John Buil
'('«lliMllt
wapent
zich
De Duitsche koloniale
eischen
België blijft non-
interventie steunen
KIJKEN is
KOOPI
:K bj CLOECK
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Defensiedebat in
het Lagerhuis
Geen Joden in het
Duitsche leger
Buiienlandsch
Overzicht
Antonesco naar
Boekarest terug?
De
overstroomingen in
Mozambique
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1937. 89e Jaargang. No. 10191.
IWgove der N.V. v.k. Trapman Co. Schagen. 4-
„Door bewapening
tot veiligheid"
Neville Chamberlain heeft gisteren bij het
Lagerhuis het ontwerp voor de weerbaar-
beidsleening ingediend en daarbij met name
Verklaard, dat een vermenging tusschen
kapitaal en inkomsten onvermijdelijk schijnt,
hoewel de schatkist het verschil zoo mogelijk
zal handhaven.
De werkelijke rechtvaardiging voor het
voorstel, dat zonder precedent is, is te vin
den in de omstandigheden van het oogen-
blik, die eveneens zonder precedenten zijn
en ons, aldus Chamberlain, tot deze grootc
uitgave hebben genoopt en het noodzakelijk
hebben gemaakt deze uitgaven samen te
drukken in een betrekkelijk korte periode.
Indien de oppositie verrast is over het
bedrag van 400 millioen pond, dan is dat,
omdat zij zich geen rekenschap geeft van
den ontzaglijken omvang van de taak, waar
voor de regeering geplaatst is.
Behalve voor degenen, die voortdurend
aandacht hebben voor deze kwestie is het
inderdaad uiterst moeilijk, zich er reken
schap van te geven, hoe veel kostbaarder de
l militaire uitrustingen thans zijn dan zelfs
aan het einde van den grooten oorlog.
Chamberlain herinnert er dan aan, dat het
bedrag van 1500 millioen niet als eindbe
drag kan worden beschouwd.
De plannen zijn niet gericht tefen eenige
mogendheid of groep van mogendheden,
maar liet is de plicht der regeering een pro-
gram voor te stellen, dat noodig wordt ge
acht voor onze veiligheid en voor de ten
uitvoerlegging van onze politiek.
Met een toespeling op een de vorige week
'door Attlec gemaakte opmerking zeide Cham
berlain, dat het absoluut niet juist is, dat
j deze maatregel tot een oorlog zou kunnen
l leiden, daar hij de handhaving van den
.vrede beoogt.
De geheele wereld weet, dat het Britsche
rijk zijn geheclen invloed zal aanwenden om
voor zich en allen den vrede te handhaven.
Onze toenemende kracht, waarschijnlijk het
grootste bestaande bolwerk, dient den vrede.
Overtuigd als wij zijn, dat dit pro
gram essentieel is voor onze veilig
heid en een groote factor voor de vei
ligheid van andere naties, zou bet
ons onmogelijk zijn terug te wijken
voor zijn voltooiing.
Neville Chamberlain betreurt ten zeerste,
dat de beschaving er de voorkeur aan geeft,
zich den rug te breken onder de voortduren
de toeneming van lasten in plaats van te
probeeren door wederzijdsche concessies de
geschillen te regelen en ook in plaats van
met energie te streven naar hetgeen wel
vaart en tevredenheid zou kunnen brengen.
Doch voor het oogenblik, aldus de minister,
kunnen wij niets anders doen dan de be-
KONINKLIJK AVONDTOILET. De En-
gelsche gravinnen zullen op het aanstaande
kroningsfeest bovenstaand balkleed met
kant versierd, en van een statielijken sleep
voorzien dragen.
NEVILLE CHAMBERLAIN.
wapenïngsmaatregelen te vervolgen. De vre
de en de bevrediging van de ontwapenings-
politiek kunnen niet door een enkele mo
gendheid worden verkregen, doch overal en
steeds zullen wij anderen moeten zoeken en
vinden, die onze zienswijze deelen. Wij zul
len ons in hun gezelschap verheugen om een
vruchtdragender, gezonder en waardiger op
lossing te vinden.
