Halve dag proteststaking
in Parijs
Rood Frankrijk waarschuwt Blum
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Aanslag op Graaf
de Chambrun
De Chrysler-stakers
wapenen zich
Büiienlandsch
Overzicht
Betere arbeidsverdeeling
KIJKEN is KOOPEN u CL0ECK
DONDERDAG 18 MAAR8 1937. 80e Jaargang. No. 10215.
Uitgave der N.V. v.h. Tropmon Co. Schagen.
Communisten stellen
vergaande eischen
De bond van arbeiderssyndicaten voor Parijs en omge-
ing deelt in een communiqué mede, dat zijn leden met
liet oog op de bloedige gebeurtenissen te Clichy en de
voortdurende provocaties der fascistische benden, heden
ochtend voor een halven dag in algemeene staking zullen
gaan.
Des middags zal het werk overal op normale wijze
worden hervat.
Deze werkstaking, welke in volkomen discipline zal
worden uitgevoerd, moet het karakter aannemen van een
waarschuwing, om eindelijk de onmiddellijke en volledige
ontbinding te verkrijgen van de fascistische liga's, bene
vens de arrestatie van kolonel de la Rocque, de strengste
bestraffing van degenen, die verantwoordelijk zijn voor
de schietpartijen te Clichy, de zuivering van leger en po
litie, en maatregelen, om de republikeinsche kracht te
vernieuwen en te versterken.
De hond legt er volgens Reuter den na
druk op, dat de demonstratie van Donder
dag absoluut niet is gericht tegen de volks-
frontregeering, welke aan het bewind moet
blijven, om den tegenstand tegen de onver
mijdelijke ordemaatregelen, welke getroffen
moeten worden, te helpen breken.
Inmiddels zijn vandaag reeds eenige wilde
stakingen uitgebroken uit protest tegen de
incidenten te Clichy. Fahrieken van Valette
Bosch zijn vanmorgen door 1200 arbeiders
bezet.
Op de terreinen van de wereldtentoonstel
ling is een staking afgekondigd, welke ech
ter na een uur reeds weer werd hervat op
voorwaarde, dat de C.G.T. morgen bevel zal
geven tot een algemeene staking.
Te Argenfeuil zijn 2500 arbeiders van de
motorfabrieken van Lorraine Dietrich in sta
king gegaan. Zij hebben de fabrieken be
zet.
Het persbureau der communistische partij
beeft een mededeeling gepubliceerd, waarin
gezegd wordt, dat Thorez en Duclos vanmor
gen een bezoek hebben gebracht aan Blum
en namens de partij krachtig hebben gepro
testeerd tegen het optreden der politiechefs,
die „arbeidersbloed te Clichy hebben doen
vloeien".
Zij hebben geëischt aldus de mededee
ling, dat maatregelen worden genomen tegen
de verantwoordelijke personen en dat er
versch bloed zal komen in het politiecorps,
omdat de oproermakers blijkbaar medeplich
tigcn in dat corps hebben."
Verder hebben de communisten er op aan
gedrongen, dat. de bonden der opstandelin
gen zonder verwijl worden ontbonden.
Dit is, aldus besluit het communiqué, on
voorwaardelijk noodig voor de handhaving
van de orde, zooals het Fransche volk die
wenscht.
Havas beeft, deze mededeeling voorgelegd
aan minister-president Leon Blum, die ver
klaarde, dat zij niet overeenkwamen met het
onderhoud dat Thorez en Duclos met hem
hadden gehad.
Voorts wordt in de „Humanïté" een oproep
gepubliceerd voor een betooging, welke heden
avond om half negen zal worden gehouden
in het Velodrome d'Hiver en waar o.a. als
sprekers zullen optreden Maurice Thorez en
Jacques Duclos. Zij zullen de ontwapening
en ontbinding der stijdliga's eischen, zoomede
een zuivering van het politiecorps en de re
publikeinsche garde.
De kabinetszitting van gisteren was ge
heel gewijd aan de incidenten te Clichy.
