Verscherpte De gfzondheidstoestand van 21 den Paus DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER strijd om Madrid De kwestie der vrijwilligers KIJKEN is KOOPEN tij CL1ECK Nederland bukt! Huwelijk van den Koning van Albanië Dreigend mijnconfiict in België Buiienlandsch Overzicht Het Gentlemen's agreement Amerikaansch congres bijeen SdlIM DINSDAG 5 JANUARI 1937. 80e Jaargang. No. 10154. Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen. SPANJE Italië ontscheept opnieuw vrijwilligers. - DE „ARAGON" NIET VRIJ GELATEN. Na een vrij lange rustperiode hebben cle opstandelingen hun aanval op de hoofdstad hervat, welke gepaard ging met een hevig lucht-bombardement, dat talrijke slachtoffers eischte. Toch zijn de aanvallers er ook nu weer niet in geslaagd de verdedigingslinie der re- geeringstroepen te doorbreken. Ja zelfs wa ren deze nog in staat tot succesvolle tegen aanvallen. Zoo seint Havas uit Madrid, dat de regee- ringstroepen gisteren bij het aanbreken van 'den dag, na een strijd, die den geheelen nacht geduurd heeft, de fabriek Emscalduna bezeten, die op 200 M. van het dorp Villa- yerde Bajo is gelegen. De tot stand gebrachte opmarsch is in dubbelen zin belangrijk, aan gezien Villaverde Bajo, ten zuiden van Madrid, een aftakking vormt van de spoor lijn MadridSaragossa—Alicante en het be zit hiervan de opstandelingen, die Getafe binnengetrokken zijn, bedreigt. In de fabriek werd oorlogsmateriaal vervaardigd. Toen de opstandelingen haar eenigen tijd geleden ver overden, was dit een gevoelig verlies. De aanval van Duitsche batail- lons. Omtrent de aanval der opstandelingen seint Havas nog: De aanval werd voorafgegaan door een intensieve voorbereiding der artillerie en een bombardement der regeeringslinies dooi de luchtmacht/' Hierop volgde de aanval der troepen, die voor het grootste gedeelte uit in massa oprukkende Duitsche bataillons bestonden. De militietroepen boden krachtig weerstand gedurende don geheelen morgen en betten zich wanhopig vast in 't terrein tijdens den strijd tegen de aanvallers, die tot voor de regeeringsloopgraven was gena derd. Om elf uur wierpen drie driemotorige toe stellen der rechtschen wederom bommen op Majada Henda, terwijl korten tijd later een Fiat-toestel aan de actie kwam deelnemen. Op dat oogenblik echter verschenen drie jachtvliegtuigen der regeering, die zich on middellijk in den strijd wierpen. Na verscheidene snelle wendingen vloog het Fiat-toestel in brand en stortte neer bij Villanueva del Pardillo. Daarbij kwamen de vier inzittenden om het leven. De luchtstrijd werd weer aangebonden en ditmaal werd het driemotorige Junkertoestel aangeval len, dat, eveneens brandende, neerstortte in de linies der opstandelingen nabij Villanue va de la Canada. De toestellen der opstan delingen gaven den strijd echter niet op en vielen aan, op hun beurt bestookt door de regeeringsvliegtuigen. Nog drie toestellen der opstandelingen werden neergeschoten, waarna de regeeringsvliegtuigen zeer laag vliegende de vijandelijke colonnes onder mitrailleurvuur namen en groote verliezen veroorzaakten in de aanvallende gelederen. De ontscheping der Italiaansche vrijwilligers. Volgens berichten, welke uit Gibraltar in bevoegde kringen te Londen zijn ontvan- Geruchten houden aan. Men schrijft uit Boedapest aan de N. R. Crt. In verband met de geruchten, dat de koning van Albanië zich in het huwelijk zal hegeven met de wonderschoone, slanke, groote gravin Hanna Mikes, is het interes sant, dat gravin Mikes, toen zij bij haar te rugkomst uit Rome te Boedapest door de Hongaarsch journalisten geïnterviewd werd, de betreffende geruchten noch bevestigde, noch tegensprak. Zij zei alleen dat er offi cieel niets geschied was. De gravin is de dochter van den bekende graaf Armin Mikes, die in zijn tijd voor den rijksten man van Hongarije doorging, die behalve grand seig neur, een zakenman van gi'oot formaat was en er zelfs in slaagde, toen na de annexatie van Zevenbergen door Roemenië vrijwel al de Hongaarsche grootgrondbezitters te gron de gingen, vrijwel zijn geheele vermogen