Algemeene beschouwingen.
Pethick Lawrence zeide, dat de Labour-
oppositie tegen het ontwerp zal stemmen,
omdat geen enkel verband is onthuld tus
schen de voorstellen der regeering en de bui-
tenlandsche politiek, omdat voorts geen en
kele wijziging bestaat voor een essentieele
coördinatie dor verschillende onderdeelen
van de landsverdediging en omdat de lasten
niet door middel van belastingen zijn gelegd
op de schouders dergenen, die ze het beste
zouden kunnen dragen. Bovendien is geen
enkel woord gezegd over den Volkenbond en
collectieve veiligheid. De voorgestelde lee
ning is een oorlogsleening in vredestijd.
Sinclaire die namens de liberale oppositie
het woord voerde, critiseerde zekere zijden
der regeeringsplannen. Hij betreurt, dat de
redevoeringen van Eden over dc buitenland-
sche politiek geen enkel resultaat hebben
opgeleverd en dat de regeering van dc col
lectieve veiligheid geen werkelijkheid heeft
gemaakt.
Sinclair beschuldigt Neville Chamberlain
er van de Volkenbondspolitiek van Eden te
verloochenen en hij vraagt de regeering op
duidelijke wijze te zeggen, of haar politiek
een van collectieve veiligheid, militaire
bondgenootschappen of een van isolement
is.
Neville Chamberlain interrumpeerde hier
op, zeggende: wat ik gezegd heb moet niet
worden uitgelegd als een algemeene spie
geling voor alle tijden en alle omstandig
heden, doch heeft betrekking op de bijzonde
re omstandigheden, waarover wij vandaag
beraadslagen.
„HALT" EN „KWART" JODEN
MOETEN DIENEN.
De Duitsche Rijksminister voor
binnenlandsche zaken heeft in over.
eenstemming met den rijksminister
van oorlog een nieuwe verordening
uitgevaardigd inzake dienstplicht,
volgens welke Joden niet meer mo
gen worden toegelaten tot den mi
litairen dienst.
Ieder dienstplichtige moet door de mili
taire autoriteiten worden onderricht, over
het begrip „jood" en moet een verklaring
afleggen, dat hem, na zorgvuldig onderzoek,
geen omstandigheden bekend zijn, diie de
opvatting rechtvaardigen, dat bij Jood zou
zijn. Mocht deze verklaring niet overeen
stemmen met de waarheid, dan wordt de
betrokken persoon onmiddellijk uit den
dienst ontslagen. In geval van twijfel, of
wanneer de verklaring niet wordt afgelegd,
moet de dienstplichtige een bewijs van af
stamming overleggen.
De „halve" en „kwart" joden.
Bij ordonnantie tot wijziging van de mili
taire wet van 25 Mei 1930 is bepaald, dat
halve en kwart joden evenals recruten
van arische afkomst in militairen dienst
en in arbeidsdienst moeten treden.
Bij deze nieuwe ordonnantie worden zij,
die niet meer dan twee Joodsdhe grootou
ders hebben en niet tot den Joodschen
godsdienst behooren niet als Jood be
schouwd. In geval van twijfel moet een be-
wijs-van afstamming worden overlegd, doeh
deze twijfel sohon den militairen dienst
plicht niet op.
Vrede voor België beteekent
vrede voor Europa.
Tijdens de debatten over de begrooting
van buitenlandsche zaken heeft de Belgi
sche minister Spaak geantwoord op ver
scheidene interpellaties O.a. zeide hij, dat
België thans in een tijdperk van herstel
leeft, niettegenstaande alle douanemoeilijk
heden, die den uitvoer hinderen of beletten.
De handel met de Scandinavische landen
en Amerika gaat goed vooruit en de mi
nister zeide verder, dat volgens de opvatting
van de Nederlandsche staatslieden het ge
schil over het Maas-Scheldckanaal de goe
de betrekkingen tusschen België en Neder
land niet kan aantasten.