Blum en de minister van binnenlandsche za
ken brachten rapport uit over de omstandig
heden, waarin politie en republikeinsche
garde de orde hadden bewaard.
Gisteren is nog geen enkele beslissing ge
nomen, wijl het onderzoek nog niet is be
ëindigd.
In de wandelgangen van den senaat be
treurden de senatoren eenstemmig het tra
gisch verloop dat de gebeurtenissen te Clichy
genomen hadden. Enkele laakten weliswaar
het gebrek aan koelbloedigheid der politie,
doch vele achtten de verantwoordelijkheid
van de communistische tegen-demonstran
ten toch grooter.
De senatoren waren van meening, dat in
leder geval door de regecring een verkla
ring moet worden afgelegd, dat dergelijke
ernstige incidenten zich niet meer zullen
kunnen herhalen. Vele senatoren waren in
dit verband van meening, dat het wellicht
aanbeveling zou verdienen, voorloopig alle
politieke bijeenkomsten te verbieden.
Eenige gematigde senatoren meenen, dat
de incidenten moedwillig zijn uitgelokt door
de communistische partij, welke vijandig
staat tegenover de door de regeering afge
kondigde „pauze".
Een der radicale senatoren verklaarde
woordelijk: ,Het kabinet staat thans op een
tweesprong en moet thans kiezen tusschen
de orde en een algemeene bandeloosheid."
De prefect van politie Langeron verklaarde
vervolgens, dat hij zou antwoorden op vra
gen, welke hem gesteld zouden worden
over de ongeregeldheden van Clichy, waar
op de communist Vassart het spreekgestoel
te besteeg, om een interpellatie te houden:
„De filmvoorstelling, aldus spreker, welke
was georganiseerd door de Fransche sociale
partij, welke slechts een maskeering is van
de Vuurkruiscrs, werd door de arbeiders be
schouwd als 'n provocatie en wekte een
rechtvaardigen toorn bij hen op. Deze woe
de, welke zich keerde tegen het herlevend
fascisme, komt ook in andere deelen van
het land tot uiting".
Tenslotte vroeg hij den politieprefcct,
waarom de wet tot het ontbinden van de
bonden niet werd uitgevoerd en eischte hij,
dat de politie zou worden ,gerepublicani-
seerd".
Hierop nam de socialist Levillain het
woord. Deze verweet den communisten,
dat hun onverdraagzaamheid verantwoorde
lijk is voor de incidenten te Clichy. Hij wees
op het „fascisme" van de communistische
partij, dat volgens hem even dreigend is als
het fascisme, dat zoogenaamd door deze
partij wordt bestreden. Spreker verlangde,
dat alle demonstraties, zoowel van links
als van rechts, zouden worden verboden.
Vanmiddag heeft de prefectuur van politie
medegedeeld dat 157 agenten te Clichy ge
wond zijn- Drie hunner zijn in een zieken
huis opgenomen, 82 kunnen geen dienst
doen. 57 blijven hun functies waarnemen.
Omtrent de overigen zijn nog geen inlichtin
gen verkregen.
Van de mobiele garde en de republikein
sche garde zijn 84 leden gewond. Drie zijn
in een ziekenhuis opgenomen, van wie
twee. die dóér een kogel getroffen waren.
Tachtig betoogers zijn gewond. Achttien
arrestaties zijn verricht. Zeven betoogers
zijn in verzekerde bewaring gesteld.
Eén der gewonde slachtoffers is in het
ziekenhuis Beaujou overleden.
De Parti Social niet verantwoor
delijk zegt kolonel de La Rocqne
Tegenover persvertegenwoordigers heeft
kolonel de La Rocque gisteravond verklaard
met betrekking tot de gebeurtenissen van
Clichy, dat de deelnemers aan de filmvoor
stelling van Maandagavond omstreeks tien
uur op verzoek der politie de zaal ontruimd
hebben en dat eerst na hun vertrek de zaak
zulk een omvang heeft genomen. Hij ver
klaarde verder: „De zaak werd kunstmatig
opgeblazen en wij hebben er geen enkele
verantwoordelijkheid in."
