Frankrijk versnelt zijn
bewapenings-tempo
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Nederlands'
Duitschland wil los
van Rome
KIJKEN iS KOOPEHkij CLOECK
Verbeterde kader
opleiding
neutraliteit
Onze regeering vraagt
inlichtingen te Berlijn
Buiienlandsch
Overzicht
Lindbergh naar Egypte
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1937. 80e Jaargang. No. 10178.
Uitgave der N.V. v.h. Trapmon Co. Schagen.
Fortengordel van de
Noordzee tot aan
Zwitserland
Versterking der vloot
VERBETERDE KADEROPLEI-
DING FORTENGODEL VAN
DE NOORDZEE TOT AAN
ZWITSERLAND VERSTER
KING DER VLOOT.
Tijdens de gisteren voortgezette debatten
in de Fransche Kamer voor de defensie
dankte minister Cot zijn collega minister
Daladicr voor zijn hulp om van het Fran
sche luchtleger een der sterkste te maken
ter wereld. Ik ken slechts één leger, dat
over een uitgebreider materiaal beschikt dan
het onze n.1. het Russische leger. Sedert zes
maanden hebben wij gewerkt, aldus Cot. Ver
geleken met 1 Juni 1936 is het aantal toestel
len der eerste linie met 37 pet. uitgebreid,
de muniticvoorraad vergroot met 50 pet. en
de bewapening met 70 pet. Nergens is
zooveel gedaan voor de luchtmacht als bij
ons in de laatste zes maanden. De minis
ter behandelde vervolgens de nationalisatie,
waarbij hij er op wees, dat de regeering het
systeem gevolgd heeft de meerderheid der
aandeelen in handen te nemen, zoodat geen
ambtenaren belast behoefden te worden
met werkzaamheden, waartoe zij niet wa
ren voorbereid. Alle pogingen om tot een
organisatie te komen van de industrieele
utilisatie waren tot dusverre gestrand op
de ver van elkander verwijderde ligging der
fabrieken. Een machtige outillage zal den
opbouw vergemakkelijken, de bouw van cel
len zal met 30 pet. worden uitgebreid
Op de vraag van een afgevaardig
de preciseerde Cot, dat de uitbrei
ding van de wapenproductie verkre
gen kan worden, niettegenstaande
invoering van den 40-urigen werk
tijd. De nationalisatie van de oor
logsindustrieën die door de oud
strijders is gevraagd, zal een krach
tige organisatie van de luchtmacht
mogelijk maken. Aan een Kamerlid
dat gekomen was met bezwaren
over het moreel van het leger en
over de behandeling, waaraan eeni-
ge officieren hadden blootgestaan,
antwoordde Cot, dat hij hoopte, dat
de kranten nu eens zouden ophou
den zich met de luchtvloot bezig te
houden. Het leger immers wenscht
in overgroote meerderheid geen poli
tiek.
'Het is noodzakelijk, dat de luchtmacht de
beschikking heeft, over jonge chefs. Dat is
de reden, waarom de spr. maatregelen heeft
moeten nemen, teneinde het kader te ver
jongen. Het aantal officieren is uitgebreid,
het moreel van het wapen is voortreffelijk
en wie dit ontkent, heeft ongelijk.
Daladier aan het woord.
In de middagzitting kwam Daladier, de
minister van oorlog het eerst aan het woord
Na gewezen te hebben op den algemeenen
bewapeningswedloop, betoogde hij hoe al het
materiaal weinig waarde zou hebben, zoo
lang men niet beschikte over voldoende ef
fectieven.
Om de kwaliteit van het leger te
verbeteren was besloten een corps
te vormen van 15.000 specialisten en
het kader beter te instrueeren.
Het benoemen van een generalissimus
over de drie deelen van de strijdmacht in
vredestijd leek den minister meer nadeelen
dan voordeden mee te brengen, vooral ook
omdat deze functionaris het materiaal voor
alle drie wapens zou moeten kiezen. In ge
val van oorlog zou de regeering dan nog
altijd een gemeenschappelijkcn chef kunnen
aanwijzen. Bovendien werkt de regeering
thans reeds met kracht aan de coördinatie
van leger, vloot en luchtmacht.
