oogen
Nieuwe aardbeving
Bemanning der „KomsomoF terechtgesteld
Sianfoe geïsoleerd
met glinsterende
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
in San Salvador
Nieuw handelsverdrag
met Duitschland
i JOPEN lij CLOECK
Cuba wordt
fascistisch
SPANJE
Geen Chineesche muur
om Amerika
Zwitserland erkent de
verovering van Abessinië
Büilenlandsch
Overzicht
Radio-Cenfrale H. WILLEMSE
DONDERDAG 24 DECEMBER 1936. 80e Jaargang. No. 10147,
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
2000 SLACHTOFFERS?
Stefani meldt uit New York dat in den
Bfgeloopen nacht, zich in San Salvador een
nieuwe aardbeving heeft voorgedaan, welke
eveneens groote schade heeft aangericht en
een groot aantal personen het leven heeft
gekost.
Het aantal slachtoffers zou nu ongeveer
2000 bedragen.
De Msb. geeft naar aanleiding van deze
aardbeving niet oninteressante bijzonderhe
den over de houding van dieren bij aardbe-
yingen.
:Tot nog toe zijn de geleerden er niet in
geslaagd, om de komst van een aardbeving
aan te kondigen. Zeer interessant is echter,
dat sommige dieren vaak door hun onrust
te kennen geven, dat er een aardbeving op
komst is en hun meesters waarschuwen om
zich in veligheid te stellen.
Bij de jongste aardbeving in Noord-Italië
heeft men geconstateerd dat de honden ge
weldig begonnen te blaffen en hals over
kop het huis ontvluchtten, enkele oogenblik-
ken, voordat de aarde begon te beven.
Jaren geleden, toen in Messina een aard
bevingsramp duizenden slachtoffers maakte
werd een koopman door zijn hond van een
wissen dood gered. Tegen middernacht be
gon het beest te huilen, te blaffen en tegen
de deur te krabben. Toen de man opstond
om de deur te openen trok de hond hem
bij zijn kleeren naar buiten.
Nauwelijks in de openlucht, ontstond er
zoo'n geweldige aardbeving, dat de huizen
ineenstorten en dat hijzelf ook tegen den
grond werd geslingerd. Toen de dageraad
aanbrak zag hij rondom zich heen niets
dan puinhoopen.
Ook in Japan, waar aardbevingen veelvul
dig voorkomen, heeft men dezelfde waarne
mingen gedaan. Als zulk een ramp in aan
tocht was, werden de paarden zeer onlus
tig; zij begonnen te stampen en te hinniken
en deden allerlei pogingen om uit hun stal
len los te breken. De Japaneezen begrepen
deze waarschuwingen en namen aanstonds
de noodige veiligheidsmaatregelen.
Ook bij de jongste aardbevingsramp in
San Salvador hebben de dieren menschen
gewaarschuwd en velen hebben daaraan
hun leven thans te danken.
OOK DE CLEARING GEREGELD.
De onderhandelingen, welke sinds eenigen
tijd afwisselend te Berlijn en te 's-Graven-
hage werden gevoerd met een Duitsche on
derhandelingscommissie, hebben geleid tot
overeenstemming over de regeling van het
handels- en betalingsverkeer met Duitsch
land voor het jaar 1937.
Het nieuwe cléaring-verdrag treedt in de
plaats van het op 5 December 1934 gesloten
verdrag, dat op 31 December 1936 afloopt. Het
heeft een looptijd van een jaar en het is in
hoofdzaak gelijk aan het bestaande verdrag.
Het nieuwe handelsverdrag heeft eveneens
een looptijd van een jaar en treedt in de
plaats van het op 31 December a.s. afloopend
verdrag van 23 December 1935. Ook dit ver
drag is in hoofdzaak gelijk aan het dezer
dagen afloopende handelsverdrag. Eenige
wijzigingen, welke aangebracht werden, hou
den verband met de steeds voor het loopen-
de verdrag aanvaarde grondslagen.