Radicaal socialistische critiek
op stakingsbesluit.
Tijdens de conferentie, die na afloop van
den kabinetsraad is gehouden in het hotel
Matignon, tusschen vertegenwoordigers van
de regeering, het vakverbond en de delega
tie der linksche partijen, zette de secretaris
generaal van het vakverbond de redenen uit
een, die geleid hebben tot het besluit, heden
een algemeene staking af te kondigen.
De voorzitter van de radicaal-socialistische
parlementsfractie, Campinchi, deed opmer
ken, dat deze staking ernstige gevolgen zou
kunnen hebben, zoowel op parlementair ge
bied, als in het land. Hij gaf uiting aan zijn
bezorgdheid omtrent het bestaan van de
Volksfrontregeering. „Ik geloof, zeide hij,
dat het besluit, dat gij zoo juist hebt geno
men, haar nog de ergste slag zal toebren
gen."
Bergery wees erop, dat de arbeidersklasse
zich niet in de plaats van het wettig gezag
mag stellen.
De vroegere Fransche gezant
door een kogel getroffen.
Graaf de Chambrun, de vroegere ambas
sadeur van Frankrijk, te Rome, is gister
middag op het Noorderstation te Parijs het
slachtoffer geworden van een aanslag, wel
ke een vrouw, mevrouw Fontange, op hem
heeft gepleegd met een revolver. De Cham
brun werd door een kogel getroffen en moest
worden overgebracht naar het ziekenhuis
Lariboisicre.
De rechter van instructie heeft een onder
zoek ter plaatse ingesteld.
De oud-ambassadeur zou met den trein
van zes uur naar' Brussel vertrekken. Eeni
ge oogenblikkcn vóór het vertrek van den
trein kwam hij op het perron aan, vergezeld
van zijn vrouw en een vriend. Toen hij op
het punt stond in den wagen te klimmen,
naderde een elegant gekleede dame, die
een revolver op Chambrun richtte en van
betrekkelijk korten afstand op hem schoot.
De Chambrun verloor niet onmiddellijk het
bewustzijn. Hij kon nog met vaste stem
zeggen: „Arresteer die vrouw." Een beamb
te van een slaapwagen van den trein wist
haar te grijpen.
De graaf de Chambrun werd direct naar
het Laribosiere-ziekenhuis vervoerd en na
aankomst aldaar onmiddellijk geopereerd.
De behandelende geneesheer verklaarde, dat
er geen reden was voor een ernstige onge
rustheid.
Latere berichten melden dat de Chambrun
ernstig gekwetst blijkt te zijn. De vrouw is
gearresteerd. Naar verluidt is zij journaliste
en oud-artiste.
GEWELD ZAL MET GEWELD
WORDEN GEKEERD.
Onhoudbare toestand te
Detroit
Zesduizend stakers, verdeeld over
negen Chryslerfabrieken, hebben zich
volgens Un. Press met stangen en
knuppels en schroefsleutels gewa
pend en de door hen bezette werk
plaatsen in vestingen herschapen-
Zij hebben aan de sommatie, om de
fabrieken te ontruimen, geen gevolg
gegeven en zijn vast besloten, ge
weid met geweld te beantwoorden.
Intusschen is de termijn, den stakers voor
de ontruiming der fabrieken gesteld, van
morgen om negen uur afgeloopen, doch tot
dusver heeft de gewapende macht niet inge
grepen.
Het vonnis, waarbij den stakers betaling
van 10 millioen dollar schadevergoeding
wordt opgelegd, heeft geen indruk op hen
gemaakt. Zij hebben zich ingericht op een
langdurig beleg.
Vier duizend hunner makkers trokken van
daag in stoet voor de fabrieken voorbij,
plakkaten dragend met opschriften als „wei
gert de fabrieken te ontruimen, sterft lie
ver". „Houdt de werkplaatsen bezet. Wij
strijden met u."