De minister herinnerde er vervolgens aan
hoe in 1933 de eerste lichte gemechaniseerde
divisie was gevormd. Een andere soortgelij
ke divisie is in voorbereiding en een derde
zal weldra volgen. Bij deze lichte gemecha
niseerde divisie moeten de zware divisies
gevoegd worden. Een toeneming van de mo-
torisatie zal een vluggere verplaatsing van
het materiaal en de manschappen mogelijk
maken. In dit verband zag Daladier niet de
noodzakelijkheid van speciale autowegen in
maar wel van wegen evenwijdig met de
grenzen en van het geschikt maken van de
bestaande wegen.
DALADIER
De minister kantte zich tegen een beroeps
leger Men zou dan een leger moeten vor
men en onderhouden van tenminste 300.000
man. Wanneer een zoodanig leger gedeci
meerd zou zijn en indien voor de zoovcelste
maal zou blijken dat een offensief niet kan
slagen dan na het inzetten van een zeer
groote hoeveelheid materiaal en groote ef
fectieven, wat zou er dan van het vader
land worden. Ieder leger heeft reserves noo-
dig en geen offensief zal mogelijk zijn voor
dat de dekking en de mobilisatie gereed zijn
Spreker zeide, dat een fortenlinie
van Duinkerken tot Bazel het schild
moest vormen, waarachter de strijd
macht geconcentreerd moet worden.
Deze fortenlinie moet in de diepte
worden ontwikkeld en moet een te
genaanval mogelijk maken.
Geen politiek in het leger.
Hierna verklaarde de minister, dat hij de
legerleiding heeft verzocht geen politieke
propaganda in het leger toe te laten. Ook
heeft hij maatregelen genomen om de ver
pleging in het leger te verbeteren.
In het leger zijn alle klassen der maat
schappij vertegenwoordigd en meer dan 80
procent van de officieren behoort tot de
arme families. De minister groet deze man
nen met vriendschap en is er zeker van. dat
zij de Fransche Republiek tegen iederen
aanval zullen beschermen.
De rede van minister Daladier werd luide
toegejuicht. Hierna werd de zitting onder
broken, om in den laten avond weer hervat
te worden.
De socialistisch-radicaal Lebail wees er op
dat Frankrijk een sterke vloot noodig heeft,
daarom wcnschte hij een sneller tempo van
het bouwen van nieuwe eenheden. Hierop
bracht de onderstaatssecretaris van marine
hulde aan de arbeiders van de marinewer
ven, die overuren willen maken.
De algemeene debatten werden hiermede
besloten en de voorzitter ging over tot het
voorlezen van de ingediende moties.
De passage in de rede van den Duitschen
rijkskanselier van 30 Januari, welke op Ne
derland betrekking had, heeft de vraag doen
rijzen, of de Duitsche regeering aan de Ne-
derlandsche te voren rechtstreeks een mc-
dedeeling zou hebben gedaan inzake Duitsch-
lands bereidheid tot erkenning te allen tijde
van Nederlands neutraliteit. Een dergelijke
mededeeling werd echter, naar wij van gezag
hebbende zijde vernemen, door de Nederland
sche regeering niet ontvangen, zoodat zou
moeten worden aangenomen, dat de uitla
tingen van den Rijkskanselier betrekking
hadden op vroegere openbare uitlatingen
zijnerzijds. Teneinde dienaangaande alsnog
afdoende zekerheid te verkrijgen, is den t'l-
delijken zaakgelastigde te Berlijn opgedra
gen omtrent de strekking van de woorden
van den Rijkskanselier nadere inlichtingen
in te winnen.
Dc Kölnische Zeitung" schrijft naar aan
leiding van Hitler's verklaring met betrek
king tot Nederland cn Belgic o.m. het vol
gende:
Het is maar te hopen, dat de regeeringen
de rede van Adolf Hitier zullen lezen bij
zonder lettend op de preciseeringen, welke
ze heeft gebracht. Een dergelijke precisee
ring bevat het gedeelte der rede, waarin ver-
HET VERZET DER KERK. DE
KATHOLIEKEN GENIETEN GEEN
BESCHERMING MEER.
De bisschop van het Oost-Pruisische
bisdom Ermland, Z. H. Exc. mgr. dr.
