•1
Engelsch verkeers
vliegtuig verongelukt
Sir Austen Chamberlain
overleden
Britsche
legerbegrooting
ingediend
RIJKE
N»
KOOPE
H bi C
LOEI
II
HOLLANDS NOORDERKWARTIER
DAGBLAD VOOR
Mussolini in Lybië
Buitenlandsch
Overzicht
De arbeidsonrust in
Amerika
WOENSDAG 17 MAART 1937. 80e Jaargang. No. 10214.
Uitgav* der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
EEN GROOT BRITSCH STAATS
MAN HEENGEGAAN.
Sir Austen Chamberlain is gisterenavond
op 73-jarigen leeftijd in zijn woning te Lon
den overleden.
Reeds eenige dagen was Sir Austen door
een aanval van spierrheumatiek gedwongen
het bed te houden. Gisterenmorgen gevoelde
hij zich juist iets beter en om zes uur gister
middag stond hij zelfs op, om zich naar zijn
bibliotheek te begeven.
Plotseling evenwel kreeg hij een hartaan
val en overleed slechts enkele minuten la
ter, zonder nog tot bewustzijn te zijn geko
men.
Diepe ontroering in het Lagerhuis.
Het bericht, dat sir Austen Chamberlain
plotseling aan een hartaanval is bezweken,
werd in het lagerhuis met een diepe ont
roering vernomen. Bij alle partijen veroor
zaakte het droeve nieuws een hevige con
sternatie. De emotie zou niet heviger zijn
geweest, indien de overledene in het lager
huis zelf bezweken was.
Alle lagerhuisleden, geen partij uitgezon
derd, waren steeds vol waardeering voor sir
Austen. Zelfs bij zijn politieke tegenstanders
genoot hij de grootste achting. Vijanden had
hij niet, in geen enkele partij. Algemeen was
men in de wandelgangen onder den indruk
van dit overlijden. Het land zal rouwen over
dezen doode en het verlies zal zwaar val
len.
Morgen zal 't lagerhuis den doode 'n laat
ste hulde brengen en zullen Baldwin, Attlee
en Archibald Sinclair woorden wijden aan
zijn nagedachtenis.
De figuur van den overledene.
Met het heengaan van Sir Austen Cham-
berltin heeft Engeland een van zijn grootste
en meest gezaghebbende staatslieden der
•laatste jaren verloren.
Austen Chamberlain is den 16den Octo-
ber 1863 geboren als oudste zoon van Joe
Chamberlain, die gedurende den Boerenoor
log minister van koloniën was. Zijn oplei
ding genoot hij te Rugby en Cambridge
(Trinity College).
Zijn opvoeding week in zooverre van de
in Engeland gebruikelijke af, dat hij een
deel van zijn studietijd in Duitschland door
bracht.
Toen hij zijn studiën voltooid had, viel
het hem, daar zijn vader intusschen tot
groot aanzien was gekomen, niet moeilijk
via zijn lidmaatschap van het lagerhuis,
waarin hij in 1892 voor de eerste maal geko
zen werd, snel op te klimmen langs de
maatschappelijke ladder.
In de conservatieve kabinetten van zijn
tijd was hij van 18951900 civiel lord der
Enorme geestdrift onder de in-
heemsche bevolking.
Voordat Mussolini Bengasi verliet,
heeft hij nog eenige bezoeken ge
bracht aan de werken, die daar de
laatste jaren zijn uitgevoerd. Om 9
uur gisterochtend verliet hij het re-
geeringspaleis en begaf zich eerst
naar de kapel, waarin de gesneuvel
de fascisten zijn bijgezet, waar hij in
vroom gepeins verzonken bleef voor
de marmeren plaat, die de namen
vermeldt van deze verdedigers van
de fascistische revolutie. Vervol
gens begaf hij zich, toegejuicht door
een tallooze menigte, die aan weers
zijden langs den zeeweg stond ge
schaard, naar hotel Bereni.ce, een
gebouw, dat zoowel door schoonheid
als door inrichting uitmunt en
krachtig meewerkt tot bevordering
van het vreemdelingenverkeer.