Ten aanzien van de kwestie de Borchgra-
ve zeide de minister vast besloten te zijn
niet in te gaan op beschuldigingen, welke
niet door bewijzen worden gestaafd. De
regeering van Spanje heeft nooit getracht
om de Belgische regeering aan spionnage
te doen gelooven. De Belgische regeering
zal met kracht eischen, dat het onder
zoek, dat gevraagd is tot het einde zal
worden doorgezet. De regeering heeft ver
der gevraagd dat verontschuldigingen zul
len worden aangeboden, militaire eer zal
worden bewezen en een schadeloosstelling
zal worden betaald, aangezien zij overtuigd
is, dat de Spaansche regeering verantwoor
delijk is voor den moord en niet voldoende
heeft gedaan om de waarheid te ontdek
ken.
De minister herinnert verder aan de be
slissing van* de niet-inmengings-commissie.
Geheel Europa wenscht niet-inmenging en
spreker vraagt hoe België dan achter zou
kunnen blijven.
Sprekende over de overeenkomst van Lo-
carno zeide Spaak dat de politiek van Bel
gië er op gericht is het land buiten elk
conflict van de groote mogendheden te
houden. Met voldoening zijn de verklarin
gen van Frankrijk, Engeland en Hitier in
zake de onafhankelijkheid en neutraliteit
van België ontvangen. In deze verklarin
gen ziet de regeering een mogelijkheid om
tot een overeenkomst te komen. De regee
ring wil oorlog vermijden, niet uit egois-
tischc overwegingen, dosh omdat zij over
tuigd is, dat vrede voor België vrede voor
Europa beteekent
Bespreking in het Britsche Hoo-
gerhuis. Lord Lloyd ontze
nuwt Duitschlands argumenten.
In het Britsche Hoogerhuis is gistermid
dag gesproken over de Duitsche koloniale
eischen. De afgevaardigde van de Labour-
partij, Lord Buxton stelde voor de conven
tie van Saint Germain te wijzigen en zoo
zekere staten in het genot van koloniale
exploitatie te stellen.
Hij venveet verder de regeering haar
activiteit te beperken tot het voor
bereiden van een oorlog, zonder re
kening te houden met de economi
sche factoren, welke sommige lan
den buiten hun grenzen drijven.
Dit is het geval met Italië, Japan en
Duitschland. Spr. zeide, dat als men
zijn koloniën behandelt als gesloten
schuren, men recht op een oorlog
aanstuurt.
De volgende spreker, Lord Lugard, ver
klaarde dat men de mogendheden, die kla
gen over onvoldoende grondstoffen tevre
den moet stellen door vermindering van de
Britsche douane-rechten.
Lord Lloyd bracht hulde aan Frankrijk,
dat de afgeloopcn tien jaar offers heeft ge
bracht om den vrede in Europa te handha
ven en hij is het volkomen eens met de
regeering, die verzekerde, niet voornemens
te zijn Duitschland zijn vroegere koloniën
terug te geven. Hij ontzenuwde achtereen
volgens de argumenten van Duitschland,
waaimede het zijn eisch naar koloniën
rechtvaardigt. Hij herinnerde eraan, dat toen
Duitschland koloniën bezat, het minder te
vreden was dan thans.
Lord Cranhorne antwoordde namens de
regeering en zeide dat de generaliseering
van het mandaat-systeem onder toezicht
van den Volkenbond moeilijk uitvoerbaar
is. De verlaging van de Britsche douane
rechten is eveneens niet afdoende, aangezien
hierdoor de kwestie van de deviezen, noo
dig voor het koopen van grondstoffen niet
wordt geregeld. Het debat in het Hooger
huis eindigde zonder stemming.
De waanzinnige wereld
Engeland krijgt een militair
waterhoofd. Nog eens de
non-interventie.