te redden doordat hij zijn bezit in een comman ditaire vennootschap had ingebracht, waar in de koning van Roemenië stille vennoot was. Later verloor hij echter door een mis lukte speculatie, eveneens in grooten stijl, zijn geheele vermogen, zoodat het kasteel zelfs een tijdlang pension was. De moeder der gravin is een zuster van graaf Bethlen, den gewezen Hongaarschn minister-presi dent., haar zuster is met den Oosten rij kschen prins Auersberg gehuwd, zoodat de koning van Albanië in ieder geval een heel behoor lijke verwantschap krijgt. gen, zouden op 22 December te Cadix bijna 6000 Italiaansche vrijwilligers zijn aange komen. Men doet uitkomen, dat dit contin gent weer een geheel ander is dan dat van 4000 man, waarvan de ontscheping pas is gemeld. Ook Britsche vrijwilligers naar Spanje. De volgende week zal zich een contingent vrijwilligers, behoorende tot de Britsche on afhankelijke arbeiderspartij, naar Barcelo- na begeven, om zich bij de internationale militie aan het front van Aragon te voegen. De „Aragon" niet vrijgelaten. De berichten omtrent het vrijlaten van het door een Duitsche kruiser opgebrachte Spaansche schip de „Aragon", vinden geen bevestiging. Uit Berlijn wordt gemeld, dat het van Radio-Tetoean afkomstige bericht, volgens hetwelk de kruiser „Graf von Spree", het s.s. „Aragon" zou hebben vrijgelaten, in dezen vorm onjuist is. De vrijlating van de „Aragon", aldus zegt men, zou slechts geschied kunnen zijn, in dien de lading en de passagier van de „Pa los" vrijggegeven zouden zijn. De oorsprong van het bericht zou hierin gelegen kunnen zijn, dat de kruiser „Graf von Spree", de „Aragon" niet langer wilde bewaken, dit schip in een haven der opstandelingen zou hebben doen ankeren om zelf zijn weg te kunnen vervolgen. De ontscheping der Italianen. Een nieuw gezichtspunt. Reuter meldt uit Londen dat de Brit sche regeering thans beschikt over de in lichting dat inderdaad 4000 man Italiaan sche troepen op 1 Januari te Cadiz zijn ont scheept. Deze troepen behooren tot het troe pentransport Lombardia Reuter meldt, dat het in diplomatieke kringen te Londen vrij wat verrassing heeft gewekt, dat op den dag voor de ondertee- kening van de Italiaansch-Britsche overeen komst 4000 Italiaansche vrijwilligers in Spanje zijn ontscheept Voor het overige staat men in officieele Britsche kringen op het standpunt, dat de overeenkomst in geen enkel opzicht betrek king heeft op de politiek van inmenging of niet-inmenging in Spanje, afgezien van de verklaringen ten aanzien van cle onschend baarheid van het Spaansche gebied. De Spaansche ambassade te Londen heeft vandaag geen opdrachten van Valencia ont vangen: men weet dus nog niet, welke maatregelen de Spaansche regeering denkt te nemen. Engeland en Frankrijk zullen waarschijn lijk de Duitsche en Italiaansche antwoorden op hun voorstel afwachten alvorens zij zich ernstig zullen wijden aan een onderzoek van de laatste ontscheping. Men verwacht die antwoorden thans binnen drie of vier dagen Rome 4 Januari (D.N.B.) Het antwoord van Italië op de Fransch-Engelsche nota in zake de vrijwilligerskwestie is, naar van welingelichte zijde verluidt, nog niet gereed Een wijziging der Italiaansche houding in de kwestie der niet-inmenging valt intus- schen niet te verwachten. Intusschen worden opnieuw de Parijsche geruchten over het ontschepen van verschei dene duizenden Italiaansche vrijwilligers in Cadiz als tendentieuse propaganda van communistischen oorsprong van de hancl gewezen. De vorming van 'n onafhankelijk Catalo- nië zou Italië beschouwen als een wijziging van den tegenwoordigen territorialen status quo, „waartegen zich Italië en niet Italië alleen, vastberaden zou verzetten." Toch gunstig antwoord van Ber lijn en Rome? In diplomatieke kringen te Parijs verluidt dat de groote activiteit van Berlijn en de ontscheping van sterke Italiaansche troe pen wijzen op een gunstig antwoord van beide fascistische landen. Men wil op twee paardten gaan zitten en eerst Franco voldoende middelen en imenschenmateriaal verschaffen om daarna Engeland en