«ViiHI Het proces te Moskou De watercatastrofe in Amerika DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Controle-plan voor Spanje KIJKEN is KOOPEN bij GLOECK Waarom Radek zijn land verraadde De toekomst van den Franc Confessioneele scholen opgeheven? Groote gebieden Buitenlandsch Overzicht DONDERDAG 28 JANUARI 1937. 80e Jaargang. No. 10173. Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen. De geboorte van het ware bolsjewisme Over het proces tegen Radek en de zijnen, flat soms, ondanks de sombere achtergrond, aanleiding geeft tot de koddigste tooneeltjes, 'daar de beklaagden allen wonder grif beken nen en als het ware hun geheele privé leven en hun denken in het publiek uitstallen, Schrijft de N. R. Ct. onder het hoofd: „De Laatste Consequentie", enkele rake gevolg trekkingen, die meer dan de soms taaie ver hoeren, een beeld geven van de tragedie, wel ke zich in de Sovjet-Unie afspeelt. „Schuld kan nog wel eens bewezen wor den, onschuld nooit", zoo zagen we, zegt het blad, dezer dagen in verband met het pro ces tegen het Paralelle Gentrum opgemerkt. De vraag is het, of het omgekeerde niet met evenveel recht of met hetzelfde onrecht ge zegd kan worden. Maar in het onderhavige geval is er wel iets van aan. Trotski zal er wel nooit in slagen om werkelijk te be wijzen, dat hij de hem in de processen tegen het Vereenigde en Parallelle Centrum aan gewreven schuld niet heeft. Dat maakt zijn beroep op „onpartijdige internationale com missies" zoo hopeloos. Nu is voor den buitenstaander althans. ook niet bewezen wat allemaal gezegd wordt in het gebouw van de vakvereenigin- gen te Moskou, waar Piatakof en Radek op 'de plaats staan, die Zinowjef en Kamenef pas verlaten hebben. Lion Feuclitwanger prijst de hoffelijke methoden van de sowjetrecht- bank, maar hoopt toch, dat in den loop van het geding, terwille van de waarheid, duide lijk zal worden, waarom de beklaagden zul ke uitvoerige bekentenissen afleggen. Wat wel het meest onaannemelijk lijkt, is, dat Trotski zich verbonden zou hebben met Duitschland en Ja pan, om een oorlog tegen, de Sow- jetunie uit te lokken, welke met haar nederlaag zcA moeten eindigen, opdat hij en de zijnen daardoor de macht zouden kunnen veroveren. Daarbij zouden zij zich den afstand van de Oekraine aan Duitschland en van het kust- en Amoergebied in het Verre Oosten, evenals zoodanige oe- conomische concessies getroosten dat zij op een „terugtocht op het kapi talisme" zouden uit.loopen, die trou wens toch reeds vereischt zou zijn om een eenheidsfront van alle bin nenlandsche Stal^nsche krachten mogelijk te maken. PJatakof heeft verklaard, dat dit denk beeld hem zoo verontrust had, dat hij een conferentie had willen bijeenroepen, om aan deze de beslissing over te laten, of men Trotski op dezen weg zou volgen. Ook Ra dek heeft getuigd, dat dit plan hem toch te ver gegaan was en dat hij er ernstig over was gaan denken, om de heele zaak bij het centrale comité of de gepeoe bekend te ma ken. maar telaat: „inplaats dat ik naar de gepeoe ging, kwam de gepeoe bij mij." Bogoeslawskf en nog een der beklaagden beriepen er zich op, dat zij nooit iets van de verste consequenties van hun complot- teeren hadden gehoord. Voor zoover wij weten, is er tot dusver in het proces maar één poging gedaan, om de defaitistische politiek, die Trotski wordt aangewreven te rechtvaardigen, niet door een van de beklaagden, maar door den getuige Loginof, die trouwens spoedig ge noeg ook zelf in de beklaagdenbank zal staan. Hij vergeleek de houding van de Trotskisten met de tactiek, welke Lenin in den grooten oorlog had voorgestaan en toe gepast. In de plannen, die Pjalakof en Radek nu hebben staan onthullen, is er met dit alles veel verwants. Nog altijd blijkt van de over tuiging dat de industrialisatie en collectivi satie van de Sowjetunie, zooals zij onder de leiding van Stalin als „opboitw van het so cialisme in één land" bedreven worden, geen „morgen" hebben; vandaar misschien, dat dezelfde mannen, die aan den opbouw medewrkten, tegelijk zoo grif hun eigen werk kondien sabotceren. Zooals in 1918, waagt men het er het risico van aanmerke lijk gebiedsverlies te loopen, slechts bedacht op dien eenen gewaagden zet. waardoor