De vrede hangt van
Duitschland af
Het proces
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Rede van Blum
ie Lyon
tegen Radek c*s*
KIJKEN i, KOOPEN hü CLOECK
De regeeringscrisis
in Japan
De zitting van de
V olkenbondsraad
Buiienlandsch
Overzicht
De antwoorden van Berlijn
en Rome
MAANDAG 25 JANUARI 1937. 80e Jaargang. No. 10170.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
frankrijk wil geen twee
zijdige verdragen.
geen credieten en grond
stoffen aan duitschland
zonder staking der bewa
peningswedloop.
Tijdens hun bozoelc aan Lyon begaven
minister-president Leon Blum en de minis
ters zich in den middag naar de arbeids
beurs, waar een diner werd aangeboden,
waaraan 2000 personen aanzaten.
De minister-president hield hier zijn aan
gekondigde rede. Hii zeide o.a. dat na de
Parijsche bladen de geheele Europeesche
pers heeft geschreven, dat hij op 24 Janu
ari te Lyon de betrekkingen tusschen
Duitschland en Frankrijk zou behandelen.
„Ik zal dit dus doen, omdat de interna
tionale pers zoo heeft besloten", zeide de
minister-president woordelijk, „zwijgen zou
thans een soort spreken zijn. En bovendien
beeft de pers gelijk. Na de rede van Eden
in het Lagerhuis en aan den vooravond
yan de rede van Rijkskanselier Hitier, is
het nuttig dat nogmaals de gedachten van
de Fransche regeering in herinnering wor
den gebracht.
Spreker behandelt eerst het denkbeeld
Van „directe besprekingen" en vraagt zich
af wat dit zijn. Steeds worden directe be
sprekingen met Duitschland gevoerd door
de ambassadeurs van beide landen en
door de ministers, wanneer zij elkaar ont
moeten. Tijdens deze besprekingen is geen
lenkel onderwerp verboden terrein. De Fran
sche regeering is steeds bereid met de mees
te openhartigheid de problemen welke tus
schen beide landen bestaan te bespreken.
Onder „directe besprekingen" wordt even
wel verstaan een „afzonderlijke regeling".
-Men wil een oplossing vinden zonder dat
andere mogendheden deelnemen aan het
debat. Het is duidelijk dat deze opvatting
zich aansluit bij de door rijkskanselier Hit-
Ier bepleite en toegepaste methode, die van
het sluiten van tweezijdige verdragen Dit is
niet de metbode van de Fransche regeering.
Ik geloof aldus zeide Blum een bewijs
van werkelijkheidszin te geven, wanneer ik
verklaar, dat wij de veiligheid van Frank
rijk niet willen losmaken van den Euro-
peeschen vrede en dat wij dat niet willen
omdat wij het niet kunnen. Wij zijn er
van overtuigd dat geen enkele bijzondere
overeenkomst, met Frankrijk onze veilig
heid zou waarborgen en deze overtuiging
vindt haar uitdrukking in de dikwijls ver
keerd begrepen formule van den ondeelba-
ren vrede. Wij zijn trouw aan de bepalin
gen van den Volkenbond, wij hebben vriend
schapsbanden aangeknoopt, die wij volledig
zullen handhaven. Wij willen verder wer
ken aan de interpretatie van het commu
niqué, dat in Juli te Londen is opgesteld
voor de regeling van de Europeesche vraag
stukken. Ik blijf een dergelijke regeling
mogelijk achten, als a^e landen in goeden
wil daaraan medewerken, maar ik ben van
meening, dat deze mogelijkheid zooals mi
nister Eden het onlangs in het Lagerhuis
gezegd heeft, op het oogenblik in hoofdzaak
afhankelijk is van Duitschland. Ik zou in
dat opzicht volkomen openhartig willen
zijn.
Men ziet hoe de Duitsche Staat zijn ge
heele organisatievermogen, zijn geheele
kracht en zijn nationalen wil richt op het
ovenvinnen van ernstige economische moei
lijkheden. Velen hebben dan ook spontaan
gedacht aan een soort van ruil, waarbij
Duitschland economische hulp zou ontvan
gen, terwijl het zou moeten deelnemen aan
een vreedzame regeling van den Europee-
schen toestand.
