Petroleum: het bloed der aarde
Malaga Spanje's
ODEREVUE
„Zonnige Paradijs
Zaterdag 30 Januari 1937.
Vierde blad
Geen aardproduct vindt over de
geheele wereld zulk een verbrei
ding als de petroleum en haar
bijproducten. Maar om geen an
der product uit de schoot der aar
de gewonnen, is ook zoo koel
bloedig gestreden. Moord, oorlog,
revolutie, zij werden bedreven
of ontbrandden met petroleum
als inzet: „voor iedere druppel
olie, werd vaak een druppel bloed
vergoten."
De nieuwe onlusten in Palestina en de
aanspraken die Turkije klaarblijkelijk op de
olievelden van Mossoel meent te kunnen
doen gelden, zijn symbolische teekens rond
om de „Pijp-lijn", de hart aders van 't Brit-
sche wereldrijk.
Het is een machtige zilverwitte buis, die
zich in eindelooze uitgestrektheid door de
woestijnvlakten van Mesepotamië heenboort,
totdat zij in Haifa in zee uitmondt. Over een
afstand van 1600 Engelsche mijlen begeleidt
zij den eenzamen woestijntrekker, den ka-
nieelruiter of de woestijn-autobus. In haar
binnenste ruischt het bloed der aarde: de
petroleum.
Dag in, dag uit, zonder onderbreking, rolt
het voort vanaf Mossoel, langs oasen door
eindelooze, verlaten woestijnvlakten, met een
snelheid van 40 K.M. per uur naar Haifa, de
Engelsche tankschepen tegemoet.
Uit den bodem van Irak vloeit het levens
sap, dat de Engelsche vloot voorziet van olie
En thans lekken op het voornaamste punt
van de „Pijplijn", de vlammen weer omhoog.
Het is een gevaarlijke brand die daar ont
staan is en tegelijkertijd een symbolische
brand.
Olie Is het bloed der aarde. Zonder olie
zou de snelle ontwikkeling van alle ver
keersmiddelen en van alle industrieën niet
mogelijk geweest zijn. Maar waar zich olie
bevindt, daar ziet men ook brand en bloed.
Oorlogen worden gevoerd met petroleum als
inzet, om de olie worden revoluties ontke
tend, moorden begaan, verraad gepleegd. De
kleverige massa der aardolie besluiert de
oogen der menschen en vertroebelt hun ge
dachten.
Toen in het jaar 1814 de Engelsche schei
kundige, de Witt-Clinlon, de stelling verkon
digde dat het mogelijk was uit olie een
goedkoop lichtmateriaal te winnen, werd hij
uitgelachen. Ook de Duitsche scheikundige
Reichenbach, wien het gelukte uit ruwe olie
benzine te winnen, werd in wetenschappe
lijke kringen schouderophalend voorbijge
gaan. Eerst een Franschman, Selligne, ge
lukte het ernstige belangstelling te wekken.
In de jaren 1834 en 1843 openbaarde hij de
resultaten van zijn vele experimenten, waar
bij hij uit gewone aard-olie licht-olie, licht
gas, smeerolie, paraffine, teer en verfstoffen
had gewonnen.
De ware olie-rush echter, het groote tijd
perk van de petroleum, werd in Amerika
geboren.
Het was ergens in een rotsachtige streek,
dat een kleine toren werd gebouwd, van pri
mitieven vorm en opgetrokken uit dennen
hout. Verwilderde gelukzoekers sleepten fan
tastische, half-verroeste ijzeren gereedschap
pen aan. Een breede, athletisch gebouwde
man met een groote wild-west-hoed op zijn
hoofd, stond er bij en deelde onder gevloek
en geschreeuw zijn bevelen uit.
Het was kolonel Drake, een avonturier
van den ouden stempel. Twee Jaar lang
zocht en werkte hij in deze meest verlaten
en eenzame wildernis die er op aarde te
vinden is. En toen, eindelijk op een Augus-
tus-avond van het jaar 1859 werd het doel
bereikt: een reusachtige, vuil-zwarte fontein
sprong omhoog. De droom van kolonel Drake
was werkelijkheid geworden: een nieuwe
industrie was geboren. Kolonel Drake kon
met zijn primitieve pompen 25 vaten ruwe
olie per dag winnen!
Toen John D. Rockefeller omstreeks 1860
zijn intrede in de wereld van de olie deed,
bevond die izch nog geheel en al in 't sta
dium van wilden groeitijd. In de „camps
van de olie-piraten, rondom de boortorens,
ontstond een „rush", zooals die in dit land
van goudjacht nog niet eerder was voorge
komen. In de onmiddellijke omgeving dei-
torens ontstonden ware spelonken-stadjes
en heele straten van speelholen.
