Bloedend Spanje
Japansch nieuw
economisch
imperialisme
Pacifisme, geen anti-
militarisme
Tsjang-Kai-Sjek gehuldigd
Politieke jachtpartij
in Hongarije
Japansche politici tegen
de regeering
Kosola vergiftigd?
Het wilde westen
De wetenschap in Rusland
Dinsdag
29 December 1936.
Vierde blad
HET PROBLEEM VAN DEN
LAGEN LEVENSSTANDAARD.
- OOK NEDERLANDSCH-INDIë
MET GOEDKOOPE WAREN
OVERSTROOMD,
,(Van onzen V, P, B.-correspondent.)"
Tokio, December 1936.
„Hoe kunnen zes personen van 86 cent
per dag leven?" vragen de Amerikanen zich
af, indien zij den levensstandaard van' den
Japanschen arbeider beschouwen. Indien
iWilliam Randolph Hearst, die niet van de
'Japanners houdt, het te Tokio verschijnend
maandblad „The Oriental Economist" zou
lezen, zou zijn angst nog aanmerkelijk groo-
ïer worden.
De bescheidenheid van den gemiddelden
Japanner maakt het mogelijk, dat oud-
Nippon jong-Europa en Amerika in den
jexport de loef afsteekt. Het dagelijksch bud
get van den kleinen man Matsoemoto-San
ziet er ongeveer als volgt uit: De familie
bestaat uit man, vrouw, twee volwassen
dochters, een klein dochtertje en een jongen
Het eten kost per dag 27 cent, de huur 13
licht en verwarming 4, en gespaard wordt
6 cent., Voor kleeding geeft men 9, voor
dokter en medicijnen 6, voor geschenken 7,
yoor amusement en verzekering 4 en voor
de rest 10 cent per dag uit. Dat is alles
bij elkaar 86 cent, dus minder dan 15 cent
per persoon.
Matsoemoto-San, de kleine man van de
arbeidersmassa, is evengoed een drager van
het Japansche imperialisme, als zijn broe
der, de soldaat. Japan is en blijft het land
van de tegenstellingen: als eenige instelling
ter wereld bezit de beurs te Tokio een ont
spanningslokaal voor vermoeide makelaars,
waar dezen met behulp van deskundigen lee
ren hoe men bloemen moet arrangeeren
kNGST VOOR SPIONNEN.
Indien men op het eiland Kyoesjoe in de
fiabijheid van Yawata komt, waar zich de
groote fabrieken van de Japan Steel Manu-
facturing Co. bevinden, dan ziet men daar,
dat politie-beambten elke coupé van iede-
ren aankomenden en vertrekkenden trein
doorzoeken en overal rondsnuffelen. Loopt
men met een fotografietoestel dan bevindt
tnen zich reeds met een voet in de gevange
nis, want Japan lijdt onder een eeuwigdu
rende vrees voor spionnage. En dat voor
een land, dat zelf niets anders doet, dan
overal ter wereld spionneeren... Dikwijls
komen er dan ook incidenten met buiten
landers voor,' die voor de desbetreffende per
sonen ernstige gevolgen hebben.
OOK DE GEDACHTEN WORDEN
BEWAAKT,
Een ander, zeer belangrijk probleem van
Het Japansche succes, is het feit, dat bui
ten de economische en levensstandaard-dum
ping bovendien het denken gecontroleerd
wordt. De politie te Tokio is kort geleden
versterkt met 900 man, die zich slechts heb
ben bezig te houden met lieden, die gevaar
lijke gedachten zouden kunnen hebben Naar
de verarmde districten in het Noorden wer
den 200 van deze politie-ambtenaren gezon
den, wijl daar weinig veldvruchten maar
.veel „gedachten rijp worden".
Deze controle is even belangrijk in posi
tieven als negatieven zin.
Positief worden de deugden van den goe
den burger, vooral van den soldaat aange
wakkerd; de geest van den offervaardigen
samoerai wordt, indien men het zoo wil
formulieren, in de massa gedemocratiseerd
Als levend symbool van het Japansche pa
triottisme geldt O-Tensji-Sama, de zoon
van den hemel, keizer van Japan. De Japan
ners spreken zijn naam Hirohito nim
mer uit,
VERDERE WAPENS IN DEN
WERELDHANDEL
Na deze algemeene opmerkingen willen
'wij een kleine opsomming geven van de
Japansche productie deze gevaarlijke wa
pens in den wereldhandel.