het verlorene niet alleen wordt teruggewonnen, maar de heele partij meteen wordt beslist, „Als de oorlog voorbij was, aldus Radek, zouden Duitschland en Japan elkaar, over •het gevelde lichaam van Rusland, heen wel te lijf gaan en dan zou de revolutie uitbre ken. die het ware bolsjewisme zou herstel len." Ondanks alle openhartigheid, welke de beklaagden ten processe toonen, hooren we toch niet alles, dat we zouden willen we ten. De samenzweerders wilden de macht grijpen, zij beseften, dat zij dien greep uit zulk een hopelooze positie wilden wagen, dat zij het niet zonder hulp konden stellen van alle anti-Stalinsche krachten binnens lands, zonder onderscheid van gezindheid, en van de buitenlandsche vijanden van hun land, al waren het de gezworen vijanden van hun eigen ideologie. Zij waren bereid groote gebiedsdeelen af te staan, op het kapitalisme terug te trekken, en het land in een positie te brengen, waarin het vrijwel een kolonie van de overwinnaars zou zijn. Goed. Maar dan? Er is de boven aangehaalde uitspraak van Radek over de revolutie, die dan eindelijk het ware bolsje wisme herstellen zou. Maar de rechtzaal is nu eenmaal niet het podium van den propagandist en zooals de correspondent van de Temps het formuleert; „De procu reur laat hem Radek niet de gelegenheid om zijn voorbehouden en correcties te ont wikkelen, die van hem, inplaats van een eenvoudig staatsmisdadiger, een politicus gemaakt zouden hebben, die getracht heeft zijn programma uit te voeren met de eenige middelen, waarover hij onder de gegeven omstandigheden beschikte." De middelen lijken den buitenstaander zoo wanhopig dat hij ook daarom moeilijk te overtuigen is, dat de samenzwering wer kelijk reëel is geweest, Er was voor het oog een te kleine kans op welslagen. Ver scheidene van de beklaagden hebben ons willen laten gelooven, dat zij dat tenslotte ook wel waren gaan inzien. Dat is niet on mogelijk. We hebben vroeger aleens van het inzicht laten blijken, dat al deze sa menzweringen hoe gevaarlijk zij zich ook mogen voordoen, hoe dramatisch de pro cessen zijn waartoe zij zich ontwikkelen eer der als een ontbindingsproduct van de op positie beschouwd moeten worden, dan als uiting van levenskracht. Het huidige pro ces schijnt dit eenerzijds te bevestigen. Maar aan den anderen kant brengt het zooveel gevaar voor den dag, dat men ge- reedelijk instituut met de Tmes als deze de processen verklaart uit de behoefte van Stalin, om „in alle geval van vrede of oor log de continuïteit te verzekeren van het regiem, dat hij heeft opgebouwd". Ook al moet daar dan direct bij worden aangetee- kend, dat die behoefte niet zou zijn opge komen, als er niet inderdaad...... een sa menzwering was gewest! ZAL DE SOVJET-RUSSISCHE VLOOT WORDEN UITGESCHAKELD? De technische deskundigen van de com missie voor niet-inmenging in den Spaan- schen burgeroorlog zijn, volgens een Un. Press-telegram uit Londen, thans geheel ge. reed gekomen met de opstelling van een plan tot controle van de Spaansche, Spaansch-Marokkaansche en eventueel ook de Portugeesche kusten. Volgens dit plan zullen Duitsche en Itali. aansche oorlogsschepen de wateren voor het door de rooden bezette gebied controleeren en Fransche en Britsche oorlogsschepen de wateren voor het gebied, dat in het bezit is van de nationalisten. Het plan, dat tot in alle details werd uit gewerkt, zou Sovjet-Russische oorlogssche pen van de controle uitsluiten. Nochtans voorziet een andere lezing een controle „op ruimere internationale basis", mogelijk met inbegrip van oorlogsschepen der Sovjet-unie en van andere landen. De commissie zal tusschen beide lezingen moeten kiezen. Men gelooft evenwel, dat Groot-Brittannië en ook Frankrijk de voor keur zullen geven aan controle door de vier groote Westersche mogendheden. Het controle-plan is hervat in het memo randum, dat Donderdagmorgen in de zit ting van de commissie zal worden voorge legd. Het omvat de volgende detailpunten. De Italiaansche vloot zal de kust tus schen Portbou en Alicante controleeren. de Fransche vloot de kust tusschen Alicante en een punt tusschen Malaga en Marbella, de Britsche vloot vandaar langs Portugal tot aan een punt bij Vigo, en de Britsche en Fransche vloot tezamen