Frankrijk tegemoet te komen en in een doeltreffende controle be rusten. Een officieel bulletin. Gistermiddag is een communiqué gepu bliceerd over den gezondheidstoestand van Z.H. den Paus. Hierin wordt medegedeeld, dat de Heilige Vader lijdt aan aderverkal king, welke een onregelmatigheid van den hartslag veroorzaakt. In de laatste dagen is een verbetering ingetreden in den toe stand. Verder wordt medegedeeld, dat nog geen officieele bulletins over den gezondheids toestand van den Paus zijn gepubliceerd en dat professor Milani nooit nauwkeurige aanduidingen omtrent de ziekte van den paus aan de pers heeft verstrekt. De „Osservatore Romano" publiceert het volgende officieele bulletin: „Nadat de ziekte van Z.H. den Paus ge durende een maand is behandeld, kan de gezondheidstoestand van den Paus als volgt worden samengevat: De oorzaak van de ziekte ligt in aderverkalking, welke vooral de hartspier heeft aangetast, zoodat het rhythme van de hartslag onregelmatig werd Begin December veroorzaakte een toename van deze onregelmatigheid een onvoldoende bloedsomloop, waardoor de zieke gedwon gen werd het bed te houden. Dank zij de rust en de goede verzorging nam deze hart- ZIJNE HEILIGHEID DE PAUS. zwakte langzaam af. De Paus kreeg thans evenwel meer pijn in het linkerbeen, ter wijl ook het rechterbeen pijn ging doen, ge paard aan voedingsstoornissen van nerveu- zen oorsprong. Er is reden om aan te nemen, dat dit ge leidelijk aan beter zal worden en zelfs kan het geheel verdwijnen. De toestand van het hart is echter aanleiding tot een zekere voorzichtigheid, terwijl men ook rekening moet houden met den leeftijd van den zieke. Toepassing van de 40-urige werkweek geeischt. De Brusselsche correspondent van de N. R. Crt. meldt: Zondag hield de socialistische mijnwer kerscentrale een vergadering in het volks huis te Brussel, teneinde het vraagstuk van den arbeid in de mijnen te bespreken. De secretaris van de Centrale Dethier zat de vergadering voor en bracht verslag uit over den stand van de kwestie. Naar zijn oordcel is het van oeconomisch standpunt bezien zeer goed mogelijk, tot vermindering van den werktijd in de kolenmijnen over te gaan De productie kan op dezelfde hoogte als thans worden gehouden, indien men terug keert tot het aantal arbeidsdagen welke de arbeiders in 1913 op de mijn werkzaam wa ren. De moeilijkheid is echter het vinden van geschoolde arbeidskrachten. In Juni 1936 heeft het Kabinet van Zeeland de verplichting op zich genomen tot vermin dering van den arbeidstijd over te gaan. Een officieele commissie met de bestudee ring van dit probleem belast, is eerst Don derdag j.1. met een rapport klaargekomen. Een delegatie van de centrale begaf zich denzelfden dag naar de regeering en werd wegens ziekte van don socialistischen mi nister Delattre ontvangen door don minister van oeconomische zaken Van Isacker. Deze verklaarde weliswaar dat de regeering haar woord gestand wil doen, maar verder gaf het gesprek de delegatie geen voldoening. Door de centrale is dan ook verzocht om een onderhoud met den minister-president onmiddellijk na diens terugkeer uit Zwitser land. De conclusie van den heer Dethier was: Er is genoeg tijd verloren. Wij moeten thans optreden. Hebben wij van den kant der regeering geen volledige zekerheid te gen 15 Januari a.s. dan moet een nieuw congres beslissen of wij nog langer zullen wachten dan wel of de staking onmiddellijk moet worden ingezet. De gedelegeerden der verschillende gewestelijke centra kwamen achter eenvolgens bevestigen, dat de mijn werkers in deze gebieden van oor deel zijn, indien voor 15 Jan. geen oplossing is bereikt, drie dagen later in staking te gaan. In dit geval, verklaarden de gedelegeerden uit het Henegouwiensche centrum, kun nen wij geen genoegen nemen met een geleidelijke vermindering van den arbeidstijd en wordt de toepas sing van de 40-urige week vereischt Na vrij langdurig debat werd tenslotte met op 4 na algemeene stemmen een resolutie aangenomen, waarhij het congres bet dage- lijksch bestuur van de socialistische mijn werkerscentrale