In verband met het onmiddellijk gevaar
hebben de autoriteiten niet tot een geweldda
dige actie tegen de stakers durven besluiten.
Men zal dus tot het uiterste den wettelijken
weg volgen, dat wil zeggen, afwachten het
bericht .van de Chrysler-directie aan het ge
recht, dat de stakers weigeren het vonnis
uit te voeren, waarna het gerecht order moet
geven tot voorgeleide van de weerspannin-
gen.
Dan zal waarschijnlijk de sheriff de zaak
in handen moeten nemen en geweld gebrui
ken.
Met deze procedure zijn intusschen nog
eenige dagen gemoeid, zoodat het waarschijn
lijk wel niet voor de volgende week tot de
gevreesde botsing zal komen.
Volgens meldingen uit Detroit is de geheele
atmosfeer in dit centrum van de Amerikaan-
sche automobielindustrie vervuld van sta
kingsgevaren, nl. overal, in alle industrieën
en tot zelfs in den detailhandel toe. Ook ver
der hcerscht te Detroit een weinig aange-
Aame atmosfeer.
De vertegenwoordiger te Detroit van een
bankier te New York bijv. berichtte, dat hij
zijn automobiel niet meer op straat kon la
ten staan, daar steeds de benzine uit zijn
tank werd gestolen. De detailhandel te
Detroit heeft een zwaren slag gekregen door
de verminderde koopkracht, omdat de sta
kers nu geen inkomen meer hebben.
Volgens informaties van Wallstreet is het
in zekere mate juist, wat president Martin
verklaart, dat hij de sit-down stakers niet
heeft bevolen de Chryslerfabrieken in bezit
te nemen, maar aan de andere zijde is er
geen twijfel, dat Martin en Lewis die sit-
down stakers in de automobielindustrie heb
ben aangemoedigd, waar dan ook de andere
stakingen te Detroit zijn ontstaan. Verder
wordt ook de houding van leidende perso
nen te Washington mede verantwoordelijk
gesteld.
Men is het in Wallstreet er volkomen over
eens, dat de arbeidstoestanden te Detroit
thans de slechtste zijn, die in geheel Ameri
ka waren waar te nemen, zoodat deze op de
duur niet kunnen blijven voortduren, omdat
ze geheel gevuld zijn met explosieve stoffen
die elk oogenblik tot ontploffing kunnen ko
men.
In een rede voor den Senaat verklaarde de
senator Iram Johnson van Californië, dat
oen sit-down staking, wanneer deze plaats
vindt onder goedkeuring van de officieele
personen, een waarschuwingsscin zou moe
ten zijn, dat Amerika op weg naar een dic-
tatuurstaat is«
De Scandinavische staten en de
toestand in het overig Europa
De toestand in de wereld wordt er
niet rooskleuriger op en de thermo
meter van dezen toestand (de be
wapening) loopt nog regelmatig
naar boven en geeft dikwijls een
angstwekkende temperatuur te
zien. Nu is het wonderlijke dat de
Europeesche landen, die dezen toe
stand van hun werelddeel met span
ning volgen middelen beramen,
neen, niet om de koorts te doen da
len, maar dat is het dwaze, om die
temperatuur te doen stijgen, door
zelf sterker mee te doen aan die
bewapening. Men kan niet anders!
zoo beweert men en wie toch an
ders doet, die wordt straks onder
den voet geloopen. Maar die oploo-
pende bewapeningskoorts is levens
gevaarlijk voor ons werelddeel.
De premier van Denemarken, Stauning,
die te Lund, de Zweedsche universiteitsstad
in het Zuiden van het land, een redevoering
heeft gehouden, heeft daarop heftige cri
tiek gekregen in alle Scandinavische lan
den, alleen om het feit dat hij naar de
meening van zijn tegenstanders voor geen
voldoende bewapening wilde zorgen. Dit is
het bewijs dat men zich in het Noorden zeer
bezorgd maakt over de ontwikkeling van
den toestand in Europa.