Van het hotel begaf Mussolini zich naar
't huis van de fasci, waar de jeugdorganisa
ties van de partij en de Arabische jongens
yan den lictorenbundel stonden opgesteld.
Vervolgens begaf de duce zich naar de
kathedraal, waar de bisschop hem ontving.
Mussolini bezocht vervolgens de kazerne
Hetzel, het centrum van de gemotoriseerde
troepen, die hij schouwde.
Bij het vertrek uit de stad reed de stoet
'door het Lictorenbosch, dat rijk is aan aca
cia's en eucalyplen, naar de kust, waar de
duce zich inscheepte op een kleine bark voor
een bezoek aan de grotten van de Lethe, de
legendarische rivier, waarop overigens ook
andere landen aanspraak maken. De grot
ten zijn bijzonder schoon vanwege het merk
waardige lichtspel, dat het water allerlei
kleuren geeft..
Bij zijn terugkeer aan den vasten wal reed
'de duce naar het militaire vliegveld van
Benina, op 24 K.M. afstands van Bengasi,
dat bijzonder ruim is aangelegd en over een
uitgebreide technische organisatie beschikt.
Hier genoot de duce een eenvoudige lunch.
In de streek van Suani Ticca stond weer
een groote inlandsche menigte, die den duce
zakken gerst, rijst en suiker aanbood. Af-
deelingen kameelruiters en woestijnbewo
ners op kleine paardies gezeten.
AUSTEN CHAMBERLAIN.
admiraliteit, van 1900—1902 onderstaats
secretaris van financiën van 19021903 post
meester-generaal en tot 19Ö6 secretaris van
de schatkist.
Tegelijk met het geheele conservatieve ka
binet trad hij in laatstgenoemd jaar af en
wijdde zich daarna aan de beweging der be
schermende douane-tarieven, welke door zijn
vader indertijd in het leven was geroepen.
Eerst gedurende den wereldoorlog maak
te hij weder deel uit van een kabinet en wel
in 1915 als staatssecretaris voor Indië. Als
zoodanig werd hij heftig becritiseerd wegens
zijn gebrekkige leiding van den veldtocht
in Mesopotamië. In verband hiermede trad
hij in 1917 weder af.
In April 1913 maakte hij wederom, toen
als minister zonder portefeuille, deel uit
van het kabinet.
Na den wereldoorlog was hij in het ka-
binet-Lloyd Gcorge van 1919—1921 kanselier
van de schatkist en tot 1921 leider van zijn
partij in het lagerhuis.
In 1925 vonden onder zijn leiding de on
derhandelingen plaats over het. Westelijk
veiligheidspact, welke in October 1925 te Lo-
carno werden beëindigd.
Op het banket, dat naar aanleiding van de
onderteekening van het Locarnopact in de
Guildhall werd gegeven, dronk Chamber
lain met den naast, hem zittenden Duit-
schcn ambassadeur Sthamer uit den histo-
rischen „liefdesbeker" en verklaarde in de
redevoering, welke hij daarop hield, o.a.: ,Ik
heb vanavond met den Duitschcn ambassa
deur uit den liefdesbeker gedronken. Mo
gen onze naties morgen doen, wat hij en
ik hedenavond gedaan hebben."
Chamberlain heeft steeds de politiek van
zijn land geleid in de richting van het sinds
den oorlog ontstane contact met Frankrijk,
waar hem tijdens zijn aanwezigheid te Pa
rijs op 31 Augustus 1927 het „Gouden Boek
van Frankrijk" werd overhandigd.
hier tevens den duce. Het hoofd der Cabylen
hield een toespraak, waarin hij gewaagde
van de dankbaarheid der Mohammedanen
voor het groote keizerlijke Italiaansche op
perhoofd, wicn hij verzocht zijn vriendelij
ken groet over te brengen.