De teksten van de nieuwe verdragen zul
len na Kerstmis worden gepubliceerd.
Het democratisch kabinet moet
heengaan.
Het lijdt bijna geen twijfel, dat de senaat
het afzetten van den president en den vice-
president der republiek zal uitspreken, daar
29 der 36 senatoren Kolonel Batista steu
nen. De bijeenkomst zal waarschijnlijk den
geheelen naeht duren.
BATISTA,
Militair dictator van Cuba.
De politieke leiders houden zich reeds be
zig met de vorming van een nieuw con
centratie-kabinet, dat leden der nationalis
tische en democratische partijen zal omvat
ten. Alle leden van het ministerie-Gomez
zullen hun ontslag aanbieden, behalve de
secretaris voor de verdediging, Montalvo, en
die van justitie, Cartana, die aanhangers
van Batista zijn.
Gomez heeft tegenover persvertegenwoor
digers verklaard, dat hij verwachtte door
het congres ten val te zullen worden ge
bracht. Hij voegde hieraan toe, zich in het
particuliere leven te zullen terugtrekken,
doch op Cuba te zullen blijven. In- afwij
king van hetgeen gemeld werd, zal Gomez
niet zich zelf voor den senaat verdedigen,
doch heeft senator Guttierez deze verdedi
ging op zich genomen.
De houding der Ver. Staten.
Naar uit Washington wordt gemeld, volgt
men aan het ministerie van buitenlandsche
zaken de Cubaansche crisis met aandacht.
Men vraagt zich af, of het ministerie van
buitenlandsche zaken de nieuwe regeering
als constitutioneel zou erkennen, zoo Go
mez zou worden afgezet.
Patterson, de ambassadeur der Vereenig-
de Staten op Cuba, heeft president Roose-
velt een nota doen toekomen, doch tevens
verklaard, dat deze nota slechts een samen
vatting van den toestand op Cuba was.
Diepe verontwaardiging in Rus
land. Duitschers aan Franco's
zijde.
De correspondent van de Daily He
rald te Gibraltar seinde gisteravond
aan zijn blad, dat naar gevreesd
wordt de 25 a 30 mannen die de equi
page vormden van het Russische
stoomschip „Komsomol", dat verle
den week door een van de oorlogs
bodems van Franco tot zinken is ge
bracht, om het leven is gekomen.
Eenige opvarenden zijn door de
Spaansche opstandelingen terecht
gesteld, de overigen zijn verdron
ken.
Sinds het schip op 15 December
ter hoogte van Cartagena in bran
denden toestand was gezien, heeft
men niets meer omtrent de beman
ning vernomen.
De „Komsomol" aan zijn lot
overgelaten.
Generaal Franco heeft niet ont
kend, dat het schip door een kruiser
der opstandelingen tot zinken ge
bracht was. Hij heeft over dit inci
dent volkomen het stilzwijgen be
waard.
Naar de correspondent van de zij
de der opstandelingen heeft verno
men was de „Komsomol" door den
kruiser der opstandelingen „Cana-
rias" brandend gelaten. De „Cana-
rias" heeft vier leden der beman
ning opgepikt.
Zij werden later terecht gesteld,
de anderen zijn in zee verdronken.
De Daily Herald voegt hier aan toe, dat
indien dit beiicht bevestigd zal worden, het
in Rusland de hevigste verontwaardiging
zal wekken.
Bericht aan Russischen ambas
sadeur medegedeeld.
Toen het bericht, dat de leden der beman
ning van de Komsomol waren terechtgesteld
of in zee verdronken, te Londen werd ont
vangen, werd het getelefoneerd naar de
ambassade der Sovjet Unie.
Maisky, de ambassadeur, woonde in het
Foreign Office juist een bijeenkomst bij van
de sub-commissie der niet-inmengingscom-
missie.
Een ambtenaar van de ambassade begaf
zich direct naar Maisky, wien hij van het
bericht in kennis stelde.
Verontwaardiging in Rusland.
