Minister de Wilde verdedigt
ons staatkundig bestel
Vice admiraal De Graaff
De heer Fentener van
Vlissingen te Rome
„Staatspaedagogiek"
De gestolen geldkist
De diefstal van de postauto
te Eindhoven
De Jonge Jacobus gezonken
Een huis dreigt in
te storten
De Sterrit naar
Monte Carlo
Vrijdag 29 Januari 1937
Tweede blad
Tweede Kamer
De afzonderlijke voorstellen aan de
orde. Een inkomen voor den
Prins Gemaal vastgesteld. De
schadeloosstelling voor de Kamerle
den. „Ministers zonder portefeuille".
DEN HAAG, 28 -Tan. 1937.
De publieke tribune was heden tjokvol!
Edoch... zou het te gewaagd zijn om te ver-
onderstellen, dat de gure ijswind, welke he
den woei, ook ©enigermate invloed had op
die plotseling gewassen belangstelling, wel
ke immers mede tot gevolg had, dat men
een aantal uurtjes kon genieten van „gra
tis warmte?"...
Nu trof men het heden wel. dat minister
De Wilde aanstonds het woord verkreeg om
op de algemeene beschouwingen der leden
te antwoorden, want deze minister spreekt
altijd helder en klaar, en ook diegenen on
der de gelegenheids-luisteraars, die maar
amper begrijpen, wat het woord „Grond
wetsherziening" eigenlijk te beduiden heeft
zullen zijn geboeid door het kloeke woord
van dezen kloeken bewindsman.
Z. Exc. wees erop dat de Regeering nooit
anders beoogde dan een zeer partieele her
ziening, waarvan men aldus met nadruk
de bewindsman de waarde toch werkelijk
niet moet onderschatten.
Nu had de heer Goseling (R.K.) de aan
hangige revisie „te cerebraal" genoemd,
doch de minister begreep daar eigenlijk niet
veel van. Wat wil de katholieke leider ei
genlijk? Hij is absoluut afkeerig van dicti-
tuur, wil de parlementaire democratie met
kracht handhaven... Welnu!, de huidige
Grondwet is volkomen in harmonie met de
ze begeerten, die, aldus Z. Exc., mede ge
koesterd worden door 't overgroote deel des
volks. De Regeering wil het goede bewaren
en beschermen, zoo ging mi'. E>e Wilde
voort; toegevend, dat het parlementaire stel
sel, door mcnschen gemaakt, fouten heeft,
waartegen dient te worden gestreden. „Wij
mogen er geen afgod van maken!" riep de
bewindsman uit.
Wat de drukpersvrijheid betreft cle Rcgee-
geering wil de tegenstellingen zeker niet
toespitsen maar dan alleen niet die tusschen
hen. die constructief werk willen verrich
ten. Het huidige art. 7 der Grondwet zou,
vond de minister, zeker een verschijnings
verbod voor een persorgaan, als „bijkomen
de straf!" niet in den weg staan.
Ir. Albarda had gepleit voor invoering
van het „droit de reponse", ©en recht, dat
de aangevallene in een of ander orgaan
zou hebben om zijn verweerschrift in dat
zelfde orgaan opgenomen te krijgen. Mr. de
Wilde verzekerde, dat de huidige Grondwet
zioh daartegen niet verzet, maar hij betwij-
lelde, of het effect van dat recht wel zoo
sterk zal zijn.
Voorts had ir. Albarda gevraagd, of er niet
een vaste schadeloosstelling aan Eerste Ka
merloden kon worden gegeven, doch de mi
nister vond, dat degenen, die critiseeren op
„presentiegeld-vergaderingetjes" of kwaad
aardig of ontweiend zijn, want zij gaan
steeds afdeelings vergaderingen vooraf. Trou
wens, de functie van een Senaatslid is nu
eenmaal anders dan die van een Lagerhui
zen Ook een mogelijke verandering van sa
menstelling en werkwijze van den Senaat
wees de minister thans, als niet actueel, af.
De kwestie der machtigingswetten en de
decentralisatie van de wetgeving, resp. door
de heer Goseling (R.K.) en Joekes (V.D.) ter
sprake gebracht had voorts de ministrieele
aandacht
De Grondwet geeft de Regeering in tijden
van oorlogsbedreiging en oorlog reeds groo
te bevoegdheden, doch voor economische
noodtoestanden werd niets bepaald. Daarom
gaf de minister volmondig toe, dat het
vraagstuk bestudeerd moet. worden.
