LICHTSCHIP HAAKS?
f X 1
j£f
vJMilfe'
Oorlogstoestand
Normale toestand
Bewapening
Ook in de Engelsche
Dominions
Donderdag 4 Februari 1937.
Vierde blad.
Eenzame wachter aan de Hollandsche Kast
V;
ia
\>M J
Het schip der eenzaamheid.
Op een goede 15 myl afstand van
den toren van Kijkduin, en om
het precies te zeggen: 52° 57' 30"
Noorderbreedte en 4° 19' Ooster
lengte ligt op de bijna altijd roerige
golven van de Noordzee, het lichtschip
„Haaks". Lichtschip „Haaks", forsch,
een imponeerend vuurrood baken in volle
zee, dat de voorbijgaande schepen van
den wereldhandel waarschuwt voor de ge
vaarlijke Haaksgronden en tevens een
richtingwijzer voor hen is. De „Haaks"
ligt er al vele jaren. Het ligt er te
kojangen, maand in, maand uit, met zijn
bemanning van 10 koppen.
Het is een eenzaam leven daar aan boord.
Eenzamer, dan waar op zee ook. Men ziet
geen land en alleen op de heldere avonden
de lichten van het Noordhollandsche blonde
strand.
Eenzaamheid: alleen verbroken door den
schorren kreet van den stormvogel, die breed
uit over dat roode schip zeilt, door het
eeuwigdurend spel van de golven, die schui
mend tegen de kanten van dit baken aan
rollen, een enkele maal door een bruinvisch,
die snuivend en proestend zijn natten kop
boven het water uitsteekt, even nieuwsgierig
naar het schip gluurt, om dan weer snel weg
te duiken naar onbestemde diepten.
Zoo gaan de jaren op de lichtschepen voor
bij. Op de „Haaks", op „Terschellingerbank",
op „Maas", op „Noordhinder".
Er wordt hard gewerkt door de kleine
crews. Zij hebben iederen dag hun handen
vol en dat is maar goed ook.
Wellicht dat anders de eenzaamheid van
het water hen te machtig zou worden.
Een post, die nooit verlaten wordt.
Lichtschepen zijn interessante schepen.
Interessant, omdat men zoo weinig van en
over hen hoort, doch omdat zij zulk een zeer
importante rol spelen in zake de veiligheid
der wereldscheepvaart.
Er wordt op hen gerekend. Reeds mijlen
en mijlen ervan verwijderd zoeken de
kapiteins aan boord van de passeerende
schepen op de kaarten de stipjes, waar
de lichtschepen aan hun ankerkettingen
liggen te sjorren.
Er wordt nooit rekening gehouden met
de mogelijkheid, dat het lichtschip er niet
zal zijn. Dat het om een of andere reden
zijn post verlaten heeft.
Hollandsche lichtschepen zijn altijd op hun
post.
Deze kusten zijn gevaarlijk. Overal liggen
de gronden, die reeds aan zooveel schepen
den ondergang bezorgd hebben. Zij waar
schuwen met hun flikkerlichten in duistere
nachten den voorbijgaanden zeeman
10 man op een rood schip.
Op lichtschip „Haaks", dat nacht en dag
door ligt te sjorren aan zijn 105 v&am ketting.
Een wonderlijk leven.
Vorige maand heben wij een aflossing van
de „Haaks" medegemaakt, dank zij de mede
werking van den loodscommisaris, den heer
P. C. van Diest.
Het was de zg. „groote aflossing", waarbij
een nieuwe bemanning overgaat en zij, die er
hun 4 weken op hebben zitten thuisgebracht
worden.
Het was een interessante tocht en in vol
gende nummers zullen wQ hier nader op terug
komen.
En wij hebben gesproken met de menschen
op het lichtschip. Menschen, die weten, wat er
te koop is.
Het was interessant voor den landrot, den
copy-snuffelaar. Hij hoorde merkwaardige
dingen en kreeg eerbied voor deze menschen,
die hier hun leven slijten, daar, waar geen
land te zien is van horizon tot horizon.
10 man.