Moskou, 24 December (ANP). Met diepe
verontwaardiging spreken de arbeiders van
de Sovjet-Unie over het in den grond boren
van het Sovjet-Russische motorschip „Kom
somol" door de Spaansche opstandelingen.
In vele vergaderingen zijn resoluties aange
nomen, waarin de regeering wordt verzocht
maatregelen te nemen om een einde te ma
ken aan de aanvallen op Sovjet-Russische
schepen.
Versterking bij Villa Verde
opgeblazen.
Een afdeeling „Dynamitros" heeft bij Villa
Verde een versterking in de lucht laten
NANKING TROEPEN RUKKEN
OP. BEHEERSCHT TSJANG-
KAI-SJEK ZIJN SOLDATEN?
De regeering van Nanking heeft besloten,
uitsluitend de luchtbombardementen op' de
troepen van Tsjang Hsoe Liang gedurende
drie dagen te staken.
De regeeringstroepen rukken derhalve,
naar de Chineesche pers meldt, langzaam,
maar ononderbroken op in de richting van
Sian Foe.
Volgens berichten uit Sjanghai is te Sian
foe iets bijzonders gaande. De stad zou sinds
gisteren volkomen van alle verbindingsmid
delen zijn verstoken. Ook wordt gemeld, dat
de Duitsche arts, Herbert Wunsh, en de
Duitsche adviseur van Tsjang Sjoe Liang,
Wilhelm Friese, gewond zijn.
De Nanking-regeering verwacht, dat de on
derhandelingen over de vrijlating van Sjang
Kai Sjek nog verscheidene dagen zullen du
ren.
De maarschalk en zijn vrouw zullen dan
ook, naar men gelooft, niet tijdens de Kerst
dagen te Nanking terugkeeren.
Volgens geruchten houdt Tsjang-Sjoe-
Liang zich gereed voor een vertrek naar het
buitenland. Hij zou dan echter eischen, dat
zijn veiligheid tot zijn aankomst te Hong
kong door Tsjang-Kai-Sjek persoonlijk ge
waarborgd zou worden.
De regeeringstroepen hebben Weinan aan
den spoorweg Toengkwan-Sianfoe ingeno
men. Herhaaldelijk vliegen regeeringstoestel-
len boven Sianfoe om te voorkomen, dat
Tsjang-Sjoe-Liang zich uit de voeten maakt.
Is Tsjang-Sjoe-Liang de baas?
Insiders beweren, dat Tsjang-Sjoe-Liang
reeds lang de groote fout heeft ingezien, wel
ke hij maakte door de gevangenneming van
Tsjang-Kai-Sjek. Persoonlijk zou hij dan ook
zeer gaarne den generalissimus vrij laten,
doch het schijnt, dat hij niet genoeg gezag
over zijn troepen heeft om tot deze stap over
te gaan.
Zijn minderen vreezen den straf van Nan
king, indien de waardevolle gijzelaar hen is
ontvallen en oefenen daarom dwang uit op
Sjoe, die daardoor in een zeer onaangename
positie is gekomen.
vliegen, waarin rechtsche troepen zich ver
schanst hadden. Mee,r dan 60 opstandelingen
kwamen als gevolg van de ontploffing om
het leven.
In den sector van het park Lamon Loa
(Madrid) werden opstandelingen, die pro
beerden aan te vallen, afgeslagen.
Geen van beide partijen meldt overigens
belangrijk nieuws van de fronten.
Er wordt, hier en daar verbitterd gevoch
ten maar geen der strijdende groepen wist
de frontlijn belangrijk te wijzigen.
DE DUITSCHERS AAN FRAN
CO'S ZIJDE
Men ziet ze overal. Sommige
dorpen in het gevechtsterrein
hebben een geheel Duitsche be
zetting.
Een correspondent van de Times meldt
aan de de N.R.Crt. uit Gibraltar:
De Duitsche invloed aan de zijde van ge
neraal Franco is groot. Er zijn bijna meer
Duitschers dan Spanjaarden aan het front
van Madrid Men ziet Duitschers bijna over
al in de bases van het front tegen Madrid.