Maximilian Kaller, heeft, nadat zijn
talrijke verzoekschriften aan de re
geering en de nationaal-socialisti-
sche partij tevergeefsch waren ge
bleken, thans een beroep gedaan op
de openbare meening. De Msb. ont
leent aan bedoeld herderlijk schrij
ven, dat een belangrijk document
zal blijven in de geschiedenis van
de Ko .vervolging, die Duitschland
thans beleeft, de volgende passages.
Zji spreken duidelijke taal:
Het is niet de eerste maal in den loop der
bijna tweeduizendjarige geschiedenis van
het Christendom, dat onze met haat vervul
de tegenstanders den ondergang van het ka
tholicisme verkondigen. Ons Duitsch vader
land is echter nog nóóit zooals thans het
tooneel geweest van een verbitterden strijd
der geesten om het behoud van het Christe
lijk Geloof.
De strijdleuze, die door onze tegenstanders
wordt aangeheven, luidt:
„Het Christendom heeft twee dui
zend jaar lang zijn rol gespeeld en is
een mislukking gebleken; het moest
tekort schieten. Want nooit kwam
het Christendom overeen met den
Duitschen volksaard, nooit heeft het
de Duitsche volksziel kunnen begrij
pen. Onze godsdienst moet in over
eenstemming zijn met den volksaard,
die alle Duitschers tot een gesloten
volksche eenheid moet samenbinden.
Daarom weg met alle leer eir met
iederen invloed, die vreemd staat te
genover ons ras, weg met den gods
dienst, die heil en verlossing ver
wacht van Christus, den Gekruisig
de."
Dit is, gij weet het, de oorlogsverklaring
aan het Christendom, de oorlogsverklaring
vooral aan de Katholieke kerk.
Het zou dwaas zijn, oogen en ooren voor
deze feiten te sluiten. Ja, wij hebben een
Concordaat, „dat de bestaande betrekkingen
tusschen den II. Stoel en het Duitsche rijk
wil handhaven en bevorderen." Maar aan het
Duitsche volk en aan de Duitsche jeugd
wordt in kampen en vormingscursussen
onderwezen, „dat het Pausdom als een inter
nationale macht op één lijn staat met het
internationale Jodendom en de Vrijmetselarij
en dat derhalve een vrij en eensgezind
Duitschland een kerk moet hebben die „los
van Rome staat
Men kan geen tijdschrift van die richting
openslaan, of alles is gericht en ingesteld
op den strijd tegen Christendom en Kerk;
allen streven naar de ontkerstening van ons
land en den ondergang van de katholieke
kerk in Duitschland.
De feiten zijn zóó talrijk en algemeen be
kend, dat wij, na al de vergeefsche pogingen
klaard wordt, dat de Duitsche regeering
België en Nederland verzekerd heeft, dat zij
bereid is. deze landen te allen tijde als on
aantastbaar en neutraal gebied te erkennen
en te garandeeren.
Afgezien van de omstandigheid qf het
voor het Westen beoogde vredessystéem tot
stand komt, doet de Führer en rijkskanse
lier hier dus aan beide landen het aanbod
een verklaring over de neutraliteit van hun
grondgebied af te leggen cn dat grondge
bied te waarborgen.
Het blad herinnert er verder aan, dat
Hitlcr reeds in zijn rede van 7 Maart 1936
België en Nederland positieve voorstellen in
gelijken zin gedaan heeft en vervolgt dan:
Hitler's aanbod thans los van
een Westelijk pact.
Iet nieuwe aanbod betreft eveneens
e ongereptheid en onschendbaarheid
van België, en Nederland, doch is
niet gebonden aan het totstandkomen
van een westelijk niet-aanvalsver-
drag en evenmin aan garanties van
de zijde van Engeland en Italië.
Het D.N.B.-telegram uit Berlijn, waarin
bovenstaande persstem wordt o'vergeseind,
voegt hieraan toe:
„Naar men van goed ingelichte pnrKculie
re zijde vernoemt, huldigt men in Berlijn-
sche politieke kringen do opvatting, dat het
aanbod van Hitier van 30 Januari verder
gaat dan dat van 7 Maart 1936".
Wat Hitier reeds eerder verklaarde.
Waarschijnlijk ten overvloede herinneren
wij er hier even aan dat Hitier in zijn his
torische rijksdagrede van 7 Maart* 1936 hel
aanbod deed om o.a. met Nederland een niet-
aanvalsverdrag te sluiten, waarbij hij En
geland en Italië uitnoodigde als garanten
op te treden.