De bezetting van de „Haaks" bestaat
uit een 10-tal menschen. Een kapitein,
een machinist, een stuurman en voorts
3 motordrijvers, 3 matrozen en last but
not least: den kok, een personage, van
wiens Lucullus-kunst 50 van het goeie
humeur der opvarenden afhangt..»-
Op 15 mijl van den toren
van Kijkduin.
Lichtschepen zijn schepen,
waarop gerekend wordt.
Iets over de lichten en
de signalen.
(Van onzen specialen
verslaggever)
Een reportage over
Lichtschip „Haaks".
Slechts 15 kilometer van den
vuurtoren van Kijkduin ver
wijderd ligt lichtschip „Haaks".
Eenzaam ligt het op de golven.
Men leest niet veel o^er licht
schepen en de landrot weet ook
niet veel van het leven daar aan
boord.
Een van onze verslaggevers
heeft een aflossing van de be
manning meegemaakt en vertelt
in een 3-tal artikelen bijzonder
heden van dit eenzame baken
aan de Nederlandsche kust.
De dienst aan boord is als volgt vastge
steld: kapitein en machinist zijn 4 weken
achtereen uit en 4 weken thuis. Alle overige
opvarenden bevinden zich steeds 4 weken aan
boord, met een vacantie van 2 weken daar-
tusschen. Zijn zij evenwel 4 weken op de
„Haaks" geweest dan is het volgend verblijf
op „Terschellingerbank".
En zoo gaat het leven op het lichtschip
voort: dag-in, dag-uit. Soms danst het een
wonderen dans op de kuivende brekers, hoog-
optorenend door den gierenden Noord-Wester,
soms ligt het nauw-bewogen aan z'n roestige
ankerketting.
Het licht.
Het verreweg belangrijkste onderdeel van
de „Haaks" het eigenlijke hart van dit roode
schip is de lantaarn, die zich in den mast
bevindt.
In den ronden koepel bevinden zich 3
groepen van lampen, ieder onderling be-
CATALONIë IN BARENSWEEëN.
Wrijvingen tusschen marxisten
en anarcho-syndicalisten.
(Van onzen V.P.B.-correspondent.)
Barcelona, eind Januari 1937.
De Spaansche burgeroorlog woedt nu
reeds langer dan een half jaar en heeft aan
het land niet slechts veel ellende, maar
ook vele veranderingen gebracht, waarvan
de beteekenis door het buitenland slechts
ten deele begrepen wordt. Na de verwarring
van de eerste oorlogsmaanden begint een
nieuwe orde zich langzamerhand te ont
wikkelen. Zoowel de militaire als de sociale
situatie is meer genormaliseerd. Bezoekt
men op het oogenblik de steden van het
loyale Spanje, dan wordt men niet meer
zoozeer getroffen door het geïmproviseerde
het provisorische. Wat nog slechts eenige
maanden geleden revolutionair scheen te
zijn, maakt thans reeds den indruk van het
gevestigde en blijvende.
Door de beide vakvereenigingen U.G.T. en
C.N.T. (de eerste socialistisch-communis-
tisch. de 2e anarchistisch) geconcentreerd
wikkelt het economische leven zich met be
trekkelijk geringe schokken af, hoewel revo
lutie en burgeroorlog belangrijke onderdee-
len aan het ingewikkelde raderwerk van de
economische machine hebben onttrokken.
De burgers wenden zich op het oogenblik
ook al vinden zij dit misschien niet altijd
even aangenaam met de grootste vanzelf
sprekendheid tot de arbeiders-, fabrieks- en
bedrijfscomité's, doen daar hun zakelijke
aanbiedingen, of wel zij wenden zich tot de
vakvereenigingen met verzoeken en voor
stellen. Het comité, het syndicaat, heeft
het directiebureau vervangen en de we
reld is desondanks niet uit haar voegen ge
raakt. De menschen leven, ondanks alle
sombere voorspellingen, alsof er niets ge
beurd was verder.