We hebben in ons nummer van gisteren
nog weer eens een sterk staaltje gepubli
ceerd van den bewapeningswaanzin, waar
door de wereld is aangetast. Het verschijnen
van het Engelsche witboek, betreffende dc
defensie, heeft geopenbaard, dat in de
komende vijf jaar niet minder dan 13 mil-
liard gulden aan bewapening zal worden uit
gegeven. Je moet je oogen bij deze cijfers
eens even uitwrijven om je te realiseercn
wat dit zeggen wil. Dertien milliard, voor
onproductieve doeleinden. Dertien milliard
wat voor nuttige werken zouden daarvoor
gemaakt kunnen worden, werken die, na
eeuwen nog, tot een zegen voor de mensch-
heid zouden kunnen zijn. Dertien milliard.
we spreken het zoo gemakkelijk uit, maar
het is een som, die tienduizenden menschen
jarenlang aan nuttigen arbeid zou kunnen
helpen, die land- en tuibouw, visscherij en
andere industrieën uit den put zou kunnen
helpen. Dertien milliard weggegooid, 't is
om opstandige menschen te kweeken. En
dat Engelsche voorbeeld zal navolging vin
den. Andere mogendheden zullen zich er
door aangespoord voelen om denzelfden
weg te betreden en Duitschland en Frank
rijk, Italië, en Rusland om van de kleinere
mogendheden maar niet eens te spreken,
zullen eveneens millioenen naar de wapen
fabrikanten doen vloeien.
De eenigen, die om dezen waanzin lachen,
zijn de wapenfabrikanten. De staal-aandee-
len zijn met sprongen naar boven gegaan en
wie een verloren gewaand aandeeltje in een
of andere Engelsche of Duitsche wapenfa
briek bezit, die ziet de waarde plotseling
vertienvoudigd. Maar de belastingbetaler
zucht en wij schudden ons hoofd over zoo
veel verblindheid.
Waar gaat dat heen?
We moeten nog even terugkeeren op de
non-interventie inzake Spanje, waarover we
gisteren schreven. De commissie heeft de be
sluiten van het sub-comité. (Zie ons no. van
gisteren) goedgekeurd. We hadden niet an
ders verwacht Alleen Portugal heeft zich
nog onthouden.
Er was geen reden geweest op deze ge
schiedenis terug te komen, als von Ribben-
trop, de Duitsche gezant te Londen, gisteren
nog niet voor een „komische" noot had ge
zorgd. Von Ribbentrop heeft nl. verklaard,
lach niet, dat de Duitsche regeering in de
afgeloopen maanden alles in liet werk heeft
gesteld om een werkelijk doeltreffend non
interventie systeem in het leven te roepen.
Het doet mij genoegen zoo zeide dc ge
zant te kunnen constatceren, dat het
Duitsche standpunt aanvaard is en ik ben
tevreden over het resultaat, waarop de Ita-
liaansche en Duitsche regecringen, in j\en
achter ons liggenden tijd, steeds hebben
aangedrongen.
De andere commissie-leden hebben op deze
verklaring niet gereageerd. Wij leveren er
ook maar geen commentaar op. Wie deze
rubriek steeds volgt weet van die .Duitsche
pogingen" af en die kent het „Italiaansche
optreden" in deze historie, 't Is eigenlijk de
moeite niet waard er nog een woord over
te schrijven.
Maar von Ribbentrop heeft het dan toch
maar gezegd.
In verband met incident
begraenis van twee leden
de ijzeren garde.
der
van
Niet-officieel wordt uit Boekarest gemeld,
dat men Antonesco dringend verzocht hècft
uit Athene naar Boekarest terug te keeren.
Zooals men weet woont Antonesco op het
oogenblik in Atihene de conferentie bij van
den Balkanibond.
ANTONESCO.
Naar men meent te weten staat dit ver
zoek om terugkeer in verband met de re
cente incidenten op grond waarvan men de
Duitsche en Italiaansche gezanten beschul
digt van inmenging in Roemeensche bin
nenlandsche aangelegenheden.
Een dementie.