de kust van Biscaye, van Vigo af tot het meest noorde lijke punt. In het Zuiden langs de kust van Spaansch Marokko zal de controle ten Oosten van Ceuta worden uitgeoefend door de Fran sche vloot en ten Westen van Ceuta dooi de Britsche vloot. In ieder geval zouden de buitenlandsche oorlogsschepen zich buiten de Spaansche territoriale wateren houden, op ongeveer tien mijlen afstand van de kust Auriol spreekt alle devaluatie geruchten ten stelligste tegen. Een redacteur van Havas heeft den heer Vincent Auriol geïnterviewd inzake verkla ringen welke deze aan de financieele Kamer commissie heeft gedaan inzake de schatkist. De heer Ariol beaamde deze verklaringen te hebben gedaan. Hij verklaarde echter, dat de cijfers welke door sommige bladen naar voren zijn gebracht geheel uit de lucht zijn gegrepen. Men zou deze moeten vergelijken met de cijfers welke steeds nauwgezet wor den opgesteld door de algemeene rapporteurs van de Kamers. Genoemde cijfers hooren ge heel thuis in de campagne welke momenteel weer systematisch wordt gevoerd en welke ten doel heeft de openbare meening van streek te brengen, aldus de minister. Ik zal hieraan alleen nog dit toevoegen, dat het deficit van de gewone begrooting, gezien de stand van thans dit jaar reeds ge ringer zal zijn dan dat van het vorige jaar. De ontvangsten welke een stijging van dag tot dag te zien geven, vormen nog een re serve tegen dit deficit. Ongetwijfeld zijn de uitgaven voor verdedigingsdoeleinden groo- ter dan het vorige jaar, maar wie zal de noodzakelijkheid hiervan in twijfel durven trekken? Wie zou, zelfs wanneer hij wordt gedreven door politieke haat, durven weige ren om deze uitgaven te doen? Het is on getwijfeld noodzakelijk, dat allen meewerken aan dit werk, dat een werk is in het belang van het land. Ik ben overtuigd, aldus Auriol, dat de openbare meening de dwaze campag ne op haar juiste waarde zal weten te be- oordeelen en ons zal helpen om haar te bre ken. De interviewer stelde vervolgens de vraag, of de heer Auriol meende, dat ooit door een dergelijke campag ne de regeering zou kunnen worden genoodzaakt tot devaluatie over te gaan, waarop Auriol verontwaardigd uitriep: „Neen, men zal daar nooit in slagen. Wij zullen dergelijke sla gen weten te pareeren. De regeering is hiertoe als één man vast besloten". Strijd tegen de speculatie. Toen hem erop werd gewezen, dat men zelfs al zoover was gegaan om precies den datum te noemen, waarop' de franc zou tui- AURIOLh melen (zeide Auriol, dat hem dit bekend was maar dat de verspreiders van dergelijke leugens om winstbejag hun zin niet zullen krijgen. Overigens wees de heer Auriol er op, dat iedereen in de lande er baat bij heeft, dat zich een stabiele toestand ont wikkelt. „Ik weet, dat er gespeculeerd wordt maar ik weet ook, aldus de minister, dat er hard gewerkt en gespaard wordt in Frank rijk, waarvan een kalmeerende invloed uit gaat; aan ons de plicht en de wil om het land te verdedigen tegen iederen vorm van speculatie." Op een vraag welke middelen de minister hiertoe denkt te gebruiken antwoordde hij, dat hij er reeds verschillende in petto heeft en dat deze in praktijk zullen komen ter verdediging van de overgroote meerderheid van het land tegen een kleine groep agita tors. Wet zou 31 Januari in Duitschland ingaan. Uit particuliere bron wordt door Un. Press medegedeeld, dat de re geering in verband met de voor het nazi-regime gewichtigen herdenkings dag van 30 Jan. a.s. besloten heeft een wet uit te vaardigen waarbij in het geheele rijk de confessioneele scholen worden opgeheven en een enkel type school wordt ingevoerd dat zoowel voor Katholieke als voor Protestantsche leerlingen geldt. Het is een reeds lang gekoesterde wensch van de nazi-partij, dat het schooltype zal zijn een vereenigde ni et-confessioneel e school, ondanks het krachtig protest dei- Katholieken, die op het behoud der confes sioneele scholen aandringen. Een school-hervorming, in den geest, als door de nazi-partij gewenscht, zou het con- lict tusschen de kerk en het rijk verscher pen. Niettemin blijft men, ondanks alles, in Ka tholieke kringen hopen, dat de aangekondig de onderhandelingen tusschen de Katholie ke bisschoppen en de regeering, op het laat