De eigenlijke militaire gebeurtenissen
hebben hun vroeger criterium van een
spontanen revolutionairen opstand verloren
en zijn tot een werkelijken oor
log, met de hem kenteekenende organisatie,
staande uit 3 stuks, opgehangen in reflec
tors, die door een motor in draaiing ge
bracht worden.
En mijlen en mijlen ver in den omtrek
speurt de zeeman des nachts het bekende
flikkerlicht van de „Haaks".
Het is een licht dat in zijn geheel 20
seconden duurt en wel met het volgende
karakter:
sec. schittering, 2 sec. donker
yz sec. schittering, 2 sec. donker
y. sec. schittering, 7 sec. donker
sec. schittering, 7 sec. donker
In totaal dus 20 seconden.
Waarom gecompliceerd.
Men zal zich welicht afvragen waarom dit
lichtsein zoo gecompliceerd gemaakt werd,
doch men zal dit begrijpen, indien men weet
dat over de geheele wereld een buitengewoon
groot aantal van dergelijke schepen ver
spreid is en dat ieder op zichzelf een duidelijk
en sprekend licht dient te hebben.
Doch niet alleen des nachts is de „Haaks"
een eenzame wachter voor de vaderlandsche
kust. Ook overdag, bij helder weer, als de zee
zoo glad als olie is, dan is het zijn dagmerk,
dat den voorbijvarenden kapiteins vertelt, dat
hun route goed was. Dan is het een roode
kegel, hoog in den mast geheschen, met de
punt naar beneden. 18 meter boven den water
spiegel bevindt zich dit dagmerk.
B\j mist.
Er is niets gevaarlijkere op zee dan mist.
De mist, die is als een gluiperig-loerend
beest, de mist, die zich om de schepen op zee
sluiert en hen hulpeloos maakt.
Met name in deze drukbevaren route is dan
uitkijken geboden, ook op de lichtschepen. Als
de duisternis over de golven gevallen is,
brandt de lamp, doch soms zijn het niet meer
dan enkele meters, die de bundels weten te
doorpriemen.
Signalen onder en boven water.
Toch is het lichtschip dan niet tot werke
loosheid gedoemd. Integendeel: het heeft de
beschikking over een tweetal middelen om rijn
aanwezigheid kenbaar te maken aan in de
buurt ronddolende schepen.
Ten eerste de sirene, waarmede iedere
40 seconden 4 stooten gegeven worden.
Loeiend en huilend scheurt telkens dit
signaal door het ondoordringbare gordijn
van grijze en witte flarden heen. Een
mistroostig, een eindeloos droefgeestig
geluid...
Maar niet alleen boven water produ
ceert het geluid. Ook onder den zeespiegel
werkt het. Daar bevindt zich het onder
water-signaal. Iedere 12 seconden worden
een 4-tal slagen gegeven, die opgevangen
kunnen worden door die schepen, welke
van een ontvang-apparaat voorzien zijn.
En er zyn slechts zeer weinig vaartuigen,
althans onder de grootere klassen be-
hoorend, die niet voorzien rijn van een
dergelijk toestel.
En zoo helpt men den zeeman, die tastend
en zoekend zijn weg vervolgt in de diabolische
omhelzing van den mist.
discipline en strenge leiding geworden,
ook indien het hierbij nog dikwijls tot wrij
vingen komt.
Maakten nog kort geleden de militiesol
daten, met verlof door de straten van Bar
celona boemelend, den indruk van arbeiders
die ijlings hun werkplaatsen hadden verla
ten om naar de wapens te grijpen, thans
schijnen zij geheel met hun uniform ver
groeid te zijn. Zij bewegen zich als men
schen, die weten, dat zij een paar dagen
lang uitgelaten mogen zijn en morgen weer
onder den dwang van de frontdiscipline
zullen terugkeeren. Ook de oorlog is nor
maal geworden.
Moeilijkheden tusschen socialis
ten en anarchisten.
Geen geboorte zonder weeën Ook het
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1937.
Hilversum L
8.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VARA,
12.00 AVRO, 4.00 VARA, 7.30 VPRO, 9.00
VARA, 10.40 VPRO, 11.00—12.00 VARA.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Declamatie.