Maar ik geloof, dat wij Duitsch
land niets moeten voorstellen, dat op
marchandeeren gelijkt. Wij hebben
te veel gevoel voor onze nationale
waardigheid en zijn te zeer besloten
zoo noodïg respect daarvoor af te
dwingen, dan dat wij zelf niet de
waardigheid van andere volken
zouden eerbiedigen. Wij gevoelen nog
weinig voor de onjuiste en gevaar
lijke opvatting, dat het groeien der
economische moeilijkheden, Duitsch
land vroeg of laat zou kunnen dwin
gen tot het vragen om hulp en het
aanvaarden van voorwaarden.
Verder hoeden wij er ons wel voor, ver
denking te werpen op de vredelievendheid,
waarvan Hitier bij de plechtige gelegenhe
den heeft getuigd. Overeenkomsten kunnen
slechts tot stand komen in een geest van
vertrouwen en tusschen gelijke partijen.
Maar daarbij is er een waarheid, waarvoor
men de oogen niet gesloten moet houden.
Hoe kunnen economische overeenkomsten
gesloten worden onafhankelijk van politie
ke regelingen, nu de bewapeningswedloop
een nog sneller tempo heeft, dan voor den
oorlog?
Welk land zal oen anderen staat credie-
ten willen verschaffen, grondstoffen willen
geven of op koloniaal gebied tegemoet wil
len komen, indien het ook maar even zal
tnoeten vreezen, dat de verleende hulp te;
LEON BLUM.
gen dat land zelf gebruikt zal kunnen wor
den?
Er bestaat dus een onmiskenbaar ver
band tusschen economische samenwerking
eenerzijds en organisatie van den vrede en
staking van een wapeningswedloop ander
zijds.
De overmaat van bewapening zal Europa
dwingen, het vraagstuk der ontwapening
opnieuw in overweging te nemen. Een ac-
coord over de beperking en de progressie
ve vermindering der bewapening moet nood
zakelijk deel uitmaken van een algemeen
Europeesche regeling.
Maar de bewapeningsindustrie neemt een
zoo belangrijke plaats in, dat het wellicht
niet meer mogelijk zal zijn, een ontwape
ningsovereenkomst te sluiten zonder dat
daarbij een internationale overeenkomst
aansluit, die voorziet in nieuwe werkgele
genheid voor de ondernemingen en de ar
beiders. Zoo rijzen ook vragen van finan
cieel en aard, over financieele samenwer
king.
Blum verklaarde het eens te zijn met
Eden, toen deze zeide, dat Europa niet door
verdragen en vredelievende verklaringen
genezen kan worden, dat er een krachtige
wil tot samenwerking noodig is.
In Frankrijk bestaat die eendrachtige wil.
Als ook in Duitschland deze wil aan den
dag treedt, aldus vervolgde Blum, zijn wij
bereid met dat land samen te werken zon
der bijgedachte.
Een generaal tot kabinetsforma
teur benoemd. Het leger hand
haaft zijn eischen.
Het kabinet Hirota heeft geen kans gezien
overeenstemming tot stand te brengen, tus
schen militairen en politici, hetgeen vooral
te wijten is aan de onverzoenlijke houding
van den Minister van Oorlog Terauchi.
Hirota heeft daarom den Keizer het ont
slag van het Kabinet aangeboden, hetgeen
deze aanvaardde.
In politieke kringen verklaart men, dat
de vorming van een nieuwe regeering wel
niet mogelijk zal zijn, tenzij onder uitscha
keling van de politieke partijen, wijl anders
op medewerking van het militaire element,
niet te rekenen valt. De pers spreekt van
'n ernstigen politieken toestand. Nog steeds
acht men de ontbinding van den landdag
waarschijnlijk.
Ofschoon zegt Un. Press, de keizer de de
missie van het kabinet-Hirota heeft aan
vaard, blijft de Japansche weermacht bij
haar eisch, dat de landdag zal worden ont
bonden.