Onder groot gejuich zette daarop de auto
zijn weg voort, een heel eind gevolgd door
de galoppeerende ruiters. Maar reeds kwam
een nieuwe talrijke groep inboorlingen in
het zicht. Ook hun hoofd hield een toespraak,
waarin hij o.a. zeide, dat men in deze stre
ken, nooit een vrede en rust als thans had ge
kend. Zoo ging het voort, telkens en telkens
weer ontmoette men troepen Arabieren, die
getuigden van hun dankbaarheid en trouw
aan Italië, tot men kwam in Ghimines, een
groot boerendorp, waar de stoet, door een
eerewacht van bereden Mehari's omgeven,
begroet werd door een geweldige menigte.
Ook hier weer hield het. hoofd der Caby
len een toespraak, waarbij hij o.a. zeide:
„Wij begroeten den overwinnaar van den ne
gus en al onze vijanden. Wij groeten den
man, die orde, rechtvaardigheid en gezag
heeft gebracht".
In Elmagrum herhaalde zich de ontvangst
weer. Overal was de geestdrift enorm.
Op 20 K.M. van Agedabia weer een in
landsche menigte. „Gij zijt edelmoedig
zelfs, wanneer gij afwezig zijt", zei haar
hoofd. „Zoodra uw komst werd aangekon
digd, zond God ons regen na een langdurige
periode van droogte".
Te Agedabia werd de duce begroet door
een lange reeks trotsche inlandsche ruiters
op rijk opgetuigde kamcelcn.
Van hier ging het naar de Arae Philaeno-
rum. Sirte komt naderbij, het terrein wis
selt van aanzien, weldra bevindt de stoet
zich in eindelooze zandvlakten, de zon is
ondergegaan. En dan doemt plotseling voor
den stoet de triomfboog op, die door zoek
lichten wordt beschenen. De duce stapt uit
zijn auto en gaat te voet naar den boog toe
die zich fier welft over den grooten weg.
Op de poort zijn twee tafelen aangebracht,
waarin de woorden gebeiteld zijn, die Mus
solini heeft gesproken hij de stichting van
het imperium: „De eerste étappe van onzen
weg is bereikt. Wij zullen in vrede voort
gaan. dc taak tegemoet die ons morgen
wacht en welke wij het hoofd zullen bieden
met onzen moed, ons vertrouwen, onzen
wil." En: „Het Italiaansche volk, dat met
zijn werk zijn imperium heeft geschapen,
zal het bevruchten met zijn werk en het
tegen elkeen met de wapens verdedigen."
In een tent te midden van de zandduinen
',nn ee^lit doorgebracht..
VERBETERING VAN DE PO
SITIE DER MILITAIREN
ELK REGIMENT KRIJGT EEN
GEMECHANISEERDE AFDEE-
LING.
Minister Duff Coopcr heeft giste
ren in het Lagerhuis de legerbe
grooting ingediend, die uiteraard
hooger is dan het vorige jaar.
In de toelichting wees de minis
ter op de grootere verantwoordelijk
heid, die ook thans het leger moet
dragen bij de verdediging des lands
waaruit de verhooging van de uit
gaven voortspruit. De meeste kosten
komen voort uit de mechaniseering
der onderscheidene regimenten en
de oprichting van twee aparte tank
regimenten, één voor het moeder
land en één voor Egypte. De nieu
we lichte tanks hebben uitstekend
aan de verwachtingen beantwoord
en de voorziening van ieder regi
ment met een gemechaniseerde af-
deeling zou in den loop van dit
jaar haar beslag nog krijgen.
Dc recrutccring voor de territoriale troe
pen was, ofschoon nog niet; heelemaal vol
doende, toch van dien aard geweest, dat er
thans 15.000 minderen en 860 officieren
meer in dienst waren dan op 1 Maart 1936.
Voor den nieuw opgerichten civielen lucht-
afweerdienst was de belangstelling der be
volking zeer groot en in alle districten be
schikte men reeds over de noodige manschap
pen, die thans geoefend worden, zonder
hun beroep in het burgerlijke leven te be
hoeven vaarwel te zeggen. De klachten, dat
de regcering den dienst in het gewone leger
niet aantrekkelijker maakte, waren voor 'n
deel gegrond geweest en daarom had spr.