Aan het einde van zijn rede antwoordde
mr. De Wilde nog even dominee Lingbeek,
hem verzekerend, dat, wanneer hij in ons
land iets te zeggen zou krijgen, de tirannie
weer binnen onze landspalen zou binnentre
den, omdat diens wenschen onmogelijk zon
der gewelddadige middelen te verwezenlij
ken zouden zijn.
De algemeene beschouwingen werden zon
der repliek gesloten. En toen ging men de
ontwerpen afzonderlijk behandelen. De voor
zitter stelde voor, de stemmingen over de
diverse ontwerpen eerst te doen plaats heb
ben als zij allemaal zijn afgehandeld, dus
vooreerst zou slechts worden gestemd over
jam end ementen
Over de wijzigingen, welke werden voor
gesteld ten aanzien van het inkomen der
Kroon en de schadeloosstellingen der Kamer
leden werd tegelijkertijd algemeen be-
Hij zal de benoeming tot hooge
commissaris van den Volkenbond
niet aanvaarden.
VICE ADMIRAAL J. DE GRAAFF.
Naar wij vernemen heeft vice-admiraal J.
de Graaff, die aangezocht was voor de fun-
tie van hooge commissaris van den Volken
bond te Dantzig, gisteren aan het secretariaat
van den Volkenbond medegedeeld, dat hij de
benoeming niet zal aanvaarden.
schouwd. Mr. Goseling bleek wat de laat
ste zaak betreft niet veel te gev.oelen voor
verlaging van f 5000 tot f 4000, omdat men
z.i. moet oppasson, dat het Parlement wordt
verproietariseerd of wel alleen openstaat
voor degenen, die zich financieele offors
kunnen getroosten. Hij wees erop, dat de
waarde van hot geld inmiddels daalde, Ka
merleden steeds groote onkosten hebben en
verhooging der toelage zeer moeilijk is, als
men eenmaal op een lagen (te laag?) niveau
is aangeland.
De heer Vliegen (SDAP) voelde wel voor
vermindering, doch dan tot f 4500.
De heer De Visser (Comm.) ontboezemde
nog eens zijn republikeinsohe gezindheid,
verzekerend, dat men in deze van de Kroon
gemakkelijk heel wat grootere offers had
mogen vragen.
Wat de schadeloosstellingen zelf betreft,
zei de minister, dat er leden zijn, die met
f 10.000 nog niet voldoende betaald zouden
worden, doch hij kende er ook, die met f 1000
voldoende hebben... (gelach).
Ten slotte verscheen heden ter tafel het
voo I's tel om ministers zonder portefeuille
aan te stellen. Dc heer Dc Visser noemde dat
denkbeeld gevaarlijk, maar ook de heer v.
Dijk had bedenkingen, alleen de heer Vlie
gen achtte het nuttig, als in moeilijke tijden
iemand in het Kabinet kan worden opgeno
men, die in 't bijzonder het vertrouwen der
natie bezit.
De minister was het hiermee zoo ongeveer
eens. Wat. de taak en de salarieering van
dien functionaris zal zijn moet nog nader
worden bepaald, maar zeker is, dat hij niet
gelijk zal staan met een „gewone" minister.
Morgen zetten wij den tocht door de para
grafen, ontwerpen en amendementen voort.
BRAND TE ROTTERDAM.
Vannacht omstreeks een uur is door onbe
kende oorzaak brand uitgebroken in een
pakhuis, in gebruik bij den kippenhande-
laar J. B. Koning, in de Willemstraat 29b,
te Rotterdam.
Het vuur werd ontdekt door een buur
man, die verlof heeft zijn fiets in dit pak
huis te stallen. Hij zag een verschijnsel van
vlammen, waarop hij direct de bovenburen
de families F. Brons en Hofman, waar
schuwde, die zich langs de trap in veilig
heid konden stellen.
De dichte rookontwikkeling gaf den brand
aanvankelijk en zeer ernstig aanzien. De
vlammen sloegen eenigen tijd fel naar bui
ten, doch de brandweer, die eveneens door
den buurman was gewaarschuwd, was wel
dra ter plaatse en tastte met vijf stralen
op de waterleiding, drie aan de voorzijde en
twee aan den achterkant, het vuur aan. In
een klein half uur had zij den brand ge
heel ondér den knie. Een aantal kippen
kwam in de vlammen om. Van den inboe
del kon nog een gedeelte gered worden.
De Voorzitter van de Internationale Kamer
van Koophandel, de heer Fentener van Vlis
singen, die op het oogenblik een bezoek aan
Italië brengt., heeft gisteren een buitengewone
vergadering bijgewoond, die de afdeeling
Italië van de Internationale Kamer van
Koophandel te zijner eere had belegd.
