Ongerustheid in Frankrijk
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Duitschland mokt
Huwelijksreis van het
Prinselijk paar
De Koningin naar het
buitenland
Amerika niet tegen
blokkade
Duitsche actie tegen
Tsjecho Slowakije
Aardbeving in Thibet
BuUenlandsch
Overzicht
Begrootiogsboodschap
van Roosevelt
r C*Q 11 I n I
ZATERDAG 9 JANUARI 1937. 80e Jaargang. No. 19157.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Gaat Duitschland de Spaansche
zone van Marokko bezetten?
Vinnige taal in de
Britsche bladen
Berichten uit Rabat bevestigen, dat
twee tot driehonderd Duitsche mili
tairen de laatste dagen aan land zijn
gegaan in havens van de Spaansche
zone van Marokko. Voorts wordt
gemeld, dat de ijzermijnen van
Zeghanghan nabij Melilla op inten
sieve wijze geëxploiteerd worden
door Duitsche werkkrachten, die
eveneens in havens van de Spaan
sche zone aan land zijn gezet.
Gisteravond is in officieele krin
gen te Parijs bekend gemaakt, dat
de Fransche regeering, aangezien
zij vernomen had, dat de-facto
autoriteiten van de Spaansche zone
van Marokko kazernes in gereedheid
liet brengen om Duitsche troepen
onder te brengen, de autoriteiten
te Burgos heeft doen herinneren
aan de bepalingen van het Fransch-
Spaansche verdrag van 1912, waar
in aan beide mogendheden verbo
den wordt toe te staan, dat vreem
de troepen op dit gebied worden
toegelaten.
Overleg tusschen Parijs en
Londen.
Havas verneemt uit Londen,, dat Frank
rijk en Groot-Britannië elkander van tijd
tot tijd geraadpleegd hebben ten aanzien
,van den toestand in Marokko. De voor
naamste bespreking van dezen aard is on-
gever drie weken geleden gehouden tus
schen Eden en den Franschen ambassa
deur Corbin.
Engeland bestudeert thans den toestand
In Marokko. De Fransche regeering heeft
haar inlichtingen ter beschikking gesteld
en Groot-Britannië wint nieuwe inlichtin
gen in door tusschenkomst van zijn eigen
.vertegenwoordigers.
Officieele kringen verzekeren, zon
der commentaar te leveren op de
min of meer sensationeele persbe
richten, dat de Fransche regeering,
in de mate, waarop zij beschikt
over geloofwaardige inlichtingen
omtrent de Duitsche activiteit, den
toestand ernstig acht.
Wat de Engelsche houding aangaat, zoo
zegt men, die zou nog niet kunnen worden
gedefinieerd met het woord „ongerustheid",
maar wel is het mogelijk te zeggen, dat
men hier de gebeurtenissen in Marokko
met de grootste aandacht volgt. Wanneer
het aan land zetten van oorlogsmateriaal
in de Spaansche zone al op zich zelf geen
schending vormt van de internationale ac-
coorden buiten het niet-inmengings-accoord,
zijn diplomatieke kringen toch van mee
ning, dat een aan land zetten van vreem
de troepen een geheel andere zaak zou zijn.
Men legt er in ieder geval den nadruk op
de nauwe samenwerking van de regeerin
gen te Londen en te Parijs in de Spaansche
crisis.
Kabinetsraad in Engeland.
Gistermiddag heeft het kabinet te Lon
den beraadslaagd over de situatie in Span
je en over de Duitsche en Italiaansche no
ta's. Behalve de eerste minister en Eden
namen nog twaalf andere ministers aan de
besprekingen deel.
Eden heeft gistermorgen den toestand be
sproken met den leider der liberale oppo
sitie, evenals hij dit twee dagen geleden
reeds gedaan heeft met de leiding der ar
beiderspartij.
De situatie vormt thans het onderwerp
van beraadslagingen in het partijbestuur
van Labour, dat gistermiddag te Londen bij
een is gekomen. De oppositieleider, Attlee
en Arthur Greenwood hebben verslag uitge
bracht van hét onderhoud, dat zij korte
lings op het Foreign Office hebben gehad
en hebben hun medebestuursleden op de
hoogte gebracht van de opvattingen der re
geering ten aanzien van de niet-inmengings-
problemen. Voorts moeten de besprekingen
zich hebben uitgestrekt tot den'algemeenen
internationalen toestand en de Duitsche
en Ialiaansche antwoorden.