Alle middelen werden te baat genomen
om in hei bezit van olie te komen en menig
avonturier werd in een dag millionnair,
wanneer hij ontdekté dat op zijn „camp" een
oliebron aanwezig was. Maar dan kon het
ook dikwijls gebeuren, dat er des nachts
een vermoorden man gevonden werd in de
zaal van het naburige speelhuis. Dan had
zijn buurman misschien pech gehad met zijn
land, maar geluk met zijn mes
Het was door deze, van olie en bloed drui
pende streek, dat een jongeman van om
streeks 20 jaar rondzwierf: John D. Rocke
feller. Met een scherp oog en met koel ver
stand zag hij het koortsachtige, ongeorden
de werk van deze horde nieuwbakken mil-
lionnairs en geluksridders aan. Hun leven
en hun omgeving waren voor hem genoeg
om tot het besluit te komen, zich niet aan
speculaties en nuttelooze boringen te wagen.
De kleine tusschenhandelaar uit Cleveland
kocht liever olie en verkocht brandstof. Zoo
verdiende hij de eerste honderdduizend dol
lar.
En toen spoedig daarop „John D."
de alom gehate keizer van de petro
leum en dollarmdllionnairs werd. de
tegenstander van menig Amerikaan-
schen president, toen het groote duel
Rockefeller-Deterding al gaande
was, toen nog bevond de olie-indu
strie zich in het tijdperk van haar
romantische jeugd. Immers het ging
nog slechts om een paar millioen
petroleum-lampen en automobielen
waren er hoogstens een paar hon
derd.
Eerst midden in den wereldoorlog werd
de enorme en volle beteekenis van de olie
iedereen volkomen duidelijk, ook diegenen,
die het alleen maar als middel om geld te
verdienen hadden beschouwd.
Clemenceau riep Amerika in 1917 deze
harde woorden toe: „Stuur ons olie! Aard
olie tegen eiken prijs! Iedere druppel olie is
ons een druppel bloed waard!"
Tegenwoordig gaat er geen maand voor
bij of nieuwe boortorens verrijzen, nieuwe
olievelden worden door de wereldconcerns
geëxploiteerd, hun agenten reizen de heele
wereld af, zoekend nar oliebronnen. En wan
neer in Mexico, in het Gran-Chaco-gebied,
in Mossoel of in Perzië, de machinegeweren
ratelen; wanneer oorlogskreten het land
doen verschrikken, dan is opnieuw de strijd
om de olie ontbrand.
Dan weer wordt elk van de harde en in
hun waarheid vreeselijke woorden van Cle
menceau tot werkelijkheid: iedere druppel
olie is een druppel bloed waard!
BERGLANDSC HAP IN MORGENNEVEL
t*
Het „aardsche paradijs", zooals
de Arabieren haar noemen, Ma
laga, de prachtige stad aan de
Zuid-Oost-Kust van Spanje, de
bloeiende wijntuin van Europa,
staat op het punt het tooneel
van den Spaanschen strijd te
worden.
Franco's troepen rukken steeds
dichter op en een verwoede
strijd staat voor de deur, een
strijd die vernieling en vernie
tiging kan brengen in een ze
genrijke omgeving, rijk bedeeld
door de natuur.
(Van een bijzonderen medewerker)
Sedert korten tijd zijn in de geheele we
reld de oogen gericht op Malaga, de groote
havenstad aan de Zuid-Oost-kust van Spanje
Malaga vormt sinds eenigen tijd het nieu
we doel van het Franco-offensief en de
troepen der nationalisten naderen steeds
dichter bij de stad, die zij willen veroveren.
Binnen enkele dagen slaagden zij erin de
voornaamste plaatsen aan Spanje's Zuid-
Oost-kust in bezit te nemen en zoo gevaar
lijk dicht zijn zij thans in de buurt van Ma-
gala verschenen, dat de val van deze bloei
ende stad misschien binnen korten tijd een
feit is geworden.
Door deze gebeurtenissen op het Spaan
sche oorlogstooneel is het veel bezongen Ma
laga weer eens in het brandpunt van de
wereldbelangstelling geraakt. En voorwaar,
ieder kenner van het Spaansche landschap
bewaart in zijn herinnering het beeld van
de wonderlijk schilderachtige ligging van
deze prachtige stad. Half-cirkelvonnig wordt
de havenstad omringd door een krans van
bergen. Malaga was een bloeiende haven
stad, met 200.000 inwoners en een levendig
centrum van handelsverkeer voor geheel
Spanje. De natuur heeft deze omgeving ge
zegend met een betooverende rijkdom.
Op de heuvels en berghellingen groeien
sub-tropische planten; hier gedijt het sui
kerriet en de katoenplant, sinaasappelen en
citroenen, bananen en granaat-appelen.
Maar wat sedert jaar en dag een wereldre
putatie geniet, dat zijn de voortreffelijke
wijntuinen in de omgeving van Malaga. Het
geestrijke sap van haar druiven is den wijn-
liefhebbers in alle deelen van de wereld be
kend. De industrie is er rijk vertegenwoor
digd door tal van fabrieken die door de
rijkdom van natuurproducten ontstonden:
suikerraffinaderijen, branderijen, glasfabrie
ken en textielfabrieken.