Als eerste sprak de voorzitter der verga
dering, Senator Conti, die op de noodzakelijk
heid wees, dat Italië een zeker evenwicht in
zijn handelsbalans brengt, zoodat dit land,
dat gaarne zijn handel met andere landen
wil bevorderen, zich strikt aan het beginsel
der wederkeerigheid moet houden.
De heer Fentener van Vlissingen, die ver
volgens het woord voerde, wees op het be
lang van de Internationale Kamer van Koop
handel, die de geheele zakenwereld vertegen
woordigt en ertoe bijdraagt, de ontwikkeling
van het internationale verkeer te bevorderen.
Tenslotte zette onderstaatssecretaris Guar-
neri de beginselen uiteen, waarop de tegen
woordige Italiaansche handelspolitiek is ge
baseerd. Zij heeft een tweeledig doel: ontwik
keling van de handelsbetrekkingen met het
buitenland op basis van evenwicht, en het
bereiken van een zoo groot mogelijke au
tarchie.
De heer Moller heeft aan 'den minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen de
volgende vragen gesteld:
1. Is het aan den minister bekend, dat
de commissies, belast met het afnemen van
de examens voor de middelbare akten
vreemde talen, een lijst boeken hebben be
kendgemaakt, waarvan de bestudeering
wordt aangeraden, om aan de paedagogische
eischen bij de examens te kunnen voldoen?
2. Is aan den minister tevens bekend, dat
onder de aangewezen boeken geen enkel
werk of tijdschrift, uitgegeven van katho
lieke zijde, voorkomt, terwijl van die zijde
al jaren lang in ons land psychologisch-
paedagogische instituten bestaan en o.a. een
wetenschappelijk psychologisch-paedago-
gisch tijdschrift cn verscheidene andere wer
ken over opvoedkunde en onderwijsleer?
3. Is de minister niet van oordeel, dat
deze lijst boeken, aanbevolen door de com
missies, een volkomen eenzijdige richting
aangeeft en dat deze eenzijdigheid van de
commissie geheel in strijd is met de uit
drukkelijke verklaring van den minister,
o.a. gegeven bij de behandeling van de be
grooting van onderwijs, kunsten en weten
schappen voor 1937, juist naar aanleiding
van de opvatting van de examencommissies
waarmee de minister zich vereenigd had?
(Vgl. Staatscourant 1936, nr. 209).
4. Is de minister voornemens zoodanige
maatregelen te treffen, dat de kennis on
het inzicht der candidaten niet uitsluitend
getoetst wordt aan den inhoud van deze
boeken, zoodat de candidaten niet het
slachtoffer worden van deze opvatting der
examencommissies omtrent, zielkunde en op
voedkunde, en zij niet gedwongen worden
zich dezen vorm van „Staatspaedagogiek"
eigen te maken?
Twee jaar geëischt.
De rechtbank te Rotterdam heeft de be
handeling voortgezet van ,de strafzaak te
gen twee van de drie mannen die worden
verdacht te zijn betrokken in den op 1 Oc-
tober 1936 op klaarlichten dag gepleegden
diefstal van een kist met bijna 7000 gulden
in klinkende munt, uit een goederenwagen
van de R.T.M. welke stond op het terrein
van de gemeentelijke handelsinrichtingen
aan de Rosestraat te Rotterdam. Het geld
was bestemd voor de suikerfabriek te Put-
DE STAD IN WINTERKLEED.
tershoek en afkomstig van de Incasso Bank
te Rotterdam.
De beide mannen, die nu weer terecht
stonden, de los-werkman J. J. F. van B. en
de spoorlijnarbeidcr A. van der F. beiden
wonende te Rotterdam thans gedetineerd,
hielden ook nu hun onschuld vol.
Na een langdurig en moeilijk getuigen
verhoor, waarbij zelfs een der getuigen, den
schoenmaker J. T. een vervolging wegens
meineed werd aangezegd, achtte het O.M.
toch het bewijs van schuld geleverd en werd
thans tegen beide verdachten twee jaar ge
vangenisstraf geëischt.
De verdachten op vrije voeten
gesteld.
De Eindhovensche politie heeft de twee
die gearresteerd waren in verband met den
Maandagavond gepleegden postautodiefstal
hedenavond op vrije voeten gesteld. De po
litie vond geen termen aanwezig om hen
nog langer in arrest te houden.
Een der redders verdronken.