ste oogenblik .de ramp voor de confessio neele school nog zullen kunnen afwenden. Welingelichte Duitsche kringen zijn, zegt Havas, van meening, dat op de agenda van de rijksdagzitting van 30 Januari a.s. waar schijnlijk vier punten zullen voorkomen: 1 De samenstelling van de vergadering, aan gezien dit de' eerste rijksdagzitting is se- zullen worden ontruimd Vrees voor nog grootere ram pen. Naar Un. press uit Cincinnati seint heeft het Roode Kruis gisteren in den loop van den dag medegedeeld dat het aantal vluchtelingen in de dalen van de Missisippi en de Ohio tot meer dan een millioen is geste gen. Het gevaar dat de catastrofe nog aanzienlijk grooteren omvang zal ne men stijgt met het uur. Het departement van oorlog heeft gister, nadat de leiders van het ministerie van te voren ruggespraak hadden gehouden met president Roosevelt, een gigantisch evacua tieplan voor de door den watersnood geteis terde staten uitgewerkt. Men heeft besloten, alle steden en dorpen, die in een omtrek van 80 K.M. links en rechts yan de Mississippi zijn gelegen, te laten ontruimen. De evacuatie zal worden doorgevoerd langs den ganschen benedenloop van de Missis sippi, van Cairo tot New-Orleans, een af stand van niet minder dan 2300 kilometer. Uit deze drastische maatregelen conclu deert men, dat de bevoegde instanties van meening zijn, dat de waterramp, welke mo menteel de Vereenigde Staten treft, de hevig ste is, die ooit in de historie van Amerika is voorgekomen. Algemeen is men van oor deel, dat het gevaar voor het dal van den benedenloop van de Mississippi veel grooter is dan voor dat van de Ohio. De evacuatie van de bedreigde gebieden aan den benedenloop van de Mississippi zal worden doorgevoerd onder controle van een corps pioniers van het Amerikaansche landleger, dat zijn hoofdkwartier in Jack- sonville zal opslaan. Men rekent erop, dat een half millioen menschen uit de bedreig de streken zullen moeten worden wegge voerd. Teneinde dit enorme werk zoo doel treffend mogelijk uit te voeren, is een krijgs plan uitgewerkt, zooals dat tijdens oorlogen wordt toegepast. Elk evacuatie-corps krijgt als opperbevelhebber een generaal, terwijl verschillende commando-districten zullen worden ingericht. In Zuid-Illinois en in Missouri is van daag weder een tiental steden ontruimd. In den staat Cincinnati is het water onge veer een vijfde voet gedaald, doch men ver wacht eerlang weder een aanzienlijke stij ging. In Louisville is de politie met 600 man ge regelde troepen versterkt, teneinde in te kunnen grijpen bij evcntueele plunderingen en tevens toezicht te kunnen houden op^de uitvoering van het gisteren uitgevaardigde rookverbod naar aanleiding van het brand gevaar, dat is ontstaan, doordat de benzine uit de geëxplodeerde tanks zich over het wateroppervlak heeft verspreid. De medische autoriteiten van Louisville melden, dat de longontsteking zich aan zienlijk heeft uitgebreid. Tegen twaalf slachtoffers, welke deze ziekte in normale tijden maakt, telt men er op het oogenblik 200. Onder groote geheimhouding worden voor raden drinkwater ingevoerd, teneinde te voorkomen, dat evenals gisteren, andermaal vluchtelingen een watertank zullen buit maken. Men vreest, dat het gevaar voor be smettelijke ziekten zeer spoedig angstwekkende afmetingen zal aan nemen. Van heinde en ver komen per vliegtuig auto of trein, geneeshee- ren, en verpleegsters, om een verdere uitbreiding van de epidemie te be strijden en de totaal overspannen col lega's af te lossen. Vele duizenden vluchtelingen zijn ernstig ziek, zoodat de hospitalen vol zijn met pa tiënten. Het verplegend personeel werkt den geheelen dag zonder onderbreking. Het ge brek aan medicamenten doet zich steeds ernstiger gevoelen. Het Roode Kruis heeft 123 kampementen opgeslagen, benevens 39 veldlazaretten, ter wijl in Indiana verscheidene quarantaine établissementen zijn ingericht. Talrijke vlieg tuigen werpen boven de overstroomde ge bieden medicamenten en serum naar om- Het drama te Moskou Ongetwijfeld wordt het proces te Moskou door duizenden gevolgd, het is het einde van een strijd van machtigen in Sovjet^Rus- land tegen de macht. Een voorloopig einde, want ongetwijfeld zal er een vervolg zijn, ontevredenen die