
agressief optreden.
Wanneer men vooruit weet dat
men geen tegenstand aantreft, is het
gevaar van een aanval veel grooter.
Men moet nu eenmaal noodzakelij
kerwijs rekening houden met de ge
zindheid van den mensch, die in zijn
egoïstisch streven om zooveel moge
lijk te bezitten, daar tot bezitsver-
meerdering overgaat waar het weet
weinig of geen weerstand te vinden.
Wij zien dat in het maatschappelijk
leven, waar men deze „schoone prac-
tijk" aanduidt met concurrentie, wij
zien het in het staatkundige leven
waar men zijn vraatzucht veront
schuldigt met de noodzakelijkheid
van expansie voor bevolkingsaanwas
of voor den afzet van zijn producten.
Verontschuldigingen weet de mensch
altijd wel te vinden voor zijn wan
daden.
De pogingen om den vrede te vestigen
door middel van verdragen is zoo radicaal
mislukt, dat men het verzoek van Engeland,
om te komen tot een nieuw Locarno, maar
niet eens een bespreking heeft waardig ge
keurd. Locarno is voor goed van de baan,
doch daarvoor is nu in de plaats gekomen
het contact zoeken van de verschillende lan
den, die zich al of niet bedreigd voelen, bij
den andere tot eventueelen steun. En de
belofte van Frankrijk, deze week gedaan,
heeft meerdere waarde gekregen, door de
meerderheid, die de regeering Blum Zater
dag heeft behaald, waardoor de levensduur
van het kabinet althans voor eenigen tijd is
verlengd en dus voortzetting van dezelfde
politiek mag worden verwacht.
In de Nw. Rott. Crt. vonden we een over
zicht van de nieuwe groepeering in Europa.
Het blad kwam tot de volgende samenvat
ting.
Het oude verdrag van waarborg voor de
grenzen van Frankrijk en België bestaat
tusschen Londen, Parijs en Brussel in theo
rie nog voort, maar is feitelijk verdord. De
nieuwe politieke vegetatie, die uit dezelfde
wortels is opgeschoten, ziet er aldus uit: De
Engelsche staatslieden verklaren met alge-
meene instemming van het land, dat Enge
land een aangevallen Frankrijk te hulp zal
komen, en evenzeer een aangevallen België
(en Nederland).
De Fransche minister van buitenland
sche zaken verklaart hetzelfde ten opzichte
van Engeland en België, daarmede buiten
de bepalingen van Locarno tredende, die
Engeland geen bescherming boden. Bel
gië zegt, weliswaar niemand door militaire
acties buiten zijn grenzen te zullen helpen,
maar zoo degelijk voor zijn eigen lands
verdediging te zullen zorgen, dat zijn on
zijdigheid in den strijd in geen geval ge
vaar voor den aangevallene zal opleveren.
Bij Duitschland en Italië dringt men niet
anders meer dan formeel op een Locarno
aan. Verder praten is slechts schadelijk,
daar dat onmiddellijk allerlei begrijpelijk
wantrouwen in Oostelijk Europa wekt, een
wantrouwen, dat reeds in 1925 ontstond,
maar dat nu zeer verscherpt is door het er
kende streven van Duitschland, door een
Locarno West-Europeesche inmenging in
Oostelijk Europa onmogelijk te maken. Be
ter laat men deze kwestie rusten.
roepen. Volgens berichten uit Sianfoe zou
de invloed der communisten zich uitge
strekt hebben tot zekere elementen van de
troepen van generaal Tsjang Soe Liang,
den opperbevelhebber van de Chineesche
troepen, die tegen de communisten strijden
in het Noord-Westen van China,
Scherpe woorden tot de verdra
genschenders. ,,Wij beleven oen
bankroet van de eer". Geen
Amerikaanschen Volkenbond.
Buenos Aires. Zaterdagavond hebben
de Staatssecretaris der Vereenigde Staten,
Hul, en de Braziliaansche Minister van
Buitenlandsche zaken, Macedo Soares, op
de pan-Amerikaansche vredesconferentie re
devoeringen gehouden.