Tot in de late avonduren hebben de be
sprekingen tusschen de politici en militaire
autoriteiten over een definitieve oplossing
van de crisis voortgeduurd; echter zonder
eenig resultaat.
De minister van oorlog Terauchi moti
veerde nogmaals de liouding van de regee
ring met de verklaring dat landdagontbin
ding een absolute voorwaarde is, om Japan
een passenden regeeringsvorm te geven.
Intusschen wordt het verzet tegen
de eischen der militairen steeds
krachtiger. Vooral doen zich in dit
opzicht gelden de beide groote poli
tieke partijen, de Minseit en Seiyu-
kai. In deze kringen schijnt men te
verwachten dat de minister van fi
nanciën, Baba, onverwijld met de
vorming eener nieuwe regeering
zal worden belast.
Generaal Ugaki belast met de
vorming van een kabinet.
Gisteren tegen den avond is de particulier
zegelbewaarder Yuasa uit Okisu, waar hij
prins Saionji heeft geraadpleegd over de hui
dige ministercrisis naar Tokio teruggekeerd.
Hij begaf zich onmiddellijk naar het paleis
om den keizer rapport uit te brengen van
de aanbeveling van prins Saionji ten aan
zien van den nieuwen minister-president.
Hierop ontbood de Keizer generaal Ka-
bushige Ugaki, oud-gotsverneur van Korea
ten paleize. Ugaki brengt het weekend door
te Nagaoki en hij wordt tegen middernacht
te Tokio verwacht. Hij zal dan regelrecht
naar het keizerlijk paleis gaan om van den
keizer opdracht te ontvangen 'n nieuw kabi
net te vormen.
De leiders van leger en vloot hebben gis
teren tezamen vergaderd en zijn tot de slot
som gekomen, dat de nieuwe regeering
krachtig, nationaal en eensgezind moet zijn.
Zij willen een einde maken aan den invloed
der partijen en vragen een radicale hervor-
ming, zoodat de werkelijke verlangens van
bet volk ten aanzien van de regeering in de
partijen tot uiting komen.
Deze verlangens van leger en vloot zullen
zonder twijfel door het nieuwe kabinet wor
den bestudeerd. De eerste taak van dit ka
binet zal dus zijn de politieke partijen te be
wegen af te stappen van de huidige verhou
dingen en indien dit niet gelukt zal het par
lement. ontbonden moeten worden.
In legerkringén is men verder van oordeel,
dat de nationale verdediging alleen kan wor
den vervolmaakt door een sterke binnen- en
buitenlandsche politiek en hervorming van
de bestuursmachine.
OVEREENSTEMMING INZAKE
DANTZIG EN ALEXANDRETTE
EDEN KOMT TUSSCHEN-
BEIDE.
De correspondent van de N. R. Ct. meldt
uit Genève:
De Volkerenbondsraad is Zaterdag in het
geheel niet in voltallige vergadering bijeen
geweest. De dag is besteed aan vertrouwe
lijke ministerbesprekingen ter voorbereiding
van de in de volgende weken te treffen
Raadsbeslissingen. Deze besprekingen schij
nen niet zonder nut te zijn geweest: er
heerschte 's avonds in volkenbondskringen
een opgewekte stemming. Inzake Dantzig
schijnt in de bijeenkomst van de Raadscom
missie van Drie (Eden, Delbos en Sandler)
waaraan ook Beek deelgenomen heeft, prin-
cipieele overeenstemming te zijn verkregen,
terwijl bovendien ook de beraadslaging op
een ander uur van den dag tusschen Delbos,
Rüstü Aras en Sandler over Alexandrette een
bemoedigend verloop heeft genomen en tot
de grondslagen van een compromis schijnt
gevoerd te hebben.
Dantzig.
Met betrekking tot Dantzig heeft men van
avond den indruk, dat het Beek gelukt is de
Raadscommissie van Drie te overreden tot
een oplossing in den zin van het accoord,
dat tusschen hem en den Dantzigschen se
naatspresident Greiser was bereikt. Er zal
een nieuwe Hooge Commissaris van den Vol
kenbond te Dantzig benoemd worden en deze
zal zich in hoofdzaak slechts met de buiten
landsche politiek van den Dantzigschen Se
naat bezig houden.