10.40 Orgelspel.
11.10 Vervolg declamatie.
11.30 Gramofoonplaten.
12.00 Cantabilé-orkest en orgelspel.
2.00 Voor tuinliefhebbers.
2.20 Het Silverstre-Trio.
3.15 AVRO-Dansorkest.
4.05 Gramofoonplaten.
4.30 Kinderuurtje.
5.00 Gramofoonplaten.
5.45 De Fliereflieters en solist.
6.30 Politiek radio-journaal.
6.50 Orgelspel.
7.00 Literaire lezing.
7.20 Orgelspel.
7.30 Nieuwsberichten V.G.P.
7.35 „Lezen in de Bijbel", causerie.
8.00 Gramofoonplaten.
8.10 Report. Propaganda-avond, Middelburg.
9.00 „Faust", Opera.
nieuwe regime heeft zijn barensnooden.
De rivaliteit tusschen de socïalistisch-com-
munistische en anarchistische vakvereeni
gingen is nog niet overwonnen en ondanks
de tusschen beide groepen gesloten overeen
komst over een gezamenlijk programma
van actie, deden zich dezer dagen weer
wrijvingen voor. Het gevaarlijkste dezer
laatste conflicten sproot uit de in Barce
lona heerschende broodschaarschte, die in-
tusschen reeds weer overwonnen is, voort.
Het ambt van „Consejere de
Abastes" (minister van Volksvoe
ding) werd bij de laatste kabinets
wisseling in Catalonië aan den
secretaris-generaal van de P.S.U.C.
(Partide Socialista Unificado de
Catalunya) overgedragen. Deze man
Juan Comerera geheeten, had inge
zien, dat de reformistische weg ter
verwezenlijking van het socialisti
sche programma weinig kans tot
slagen bood. Hij liet de „Union So
cialista de Catalunya" een zwen
king naar links maken en schiep
zoo de basis voor de socialist! sch-
communistische eenheidspartij P.
S.U.C., warvan hij zelf secretaris
generaal werd.
Zijn ambtaanvaarding als minis-
ter van Volksvoeding viel samen
met de toenemende broodschaarsch
te in Barcelona. Hij publiceerde een
niet zeer gelukkige verklaring, waar
in hij zijn voorganger, den anarcho-
s.vndicalist Domenech de schuld van
deze schaarschte gaf Volgens Come
rera was de schaarschte enkel en
alleen een gevolg van de onverschil
ligheid, waarmede de anarchisten
in tegenstelling met de commu
nisten tegenover een straffe orga
nisatie staan. Zoo dreigde het
broodvraagstuk in een strijd tus
schen de ideologieën te ontaarden.
Nadat de „Juventudes Libertarias" de
anarchistische jeugdorganisatie, reeds het
aftreden van Comerera geeischt had, ge
lukte het den minister groote hoeveelheden
graan in het buitenland te koopen en daar
mede verdween de oorzaak van de marxis-
tisch-anarchistische polemiek.
De huurkwestie.
Intusschen heeft dezer dagen een de
creet van de „Generalidad" opzien gebaard:
er werd verordend, dat er tot 1 Maart geen
woninghuur mocht worden betaald. Het
doel van deze verordening is, het huur-
probleem te regelen; tevoren waren door
de beide vakvereenigingen alsmede door
den „Generalidad" zelf talrijke huizen van
10.30 Berichten ANP.
10.40 Avond wijding.
11.00 Jazz-muziek (gramofoonplaten).
11.3012.00 Gramofoonplaten.
Hilversum H.
Algemeen Programma, verzorgd door den
KRO.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonplaten.
11.3012.00 Brjbelsche causerie.
12.15 KRO-Melodiensten, solist en gramo
foonplaten.
3.30 Gramofoonplaten.
4.15 KRO-orkest en gramofoonplaten.
6.00 Land- en tuinbouwpraatje.
6.20 Vervolg KRO-orkest.
7.00 Berichten.
7.15 Causerie namens de R.K. Artsenvereeni-
ging.