Het Hbl. schreef naar aanleiding hiervan
gisterenavond o.m.:
De critiek, de teleurstelling en veront
waardiging, die Stauning's rede zoowel in
Zweden als Noorwegen heeft uitgelokt,
evenals de ontstemming bij de burgerlijke
partijen in Denemarken zelf, hebben Stau
ning genoopt in een nieuwe rede, te Stock
holm gehouden, zijn te Lund gesproken
woorden te verzachten. Het feit blijft noch
tans bestaan, dat Stauning de verhouding
van Scandinavië tot het overige Europa in
het. licht van de jongste politieke ontwik
keling sterker dan tot nog toe onder de al
gemeene aandacht heeft gebracht. De
Scandinavische landen gevoelen zich we
gens de klappen, die de Volkenbond de
laatste jaren heeft gehad, en wegens het
verzwakken van de Volkenbondgedachte
zelf, minder veilig dan vroeger. Zij zijn be
ducht voor de wassende militaire kracht
van Duitschland, evenzeer als voor de groei
ende militaire belangstelling, die Sowjet-
Rusland sedert de laatste jaren aan den
dag legt onder de kusten van Noorwegen.
De collectieve veiligheid, waarvan vooral
Zweden zich met zijn breeden zin voor
Europeesche politiek bij herhaling te Ge-
nève een warm voorstander heeft betoond,
is niet slechts ondermijnd, maar ook de
democratische tradities, die rotsvast in de
Scandinavische volken gcwordeld zijn, wor
den verraderlijk belaagd.
Evenals verscheidene andere klei
ne landen van Europa, zoo .zoeken
ook de Scandinavische staten al se
dert lang naar een veilige schuil
plaats voordat het gevreesde Euro
peesche onweder losbarst en hen
'verrast.
De verandering van politieke oriënteering
in de Scandinavische landen kwam reeds
duidelijk tot uiting in Maart van het vo
rig jaar, toen bet Noorsche blad „Tidens
Tegn", dat traditioneel de onafhankelijk
heid van Noorwegen tegenover de andere
Scandinavische staten had voorgestaan, in
het krijt trad voor een gemeenschappelijk
optreden van de Scandinavische staten. De
mislukking van het Europeesche veilig-
heidsstelscl had de gedachte doen opkomen,
dat de Scandinavische staten gemeenschap
pelijk den Volkenbond zouden verlaten om
een bond van Scandinavische neutrale sta
ten tc stichten, die sterk genoeg zou zijn
om de neutraliteit van de Scandinavische
staten in een Europeeschen oorlog te hand
haven.
De vrouwen moeten voor
de mannen plaats maken
Crisismaatregel.
Aan de mem. van antw. in zake het wets
ontwerp houdende tijdelijke bepalingen,
voor het bereiken van een betere verdee
ling van den beschikbaren arbeid wordt het
volgende ontleend:
Met den beschikbaren arbeid bedoelt bet
ontwerp de hoeveelheid werk, die op conig
willekeurig moment voorhanden 'is. Waar
om zou men nu moeten vreezen, dat de
voorgestelde maatregelen zullen leiden tot
verstarring en zelfs tot vermindering van
de hoeveelheid arbeid? De minister geeft
toe, dat hier groote omzichtigheid geboden
is. In tijden van crisis is het bedrijfsleven
zeer gevoelig. Maar de minister zou toch
anderzijds willen waarschuwen voor al te
eenzijdig economisch denken.
Niet elke sociale maatregel is uit
den booze om het enkele feit, dat
hij wellicht tot eenige verhooging
van productiekosten aanleiding zal
kunnen geven. H| zijn andere waar
den, welke niet minder ontzien moe
ten worden.
Wanneer het waar was, dat alleen door
de harde noodzaak gedwongen hier en
daar werkgevers overgingen tot vervanging
van volwassen mannelijk personeel door
jeugdige personen, ten einde aldus op de
productiekosten te bezuinigen, dan zon dit
ontwerp niet zijn ingediend.
De jeugdwerkloosheid wordt als
excuus gebrnikt.