Japan heeft voldoende kolen en exporteert
zelfs nog meer dan 1 millioen per jaar,
hoofdzakelijk naar China. Daarentegen pro
duceert Japan slechts 8% van zijn behoefte
aan petroleum.
De Japansche machine-industrie heeft,
met uitzondering van de autofabricatie, een
balans, die tamelijk wel in evenwicht is. De
totale productie in 1935 had een waarde van
ongeveer 1,2 milliard yen, waarvan voor 160
Lyon 28 Dec. (Havas A.N.PJ Herriot.
heeft het banket gepresideerd, dat werd
aangericht aan het einde van het derde
nationale congres der federatie van repu-
blikeinsche reserve officieren.
Te dezer gelegenheid sprak de minister
van luchtvaart, Pierre Cot, een redevoering
uit, welke zeer de aandacht heeft getrok-
ken.
Zich tot de reserve-officieren wendende
verklaarde de minister van luchtvaart met
name „uw beweging welke dikwerf op on
rechtvaardige wijze werd gecritiseerd, is
juist bestemd om te strijden tegen hen, die
politiek voeren.
„Ons leger is een nationaal leger,' dat
zich morgen zal verheffen om ons land te
verdedigen indien het zou worden aange-
yallen.
Laat ons niet vergeten, dat indien Frank
rijk zou worden aangevallen, het zou zijn
omdat het de vrijheid vertegenwoordigt. La
ten wij aan dit pacifisme denken, dat ons
'dierbaar, is, en aan het anti-militairisme,
flat wij niet moeten aanvaarden"-,
millioen werd uitgevoerd (hoofdzakelijk
naar Mantsjoerye, China, Britsch-Indië, Ne-
derlandsch-Indië)de invoer van 164 milli
oen kwam uit de vereenigde Staten, Enge
land en Duitschland. De electrische indus
trie voert meer uit dan in. De levensmidde
lenbalans is eveneens in evenwicht gebracht
Aan papier exporteert Japan jaarlijks voor
23 millioen yen.
Japan is de derde rubberfabrikant van de
wereld, onmiddellijk achter de V. S. en
Groot-Brittannië. Het voert jaarlijks voor
50 millioen ruwe rubber in en exporteert
voor meer dan 40 millioen eindproducten.
Tabak is een groote post voor de binnen-
alndsche consumptie: het tabaksmonopolie
bracht in 1933 niet minder dan 272.5 milli
oen yen op. Als scheepvaartmogendheid
neemt Japan met rond 4 millioen bruto-re-
gister ton de derde plaats in de wereld in.
na Engeland en de V.S.
Wij hebben het dagelijksch budget van
een arbeidersfamilie van zes personen leeren
kennen 86 cent per dag. Wij sluiten het
artikel met een opsomming van het in
1934 in Japan geïnvesteerde kapitaal: dit
bedraagt rond 24 milliard yen, waarvan 15
milliard bij de banken, 3 milliard bij de
postspaarbanken, 1 milliard bij de reserves
van de post-levensverzekerings maatschappij
1,2 milliard bij verschillende naamlooze
vennootschappen, 2 milliard bij de verze
keringsmaatschappijen en 1,6 milliard bij
de verschillende takken van industrie. De
Amerikanen drukken zich als volgt uit: Ja
pan bestaat uit „men and yen" (mannen
en yens.)
300.000 personen aanwezig.
Nanking, 28 December (A.N.P.) Zondag
is op het vliegveld van Nanking een betoo
ging ter eere van Tsjang-Kai-sjek gehouden,
waaraan 300.000 personen hebben deelgeno
men.
De minister van oorlog las een verklaring
voor, waarin hij er op wees, dat de door
de regeering tijdens de crisis van Sianfoe
genomen maatregelen hebben doen zien,
dat het nieuwe China een goedgeorgani
seerde natie is.
In politieke kringen wijst men er op, dat
Tsjang-Kai-sjek voortaan tegen de geweld
dadigheden van weerbarstige provinciale
generaals met volkomen zekerheid een he-
rocp kan doen op het Ghineesche volk.
Een wezenlijke wijziging in de binnen -
en buitenlandsche politiek is niet te .ver
wachten.
Von Papen als gast.
De Duïtsche gezant 'te Weenen, von Pa
pen, is naar het landgoed Goedoelloe ver
trokken, waar hij zal deelnemen aan een
jachtpartij die rijksbestuurder Horthy aan
biedt.
Aartshertog breekt zijn been.