Opnieuw Italiaansche vrijwilli
gers naar Spanje.
Volgens te Gibraltar ontvangen berichten
zijn Dinsdag j.1. weer 3500 Italiaansche vrij-
wiligers te Cadiz geland. Zij zouden, aan
boord van een Italiaansch schip met twee
schoorsteenen, derwaarts zijn gebracht en
volkomen militair uitgerust aan land zijn
gegaan
Van Cadiz zouden ze middels een troe
pentransporttrein, welker opschriftborden
den naam Sevilla droegen, naar het bin
nenland zijn vervoerd.
Indien het bericht juist is, dan strijden
thans in Spanje aan Franco's zijde 15.000
Italianen.
Vinnige taal van de Engelsche
pers. Naar een nieuwe nederlaag
der Britsche diplomatie?
In een commentaar op het Engelsch-Ita-
liaansche accoord. schrijft het liberale week
blad „Economist": In plaats van een triomf
voor onze diplomatie, begint deze nota-wis
seling gevaarlijk veel te lijken op een tweede
en nog zwaardere nederlaag van Engeland
tegen over Italië en Duitschland. Een over
winning kan in dit la'atste stadium niet
meer verkregen worden, tenzij onze regee
ring en de Fransche zonder dubbelzinnig
heid haar gemeenscnappelijke vastbesloten
heid te kennen geven, zich nu verder een
voudig te verzetten tegen iedere avtieve in
menging in Spanje, met alle middelen, die
haai- ter beschikking staan".
Het linksche tijdschrift „New Statesman
and Nation" schrijft: „Maandag werd tekst
gepubliceerd van het gentlemens agree-
ment", dat de traditioneele goede betrekkin
gen tusschen Downingstreet en Rome her
stelde. Dinsdag vernamen wij, wat voor een
.gentleman" Mussolini is. Tusschen de on
derhandelingen over en de onderteekening
van het accoord zond hij een expeditieleger
van ruim 10.000 man naar Cadiz".
Voor de conservatieven „Spectator" wordt
„de positie van Engeland en Frankrijk in
snel tempo ondragelijk en zullen de pogin
gen tot handhaving van de non-interventie
slechts kunnen worden voortgezet, wanneer
Duischland en Italië bereid zijn, van het
verbod tot iedere buitenlandsche inmenging
in Spanje een werkelijkheid te maken.
Wanneer men echter deze poltiek zal moe
ten prijsgeven, zal het eerste resultaat daar
van zijn, dat de Spaansche regeering onder
normale voorwaarden ^1 kunnen worden
voorzien van wapentuig door Groot-Brittan-
nië en Frankrijk en de gevaren van een
dusdanige ontwikkeling zijn maar al te dui
delijk, wanneer men b.v. rekening houdt
met het optreden van de Duitsche oorlogs
schepen in de Spaansche watéren".
Negen Chineesche gene
raals muiten
Tsjang-Kai-Sjek zou zich niet
aan de gemaakte afspraken
houden.
Een D.N.B.-telegram uit Peking
meldt, dat negen generaals in het
Noord-Westen van China, die bevel
voeren over de vroegere troepen van
Tsjang Hsoe Liang en Yang Hsoe
Sjen, telegrafisch hun gehoorzaam
heid jegens de Nanlcing-regeering
hebben opgezegd. Zij verklaren, dat
het optreden der regeering niet in
overeenstemming is met het door
maarschalk Tsjang Kai Sjek tijdens
diens gevangenschap te Sian Foe
goedgekeurde program. Met name
protesteeren zij tegen de aanwezig
heid van tien divisies Nanking-
troepen in Toeng Koean.
Het zou reeds tot bloedige gevech
ten zijn gekomen.
Tsjang Kai Sjek.
Nader wordt gemeld, dat de plaatselijke
autoriteiten in het Noord-Westen van China
zich inderdaad niet bekommeren om de
nieuwe regeling, welke door de Nanking-
regeering is getroffen, zoodat Nanking
hoogstwaarschijnlijk energiek zal moeten
ingrijpen. De regeeringstroepen, die de pro
vincie Sjensi pas hebben ontruimd, zijn op
bevel van Nanking op hun schreden terug
gekeerd. Zij zijn inmiddels op ernstigen
tegenstand gestuit van de zijde der strijd
krachten, waarover generaal Yang Hsoe Sjen
vroeger het bevel .voerde»
Prinses Juliana en Prins Bernhard zijn
gistermiddag te 3 uur in Innsbruck aange
komen. Ze werden door een groote menigte
hartelijk toegejuicht.