DUFF COOPER
de volgende maatregelen genomen: de sala
risvermindering van 2 V: procent, van 1928,
wordt met ingang van 1 April teruggenomen
na afloop van den vrijwilligen dienst van
6 jaren zal een soldaat op staatskosten een
der oefencentra voor burgerlijke beroepen
kunnen bezoeken, het zevende jaar van den
dienst in Indië wordt afgeschaft en na
hun repatrieering zullen de soldaten nog
3 maanden hun soldij ontvangen, om in
dien tijd naar een burgerlijke betrekking
te kunnen uitzien, zonder dat zij financieel
dadelijk vastloopen; de maaltijden in dienst
worden van 3 op 4 per dag gebracht en in
de cantines zal weer natuurboter in plaats
van margarine gebruikt worden; er zal een
half uur meer vrijen tijd in de inessrooms
gegeven worden en alle kampementen en ba
rakken worden voorzien van flinke ont
span ningsruimten met radio-installatie.
Op deze wijze hoopte dc minister het En-
gelsche leger zoowel in instructief als in
humanitair opzicht nog beter geschikt te
maken voor het vervullen van zijn hooge
taak: het bewaren van den wereldvrede en.
zoo noodig, de verdediging des lands.
Debat.
In het debat zeide de arb.-afgevaardigde
Lawson, dat de regeering zich door de „dol
lemannen op het vasteland" tot deze buiten
gewone uitgaven had laten drijven, in plaats
van de belofte van ontwapening na te ko
men. De arb.-parlij zou altijd bereid zijn.
uitgaven te bewilligen voor de verdediging
van het vaderland, maar niet voor zuiver
militaristische doeleinden, waarvan het de
fensie-program wemelde. Snr. schreef de
moeilijkheden hij de recruteering voor Niet
gewone leger toe aan het inferioriteits
complex. dat den soldaten als vanzelf werd
bijgebracht, omdat ze nooit een behoorlijk
gesalarieerde positie konden venverven.
Een nationaal-lilwaal diende daarna nog
een motie in, om de reorganisatie van het
leger ernstiger ter hand te nemen en in dc
eerste plaats een hetere soldij te garandee
ren. Over deze motie was men te elf uur
nog aan het delibereeren.
Dc Fransche regeering boekt
een succes
De eerste inteckeninq voor de
Defensielecninq een succes.
In ons overzicht van Maandag hebben we
geschreven dat de eerste dagen van deze
week voor de Fransche regeering van groot
belang waren, omdat dan zou blijken of
het experiment van de regeering zou sla
gen. Blum, de Fransche minister-president
toch. had een totale koersverandering in
gesloten ten opzichte van het kapitaal, dat,
naar men weet, hij milliarden de grens over
gegaan was. omdat men het niet veilig
waande onder het huidige bestuur. Blum,
die dc gevolgen van deze kapitaalvlucht on
dervond, heeft toen verschillende conces
sies gedaan, zoodat de kapitalisten weer
bewogen werden vertrouwen in de regee
ring te stellen. Of zijn beroep op het kapi
taal ingeslagen was, moest nu blijken uit
de dezer dagen uitgeschreven „Defensie
leening". En de inschrijving voor deze lee
ning is een succes geworden. Op den eer
sten dag van inteekening werd het bedrag
van dc eei-ste tranche ruim overschreden
en gisteren werd een tweede tranche uitge
geven.
De communisten meesmuilen. Zij zijn het
natuurlijk niet eens met de politiek van
Moeilijke dagen voor de industrie.
Het groote aantal stakingen, wel
ke zich over geheel Amerika uit
breiden, doet de Amerikaansche in
dustrie een harer moeilijkste pe
riodes in haar bestaan doormaken,
zegt Un. Press. Bij de Chrysler-fa-
bricken in Detroit zijn 80.000 arbei
ders tot werkloosheid gedoemd. 12
duizend arbeiders bij de Hudsonfa-
brieken te Detroit en 3000 bij de Reo-
fabrieken te Lansing.