Latere berichten uit Boekarest noemen
het terugroepen van Antonesco een fantas
tisch gerucht.
Het was niet mogelijk nadere bijzonder
heden te verkrijgen. Zeker is slechts dat
men in Roemeensche kringen hevig veront
waardigd is over het optreden der Duitsche,
Italiaansche en Portugeesche gezanten, die
men inmenging in de Roemeensche bin
nenlandsche politiek verwijt.
De Joodsche Duitschers
in den vreemde
Onderzoek naar de gezindheid
van Duitschers in het buiten
land.
Alle Duitsche onderdanen, die in het
buitenland vertoeven en in het bijzonder
zij, die een Duitsche firma vertegenwoordi
gen, zullen binnenkort onderworpen wor
den aan een soort examen om te onderzoe
ken of zij lid zijn van de nationaal socia
listische partij of sympathiseeren met de
politiek van de nationaal socialisten. In
dien dit niet het geval is, zal hun pas wor
den ingetrokken.
Het „Neue Wiener Tageblatt" bericht ten
aanzien hiervan, dat de voornaamste reden
van dit onderzoek is om de Joodsche Duit
schers in het buitenland hun burgerrecht
te ontnemen.
Eerste berichten gelukkig over
dreven. Niet meer dan 100
slachtoffers?
Volgens de laatste officieele schattingen
zijn bij de overstroomingen in Mozambique
nog geen hondei'd inboorlingen om het le
ven gekomen. Meer dan duizend bewoners,
die men aanvankelijk verloren achtte, kon
den gered worden.
Leger en parlement in
Japan
Scherpe critiek in het Lager
huis op de defensiebegrooting.
In het Japansche Lagerhuis werden gis
ter weer aanvallen gedaan op het leger. Het
oudste lid van het parlement, de 8Ó-jarige
partijlooze Ozaki oefende scherpe critiek op
de defensie-begrooting en op het Duitsrh-
Japansche verdrag. Hij begreep niet, dat
men met Duitsche hulp het communisme in
Japan wil bestrijden. Hij stelde hier tegen
over voor een non-agressiepact te sluiten
met Moskou, indien de Sovjet-unie dit
wenscht.
De minister-president en de minister van
oorlog verzetten zich beiden togen dit voor
stel. Zij verklaarden, dat de woorden van
het parlement een politieke onkunde over
het verdrag met Duitschland, over Duitsch
land zelf en over den algemeenen toestand
verrieden.
HUWELIJK VAN MARY PICKFORD
UITGESTELD.
Het huwelijk van Mary Pickford en Bud
dy Rogers is uitgesteld, .aangezien Mary
wegens ziekte in het ziekenhuis van St.
Vincent is opgenomen.
SCHAKEN
Landenwedstrijd
Nederland-Engeland
Waarschijnlijk te Amsterdam of
Londen.
Amsterdam Naar wij vernemen zal
op 16 en 17 Mei a.s. (Pinksteren) een
schaaklandenwedstrijd worden gehouden
tusschen een Nederlandsch en een Èngelsch
tiental. Het lag oorspronkelijk in de bedoe
ling, dat deze ontmoeting te Londen zou
plaats vinden, doch in verband met de kro-
ningsfcestelijkheden bestaat de mogelijk
heid dat de Londensche hotels zoo overvol
zijn, dat de match in de Engelsche hoofd
stad geen doorgang zal kunnen vinden. In
het laatste geval zullen de Engelsche scha
kers naar Nederland komen en zal Amster
dam plaats van den twcedaagschen wed
strijd zijn.
De deelnemers ontmoeten elkaar twee
keer, met beide kleuren dus.
In de Nederlandsche ploeg zal de wereld
kampioen dr. M. Euwe uitkomen, terwijl
in ieder geval ook vast staat, dat de Neder
landsche kampioen S. Landau aan bord
2 speelt.
In het Engelsche tiental zullen ongetwij
feld spelers als Winter, Thomas, Tylor en
Alexander opgenomen worden.