Na Haar verblijf op Het Loo.
Naar wij vernemen is de Koningin zeer
vermoeid van de feestdrukte en zal Zij na
Haar verblijf op Het Loo eenigen tijd rust
nemen in het buitenland.
Men meldt ons nader uit Apeldoorn, dat
gisteren op het paleis Het Loo bericht ont
vangen is, dat de Koningin niet vandaag,
zooals aanvankelijk was gemeld, doch over
eenige dagen op t' Loo zal aankomen.
Be regeering der Vereenigde
Staten wenscht niet in de
Spansche zaak te worden betrok
ken
Op hetzelfde oogenblik, waarop
President Roosevelt zijn handteeke-
ning plaatste onder de resolutie be
treffende het wapenembargo voor
Spanje, gaf men van gezaghebbende
zijde te kennen, dat de regeeringen
der Vereenigde Staten zich niet zou
verzetten tegen een blokkade van de
Spaansche kusten, wanneer de Euro-
peesche regeeringen hiertoe mochten
besluiten. Alle voorzorgsmaatrege
len zouden worden genomen om te
verhinderen, dat de aanwezigheid
van Amerikaansche schepen in de
geblokkeerde zone tot een bron zou
kunnen worden van internationale
incidenten aangezien de Amerikaan
sche regeering wenscht te vermijden
betrokken te worden in de Spaan
sche zaak.
Slechten indruk in Engeland.
De tegen Tsjecho-Slowakije gerichte aan
vallen in de Duitsche bladen hebben in
Engeland verrassing en misnoegen gewekt.
De in Engelsche bladen uit de Duitsche pers
overgenomen commentaren bevatten felge
kleurde verhalen over een groote Sovjet-
Russischen invloed in Tsjecho-Slowakije en
mededeelingen, die reeds meer dan eens
door de regering te Praag tegengesproken
zijn. Het karakter van deze verhalen is te
weinig in overeenstemming met de feitelijke
positie Tsjecho-Slowakije, dan dat er in
Engeland geloof aan gehecht wordt
Donderdag is een aardschok waargenomen,
waarvan het epicentrum volgens de deskun
digen van het station K.A.W. zou liggen in
een weinig bevolkte, bergachtige streek van
Oost-Thibet. Het is waarschijnlijk, dat de
eerste berichten over deze aardbeving, die
eVen hevig is geweest als die, welke Quetta
verwoest heeft, eerst over geruimen tijd zul
len worden ontvangen.
Of in tihina
Het metorologisch Instituut van Waykay-
ama heeft gisteren een hevige aardbeving
geregistreerd waarvan het epicentrum op
3240 K.M. afstand moet liggen, vermoedelijk
in het binnenland van China.
Vermoedelijk heeft men hier met een en
dezelfde aardbeving te doen, doch kan niet
worden uitgemaakt, waar het epicentrum
zich precies bevindt.
Dc staking bij de
General Motors
Thans hebben bijna 90000 man
de arbeid neergelegd.
In de staking in de automobielindustrie
duurt de impasse voort en naar schatting
zijn thans 88.580 man in staking. De enorme
organisatie der General Motors Corporation
is vrijwel geheel verlamd.
Te Flingt (Michigan) hebben zich eenige
incidenten tusschen de politie en stakers
voorgedaan. De'arbeiders van verscheidene
fabrieken hebben een anti-stakingsarganisa-
ifcie in iet leven geroepen»
Onbevredigend antwoord
van Duitschland
Het Europeesche probleemin
Spanje.
Engeland en Frankrijk waren het lange
wachten op Duitschlands antwoord moede
geworden en hadden door middel van hun
gezanten opnieuw op antwoord angedrongen
op hun vragen betreffende het zenden van
„vrijwilligers"1 naar Spanje. Men weet dat
het begrip „vrijwilligers" hier als zeer
relatief opgevat moet worden, want het is
niet denkbaar, dat zonder medeweten "van
de betreffende regeeringen duizenden gewa
pende burgers de grenzen overschrijden.