Te Chicago staken duizenden taxi
chauffeurs. Deze staking is boven
dien overgeslagen naar Toledo, waai
de geheele taxi-dienst stil ligt.
Tweeduizend bedienden van een
viertal hotels te Detroit zijn even
eens in staking gegaan.
Bij de Briggs Manufacturing Company
zijn 19.000 arbeiders tot werkloosheid ge
doemd tengevolge van de stakingen bij
Chrysler- en Hudsonfabrieken.
Te Detroit zijn 4000 chauffeurs van vracht
auto's in staking gegaan, waardoor het
vrachtverkeer binnen een straal van 700
mijlen volkomen is stilgelegd.
Verder staken 900 arbeiders bij de Bot
ton Works te Auburn. Zij hebben gister de
fabrieken verlaten, toen hun eisch inzake
loonsverhooging niet werd ingewilligd.
Honderden bedienden van eenheidsprij-
zenwinkels te New York zijn een staking
met-gekruiste armen begonnen.
Daarbij komen waarschijnlijk nog circa
84.000 houtbewerkers in het gebied van
Britsch-Columbia tot Zuid-Californië, die elk
oogenhlik in staking kunnen gaan, indien
hun eisch inzake een loonsverhooging van
tien cents per uur niet wordt ingewilligd.
Intusschen wordt onder 117.000 arbeiders
van de Canadian Raihvav Companies een
stemming gehouden, of zij tot een algemee-
ne staking zullen overgaan, indien hun
eisch, dat een loonsvermindering van tien
pi'ocent. wordt ingetrokken, niet wordt in
gewilligd.
De stakingen-met-gekruiste-armen brei
den zich eveneens meer en meer uit. Zeven
bedienden van de Potato Chip Company
staken met gekruiste armen en eischen. dat
een ontslagen collega weder in dienst wordt
genomen.
De „sit down strike" van de arbeiders der
Pennsylvania Association voor blinden
duurt nog steeds voort, terwijl de stakings
koorts zich zelfs meester maakt van school
kinderen. studenten, warenhuisverkoopsters,
arbeiders van zaagmolens, caddies en lift-
jongens.
Lewis gaat door.
Terwijl het grootste gedeelte van de
500.000 staalarbeiders zich gereed maakt dc
tweede loonsverhooging in den tijd van 4
maanden in ontvangst te nemen, heeft John.
L. Lewis, de leider van het comité voor in-
dustriecle organisatie onderhandelingen aan
geknoopt met vertegenwoordigers van dc
Carnegie Illinois Steel Corporation. De
besprekingen zijn gisteren begonnen.
Chrysler-stakers besluiten de fa.
brieken niet te ontruimen.
Tengevolge van een staking van kcllners
hebben de directies der vier grootste hotels
der stad Detroit Cadillac, Leiand, Staler
en Port Shelbv zich genoodzaakt gezien,
baar ondernemingen te sluiten.
De zes duizend stakers, die nog steeds
negen Chryslerfabrieken bezet houden,
hebben besloten, den eisch van den rech
ter om de werkplaatsen op zijn laatst 17
Maart te ontruimen, niet in te willigen.
Blum, maar bij de socialisten is verheuging
over het regeeringssucces.
Het volksfront herademt, schreef de N.R.
Crt. gisterenavond, de markante, ietwat re
volutionaire figuren, die de groote gangma
kers van dc volksfrontpolitiek zijn ge
weest en zich de laatste dagen in een ang
stig stilzwijgen hadden gehuld, kunnen
weer op den voorgrond treden.
De Volksfrontgedachtc, zoo doodgezwegen
in de laatste dagen toen een beroep op het
nationale gevoel en de nationale samenwer
king werd gedaan, herleeft. De prxfTking
van den klassestrijd wordt hervat, alsof de
gedachte van een tentoonstellingsbestand,
van een politieken godsvrede voor enkele
maanden, nimmer over de lippen van pre
sident Lebrun was gekomen.