Naar een Fascistische staat
in Japan
DE OVERWINNING VAN HET
LEGER IN JAPAN.
De vorming van liet nieuwe kabinet be-
tockent een overwinning van de militaire
macht in Japan. De voornaamste posities
worden door twee generaals bezet en de in
vloed, die het leger had op de regeering, zal
nu nog groot er zijn. Wij hebben al eerder
op het gevaar daarvan gewezen, omdat var-
schillende militante figuren onder de jonge
leger-officieren, de zaken wel eens in ver
keerde richting kunnen sturen. Een gerust
stelling is, dat de kabinetsformateur, gene
raal Hajasji, over grooten diplomatieken
takt beschikt en hij zoowel bij de oude als
jonge garde volkomen vertrouwen geniet.
Het zijn de jonge officieren die het aan wil
den sturen op een fascistische regcering in
Japan, waartegen de oudere officieren echter
tot nog toe verzet hebben aangetcekend, om
dat zij de keizerlijke gezagsgedachte voor
staan. Hajasji zal nu het gezag moeten
hebben een verstandige politiek te voeren.
Het nieuwe kabinet Hajasji is geboren uit
een conflict tusschen het parlement en de
regeering over de militaire begrootingen, die
de parlemontaire partijen voor het land
ruincus achtten en welke zij niet wenschten
te sanctioneeren, schreef het Hbl. gisteren
avond in een hoofdartikel, aan het nieuwe
kabinet gewijd. Het had er den schijn van,
alsof het leger den handschoen wilde opne
men en den strijd wilde uitvechten over de
vraag, wie in de toekomst de macht in het
land uitoefent. De regeering heeft het blijk
baar niet raadzaam geacht, dezen strijd op
het oogenblik in al zijn scherpte uit te lok
ken.
Er is in het land een sterke strooming vóór
het parlementarisme, waarin een groot deel
des volks blijkbaar een doeltreffend contro
lemiddel ziet tegen verdergaande financiee-
le overbelasting van het volk. Welke positie
hert. nieuwe kabinet in den strijd tusschen
leger en parlement zal innemen, welke aan
nemelijke oplossing het zich van dit conflict
voorstelt, is niet duidelijk.
Toen Oegaki het keizerlijk mandaat
teruggaf, waarschuwde hij het Ja-
jransche volk, dat het moest kieken
tusschen het fascisme en den consti-
tutioneelen regeeringsvorm. Het is
niet moeilijk, in deze waarschuwing
bij voorbaat een uiting van wantrou
wen in het kabinet-Hajasji te lezen.
Dit wantrouwen komt onverholen tot
uiting in de Japansche liberale pers,
die de constitutie verdedigt.
Het departement van Oorlog heeft een po
ging gedaan om de heersohende ongerust
heid weg te nemen door het publiceeren van
een toelichting tot de politiek, welke het le
ger voorstaat. Deze toelichting komt op het
volgende neer: 1. volledige uitoefening van
dc constitutie en de ontwikkeling van de
parlementaire instellingen in een vorm die
voor Japan past; 2. strikte inachtneming
van de bevoegdheden van den Landdag; 3. 'n
regeering in overeenstemming met de open
bare meening.
Dc toelichting ontkent verder, dat het
leger het fascisme of hervormingen onder
dwang zou wenschcn in te voeren. Het leger
wenscht economische vernieuwing, doch be
seft dat te drastische veranderingen slechts
ongeregeldheden zouden veroorzaken.
Het is een wat rustige toon maar het zal
de vraag zijn of de militairen, als zij daar
straks kans toe zien, hun zin tot verster
king van het militaire apparaat in Japan
niet door zullen drijven cn of dc jonge offi
cieren, als hun macht grooter wordt de hun
verlangde regeeringsvorm, niet zullen ver
wezenlijken.
en onze protesten bij de autoriteiten, om
den gewetensnood onzer geloovigen te hulp
te snellen, thans een beroep moeten doen
op de openbare meening.
Wij vragen allen, die op de ontwikkeling
van de verhouding in ons vaderland invloed
kunnen uitoefenen. „Moet dat zoo blijven
voortgaan? Zal ons Duitsche volk zelfs het
meest verschrikkelijke niet bespaard blijven?