Duitschland en Italië hebben bewust den
strijd in Spanje meegestreden. Waar het
hier gaat om een strijd ter overwinning
van communisme of fascisme, daar kunnen
deze regeeringen niet lijdelijk toezien. Even
min als Rusland dat doet en evenmin als...
Frankrijk dat doet.
Maar nu heeft Duitschland dan geant
woord een antwoord dat men gisteren in
onze krant heeft kunnen lezen, maar dat
zoo in de ruimte is, dat het de onzekerheid
omtrent het Spaansche gevaar voor Europa
doet voortbestaan.
Duitschland heeft Engeland en Frankrijk
behoorlijk de waarheid gezegd wat betreft
het vraagstuk der „vrijwilligers" en het
heeft er op gewezen dat het juist de tegen
partij is geweest, die oorspronkelijk vrijwil
ligers heeft toegestaan in onbeperkte mate
Spanje binnen te stroomen om de regee
ring van Madrid bij te springen. En daarin
heeft Duitschland geen ongelijk, omdat
Frankrijk en Engeland tegen een verbod
waren voor het vertrek van vrijwilligers,
een verbod dat Duitschland en Italië van
het begin van den oorlog af gewenscht heb
ben. Engeland kan deze pil dus slikken.
Maar met dat al zijn we niet uit de im
passe en daar gaat het toch eigenlijk om,
in het belang van Spanje, sterker, in het
belang van Europa.
Het Hbl schreef gisteravond in een be
schouwing o.m.:
Duitschland voelt zich bij den stand
van het Spaansche probleem blijk
baar sterk. Het heeft, in weerwil van
het decente gentlemen's agreement
tusschen Engeland en Italië de on
verzwakte medewerking van Italië
ten aanzien van het Spaansche pro
bleem behouden.
Italië heeft trouwens een soortgelijk ant
woord aan Engeland en Frankrijk gezon
den als Duitschland Hieruit blijkt, dat de
beide mogendheden niet van zins zijn, hun
gemeenschappelijke campagne tegen de in
vloeden van het bolsjewisme in Spanje te
staken, zoolang deze niet definitief onscha
delijk zijn gemaakt. Hieruit kan men ook
opmaken, dat de beide mogendheden in
onderling overleg „vrijwilligers" naar Span
je zenden.
Een stopzetting van het zenden van „vrij
willigers" zal dus nog wel veraf zijn en
Spanje blijft dus nog het terrein van een
Europeeschen oorlog in het klein.
Moskou en Valencia hebben thans den
sleutel van het probleem in handen, zegt
het „Hbl.". Voordat zij hebben gesproken,
zal er geen nieuw licht schijnen over het
Spaansche probleem. Voordat zij hebben ge
sproken, zal men niet kunnen uitmaken of
Spanje zijn conflict verder op eigen krachten
zal uitwerken, het bemiddeling der mogend
heden zal aanvaarden, of het een gevaar zal
blijven voor de rust en den vrede van
Europa.
KRANTEN EN RADIO ZWIJGEN
OVER ONZE NATIONALE FEES
TEN. FILM DER HUWELIJKS
PLECHTIGHEID IN BESLAG GE
NOMEN.
De N. R. Ct. schrijft naar aanleiding van
het feit, dat Duitschland geen of weinig
nota heeft genomen van ons vorstelijk hu
welijk o.a. het volgende:
In haast heel de wereld heeft het huwe
lijk van Prinses Juliana blijden weerklank
gevonden. Niet alleen bij de Nederlanders
die in den vreemde hun woonstee hebben,
doch ook de pers wijdde bijzonder waardee-
rende artikelen en soms extra-nummers
aan ons vorstenhuis.
Enkel Duitschland schijnt een uitzonde
ring te willen maken. Rijkskanselier Hitier
we meldden het, zond deze week een feli
citatie-telegram, doch hierbij schijnt het te
moeten blijven.
De Berlijnsche correspondent van de Tele
graaf schrijft d.d. gisteren, dan ook, dat hij
omtrent de echo van het vorstelijk huwelijk
in Duitschland slechts in negatieven zin
kan berichten. En hij vervolgt dan:
„Na de destructieve perscampagne, die de
Duitsche bladen na de Kerstdagen op
grond van tendentieuze en gedeeltelijk on
juiste berichten voerden, heeft de Duitsche
regeering het nagelaten, de door de Neder-
landsche regeering in haar nota verschaf
te uitleggingen en rectificaties te pu'oli-
ceeren, zoodat het publiek hier niet anders
weet of alles, wat in die dagen werd ge
schreven, berust op waarheid.