Tijdens de jachtpartij op het landgoed
Goedoello bij Boedapest, waaraan behalve
de rijksbestuurder van Hongarije, Horthy,
tal van vooraanstaande leden uit de poli
tieke wereld hebben deelgenomen, heeft
aartshertog Joseph van Habsburg bij een
val het linkerbeen gebroken. De aartshertog
is te Boedapest in een ziekenhuis ter .ver
pleging opgenomen.
Geheime raad keurt verlenging
visscherij-overeenkomst goed.
Tokio 28 Dec. (A.N.P.) In tegenwoordig
heid van den Mikado heeft de Geheime
Raad in een plenaire vergadering een ont-
werpprotocol goedgekeurd, waarbij de
visscherij-overeenkomst met Sovjet Rusland
met een jaar wordt verlengd.
Aan deze vergadering was een bijeen
komst voorafgegaan van een speciale com
missie uit den geheimen raad, welke een
gunstig oordeel over de verlengde overeen
komst uitsprak, maar tevens uiting gaf
aan haar leedwezen, dat de Sovjet regeering
heeft nagelaten deze formeel te ondertee
kenen. De commissie drong er bij de regee
ring op aan, maatregelen te nemen om her
haling van een dergelijke nalatigheid te
voorkomen.
Naar vernomen wordt, zal vandaag de
onderteekening tot stand komen, en wel
tusschen Stomoniakof, vice-volkscommis-
saris voor buitenlandsche zaken, en She-
gemitsu, Japansch ambassadeur te Mos
kou.
Bezwaren der Minseito tegen de
regeering
De diplomatieke commissie van onderzoek
benoemd door de Minseito, de grootste poli
tieke partij van Japan, heeft heden haar rap
port gepubliceerd.
Hierin worden opgesomd de beweerde
mislukkingen in de buitenlandsche poli
tiek der regeering, zooals:
1. de weigering der Sovjet regeering om
de nieuwe visscherij-overeenkomst for
meel te onderteekenen.
2. de weigering van Chint om in te gaan op
de voorstellen van Japan inzake de re
geling tusschen beide landen.
3. de beweerde verscherping van den in
ternationalen toestand, welke het rap
port toeschrijft aan de nalatigheid der
Japansche regeering, de noodige voor
zorgmaatregelen te nemen om de inter
nationale misvattingen uit den weg te
ruimen betreffende de Japansch-Duitsche
overeenkomst tegen de Komintern, welke
uitsluitend bedoeld is als een gemeen
schappelijke verdediging tegen het in
ternationale optreden van de Komintern
en geen ideologischen achtergrond heeft.
Hef lijk opgegraven.
Helsingfors 28 Dec. (A.N.P.) De Fin-
sche ochtendbladen opperen de verdenking
dat de onlangs overleden leider der Lap
pen Viktor Kosola het slachtoffer is gewor
den van een arsenicum-vergiftiging.
Er is inmiddels autopsie verricht, doch
het resultaat daarvan is nog niet medege
deeld.
New York, 28 Dec. (ANP).— Te Tacoma
(staat Washington) is een gemaskerde ban
diet met een revolver in de hand het bui
tenverblijf binnengedrongen van den mil-
lionnair William Mattson, wiens tienjarig
zoontje hij ontvoerde. De bedienden werden
mishandeld.
De onverlaat vluchtte per motorboot na in
den tuin een papier te hebben achtergelaten,
waarop vermeld stond, dat hij een losgeld
wil hebben van 18.000 dollar.
Een revolutie ontzettender dan
oorlog Brief uit Talavera de
la Beine van onzen V.P.B.-corres
pondent
Een snijdende Noord-Westen wind waait
over het Madrileensche oorlogstooneel. Op
de voorruit van mijn auto liggen nog de
dikke regendruppels van de laatste stortbui
In den zwarten lak van den motorkap weer
spiegelen zich de opeengepakte wolken, die
van de met sneeuw bedekte Siërra de Gua-
darrama komen afdrijven. Wel voor de 20ste
maal jaag ik over den weg van Navalcar-
nero via Alcorcon naar de onmiddellijke
omgeving van Madrid. Eenige weken gele
den was de stad van betrekkelijk grooten
afstand nog duidelijk te zien, maar nu is
dit anders geworden. Thans is de huizen
zee gehuld in den dikken nevel van den
Centraal-Spaanschen winter. En ook de zon
vermag het panorama van de stad niet
schooner te maken. Wel verdrijft zij de
mist, maar de dikke kruitdamp blijft han
gen. En bij ieder bombardement maken de
brandbommen deze kunstmatige wolklaag
dikker en ook de rook van de brandende
huizen geeft haar rijkelijk voedsel.