Nadat in de Raadscommissie van Drie
vanochtend principieele overeenstemming
tusschen de ministers over deze hoofdlijnen
van de oplossing verkregen was, zijn 's-mid-
dags de deskundigen bijeen geweest om
het rapport aan den Raad te redigeerem Men
verwacht dat de Volkenbondsraad reeds
Maandagmiddag in openbare zitting en in
aanwezigheid van Greiser dit rapport zal
behandelen en aannemen. De bedoeling van
de Raadscommissie van drie, dat de Hooge
Commissaris niet al te veel aandacht aan
het binnenlandsche beleid van den Dant
zigschen Senaat zal schenken, schijnt ook
baar terugslag te zullen vinden in de be
noeming van den persoon van den Hoogen
Commissaris. De Raadscommissie van Drie
schijnt van de benoeming van een Scandina-
viër te hebben afgezien en de voorkeur er
aan te geven, dat een soepeler, meer be
jaard Portugees benoemd wordt.
Alexandrette.
Inzake Alexandrette schijnt minister Sand
Ier als. raadsrapporteur erin geslaagd te
zijn een grondslag voor een compromis te
vinden.
Een onderhoud van Eden met
Rüstü Aras, waarbij Eden erop wees
dat ook Engeland evenals Frank
rijk zich tegen een regeling zal
moeten verzetten, die nieuwe onte
vredenheid onder de Arabieren op
wekt, schijnt er eveneens toe te
hebben bijgedragen, dat Rüstü Aras
tenslotte minder hardnekkig op zijn
standpunt is blijven staan
Sandler had slechts afzonderlijke bespre
kingen nu eens met de Fransche, dan weer
met de Turksche gedelegeerden en Zater
dag beraadslaagden de Fransche en Turk
sche delegaties weer in een gemeenschap
pelijke bijeenkomst onder zijn leiding. Hier
bij schijnt overeenkomst over de nog onbe
kende grondslagen van een compromis te
zijn verkregen. Bij de uitwerking daarvan
zullen echter nog heel wat moeilijkheden
uit den weg te ruimen zijn. Men is inzake
Alexandrette nog lang niet zoo ver als in
zake Dantzig op den weg naar een volko
men overeenstemming, hetgeen bij de veel
grootere ingewikkeldheid van het vraagstuk
van Alexandrette ook niet te verwonderen
ALLE BEKLAAGDEN BEKENNEN
SCHULD. DUITSCHE INTRIGES
IN RUSLAND.
Het proces tegen Radek c.s. is Zaterdag
ochtend voor het gerechtsof in behandeling
gekomen. Alle beschuldigden bekennen,
spionnage en terrorisme te hebben bedre
ven en pogingen te hebben gedaan het ka
pitalisme weder in te voeren.
De akte van beschuldiging vermeldt, dat
zij betrokken zijn bij een wijdvertakte sa
menzwering, welke door Trotzki wordt ge
smeed, om het sovjet-regiem te vernietigen
en Duitschland, Polen en Japan te helpen".
In de akte wordt voorts betoogd, dat
Trotzki met Hess te Berlijn onderhandelin
gen heeft gevoerd, terwijl Radek. Pyatakof
en Sokolnikof te Moskou als agenten op
traden.
Radek wordt ervan beschuldigd, een re-
serve-centrum te hebben georganiseerd, dat
zou moeten optreden, indien de centrale
van Trotzki zou falen. (Zooals men weet,
was de „centrale van Trotzki" in het vo
rige proces aan de orde).
Er wordt voorts beweerd, dat Radelc en
de andere gevangenen met buitenlandsche
diplomaten te Moskou onderhandelingen
hebben gevoerd. Radek, Sokolnikof, Pyata
kof en Serebryakof weigerden den bijstand
van rechtsgeleerden. De andere beschuldig
den worden door bekende pleiters bijgestaan
Dit proces wordt gevoerd in de kleine zaal
van het vakvereenigingshuis. De ingang
wordt bewaakt door een detachement van
de Gepoe en politiebeambten. In de zaal
worden slechts 300 personen toegelaten.