Bovendien heeft de overheid opnieuw in
gegrepen en o.a. de radioreportage over de
huwelijksplechtigheid verboden. Duitsch
land is aldus het eenige naburige land,
waar de zenders gisteren over de glorieuze
gebeurtenis voor het Nederlandsche volk
zwegen.
Officieel werd door den Reichs Rund
funk Woensdag bekend gemaakt, dat, hoe
wel des ochtends geen gelijktijdige radio
reportage zou worden gedistribueerd, des
avonds tusschen vijf en zeven een op gramo-
foonplaten neergelegd résumé zou worden
uitgezonden, Ds. Briët, die eergisteren den
eeredienst voor de Nederlandsche kolonie
leidde, deelde de gemeente van den kansel
mede, dat de beide Duitsche zenders Don
derdag van half zes tot zes een reportage
zouden brengen. Tevergeeft draaiden de le
den der Nederlandsche kolonie alhier ech
ter hun toestellen aan. De Duitschlandzen-
der zoowel als de Berlijnsche kortegolfzen-
der gaf dansmuziek.
Naar wij van den Reichs Rundfunk ver
namen is gistermiddag op het laatste mo
ment de verleende vergunning ingetrokken.
Het programma werd veranderd. Wel ga
ven beide Duitsche zenders kort na acht
uur een half uur lang reportage over den
voetbalwedstrijd Duitschland—Engeland,
die in de namiddag was gehouden.
Over de huwelijksplechtigheid meldden de
Duitsche zenders alleen in het nieuwsbe
richt: „Heden is te Den Haag het huwelijk
voltrokken tusschen Prinses Juliana der
Nederlanden en Prins Lippe-Biesterfeld.
Aan Prins Lippe-Biesterfeld is de titel
Prins der Nederlanden, met het praedicaat
Koninklijke Hoogheid, verleend en tevens
is hij door de Koningin tot lid van den
Raad van State benoemd."
Bij dit alles heeft zich thans nog een
nieuw, wel bijzonder onverkwikkelijk feit
gevoegd. Genoemde correspondent seinde nl.
gistermiddag nog 't volgende aan zijn blad:
„Naar wij vernemen is hedenmiddag de
film van de huwelijksplechtigheden in Den
Haag, die de Metro-Gold wijn Zondag a.s. in.
besloten kring voor de leden der Nederland
sche kolonie te Berlijn wilde doen opvoeren,
in beslag genomen.
Mocht de Duitsche overheid bij haar be
sluit blijven, dan zullen dus de Nederlan
ders te Berlijn niet in staat zijn iets van de
huwelijksvoltrekking op het witte doek te
aanschouwen.
Laten we hopen, dat die herziening plaats
heeft,"
Begrooting 1938 zal in evenwicht
zijn.
In een boodschap, die president Roosevelt
bij de indiening van de begrooting tot het
congres heeft gericht, zegt hij onder meer,
dat de stijging der inkomsten vooral te
danken is aan de grootere belastingop
brengst., die haar oorzaak vindt in het eco
nomische herstel. Hij spreekt de verwach-
ROOSEVELT
ting uit, dat, indien dat herstel in hetzelfde
tempo aanhoudt, de begrooting voor 1939
volkomen in evenwicht zal zijn. Naar aan
leiding van het feit, dat op den ieuwe be
grooting een milliard minder is uitgetrok
ken voor werkloozensteun, zegt Roosevelt,
dat dit is geschied met het voorbehoud, dat
de werkgevers zullen medewerken aan het
tewerkstellen van ingeschreven werkloozen
Hij doet een beroep op den goeden wil der
werkgevers Roosevelt, verwacht dat hij de
begrooting voor 1938 in evenwicht zal kun
nen brengen, indien de voor den werkloo
zensteun uitgetrokken som toereikend is.
CAFé „CENTRUM", MARKT.
Schagen.
Spreekuur van den Tandarts alleen Don
derdag 9 1 uur.
Geheele gebitten f 30.trekken inbegrepen.
Consult kosteloos. -Lage tarieven.