opdraagt, verder met de regeering te onderhandelen en tevens be paalt dat, indien 15 Januari geen bevredi gende oplossing is bereikt, en de onderhan delingen zijn mislukt, de staking 18 Januari aanvangen zaL Gevaarlijk experiment van Duitschland HET ANTWOORDT NIET OP DE FRANSCH-ENGELSCHE VRAGEN EN MENGT ZICH IN SPAANSCHE AANGELEGEN HEID. Duitschland speelt een gevaarlijk spel in Spanje. Er blijkt uit alles dat het zich niet afzijdig wil houden van de Spaansche ge schiedenis en het is nu maar de groote vraag in hoeverre de andere mogendheden dat dan zullen doen en in hoeverre de rust van Europa daar dus weer door gestoord zal kunnen worden. Men zal wellicht een weinig cynisch lachen, om die door ons ge bezigde uitdrukking „de rust van Europa", het was dan ook misschien juister geweest om te spreken van „den gewapenden vrede van Europa". Maar inderdaad vormt, het op treden van Duitschland een gevaar. Het zoekt naar argumenten om de Spaansche regeering te kunnen bestrijden en vindt die al zeer gemakkelijk in het optreden van deze regeering, tegenover ecnige buitenlandsche schepen, o.m. het Duitsche s. s. Palos. Zooals men weet heeft de Duitsche krui ser Königsberg het Spaansche koopvaardij schip „Aragon" opgebracht en het heeft ge weigerd dit schip vrij te laten, alvorens de passagier, gearresteerd aanboord van het Duitsche s.s. „Palos", vrijgegeven zal zijn en het deel van de lading van dit schip, datin beslag genomen is, is teruggegeven. De Spaansche regeering weigert aan de Duitsche eischen te voldoen, omdat de toon haar niet bevalt en zij zich geen eischen laat stellen door Duitschland. Deze wrijving kan oor zaak zijn van tal van onaangenaam heden, temeer als men nagaat dat ten eerste Duitschland nog steeds geen antwoord gegeven heeft op de Fransch-Britsche nota inzake de niet-inmenging in de Spaansche aangelegenheid en ten tweede dat de Duitsche pers en autoriteiten een toon aanslaan, die niet veel goeds doen verwachten. Zoo schrijft b.v. de „Deutsche diplomati sche Korrespondenz" dat de represaille maatregelen van de Koenigsberg misschien niet volgens de diplomatieke regeling zijn geschied, maar het blad voegt eraan toe, dat de toestand in Spanje niet toelaat zich aan de klassieke vormen te houden. Wanneer het „roode Spanje" er dergelijke omgangsvormen op na gaat houden, zegt het blad, dan moet het rekening mee houden, dat. zijn maatregelen niet zonder gevolg zullen zijn. Meer en meer hoopen zich tij dens den oorlog, die thans in Spanje woedt, de daden van moedwillige verstoring en overvallen met voorbedachte rade, gepleegd tegenover vreemd goed en bloed, op". Dat is de toon die iedere agressieve daad van Duitsoheland moet verontschuldigen. Bij alle gerechtvaardigde verontwaardiging van den kant van Duitschland is dit toch den weg niet. De eenige weg tot het stopzetten van de vijandelijkheden is, zoo schreven we de vorige week nog: het onthouden van iedere inmenging van buitenaf. Maar daar schijn Duitschland niet over te denken. Men oordeele maar naar de volgende persstem men, zij spreken, zonder commentaar, voor zichzelf en doen overduidelijk zien dat de Spaansche geschiedenis nog tot onaangena me internationale complicaties kan leiden. De Deusche Allgemeine Zeitung schrijft: Een half jaar lang zijn de bandieten van Caballeros bezig onschuldigen af te slach ten en nog steeds onderhouden eenige re geeringen met de aanvoerders van deze ban dieten betrekkingen, als was niets gebeurd. De Lokal Anzeiqer schrijft, dat Duitschland zich niet van zijn standpunt zal laten af brengen om de moordenaars en roovers, die thans in het roode Spanje aan de macht zijn, hun verdiende loon te geven. In de Voelkischer Beobachter schrijft dr. Walter Schimitt, dat Duitschland van oordeel is, dat op het oogenblik op Spaansch gebied een strijd wordt gevoerd, die aller minst het karakter draagt van een burgeroorlog. Men strijdt daar voor het lot van geheel Europa. Het is belachelijk, aldus de V. B., dat de Staten, die het meest bedreigd wor den door het bolsjewistisch gevaar, hun eenig heil zien in