7.35 Bedrijfsreportage.
8.10 Berichten ANP.
8.20 KRO-Boys, solist en gramofoonplaten.
9.10 2de en 3de acte „Die verkaufte Braut"(
opera.
11.00 Berichten ANP.
11.10 Eddy Czoka en zijn orkest.
11.4012.00 Gramofoonplaten.
„opstandige en onbetrouwbare" eigenaars
in beslag genomen. Maar nu gebeurde het
maar al te dikwijls, dat een en hetzelfde
huis door verschillende organisatie in be
slag was genomen en van twee of drie zij
den aanspraak op de huur werd gemaakt
Het nieuwe decreet zal aan de vakvereeni
gingen en de regeering tijd gevvn, de loo-
pende kwesties op te helderen. Ook hier
is een vraagstuk, dat nog eenige maanden
geleden tot een scherpen strijd gevoerd zou
hebben, maar thans tot een gemeenschappe
lijke oplossing kan worden gebracht.
Het normaliseeringsproces, waarin het
nieuwe regime zich bevindt, zal zelfs door
kleine incidenten, die immers meestal ge
vaarlijker wrijvingen veroorzaken dan de
groote, niet meer op te houden zijn.
(Nadruk verboden.)
CANADA VOLGT HET VOOR-
BEELD VAN HET MOEDER
LAND.
Onze V.P.B.-correspondent seint uit Otto-
wa:
De dominions van het Britsche wereldrijk
volgen het voorbeeld van het moederland
en werken koortsachtig aan de versterking
van hun defensieve strijdkrachten. In de
Unie van Zuid-Afrika is een instelling in
het leven geroepen, wier taak het is, een
Dlan voor de onmiddellijke industrieele mo
bilisatie van het land in geval van oorlog
uit te werken. Verder heeft de Zuid-Afri-
kaansche regeering opdracht gegeven, het
luchtwapen in versneld tempo te versterken.
Men schat, dat de Unie binnen den tijd
van een jaar 200 moderne bommenwerpers
en jachtvliegtuigen, 60 oefeningsvliegtuigen
en een groote vloot van verkcerstoestellen,
die gemakkelijk in bommenwerpers kunnen
worden veranderd, in dienst kan stellen. De
uitbreiding van het corps militaire vliegers^
tot 1000 kundige piloten en 3000 mecaniciens
moet voor het jaar 1942 hebben plaatsgevon
den.
Ook het dominion dat tot nog toe
het minst voor zijn eigen verdedi
ging of die van het empire gedaan
heeft Canada zal naar alle waar
schijnlijkheid binnen korten tijd met
een groot bewapeningsprogramma
voor den dag komen. Canada zal
daarbij, het voorbeeld van andere
staten volgend, bijzonder veel aan
dacht aan de versterking van het
luchtwapen besteden.
Hoe achterlijk Canada op het oogenblik
op het gebied der luchtbewapening is, blijkt
uit het feit, dat van de 145 vliegtuigen,
waarover de Royal Canadian Airforce thans
beschikt, slechts 7 toestellen als „modern"
kunnen worden beschouwd. Hand in hand
met de versterking van het luchtwapen zal
de verbetering van de Canadeesche oorlogs
marine gaan, die tot nog toe slechts uit
i vier torpedojagers van een zeer oud type
bestond. Canada wil daarom twee nieuwe
torpedojagers in dienst stellen, die in En-
I geland zullen worden gekocht.
Het landleger van Canada bestaat uit een
militie, en wel een „staande" en een „tijde
lijke Het permanente militieleger is 4000
man sterk, met inbegrip van officieren. De
bewapening is zoo slecht, dat er 12 milli-
oen Engelsche ponden voor noodig zijn. om
haar tenminste eenigszins op een behoorlijk
peil te brengen. In totaal zal Canada wel
ongeveer 30 millioen pond moeten uitgeven,
om zijn defensie eenigermate krachtiger te
maken,
'(Nadrtilc verboden.]
De geheel in de boeien van het ijs gevangen Duitsche motorschoener „Kurt",
vastgeloopen op een zandbank in de groote Belt. Eerst na inval van dooiweer
kan met de berging worden begonnen.