opnieuw den strijd aan binden tegen het regiem. Dit proces tegen de zeventien beklaagden is voorafgegaan door het proces van het vorig jaar, waarbij ook bekende figuren van het tooneel ver dwenen zijn. De dictator kan geen andere machthebbers naast zich dulden en drukt alle verzet direct radicaal den kop in, an ders is het met zijn eigen macht gedaan. Dat is niet alleen in Rusland zoo, maar dat is in ieder land waar de dictator zijn scepter zwaait. We hebben de voorbeelden dicht bij huis. Over het proces te Moskou hangt een waas, waar wij niet doorheen zien, schreef de overzichtschrijver van de Nw. Rott. Grt. gis teren in een aan het proces gewijde beschou wing. Waarom bekennen al deze menschen hetgeen hun ten laste is gelegd, zoo vraagt hij. Hoe komt het dat hun verklaringen zoo nauwkeurig kloppen? Waarom, als dit alles regie zou zijn, spreekt niet een van hen, die weten dat zij hun hoofd verliezen zullen? Het probleem van hun bekentenissen blijft daarom onopgelost, schreef de corr. van de Daily Telegraph aan zijn blad. En het kan niet aan ons zijn om over die oplossing gis singen te maken. Is de samenzwering inhaerent aan de dic tatuur of is zij het aan het Russische karak ter? Zonder twijfel aan beiden. Reeds in het Tsaristisch Rusland was de samenzwering stelregel. Is het verwonderlijk, dat in hét Rusland van heden in dit opzicht zoo weinig veran derd is, dat ondanks de verandering van re gime de samenzweringen er even welig tie ren als tevoren? De door revolutie ontstane dictatuur biedt daartoe een vruchtbaren voedingsbodem. Wij weten en wij kunnen dat dagelijks nog ervaren dat zij, die iets uit den weg willen ruimen het slechts eens zijn over het negatieve, de noodzakelijkheid van den afbraak. Er moet een ander bewind komen, dat meer billijkheid, meer recht, meer welvaart over het land zal kunnen brengen. Maar daarmede ook zijn de gren zen der eensgezindheid gesteld; zij reikt, zoo zij het stadium van het uitsluitend nega tieve mocht hebben overwonnen, nooit ver der dan de idealen voor de toekomst. Komt men eenmaal tot de vraag, hoe deze idealen te verwezenlijken, dan blijken de tegenstel lingen nog even groot als voorheen, dan komt de reeds dikwijls bewezen waarheid naar voren, dat de meeningsverschillen over de middelen zoo mogelijk nog scherper zijn dan die over de principes. Zij leiden tot spanningen, die in den niet totalitairen staat hun uitweg kunnen vinden in de vorming van nieuwe partijen en groe peeringen. Wanneer echter in den totalitairen staat de mogelijkheid tot geleide lijke hervorming ontbreekt niet altijd is dat het geval dan staat nog slechts de weg van de verdrin ging van de momenteele leiders open Daarmede is dan de grondslag van den onverbiddelijken strijd gelegd. Wanneer dit proces ten einde zal zijn, zal er van de oorspronkelijke strijdmakkers, die zich eens om Lenin verzamelden, vrijwel niemand meer over zijn. We mochten dus wel in den kop van dit overzicht schrijven: „Het drama van Moskou". En we beseffen door dit gebeuren opnieuw en dieper in welk een gezegend land wij leven, waar nog vrij heid van meeningsuiting is. Teveel vrijheid? dert zijn verkiezing op 29 Maart 1936 2. Verkiezing van een president; 3. Aanvaar ding van een wet, waarbij de rijksregee- ring volmachten worden verleend. 4. De re devoering van Hitier. Ook de protestantsche kerk waakt voor de opvoeding der jeugd. Eger, de voorzitter van het bestuur der Evangelische kerk van de oud-Pruisische Unie, heeft ouders en opvoeders dringend vermaand te waken tegen de anti-christe lijke strekkingen, die zich vertoonen bij de opvoeding der jeugd. Hij noodigt hen uit trouw te blijven aan den geest van het Christendom. Geen enkel gezag aldus zegt hij kan den ouders hun verant woordelijkheid ontnemen. De metaalnood in Duitschland In het kader van het vier-jaarplan neemt men strenge maatregelen om een zoo groot mogelijke voorraad metalen te verkrijgen. Derhalve is gister gelast dat particulieren, die beschikken over ruw platina, nikkel, zink, tin, zonder hierin handel te drijven, deze metalen vóór 15 Februari moeten in leveren. Overtreding zal worden gestraft met gevangenisstraf of boete.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 1