een politiek van niet-inmenging. Deze niet-in- mengingspolitiek kunnen zich alleen staten veroorloven, die door hun eigen middelen het roode gevaar heb ben bestreden en geen gevaar willen loopen voor hun eigen veiligheid. Hoe Duitschland het ziet. De Duitsche bladen zijn van meening, dat de overeenkomst tusschen Engelang en Italië eenige ontspanning in den internationalen toestand brengt. De „Berliner Boersenzeitung" schrijft, dat Italië thans kan verwachten, dat de ontwik keling van zijn Rijk in beginsel niet be hoeft te geschieden in een sfeer van tegen stelling tot Engeland, terwijl Engeland niet langer gedwongen is zijn belangrijke beslui ten onder den druk van het oogenblik te nemen. De overeenkomst moet volgens bet blad ook worden bezien in het licht van de com munistische onderneming in Spanje. Een Spanje, waarvan het bolsjewisme geheel of gedeeltelijk bezit zou kunnen nemen, zou 'n groote verandering in den bestaanden toe stand kunnen brengen. Frankrijk heeft aan de verzoening in de Middellandsche zee medege werkt in de hoop, dat dit ten goede zou komen aan het front van Stresa. De houding van Italië heeft die ontwikke ling verhinderd en den weg opengelaten voor vrije onderhandelingen over een vreedzame regeling in West-Europa. De „Germania" schrijft: „Langer dan twee maanden hebben Londen en Rome onderhan deld. Dit, feit alleen geeft reeds de beteeke- nis van het geteekende accoord aan. De tee- kening is een mijlpaal op den weg naar de bevestiging van den Europeeschen vrede. Duitschland kan niets meer wenschen dan de verzoening tusschen twee landen, met welke het in vriendschappelijke betrekking wil leven. Wij zien in de overeenkomst voor al het bewijs, dat men ook te Londen de hou ding van Italië en Duitschland in de Spaan sche kwestie begint te begrijpqn." De „Deutsche Allgemeine Zeitung" gelooft dat thans een der hinderpalen voor de deel neming van Italië aan de regeling van de West-Europeesche veiligheid verwijderd is. Aan een herstel van het front van Stresa konden nog slechts eenige linksgerichte krin gen in Frankrijk denken. Niemand wil Frankrijk buitensluiten. Het staat aan Frank rijk de Europeesche samenwerking te bevor deren of te belemmeren door steun aan de rooden. Het Deutschlandlied en het Horst Wessellied op de heden te honden eere-avond. Naar wij vernennen, zal op de heden in 't Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te houden eere-avond na het Wilhelmus de nationale volksliederen worden gespeeld. Ter eere van de Duitsche gasten zal niet, zooals oorspronkelijk het plan was, het be kende Lippe-Detmoldlied maar het Deutsch landlied en het Horst Wessellied worden ge speeld. Het schijnt tevens vast te staan, dat de volksliederen, in afwijking van het pro gram, zullen worden gespeeld onder leiding van Kapitein Boer en niet onder die van Dr. Wagenaar. Het is nog niet na te gaan, op wiens op dracht deze programwijziging plaats vond. Uitbreiding der neutraliteitswet waarschijnlijk. Reuter meldt uit Washington, dat In de zitting van het Congres, welke heden be gint, o.a. de permanente neutraliteitswet be handeld zal worden. Deze wet zal breeder van opzet zijn dan de tegenwoordige tijde lijke regeling. Voorgesteld wordt een em bargo te leggen op wapenen en financieel© hulp ten behoeve van hen, die tegenstanders van een gevestigde en erkende regeering zijn. Onder de bestaande wet is, zooals men weet. een dergelijk embargo niet mogelijk. Thans kan slechts moreele pressie door de regeering geoefend worden om te voorko men, dat wapens en crediet worden ven- schaft aan de anti-regeeringspartij in Spanje Het is mogelijk, dat de nieuwe neutrali teitswet ook bepalingen zal bevatten om hef maken van oorlogswinst te beperken. De kwestie van de rechten der neutralen ter zee is eveneens een vraagstuk dat de Vereenigde Staten zeer aangaat, De vrijheid der zeeën was één der 14 punten van Wil- son en bet voornaamste geschilpunt tus schen de Ver. Staten en de oorlogvoerenden aan beide zijden in den wereldoorlog.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 1