Een blik op de geteisterde stad vervult
de menschen steeds weer met ontzetting. Ik
heb officieren gezien, aan de verschrikkin
gen van den strijd gewoon, die tranen in
de oogen kregen, toen zij de Spaansche
hoofdstad voor het eerst sinds het begin
van de revolutie weer eens te zien kregen.
Zij vertellen van hun familieleden, van
vrienden en herinneringen, die hen aan de
schoone stad binden. En ik kan de gevoe
lens begrijpen, die de bij het begin van den
oorlog uit Madrid gevluchte officieren be
zielt, indien zij na weken van bitteren
strijd met den verrekijker trachten, hun
woning in de huizenzee te ontdekken. Ook
ik verliet drie maanden geleden Madrid.
En thans ben ik weer op het uitgangspunt
van een 3000 kilometer langen reis over
Oran, Menilla, Tetoean, Tanger en Sevilla
aangeland.
Wat heeft zich in deze drie maanden niet
afgespeeld? Toen ik Madrid verliet, waren
er reeds duizenden „fascisten" gearresteerd,
waren er vele kerken en kloosters in rook
•opgegaan, maar niemand zou indertijd ge
loofd hebben dat de strijd van zoo langen
duur en zoo groote verbittering zou zijn.
Niemand had indertijd willen aannemen,
i dat daar, waar men vroeger rustig wandel
de, op het oogenblik kanonnen van zwaar
kaliber dood en verderf moeten verspreiden
om den taaien tegenstand van de Volksfront
troepen te breken.
Het is een treurige tijd, vol bittere herin
neringen. Door de gaten in het dak van
mijn uitkijkpost veroorzaakt door grana
ten druipt de regen tot de onderste ver
dieping, waar een paar leden van den Pha-
lanx boven een houtvuur hun handen war
men. Een officier verdeelt de post en paket-
ten met geschenken, die kameraadschappe
lijk verdeeld worden. Een van hen kijkt
onbeweeglijk naast een fotografie die in een
brief was ingesloten. Ik treed onopvallend
naderbij en kijk hem vragend in het gezicht.
„Mijn vader stuurt mij van het noordelijk
front deze foto. Het is mijn jongste zuster,
die in een klooster bij Guadalajara vermoord
werd", was het antwoord. „En je moeder?"
vraag ik verder. „Moeder woont met mijn
tweede zuster in Madrid; sinds vier weken
zijn we zonder bericht van haar. Onze wo
ning ligt in de wijk van Rosales." De
vader van den jongen was actief officier,
die bij het uitbreken van den burgeroorlog
juist in Asturië verbleef en zich daar onmid
dellijk bij de nationalistische beweging aan-
êloot. Daar het Volksfront de families van
nationalistische officieren geheel tracht uit
te roeien, bestaat er ook voor dezen jongen
phalaxist weinig kans, dat hij zijn moeder
en zuster nog eens terugziet. Bovendien is
het juist de wijk van Rosales, die het meest
van de bombardementen te lijden heeft
gehad. Uit de huizen stijgt reeds gedurende
weken onophoudelijk rook op en de zwarte
trechters tusschen de steenklompen vertel
len van de vernielende uitwerking van het
granaatvuur.
Erger dan een oorlog.
Deze revolutie ïs veel erger dan een oorlog
Bij een veldtocht tusschen twee vreemde
landen kent men wapenstilstand, vredes
voorwaarden, dapperheid en de eer van de
overwinning. Maar ook het overwonnen
leger weet achter zie heen vaderland, waar
de soldaten woningen vinden, die hun de
verschrikkingen van den oorlog kunnen doen
vergelen. Maar in deze revolutie vindt men
van dit alles niets. Eén partij moet volkomen
uitgeroeid worden, wanneer de andere wil
leven, want beide groepen streven naar de
macht in hetzelfde land. Bijna alle eergevoe-
lens zijn gedood: de piloot, die zich uit zijn
brandende machine door middel van een
parachute tracht te redden, wordt op geweer
kogels onthaald. En dikwijls wordt de oorlog
volkomen zinloos gevoerd: verschillende ma
len heb ik waargenomen, dat de Madrileen
sche generaals hun soldaten in groote troe
pen aanvallen laten ondernemen, zoodat zij
door de machinegeweren bij honderdtallen
tegelijk worden weggemaaid.
EEN JARIGE VIERLING. Vandaag is de vierling van de familie Küps bij Kronach
jarig en geniet, zooals men ziet, een goede gezondheid.
300 millioen roebel voor bouw
van een nieuwe academie.