Behalve de vertegenwoordigers der partij-
instanties zijn vooral hooge ambtenaren van
de Gepoe aanwezig. De buitenlandsche pers
wordt vertegenwoordigd door een twintigtal
Europeesche en Amerikaansche journalisten
Van de leden van het corps diplomatique
zijn de ambassadeurs van Frankrijk en de
Vereen igde Staten in de zaal.
Om tien uur worden de beschuldigden bin
nengeleid door manschappen der Gepoe met
de bajonet op het geweer.
Direct na binnenkomst van den procureur-
generaal en de leden van het hooge militaire
gerechtshof werd begonnen met de voor
lezing van de dagvaarding.
Bijzonderheden over het complot
Piatakoff, oud-adjunct-commïssaris voor de
zware industrie en een der zeventien be
klaagden, heeft tijdens zijn verhoor bijzon
derheden medegedeeld over zijn samenzwe
ring met Radek en Sokolnikof, met het doel
zich meester te maken van de macht met
hulp van Duitschland en Japan.
Piatakoff verklaarde, dat Trotski als loon
voor Berlijns en Tokio's afstand van de
Oekraine aan Duitschland en van de ooste
lijke Russische zeeprovincies aan Japan
had beloofd.
Sokolnikof bevestigde kalm alle tegen
hem ingebrachte beschuldigingen.
Contact met Hess.
In de avondzitting van het proces te
Moskou werd de getuige Romm gehoord.
Deze verklaarde dat hij tijdens zijn vele
dienstreizen naar het buitenland in zijn hoe
danigheid van verslaggever der Sovjetpers
herhaaldelijk brieven van Radek aan Trotz
ki en van Trotzki an Radek had medege
nomen.
Daarop werd overgegaan tot het ver
hoord van den beklaagde Sokolnikow die
verklaarde van Pjatakow te hebben verno
men, dat tijdens besprekingen tusschen
Trotzki en Hess, deze laatste volmachten
overlegde en eischen stelde, die niet slechts
Duitsche belangen, doch ook die van nog
een anderen staat betroffen.
Gisteren op den tweeden dag van het pro
ces tegen de Trotzkïsten heeft Radek vier
uur lang verklaringen afgelegd over zijn
onderhandelingen met buitenlandsche di
plomaten inzake een vtrdeeling vanRusland
Hij zeide ervan overtuigd te zijn,
dat na de komst van Hitier de oor
log en de ondergang van Sovjet Rus
land onvermijdelijk waren, zoodat hij
besloten had tot het volgen van een
Machiavellistische politiek. Hij had
beloofd, de Oekraine aan Duitschland
te zullen afstaan en het Amoerge-
bied aan Japan en in den oorlog te
zullen samenwerken met den Duit-
schen generalen staf. Zijn groep hoop
te zoodoende een verzwakking der
Sovjets teweeg te kunnen brengen
om een nieuwe revolutie mogelijk te
maken.
Naar Tass meldt, verklaarde Radek voorts,
dat hij en zijn mede-samenzweerders in 1935,
toen de Sovjet-Unie volkomen uitgerust was
voor een succesvollen oorlog, inzagen dat zij
niet om hun eigen macht streden, doch om
de heerschappij van het buitenlandsche ka
pitaal in hun land, waarbij dit kapitaal hun,
voordat zij aan de macht zouden zijn geko
men, een nekslag zou toebrengen. Bij het
uitvoeren der instructies van Trotzki zouden
volgens Radek in hun organisatie onvermij
delijk invloeden van buitenlandsche spionna-
gediensten binnengedrongen zijn en zouden
zij tot agenten van een buitenlandsche fas
cistische mogendheid geworden zijn.
Het Spaansche drama
voltrekt zich verder
Waartoe leidt de politieke crisis
in Japan?
Terwijl het probleem van
de non-interventie nog steeds
niet tot een bevredigende op
lossing is gebracht, wordt de
strijd in Spanje heftig verder
gestreden, met behulp van de
Duitsche, Italiaansche, Rus
sische en andere vrijwilligers.
