Kerstlichten
Sneeuwkleed
K
erstmis - morgen
Weer branden tint'lend de feest'lijke lichtjes,
Stralend door 't duister, vol wondere pracht,
Weer heffen rein zich de kindergezichtjes,
Zingend het lied van den heiligen nacht.
Vrede op aarde! In menschen behagen!
Zilveren, stemmen, ontroerend van klank,
Dragen hun hoop door de donkere dagen,
Brengen ontroerend een waarlijken dank!
Kerstlichten wenken van heinde en verre,
Ook van het wijde, oneindig heelal,
En boven 't al rijst de blinkende Sterre,
Die ons weer heenwijst naar Bethlehem's stal!
1 Need'rigst verblijf'als 't paleis van een Koning,
Koning van Liefde, die allen omvat,
Met de aanbidding tot hoogste bekroning,
Waarlijke Vrede als kostbaarste schat!
Kerstlichten spreken van 't eeuwig vertrouwen,
Hoe ook de nood van de tijden benauwt,
Hoe zich ook dreigend de krachten ontvouwen,
Die in zichzelve zoo zwak zijn gebouwd!
Kerstmis, Uw Boodschap voor allen gegeven,
Gaat in-het zoekende, aardsche bestaan,
Nog als een lichtende Ster door ons leven,
Die door haar Liefde nooit onder zal gaan!
Kerstlichten, straalt langs de donkere landen,
Die zich verstrikken in wereldsche macht,
Kerstlichten, straalt op de biddende handen,
Die zich verheffen in donkeren nacht!
Weest tot een leidsman voor allen, die dwalen,
Allen, die trotsch in hun aardsche bestaan,
Hulpeloos heerschen en zoeken en falen,
Zonder Uw Licht langs hun eindige baan!
Kerstmis 1936.
(Nadruk verboden.)
KROES.
Enkele
Kerstgebruiken
Overal wordt het Kerstfeest ge
vierd, maar overal op een andere
manier. Ieder vogeltje zingt zooals
het gebekt is.
Van al die verschillende manieren
wil dit artikel iets verhalen. Niet
van die feestelijkheden, welke in alle
landen eender zijn, maar telkens een
typeerend staaltje.
In Amerika b.v. wordt Santa Claus
in den Kerstnacht gevierd. De kin
deren krijgen geschenken, die voor
zoover mogelijk in een oude kous ge
stopt worden ende volwassenen
doen zich te goed aan een kerstmaal,
waarvan mincepie en plumpudding,
benevens kalkoen de hoofdgerechten
uitmaken.
Zooals op St. Nicolaas onze kinde
ren een verlanglijstje opstellen ter
oriëntatie van St. Nicolaas, zoo doen
de Duitsche kinderen dit op Kerst
mis „Weihnachten".
In dit land wordt buitengewoon
veel werk gemaakt van dit feest.
Nergens ziet men fraaiere kerstboo-
men, nergens is ook de Kerstmaaltijd
met z'n „Lebkuchen", „Weihnachts-
stollen", enz. zoo uitgebreid.
Ook in Engeland slooft men zich
uit om van Kerstmis iets .bijzonders
te maken. Het zingen van Christ-
mas-carols is niet van de lucht en
de mistletoe kent vele geheimen! De
maaltijd is overvloedig en de plum
pudding vormt ook hier „de kroon
op het werk".
Een typisch Zweedsch gebruik
stamt nog uit den tijd van de hei
denen, n.1. het verschijnen van de
Joelbock, een monsterlijk-uitgedoste
gestalte, waarin later een of ander i
familielid wordt herkend.
De straatjongens houden er een
speciaal sterrefeest op na. De Sterre-
koning Judas en de Drie Koningen
gaan zingende langs de huizen en het
is verwonderlijk te bespeuren hoe
veel Sterrekoningen en Judassen er
wel niet kunnen zijn.
Hoeveel veranderingen het Kerst
feest zelf ook heeft ondergaan, de
Kerstboom was er steeds aan verbon
den. En al te zeer moet men zich
daarover niet verwonderen, want vele
eeuwen geleden reeds dacht men, dat
bepaalde boomen zegen aanbrachten.
Volgens Prof. Arnold Meyer werd
het eerst melding gemaakt van een
Kerstboom omstreeks 1600. Het was
de stad 'Straatsburg, die daarvan de
primeur had. Verschillende schrijvers
staven dit bericht. Van uit den Elsas
via Duitschland werden ook de an
dere landen ermee bekend, Frankrijk
ih 1870 onder invloed van de Duit
sche soldaten.
HOE OUD IS HET GEBRUIK VAN
DEN KERSTBOOM.
Het opstellen van een kerstboom
gedurende den kersttijd -is een ge
bruik, dat in Nederland nog niet zocr
heel oud is. Ofschoon reeds vóór den
oorlog het bij velen de gewoonte was
een kerstboom té hebben, toch is
het vooral na den oorlog een zeer
algemeen gebruik geworden. Het
kerstfeest begint langzamerhand in
de plaats te treden voor Sint Nicolaas.
De oorsprong van den kerstboom
ligt waarschijnlijk in Duitschland. In
de zestiende eeuw meldt een kroniek
schrijver uit Straatsburg: „Op Kerst
avond wordt te Straatsburg in de
kamer een sparreboom neergezet,
waaraan men rozetten van veel-
kleurig papier, appels, klatergoud en
suikerwerk hangt". Hieruit volgt
echter niet, dat dit gebruik niet van
veel ouderen datum kan zijn. Men
neemt zelfs aan, dat het een oud
gebruik der Alemannen in den Elzas
was en weer opleefde omstreeks
1500. Tevoren was het een tijd lang
bijna vergeten geweest. De in 1024
gestorven Bisschop Burchard van
Wormes keerde zich tegen het ge
bruik boomen te versieren met kaar
sen en andere voorwerpen, omdat
daardoor de gedachte werd opgewekt
aan wonderboomen en de vereering
van heilige boomen uit den heiden-
schen voortijd.