Men ziet ze met luchtafweer
geschut, kanonnen en vliegtuigen. Te Cadiz
zijn vijf divisies Duitsche soldaten met vlieg
tuigen en luchtafweergeschut aan wal ge
komen, in totaal 10.000 man.
Wie door de ruines van Toledo wandelt,
hoort meer Duitsch dan Spaansch spreken,
Sommige Duitschers dragen Spaansche uni
formen, anderen hun eigen, Duitsche, maar
zij rijden allen met Duitsche vrachtauto's
die het kenteeken van de Duitsche troepen
in Spanje: een doodshoofd met gekruiste
beenderen op een khaki veld, op den radia
tor hebben. Ettelijke dorpen aan het ge
vechtsterrein hebben een bezetting die ge
heel uit Duitschers bestaat.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen
dat men begon met de vijf divisies Duit
schers te verdeelen over het front tegen Ma
drid, wat geen succes opleverde, daar de
eenheid verbroken werd. Thans geschiedt
dat niet meer, sinds een Duitsche generaal
te Sevilla resideert, waar hij direct onder
generaal Franco staat. Ook in Salamanca
hoort men, in café's zittende, of door de
hotels loopende, meer Duitsch dan Spaansch
spreken.
Einde der pan-Amerikaansche
conferentie.
In zijn slotrede in de pan-Amerikaansche
conferentie verklaarde de Amerikaansche
Minister van Buitenlandsche Zaken, Huil,
dat hij er niet genoeg op kon wijzen, dat
de Amerikaansche Staten geen politiek van
een continentaal isolement zullen voeren.
Zij worden niet gedreven door de luchtspie
gelingen van autarkie en kennen het ge
vaar hiervan. Zij zien de dwaasheid van
het bouwen van een Chineesche muur
Minister HULL.
rond een wereld-halfrond in een wereld,
waarin allen nauw met elkaar verbonden
zijn. Het doel is niet het Amerikaansche
werelddeel te isoleeren, doch om een eigen
weg te gaan naar den vrede en zoo een
practisch voorbeeld te geven aan de overige
werelddeelen. De vrije volkeren der aarde,
verwerpen de theorie dat oorlog onvermij
delijk is en de militaire uitrusting doet hen
niet meer beven. Zij roepen een halt toe aan
hen, die uit lust naar macht den vrede yvil
verbreken en zij zijn van meening, dat in
de toekomst de vrede overal kan worden
verzekerd door de ontwikkeling van de
openbare meening. die de daden van staats
lieden, die militaristische leerstellingen ver
kondigen, afkeurt.
Bern, 23 December. Het Zwitsersche te-
legraaf-agentschap meldt: „Het Zwitsersche
gezantschap te Rome heeft opdracht gekre
gen, de Italiaansche rogeering mede te dee-
len, dat de Bondsraad, de Italiaansche sou-
vereiniteit over Abessinië erkennende, dit ge
bied beschouwd als deel uitmakende van
het consulaire bereik, dat direct onder dit
gezantschap ressorteert. De Zwitsersche ge
zant, Rueger, heeft Ciano vanavond deze
mededeeling gedaan"..
De Duitsche eischen om
koloniën
Duitschland handhaaft nog steeds zijn kolo
niale eischen en Engeland staat daar even
vierkant tegenover. Engeland heeft weinig
vertrouwen in de goede bedoelingen van de
Duitschers wat betreft hun argumentatie, dat
zij hun eisch alleen., zouden handhaven om
dat zij behoefte hadden aan grondstoffen.