De „Jonge Jacobus", het Nederlandsche
stoomschip, dat, zooals wij gisteren reeds
meldden, voor de Portugeesche kust in nood
verkeerde, is gezonken. De bemanning is
gered door het Nederlandsche stoomschip
„Achiltes"", van de Kon. Ned. Stoomboot
Maatschappij. Bij de redding sloeg een lid
der bemanning van de „Achiltes door een
overkomende zee overboord. De man kon
niet worden gered en is verdronken.
De Weesperstraat te Amsterdam tusschen
Nieuwe Heerengracht en Nieuwe Keizers
gracht is sedert gisterenmiddag half vijf
voor het verkeer gesloten, omdat een dol
huizen op instorten stond. Het perceel No.
8 is dezer dagen gesloopt en tengevolge daar
van is de blootgekomen bouwmuur van
perceel No. 10 van de fundeering gegleden.
In den loop van den middag hoorden de
bewoners een verdacht gekraak, de deuren
begonnen te klemmen en toen bemerkte
men dat het geheele gebouw begon te wij
ken. De brandweer werd gewaarschuwd en
deze liet dadelijk het huis door de bewo
ners ontruimen.
Ook de bewoners van perceel No. 12 werd
aangezegd, dat ze hun woning hadden te
verlaten.
Ingenieurs en opzichters van bouw- en wo
ningtoezicht waren daarna ook spoedig ter
plaatse. Zij achten het gevaar groot, dat
de bouwmuur zou bezwijken. Om het ge
vaar daarvoor zoo klein mogelijk te ma-
.«ken werd het verkeer in de straat stopgezet
waardoor voortdurend gedreun voorkomen
werd.
De brandweer toog dadelijk aan het werk
om den muur te stutten In het licht van
groote schijnwerpers werden klampen met
steunbalken aangebracht tegen den verzak
ten muur. Deze balken vonden hun steun
punt tegen den bouwmuur van perceel 6
over den bouwput van no. 8. Het was ech
ter een zeer gevaarlijk werk, zoodat men
groote voorzichtigheid in acht moest ne
men en het werk schoot daardoor slechts
langzaam op. Om half negen is de brand
weer met stutten opgehouden omdat de
toestand te gevaarlijk werd en zij er geen
menschenlevens aan mocht wagen.
De brandweer is toen ingerukt.
De route van lijn 8 is omgelegd.
De Britsche vliegboot „Cossiopeia" in Southampton gereed voor
naar Zuid-Afrika. De passagiers word en aan boord gebracht.
De controle te Venlo. De zeer
zware reis der Stavanger-rijders.
In den nacht van Donderdag op
Vrijdag tegen tien uur, was de druk
te te Venlo buitengewoon groot ge
worden. Om en nabij hotel Germania
stonden vete honderden belangstel
lenden in de snerpende koude buiten
te wachten op de dingen die zou
den komen. En dat zou niet al te
lang op zich laten wachten. Natuur
lijk was het Bakker Schut die het
eerste op Nederlandsch grondgebied
kwam, en terstond was hij bereid om
iets te vertellen over het laatste ge
deelte van zijn tocht van Helsingborg
tot aan de Nederlandsche grens. Alle
vier Nederlandsche Umea-rijders
waren er volgens hem zonder straf-
punten doorgekomen tot aan Hanno-
ver, waar hij ze even kwijt was ge
raakt, doch de anderen zouden wel
spoedig ook te Venlo aankomen.
In Denemarken was slechts met een gan
getje van zestig kilometer gereden achter po
litieautoriteiten. De wagens lagen vlak op el
kaar, omdat men deze maximum-snelheid
niet mocht overschrijden. Dit slakkengange-
tie was onze Rallye-rijders niet naar den
zin geweest. Het gevolg was een opstopping
aan de Duitsche grens bij Flensburg, hetgeen
natuurlijk veel onaangenaamheden teweeg
bracht. De wegen waren nu en dan met
sneeuw bedekt, sommige stukken waren be
ijzeld en vooral in de dorpen waar men door
kwam, was het glad.
De Pool Nowak hooft oen aanrijding.
Hij had gehoord, dat de Pool Nowak, voor
bij Hannover op weg naar Venlo een onge
luk had gehad, een aanrijding, waardoor
zijn wagen dermate geleden had, dat hij den
strijd heeft moeten staken. Gelukkig werd bij
deze aanrijding niemand gewond.
Even later zagen wij Habnieth, eveneens
een Ford-rijder, binnenkomen, ook een der
Umea-rijders.