Bizonder hevige luchtaanvallen zijn de
laatste dagen op Madrid geweest, luchtaan
vallen die de talrijke voorgaande verre over
troffen en die groote schade veroorzaken in
het centrum van de stad. Volgens de tele
grammen bieden de straten een troosteloos
beeld. Niet alleen werd groote materieele
schade aangericht, ook verscheidene men-
schenlevens vielen te betreuren. En nog
maar steeds schijnen Duitschland en Italië
er niet voor te voelen zich afzijdig te hou
den van dezen burgerkrijg. Uit betrouw
baren bron werd b.v. gisteren gemeld dat
een Duitsche kruiser hulp verleend zou heb
ben aan de rechtschen, door middel van een
watervliegtuig, dat aan het bombardement
zou hebben deelgenomen. We mogen met
belangstelling uitzien hoe Engeland daarop
zal reageeren.
Engeland heeft in den laatsten tijd
duidelijk blijk gegeven dat het ge-
transigeer van Duitschland en Italië
het den keel begint uit te hangen en
hoe het zijn eisch van onthouding
van de binnenlandsche aangelegen
heid in Spanje, desnoods met kracht
zal verdedigen. Nu Duitschland tot
op heden de vriendelijke uitnoodi-
ging van Engeland, om zich aan te
sluiten bij de non-interventie, als
mede het dreigen van Engeland,
voor kennisgeving heeft aangeno
men, mag verwacht worden, dat
Engeland zich opnieuw zal laten
hooren. Maar hoe nu?
Pikant is het bericht in de ochtendbladen
van gisteren, dat een nieuwe groep „Engel-
sche vrijwilligers", voor het meerendecl uit
de noordelijke graafschappen, te Folkestone
is scheep gegaan, met bestemming voor
Spanje, over Parijs. Zij zijn vertrokken zon
der acht te slaan op de waarschuwingen der
havenpolitie.
De onverzettelijke houding van de
militaire autoriteiten, heeft Japan
een regeeringscrisis bezorgd. De mi
nister-president, Hirota, heeft den
keizer het ontslag aangeboden, dat
door dezen is aanvaard. De bladen
noemen den toestand ernstig en vra
gen zich af, hoe nieuwe verkiezingen
bij een eventueele ontbinding van
den Landdag plaats zou moeten vin
den, zonder daarbij op al te grooten
tegenstand van het leger te stuiten.
In politieke kringen te Nanking heeft men
rlcn indruk, dat de beweging, die er op ge
richt is een nieuwe politieke partij te vor
men uit de bestaande partijen en welke
beweging evenwicht wil brengen in den
politieken toestand in kracht toeneemt. Dt
nieuwe partij zal den invloed van het leger
op het politieke leven erkennen.
De groote vraag is nu in hoeverre zal
straks de macht van het leger vergroot zijn
en hoe sterk zal die invloed zich doen gel
den op de buitenlandsche politiek van Japan
Wij hebben de vorige week nog gewezen op
het gevaar van het toenemen van die mili
taire macht.
,IA Trotsky ontkent alle schuld.
In een interview verklaarde Trotsky dat
het proces te Moskou een opgemaakte leu
gen was. Hij heeft sedert 1923 niet meer
met Radek in verbinding gestaan en voeg
de hieraan toe, dat Radek een man is, die
nooit zijn mond kon houden. Indien Trotsky
schuldig zou zijn aan hetgeen hem ten laste
wordt gelegd, dan zou hij zich zeker nooit
tot Radek hebben gewend.
ZULLEN HEDEN WORDEN
OVERHANDIGD.
Het Italiaansche antwoord aan Engeland
inzake de vrijwilligers voor Spanje zal he
den worden overhandigd. Het zal aandrin
gen op een internationale controle en de
krachtige naleving der niet-inmengingsibe-
palingen door alle landen.
Tevens zal het eischen, dat alle maatrege
len tegelijkertijd zullen worden toegepast.
Uit Berlijn meldt men: Het Duitsche ant
woord op het Britsche memorandum zal
Maandag worden overhandigd.