De spreekwoordelijke schoonheid en de
natuurlijke rijkdom van deze bijzondere stad
en haar omgeving is een direct gevolg van
het milde en gezonde klimaat. Daarom ook
is Malaga sinds lang een geliefkoosde kuur-
plaats. Hier treft men tal van sanatoria aan
die altijd druk bezocht worden, inhalatoria
waar patiënten met ademhaling-stoornissen
genezing zoeken en vinden en vele andere
gezondheidsoorden; medicijnen zijn hier
overbodig; het klimaat en de natuur ver
vangen ze.
Reeds de Arabieren vonden in hun bloem
rijken, dichterlijken taal de juiste bijnaam
voor deze stad, die zij het „aardsche para
dijs" noemden. De werkelijke naam van de
stad stamt nog uit den tijd van de Phoeni-
ciërs; het waren de Phoenicische kolonisten
die al voor duizenden van jaren in dé be
schutte bocht van dit deel der Spaansche
kust, het inzouten van visch alom als be
drijf uitoefenden.
Later stond Malaga onder Romeinsche
en West-Gotische heerschappij en van tijd
tot tijd beleefde, de Arabische cultuur-bloei
hier een enorme opleving. Na de verdrij
ving van de Mooren uit Spanje, zonk de
plaats weer terug tot een weinig beteeke-
nend klein stadje. Maar ook in de latere
eeuwen zou Malaga nog vele malen het
tooneel van afwisselende en vaak schrikba
rende gebeurtenissen worden. In het jaar
1810 werd de stad door de Fransche ver
overaars gebrandschat.
Na dezen tijd van wanhoop en vernieti
ging herrees een nieuw Malaga, dat op
groeide tot de grootte en rijkdom van tegen
woordig, wat niet verhinderde dat haar'be
volking een element van onrust behield en
dikwijls een zeer actieve rol speelde in tij
den van burgeroorlog.
Na het uitbreken van de nationale revo
lutie bleef Malaga in handen van de regee-
ringstroepen, die de stad energiek verdedig
den. Immers in de afgeloopen herfst waren
al verschillende afdeelingen van de troepen
der nationalisten tot nabij de onmiddellijke
omgeving van de stad opgerukt, maar zij
stuitten daar op hardnekkigen tegenstand
en slaagden er niet in het doel te bereiken;
zij werden teruggedreven.
En thans hebben de nationalisten op
nieuw Malaga als doelwit van hun offensief
gekozen en rukken met nieuwen geestdrift
naar de stad op, om te trachten haar in be
zit te nemen. Zij hebben bij deze operaties
een tweeledig doel: eenerzijds dringen zij
de regeeringstroepen steeds verder buiten
het bereik van Cadiz, Silvia en de Marok-
kaansche kust, terwijl zij anderzijds vasten,
voet krijgen aan de Middellandsche Zee,
waar zij zich een operatie basis scheppen,
van waaruit zij gemakkelijker Valencia en
de andere kustvestingplaatsen kunnen be
dreigen.
Eén ding Is voor alles te hopen; dat bij
den aanstaanden strijd om 't bezit van Ma
laga e eenerzij ds hartstochtelijk aangevallen
anderzijds hardnekkig verdedigd, haar waar
devol cultuurbeeld niet het slachtoffer zal
worden en niet aan vernieling ten prooi zal
vallen.
In het bijzonder ook moge dat gelden
voor de wereldberoemde kathedraal, prach
tig opgetrokken uit wit kalksteen, die in de
zestiende eeuw de plaats innam van de
vernielde Arabische Moskee.
Een natuurlijk paradijs staat op het punt
het brandpunt te worden van verwoeden
strijd; het ware een ramp van ongekenden
omvang wanneer de oorlogsstrijd een bres
zou slaan in een der mooiste en vruchtbaar
ste plekjes in Europa, waarvoor de aandui
ding „het aardsche paradijs" stellig niets
overdrevens heeft
Links t
BRUIDSJAPON NAAR ALLE REGELEN DER KUNST Daar het
hier een Hollywood bruid betreft, zijn natuurlijk kosten noch moeite
gespaard, om een volmaakt bruidstoilet te verkrijgen.
Men heeft een met zilver doorweven brocaat japon gekozen die
om het lichaam gegoten zit, terwijl de sleep een prachtige achtergrond
voor de luchtige sluier van tule vormt.
Rechts:
SPORTIEVE LEEREN MANTEL In een met bont gevoerde leeren
mantel, zooals hier is afgebeeld, is men in staat de felste kou te
trotseer en. Een vlot hoedje, alligator-schoenen en een hei-gele
sjaal van zware zijde voltooien het geheel. Hoewel veel eenvoudiger
is een aport-ulster van hetzelfde model met winddichte voering f>ok
lang niet te versmaden.
Boven
PRACTISCHE MEUBEL-ZWABBER Bij het maken hiervan Is het
aan te raden een dikke haaknaald en ongebleekte katoen te gebruiken.
Men begint een 7 centimeter lang koord van kettingsteken te maken
Daaromheen wordt het ovale gedeelte gehaakt van vasten. De franje
wordt heraan geknoopt. Voor de beugel een koord van 41 cm, met
I. rij stokjes en 1 rij vasten.