Natuurlijk begon hij -ons weer te vertel
ten over zijn ongeluk dat hij een dag voor
den start te Umea had gehad. Alles was
nog in orde gekomen, dank zij de prachtiire
service die men hem verleend had. De wa
gen ging goed, alleen zaten er nog wat
spleetjes in, waardoor het zeer tochtte.
Maar de warme lucht-installatie werkte
goed, je voelt je net in den wagen alsof je
thuis bent.
Omstreeks half een arriveerden de equi
pes van Beeck Calkoen, Lambert Hurrcl-
brinok en Ton, die met de equipe de Boer-
Jacobs misschien wel de zwaarste tocht van
onze landgenooten achter den rug had.
Daarna kregen we een van de Stallinn-
rijders, onze landgenoot van Strein te pak
ken. Die had het veel gemakkelijker ge
had, al had hij eenige lekke banden op het
traject Warschau-Berlijn opgeloopen. Vol
gens hem was er op" den weg in Poten met
spijkers gestrooid. Of het opzet was ge
weest, zou hij niet durven beweren,, doch
het teek er veel op. Hij zelf had twee lekke
achterbanden gehad, een van de andere
deelnemers zelfs vier.
De ontvangst was volgens hem overal
schitterend geweest.
- Wat het traject Berlijn—Hannover—Ven
lo betrof, op de nieuwe autostrada was nog
al veel sneeuw gevallen. Een duizend man
waren er aan het scheppen om den weg vrij
te maken, doch het hielp niet veel.
De Nederlanders maken het
goed.
Op een enkele uitzondering na hebben
de Nederlandsche deelnemers aan den ster-
rit naar Monte Carlo, die her en der in
Europa rondzwerven het uitstekend ge
maakt. Die enkele uitzondering is de equi
pe W. Oosten, die met zijn M.G. gisteren
uit Koningsbergen was vertrokken. De 322
K.M. lange weg naar Warschau werd in het
vereischte tempo afgelegd, zoodat de wa
gen met inzittenden op tijd de controle in
de Poolsche hoofdstad passeerde. Maar op
het langste traject van de af te leggen rou
te, de 560 K.M., lange weg van Warschau
naar Berlijn, kregen onze landgenooten een
aanrijding, Gelukkig had dit ongelukje
gen ernstige gevolgen voor de toeristen,
maar de wagen bleek het minder goed te
hebben afgelegd en de tocht naar de zon
en den zomer moest midden in de sneeuw
worden afgebroken en tenslotte beëindigd.
De D.K.W.-equipe Cornelius, die uit Umea
was gestart kwam in uitstekende conditie
op tijd aan de controle te Hannover aan.
Welgemoed begon men aan de 318 k.m.
die nog scheidden van Venlo en onze land
genooten hopen in den loop van den nacht
Nederland „aan te doen".
Ook de te Tallinn gestarte Ford equipe
van Strienen was op tijd te Hannover
underweg had men van Berlijn af veel last
gehad van sneeuw en gladheid, maar, zoo
als de heer van Strien zeide: „Wij zijn niet
bang en voort ging het naar de Nederland
sche grens om toch maar zoo gauw moge
lijk m Venlo Nederlandsch te kunnen pra
ten De drie uit Palermo vertrokken equipes
Sprenger van Eyck- ir Paulen met lincoln
zephyrZeehuizen der Kinderen met B. M.
W. en van der Hoek met packard hebben nu
eerst dezelfde moeilijkheden als de uit het
Noordelijke deel van Europa gestarte rij
ders. Tusschen Llubljana in Joego Slavië
en Weenen, een afstand van-406 km. ging
het over spiegelgladde wegen, waarbij het
sneeuw tot een vaste, verijsde koek was ge
worden. Een pas van 880 m. hoogte moest
worden overgetrokken en daarna werden de
wegen iets beter. Het eerst kwam van der
Hoek aan, om 19.55 (M.E.T.) kwam hij te
Weenen binnen. Twintig minuten later
kwam de equipe Zeehuizen binnen en nog
2o minuten na deze bereikte Sprenger van
Eyck de Oostenrijksche hoofdstad.
En in precies omgekeerde volgorde ver
trokken onze landgenooten weer. Eerst ging
de Lincoln Zephyr van Sprenger van Eyck
en Ir. Paulen om 20.59 weg, een minuut ln-
ter gevolgd door de heeren Zeehuizen - u
Derkinderen En van der Hoek, die ri im
o?ILuur rust had in Weenen, vertrok om
21.02 uur. Dwars door Oostenrijk rijden n-
ze landgenooten thans naar Muenchen in
Djiitschland, 436 km. verder.