Ten onrechte wordt de jeugdwerkloosheid
hier in het geding gebracht. De minister
gaat, zooals bekend is, de bestrijding van
de jeugdwerkloosheid zeer ter harte maar
hij verliest daarbij de juiste proporties niet
uit het oog. Hij wil niet de jeugd aan werk
helpen door mannen in de kracht van hun
leven, vaak jonge huisvaders, werkloos te
maken.
Art. 2 beoogt, voor wat den vrouwenar
beid betreft een herstel van den toesfand
van 1 Januari 1934. Wat toen ter zake re
gel was, zal voortaan weer moeten gelden.
En ten aanzien van de getalsverhouding
voor de volwassenen geldt de toestand in
het bedrijf, waartoe de betrokken fabriek
behoort.
Het ontwerp beoogt niet bescher
ming van de vrouw tegen bepaalden
arbeid, maar veeleer bescherming
van den man tegen gebrek aan
arbeid. Dat doel wordt op de minst
bezwarende wijze bereikt, wanneer
in de eerste plaats dat soort werk
voor mannelijke arbeiders gereser
veerd wordt, dat voor de vrouw
minder geeigend is. Hoeveel vrou
wen thans zulk werk verrichten, is
zonder uitvoerig onderzoek niet op
te geven.
Crisismaatregel t.a.v. vrouwen
arbeid.
De voorgestelde voorziening is van tij-
delijken aard. Ook de minister acht in het
algemeen inperking van het werkterrein
der vrouw ten behoeve van de werkgelegen
heid voor mannelijke arbeiders alleen aU
crisismaatregel gewettigd.
De 016 naar de Spaansche
wateren
TER BEHARTIGING VAN DE BE-
LANGEN DER NEDERLANDSCHE
KOOPVAARDIJ.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat de
Nederlandsche onderzeeboot O 16,
die de vorige week op de Taag is
aangekomen, van de Nederlandsche
regeering opdracht heeft gekregen
voorloopig in de Spaansche wateren
te blijven ter behartiging van de
belangen der Nederlandsche koop
vaardij.
Opnieuw rumoer in de
Belgische Kamer
Beschuldigingen tegen Van Zee
land.
In een rumoerige zitting van de Belgische
Kamer werd gisteren gesproken over de wij
ze, waarop de commissie Servais haar taak
vervulde en over het onvereenigbaar zijn
van de functie van minister-president, met
het ambt van vice-gouverneur, van de na
tionale bank. 2 April 1935 is van Zeeland
afgetreden als vice-gouvemeur, welk ontslag
30 April daaraanvolgend bij Koninklijk be
sluit werd aangenomen. Nadien heeft de
minister-president geen vergoeding meer ge
toucheerd.
Tenslotte heeft de Kamer met 120 stemmen,
tegen 13 bij 2 onthoudingen een dagorder
aangenomen, waarin het vertrouwen in de
regeering wordt uitgesproken en geprotes
teerd wordt tegen de beschuldigingen, welke
tegen den minister-president werden geuit.
Een wereldconferentie
De Japansche opvattingen.
In officieele Japansche kringen weigert
men commentaar te leveren op de in de pers
verschenen berichten volgens welke Roose-
vclt voornemens zou zijn een wereldconfe
rentie inzake ontwapening bijeen te roepen.
De Yorniocri schrijft, dat Japan adhaesie
zal betuigen aan ieder initiatief tot organi
satie van den vrede, doch slechts op de vol
gende voorwaarden:
1. Gelijkheid in de vloothewapening.
2. Rechtvaardige herverdeeling der grond
stoffen.
Welingelichte kringen bevestigen, dat ze
kere kringen der Japansche diplomatie gun
stig gestemd zijn nopens een deelneming
van Japan aan de vredesconentie, maar zij
verklaren, dat de verplichtingen krachtens
het Duitsch-Japansche verdrag tegen het
communisme het aanknoopen van onder
handelingen met derde mogendheden voor
de versterking van den internationalen vre
de zonder voorafgaande overeenstemming
met het Rijk verbieden.