Als voorlooper van den kerstboom
kan ook beschouwd worden de in de
17e en 18e eeuw gebruikelijke groen
geverfde, houten, pyramide-vormige
stellages, waarvan de hoeken ver
sierd waren door verscheidene rijen
kaarsen. Deze kerstpyramides heb
ben, zich het langst gehandhaafd te
Berlijn, waar zij nog in het midden
der vorige eeuw verkocht werden op
de van ouds beroemde kerstmarkt.
KERSTKAARTEN ONDER DE
STAATSHOOFDEN.
Het gebruik, elkaar kerstkaarten
te sturen, gaat meer en meer ver
loren. Het is echter nog altijd in
zwang bij vorstenhuizen en bij presi
denten. Deze kerstkaarten worden
door vooraanstaande kunstenaars
ontworpen en het onderwerp is elk
jaar iets anders. Vele vorsten laten
op de kerstkaarten gebeurtenissen
uit hun eigen leven of Uit de geschie
denis van hun land afbeelden, ande
ren geven de voorkeur aan godsdien
stige onderwerpen. Zoo laten in En
geland de koning en de prinsen hun
kaarten voorzien van een voorstelling
uit Engeland's geschiedenis, terwijl
de koningin en de prinsessen een
kribbe met het Kerstkind of een an
der op Kerstmis betrekking hebbend
onderwerp kiezen. Deze kaarten wor
den uitsluitend verzonden aan staats
hoofden en de naaste familieleden
der regeerende vorsten.
HOE HOUDT MEN DEN KERST
BOOM ZOO LANG MOGELIJK
GOED?
Op zeer eenvoudige wijze kan men
een kerstboom lang goed houden.
Bij het koopen van een boom moet
men zich niet alleen ervan overtui
gen of hij mooi van vorm is en het
groen er goed uitziet, maar tevens
of de stam niet uitgedroogd is, het
geen het geval is bij boomen, die
reeds lang te voren geveld zijn.
Men begint met het onderdeel af
te zagen en den boom in den tuin of
het balcon of in den kelder in een
groote emmer water te plaatsen, op*
dat hij dit volop in zich op kan
nemen.
Aan dit water heeft de boom ech*
ter nog niet genoeg om tot Nieuw*
jaar frisch te blijven, vooral niet^
wanneer hij in een warme kameï
staat.
Men zet hem daarom in een bak o*
groote emmer met nat zand en ont*
trekt de emmer aan het gezicht doofl
er rood katoen om te wikkelen.
Onder den boom wordt een flinÜ
groot laken gespreid om te voorko*
men, dat de dennennaalden zich doofl
de geheele kamer verspreiden of af*
druipend kaarsvetvlekken veroor*
zaakt.
KERSTGESCHENKEN IN HET
OUD-ROMEINSCHE RIJK.
Ter gelegenheid van den winter*
zonnestilstand, vierde men ook in het
oude Rome een feest, de Saturnalia4
dat evenals het Germaansche joel*
feest door Kerstmis verdrongen is<
De Saturnalia waren feesten van uit*
gelaten vreugde; alle standsverschil*
len hielden op en de meesters dienden
hun slaven op dien dag. Tot de ge*
bruiken behoorde ook het wisselen
van geschenken; bij voorkeur gaf
men poppen, waskaarsen en noten})
deze gebruiken zijn dus niet speciaal
met het Kerstfeest verbonden. Ook
nuttige zaken werden ten geschenke
gegeven; zoo spreekt Martialis van
notitieboekjes uit citroenhout of
ivoor, schrijftafels, een ivoren kastje
voor het bewaren van gouden mun*
ten, tandenstokers, gouden haarspel*
den, parasols, pruiken en gekleurde)
zeep.
KERSTVARIA.
Kerstkinderen.
Van oudsher gelooft men, dat kin*
deren, die op Kerstdag geboren wor*
den, een zeer gelukkig lot hebben^
In Engeland werden de ouders van
zoo'n kind door alle inwoners van
hun dorp geluk gewenscht en met
geschenken overladen. In Ierland
hebben kerstkinderen zelfs zekere)
voorrechten in het bestuur der ge*
meente, omdat men hoopte, dat hunv
eigen geluk ook de gemeente tot
zegen zou zijn.
De geschiedenis verhaalt ons ech*
ter van drie kerstkinderen, die juist
zeer ongelukkig waren. Keizerin Eli*
sabeth van Oostenrijk zag haas
naaste bloedverwanten op tragische*
wyze van haar zijde weggerukt, ter*
wijl zij zelf na een innerlijk eenzaam
leven te Genève vermoord wer<i«
Goethe's zoon August werd eveneens
op Kerstmis geboren en had een on*
gelukkig' leven, omdat hij voortdu-
rend leed onder het lot, den zoon van
een groot man te zijn.. Ten slotte
heeft Peter Cornelius, de componist
van de vroolijke opera „De Kalief
van Bagdad", zijn leven lang te strij*
den gehad tegen teleurstelling en
tegenwerking, terwijl hij het succes;
van zijn werk niet meer beleefde en
in bittere armoede gestorven is.