In de Zondag ƒ.1. gehouden bijeenkomst
van de academie van wetenschappen der
Sovjet Unie, heeft de vice-voorzitter, Kria-
nowski, verslag uitgebracht over een plan om
de academie in nieuwe gebouwen te vesti
gen. Hij deelde mede, dat men voornemens
is een bedrag van 300 millioen roebel te be
steden voor den-bouw en inrichting der tot
de academie behoorende wetenschappelijke
instellingen. Krianowski wees er op, dat de
groote bouwplannen getuigenis afleggen van
de belangstelling welke partij en regeering
voor de wetenschap koesteren.
Poolsch vliegtuig in brand
gevlogen
"Vier dooden, drie gewonden7 lot
van zeven passagiers onzeker
Warschau 28 Dec. (A.N.P.) Een vlieg
tuig van den geregelden luchtdienst Lem-
bergWarschau is vanochtend om 11 uur
bij Rawa Ruska, op 100 km. van het punt
van vertrek; verongelukt.
Vier personen kwamen bij het ongeluk
om het leven, drie werden gewond. Om
trent het lot van zeven passagiers ver
keert men in het onzekere. Het toestel was
tijdens de vlucht in brand geraakt.
Geen finantieele steun
aan Duitschland
Fransch-Britsche bijstand wordt
ontkend.
Londen 28 Dec. (A.N.P.) Het gerucht
volgens het welk Engeland en Frankrijk
zouden overwegen financieele hulp aan
Duitschland te verleenen en daarbij als
voorwaarde zouden stellen, dat de Duitsche
vrijwilligers uit Spanje zouden moéten wor
den teruggeroepen, wordt vandaag in wel
ingelichte kringen tegengesproken. Deze
hulp zou, naar men te kennen geeft, overi
gens slechts onder oogen kunnen worden
gezien ingeval Duitschland formeele verze
keringen zou geven niet voort te gaan met
zijn politiek van herbewapening,
TOESCHOUWERSTRIBUNE IN ZUID-
AMERIKA INGESTORT.
Na afloop van bokswedstrijd te
Valparaiso.
Santiago de Chili, 28 December. (ANP) In
den nacht op Zondag is na afloop van een
bokswedstrijd in het Coliseo popular te Val-
paraise een toeschouwerstribune ingestort
Een persoon kwam om het leven, terwijl
50 bezoekers gekwetst werden.
MUITERIJ IN GHINEESCHE GEVANGENIS
Zestien dooden,
Sjanghai, 28 Dec. Honderd gedetineer
den zijn ontsnapt uit de gevangenis van,
Ning Ghai (provincie Tsje Kiang). De po
litie vuurde op de vluchtelingen, van wie
16 werden gedood. De overigen werden in
gerekend.
WOENSDAG 30 DECEMBER.
HILVERSUM U.
Orkest Concerten
VARA-orkest
Nieuwsberichten A.N.P.
Gramof o onmuziek
Lichte Muze
Melody Circle VARA
Godsdienstige Uitz.
Morgenwijding VPRO
Dansmuziek
De Flierefluiters
VARA
De Ramblers VARA
Lezingen
Wij en onze zieken
RVU
Overzicht en vooruit
zichten VARA
Causerie VARA
Oudejaarsrede VARA
Huwelijksverhou
dingen VARA
Orgelbespelingen
Orgelspel VARA
Voor de jeugd
Voor de kinderen
VARA
Sport
VARA
Diversen
Onze keuken VARA
Voor de vrouw VAR,
Nieuwjaar RVU
Zang VARA
•o
n
O)
bi)
•d
■O
O
O
8.15
9.20
8.03
10.00
8.00
12.45
11.30
10.20
2.00
12.00
10.00
1.00
5.50
10.05
11.00
11.30
7.40
9.00
11.00
5.30
10.40
3.00
7.00
9.30
2.30
6.30
HILVERSUM L
Orkest Concerten
Kamerorkest NCRV
Ochtend.
Middag
Nieuwsberichten A.N.P.
Gramofoonmuzieb
8.15
12.15
2.00
6.00
Lichte Muze
A'damsch Salonorkest
NCRV
12.30
Solistenconcerten.
Bas, bariton en piano
NCRV
Violen en piano
NCRV
12.00
4.00
Godsdienstige Uitz.
Schriftlezing NCRV
Morgendienst NCRV
8.00
10.30
Lezingen
Literair halfuur
NCRV
Causerie NCRV
Orgelbespelingen
Orgelspel NCRV
3.00
Voor de jeugd
Kinderuur NCRV
5.00
8.00
10.05
7.15
9.0C