Hoe zal Leon Blum, het hoofd der Fran
sche regeering, zich tegenover de situ
atie stelen? zoo vraagt, het blad.
Zal hij het succes opvatten als te zijn
verbonden aan de nieuwe richting van het
Volksfront? Of zal hij den thans geschapen
toestand zien, gelijk hij in zijn communiqué
over de afgeloopen week deed, als een be
vestiging van de verbetering van den fi-
nancieelen, monctairen en economischen
toestand? In dat geval immers zal hij uit
dit hei-stel de argumenten kunnen putten
om te betoogen, dat de situatie een hervat
ting van de Volksfrontpolitiek gedoogt, dat
het economisch herstel dc sociale maatrege
len mogelijk maakt en dat dit herstel niet
inhaerent is aan dc wijziging van zijn po
litiek.
Blum komt tenslotte niet in conflict met
zijn beloften, die alleen budgetair evenwicht
betreffen, indien hij zijn sociale maatrege
len hei*vat. Al is het voor de rust van Frank
rijk te hopen, dat hij voorloopig daarvan
af zal zien.
VERBRANDE RESTEN GEVONDEN.
DRIE DOODEN.
Men maakte zich gisterenochtend, volgens
Reuter, ongerust over het lot van een vlieg
tuig van de Imperial Airways, dat den vori-
gen avond naar Keulen was vertrokken en
daar des ochtends nog niet was aangeko
men. Aan boord van het vliegtuig bevond
zich één passagier. De bemanning bestaat uit
twee personen.
Volgens Havas is gisteren een vliegtuig
van de Imperial Airways uit Croydon ver
trokken om te zoeken naar het vermiste
vliegtuig. Maandagavond had het vliegtuig te
Brussel een tusschenlanding gedaan.
Ook Belgische vliegtuigen zochten tus-
schen Hasselt en de Duitsche grens naar het
vermiste Engelsche vliegtuig. De benzine
voorraad van het vliegtuig was tot half drie
gisterochtend toereikend om in de lucht te
blijven.
De verbrande resten gevonden.
Drie dooden.
Gistermiddag berichtte Reuter uit Londen
dat de verbrande resten van het vermiste
vliegtuig bij Bergheim, een dorp ten Westen
van heulen, zijn aangetroffen. De drie in
zittenden, nl. de bestuurder, de marconist
en de passagier waren dood.
Passagier was de 44-jarige heer C. F.
W. Dod, chef van de afdeeling Europeesche
lijnen yan de Imperial Airways. Hij is tot
1919 vliegei bij de Engelsche luchtmacht ge
weest, en ging vervolgens over in dienst van
Vickers Ltd., waar hij tot 1920 is gebleven.
Daarna is hij instructeur geweest bij de
Spaansche militaire luchtvaartafdeeling In
1922 ging hij over in dienst van een Spaan
sche luchtverkeers-ondememing, welke een
luchtlijn tusschen Scvilla en Spaansch Ma
rokko in exploitatie had. In 1923 kwam hij
als vlieger in dienst bij de Instonc Airline.
Van 1924 tot 1928 is hij vlieger bij de Impe
rial Airways geweest.
Nieuwe verschillen bij de
niet-inmenging
Teniqtrekken der „vrijwilligers"
ontmoet bezwaren.
In de vergadering der subcommissie der
nietinmengingscommissie hebben de verte
genwoordigers van Duitschland en Italië er
den nadruk op gelegd, dat een terugtrekken
van dc vrijwilligers gevolgd zou moeten wor
den door een regeling van de kwestie van
indirecten financieelen steun aan Spanje.
Deze laatste kwestie is langdurig besproken
evenals een voorstel tot neutralisatie van
het door de regeering van Valencia in het
buitenland gedeponeerde goud. De Russi
sche gedelegeerde Maisky verzette zich hef
tig tegen het neutraliseeringsvoorstel en
men meent te weten, dat ondanks de lang
durige bespreking geen enkele oplossing tot
stand is gekomen.