Moeten nu ook de zielen van de Duitsche
Katholieken overweldigd worden?"
Koning Gustaaf te Brussel
aangekomen
Koning Gustaaf van Zweden is gisteren
morgen te 11 uur te Brussel aangekomen.
Reeds te tien uur hadden zich de talrijke
genoodigden vergaderd in de hal van de
Noordstatie, die overvloedig met Zweedsche
en Belgische vlaggen versierd was. Detache
menten van het achtste regiment stonden
met vaandels en muziek opgesteld. Op het
perron waohtten onder meer Burgemeester
Max, baron Houbart, gouverneur van Bra
bant, minister-president van Zeeland en de
minister van buitenlandsche zaken, Spaak,
de komst van den Zweedschen koning af.
Toen de koninklijke trein binnenreed, pre
senteerden de treepen het geweer, trompet
geschal weerklonk, waarna het Zweedsche
volkslied gespeeld werd. Koning Gustaaf
verliet den trein, gevolgd door den minister
van buitenlandsche zaken, Sandler, en de
leden van zijn gevolg. Hij werd het eerst
begroet door Koning Leopold. De beide
vorsten omhelsden elkander hartelijk.
KONING GUSTAAF.
In de hal van het station hief de wachten
de menigte een blij gejuich aan. Toen het
gezelschap de noordstatie verliet, weerklon
ken de kreten: „Leve Zweden, leve dc ko
ning". Het groote Rogiersplein was afgezet
door troepen te paard cn te voet. Toen de
vorstelijke personen in dc rijtuigen hadden
nlaals genomen, juichte de menigte opnieuw
langdurig en hartelijk, en eenzelfde geest
drift vergezelde den stoet langs den gehcelen
weg tot aan het koninklijk paleis.
In een der salons van het paleis werden
de voorzitters van Kamer en Senaat, de mi-
nistors en de ministers van staat aan koning
Gustaaf voorgesteld. Vervolgens zaten beide
vorsten aan een be?lote«n noenmaal aan.
In den namiddag heeft Gustaaf in het ge
bouw van het Zweedsche gezantschap de
leden der Zweedsche kolonie ontvangen.
Noodelooze ongerustheid over
den bekenden vlieger. Hij
landt veilig in Italië.
Ofschoon aanvankelijk geruchten ons be
reikten, volgens welke de beroemde Oceaan
vlieger, kolonel Lindbergh, bij de Hon-
gaarsch-Zuid-Slavische grens een noodlan
ding zou hebben gemaakt dc meest som
bere lezing luidde zelfs: verongelukt zou zijn
blijkt de vlieger gezond en wel in Italië
te zijn geland.
LINDBERGH.
Zooals men weet, onderneemt Lindbergh
met zijn toestel „Mohawk" een vlucht Enge-
gclandEgypte.
Volgens een „U. P." bericht, nam hij zijn
route daarbij niet over de middel-Zuid-Euro-
peesche landen, maar over Frankrijk en
Italië.
Op de vlieghaven te Rome ontving men
hedenmorgen telegrafisch bericht uit Mar-
seille, dat de vlieger aldaar vanoohtend om
7 u. 35 (M. E. T.) was opgestegen, met be
stemming nas»* Rome.
Een Havas-teicgram uit Pisa meldde ons
tegen den middag, dat de kolonel, in gezel
schap van zijn echtgenoote, op het vliegter
rein te San Gusto was geland. Hij zou tegen
den avond naar Rome vertrekken.
Een nader bericht uit Pisa meldt, dat het
echtpaar Lindbergh op weg is naar Egypte.
Von Ribbentrop heeft
eigen zendinstallatie
Verrassing in officieele kringen.
De „Daily Herald" meldt, dat er in offi
cieele Britsche kringen nog al wat verrassing
is geweest door mededeelingcn, volgens wel
ke in dc Duitsche ambassade een draadlooze
zendinstallatie zou worden aangebracht.
Van dat voornemen aldus het blad
heeft men nóch het ministerie van buiten
landsche zaken, nóch de directie der poste
rijen in kennis gesteld.
Volgens de Britsche wet wordt zendvergun
ning alleen aan amateurs of wetenschappe
lijke onderzoekers verleend. Men acht het
niet onwaarschijnlijk, dat von Ribbentrop
een beroep zal doen op de immuniteit van
het ambassadegebouw.