't Is wel aardig om de verschillende spits
vondige redeneeringen en de argumentaties
van beide landen te volgen. Wij vonden
daarover in het Hbl. van gisteravond een
interessant artikel, waaraan wij het volgende
ontleenen:
De Engelschen, met Amery, den oud-mini
ster van koloniën en dominions voorop,
trachten te bewijzen, dat Duitschland de
waarde van de vroegere Duitsche koloniën
bron van grondstoffenvoorziening schro
melijk overdrijft. De Duitschers antwoorden
op dit argument: als deze koloniën inder
daad zoo weinig waarde bezitten, waarom
zijt gij er dan zoo happig op? Wij hebben
overigens, onze koloniën vóór den oorlog
zeer weinig intensief geëxploreerd. De En
gelschen zeggen: de koloniale volken, die
sedert den vrede van Versailles onder onze
souvereiniteit staan, willen van een terug
keer van de Duitschers niets weten. De
Duitschers antwoorden: maar gij hebt deze
volken niet in staat gesteld, zich daarover
uit te spreken. De Engelschen zeggen: gij
kuni voor uw grondstoffen in onze koloniën
terecht, zoodat gij geen eigen koloniën noodig
hebt. Dr. Schacht antwoordt hierop: Wij wil
len slechts grondstoffen koopen met onze
eigen munt. En Amery repliceert: Duitsch
land heeft in de jaren 1933-35 aan Britsch-
Oost-Afrika voor 1.429.415 aan goederen
verkocht en indien het in ruil slechts voor
1.080.511 grondstoffen en voedingsmidde
len in Oost-Afrika heeft gekocht, was dat
omdat het het overschot voor andere doel
einden wenschte te reserveeren. Amery doelt
op Duitschlands bewapening.
Zoo redeneert men gezellig langs elkaar
heen en uit alles blijkt dat Duitschland zijn
eisch handhaaft en dat Engeland er niets
voor voelt, ook al zou het daartoe in staat
zijn, aan dezen Duitschen eisch te voldoen
en dat om de eenvoudig reden, zooals wij in
het begin van dit overzicht schreven, omdat
het Duitschland niet vertrouwt. De herinne
ring aan 1914 is nog te levendig, toen
Duitschland de heerschappij van de Britten
ter zee wilde breken door het Duitsche
ideaal: „Deutschland über alles". En Enge
land wil Duitschland niet in staat stellen de
kwetsbare Britsche verbindingen te bedrei
gen, wanneer het eigen koloniaal bezit zou
hebben.
Uit Frankrijk komt thans een geluid, dat
het koloniale vraagstuk in een andere sfeer
stelt, zoo schreef het Hbl. in het hierboven
reeds aangehaalde artikel. De Franschen
trachten van de koloniale eischen van
Duitschland een kostbaar ruilobject te ma
ken tot het klaren van de troebele sfeer, die
het toekomstige lot van Europa verbergL
Het Fransche initiatief is moedig, het reikt
hier ten koste van een groot offer Duitsch
land de hand der verzoening. Duitschland
heeft Frankrijk nog in Maart van dit jaar
genoopt, te overwegen of het niet naar de
wapenen zou grijpen om Duitschland te
dwingen, zijn herhaalde eenzijdige schending
van Vredes- en Locarno-verdragen ongedaan
te maken. Thans geeft het den Führer te
verstaan dat Frankrijk bereid is met hem en
de andere belanghebbende mogendheden aan
de conferentie-tafel plaats te nemen.
Laat ons hopen dat Duitschland, dat zoo
als we gisteren vermeldden, teekenen van
toenadering geeft, op het Fransche voorstel
ingaat en dat er iets goeds uit geboren mag
worden.
luisteren de kleintjes naar het
kinderuurtjeroode koontjes
van spanning, als er een ver
haal verteld wordt. Ze zingen
mee, als Jacob Hamel zijn
kleintjes nieuwe versjes leert.
Ze genieten van de radio en
ongemerkt ontwikkelt het hen.
Onthoudt aan de kleintjes die
vreugde niet. Vooral met slecht
weer is het zoo lijn
Bovendien verschait een aan
sluiting bij de Radio-Centrale
U zelf muziek en zang, lezin
gen en lessen, boekbesprekin
gen en humor, liedjes en het
laatste nieuws.
W. V. Beyerenstraat C 41 - Schagen