Hul deed een heftigen aanval op de na
ties, „de verdragen schenden en den oor
log voorbereiden" en legde den gedelegeer
den een programma van acht punten voor,
dat bedoeld is als een middel ter handha
ving van den vrede en de geheele wereld.
Na een uiteenzetting te hebben gegeven
van de houding der Vereenigde Staten, die
altijd met de andere staten zullen trachten
samen te werken bij de pogingen tot het
bewaren van den vrede door beperking
der bewapening, controle op den wapen
handel, onderdrukking van oorlogswinst en
het herstel van normale economische be
trekkingen, verklaarde Huil: „den oorlog
als middel tot beslechting van internatio
nale conflicten wijzen wij af. Er bestaan
Hieronder:
In den nacht hangt een bloedroode gloed
boven de Spaansche hoofdstad veroorzaakt
door de talrijke branden, die de stad naar
een langzamen doch zekeren ondergang
zullen voeren, wanneer niet vóór dien tijd
aan dezen onzinnigen burgeroorlog een ein
de komt*
andere middelen, zooals verzoeningsconferen
ties en arbitrage." Vervolgens gaf Huil een
nadere verklaring van zijn acht punten,
die den volgenden inhoud hebben:
a. Iedere regeering maakt propaganda
voor de doctrine van den vrede;
b. op regelmatige tijden werden interna
tionale conferenties gehouden ter ontwik
keling van het begrip van samenwerking
tusschen de volken;
c. om de Amerikaansche naties te be
schermen tegen den oorlog zullen de re
geeringen zich moeten houden aan de
vredesaccoorden, waarbij zij zich hebben
aangesloten;
d. een gemeenschappelijke Amerikaansche
neutraliteitspolitiek moet worden geves
tigd;
e. men moet een liberale handelspolitiek
volgen, die de afschaffing der tolboomen
medebrengt.
f. het belangrijke beginsel van interna
tionale samenwerking moet aanvaard
worden,
g. het internationale recht moet hersteld
en versterkt worden,
h. het respect voor de internationale ac-
coorden en verdragen, die de basis voor de
internationale stabiliteit vormen, moet her
steld worden.
Huil besloot met de woorden: „De interna
tionale overeenkomsten hebben haar kracht
verloren. De wereld beleeft dit gevaarlijke
verschijnsel: niet alleen het gewone recht,
ook het recht van de moraal, de integriteit
van de eer worden met voeten getreden.
Wij beleven een bankroet van eer. Het is
in het belang van de geheele wereld, dat
een einde wordt gemaakt aan de practijk
van het breken van verdragen door een
zijdige opzegging'.
Rede van Soares.
Macedo Soares, Braziliaansch minister van
buitenlandsche zaken, zeide ondermeer:
„Om den oorlog te voorkomen moet men een
politiek voeren van wederzijdsch begrip,
edelmoedigheid en voorzichtigheid. Een dex--
gelijke politiek moet zeer democratisch zijn.
De naties ,ondei*woi'pen aan een persoonlij
ke macht, zijn vergiftigd door klassenhaat
en doctrinaire dweepzucht. Zij verlaten zich
op de eischen van een prestige, dat zich vaak
voedt met oorlogsroem. Het economisch le
ven van deze landen vormt ovei'igens een
der wonden der wereld. In Amerika moet
zich een hervorming voltrekken, die in an
dere werelddeelen bijna onmogelijk is.
Wij moeten een algemeene oi-ganisatie uit
werken, die ten doel heeft de naties den
geest van broederschap deelachtig te doen
worden. Wij moeten achting toonen voor
het Hof te Den Haag, voor zoover dat een
internationale juridische instantie is, hoe
wel het verbeterd kan worden."
Soares zeide verder, dat het een vergis
sing zou zijn, een Amerikaanschen Volken
bond te stichten. Een dergelijk instituut
wordt slechts gerechtvaardigd door actie in
de geheele wereld.