De Pauselijke encycliek
DEVRIES
DAiBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
tegen Duitsriilend
Os Prinselijk
par te Rome
gunstig ontvangen
id-
De opmarsch der
regeeringstroepen
Het streven der
Oslo-Staten
Buitenlandsch
Overzicht
Vergrootingen
ARPAD MOLDOVAN
Voorjaar 1937
KIJKEN
isK
DOPE
HtijC
LOECK
SPOOR's MOSTERD
SpOOr*S z w itsVrs c h e
t e
ZATERDAG 27 MAART 1937.
80e Jaargang. No. 20223.
Ui.gO»e der N.v. v>. T.opmon 8. Co. ichoge-
Geen verscherping der verhouding
verwacht
In goedingelichte kringen volgens
Un. Press, venvacht men te Rome,
dat de spanning tnsschen den ri
stod en Duitschland over de Ency-
rr.„óAiek »ch niet verder ral verscher-
miaar langzaamaan tot bedaren
formeel prtf or Weliawaar wordt er 'n
wacht, maar ni yan DuilscUland ver
zeker beschouwd _,„r njet Het kan ais
der beide partijen van het
daat dit verdrag zal opzeggen,
dat geen
ten- ^ncor-
zij de toestand aanzienlijk slechter
zou worden.
In het protest zal Duitschland zich erover
beklagen, dat de Encycliek gepubliceerd is
op een tijdstip, dat er onderhandelingen tot
.verbetering der betrekkingen aan den gang
waren.
Bovendien zal Duitschland er zijn beklag
over doen, dat Katholieke priesters door
inmenging in politieke aangelegenheden het
Concordaat zouden schenden.
Men verwacht hier, dat het Vaticaan op
de protest-nota niet onmiddellijk zal ant
woorden en dat later te Berlijn onderhande
lingen zullen aangeknoopt worden, die dan
zouden begunstigd worden door Italië.
Men is ervan overtuigd, dat Mussolini een
definitieve breuk tusschen Duitschland en
het Vaticaan niet gaarne zou zien en mo
gelijk zijn bemiddeling te Berlijn zou aan
bieden tot oplossing van de moeilijkheden.
Hij zou daarbij wijzen op de goede samen
werking, welke er bestaat tusschen het fas
cistisch Italië en de Katholieke Kerk.
Als eerstvolgend symptoom van den aard
iier ontwikkeling in den gespannen toe
stand tusschen Duitschland en het Vaticaan
verwacht men hier met belangstelling,
hoedanig de houding der Duilsche diploma
tieke vertegenwoordiging hij het Vaticaan
zal zijn wat, betreft het al of niet deelne
men aan de Paaschplechtigheden in de St.
Pi eter.
Zooals men weet, is de Duitsclhe diploma
tieke vertegenwoordiging op Witten Donder
dag en Goeden Vrijdag niet bij de plechtig
heden in de St. Pieter tegenwoordig ge
weest.
Naar men verwacht, zal de kwestie van
de pauselijke Encycliek gedurende de
Paaschdagen tusschen Hitier en von Neu-
ralh besproken worden te Berchtesgaden of
Munchen.
De pauselijke nuntius' zou bij zijn be
zoek bfj den staatssecretaris van buiten-
landsche zaken geprotesteerd hebben tegen
den gepubliceerden commentaar op de En
cycliek.
Een derde Pauselijke
encycliek
Na Rusland en Duitschland,
thans tegen Mexico.
Heden zal de pauselijke encycliek inzake
Mexico worden gepubliceerd. Deze encycliek
zal gedateerd worden eerste Paaschdag.
Plechtigheden in het
Vaticaan
Duitsche legatie afwezig.
BetvieWUm Press,
Du".sc?e vbantsehap met ^nwez^ waren
diplomatique daar juist zeer
Incognito blijft streng bewaard.
Scceenige dagen vertoeven H. K. H.
Prinsuliana en Z. I\. II. Prins Bernhard
te B-Gisteren zagen wij, zegt het Hdbld.,
hetiselijk paar tcrugkeeren van een au-
ton uitstappen voor het Paleis aan den
lier Duitsche legatie wordt van het Kapitool, waar het als gasten
Van de zijae Kntmndere - - -
ontkend dat aan dit
be,eekenis moet worden toegekend
Me Het was duidelijk te zien, dat het verblijf
koiTTntüsschen niet zeggen, of dc l®K8ln de Oostcnrijksche bergen en de genietin;
leden de ï^hpiech.igheden.nde St.
ter wel zouden bijwonen, dan wei
ook daar afwezig z?11i"„nbll,!a™"00r,at
In zekere kringen is \fn,'gen-
de afwezigheid van de Duitscnjtruc-
woordigers haar oorzaak vindt ltstem.
ties nit Berlijn, als gevolg vanpauscn
ming in den nazi-staat °atholiekc
micycliek over den toestand
kerk in Duitschland.
'-ij-wtiscb
Slavisch verdrag
Het voortbestaan der kleine En
tente in gevaar.
De indruk, welke het verdrag tusschen
Italië en Zuidslavië te Praag heeft gemaakt,
kan het beste worden gekarakteriseerd na
het onderhoud tusschen Hodza en Tatares-
co, waaruit blijkt, dat Roemenië en Tsjecho
Slowakye in het nieuwe verdrag een waar
devolle bijdrage zien tot de consolidatie op
een gebied, waar alle staten van de Kleine
Entente dit wenschen.
Artikel zes van het verdrag van Belgrado,
waarin wordt gezegd dat het verdrag in
niets in tegenspraak is met de verdragen,
welke reeds eerder door Zuid Slavië waren
afgesloten, wordt geacht als vanzelfspre
kend voort te vloeien uit het statuut van de
Kleine Entente.
Ook de Roemeensche bladen bereiden een
gunstig onthaal aan het Italiaansch-Zuid-
slavische pact, waarin zij een bijdrage tot
het werk van den vrede zien. Zij nemen
acte van de verklaringen van Stoyadino-
witsj, volgens welke het verdrag geen enkel
nadeel toebrengt aan de vroeger aangegane
verplichtingen en vooral aan de verplichtin
gen, die voor Zuidslavië voortvloeien uit het
Volkenbondshand vest..
De Kleine Entente ondervindt er, naar
de meening dezer bladen geen nadeel van.
De voormalige minister-president, Yorga, is
het hier echter niet mee eens. Hij schrijft
in de „Neamul Romanesc" over de politiek
„Vol tegenspraak" van de regeering te Bel
grado en geeft uiting aan zijn voldoening
over het feit, dat Roemenië, evenals Frank
rijk het Zuidslavische systeem niet toepast.
Voldoening in Sofia.
De Bulgaarsche pers levert slechts weinig
commentaar op 't Italiaansch-Joegoslavisch
verdrag, doch publiceert uitvoerig de be
sprekingen daarover in de buitcnlandsche
pers. Dit geschiedt met koppen waaruit de
belangrijkheid, die men aan deze gebeurte
nis hecht, in Bulgarije, valt af te leiden. De
nadruk wordt vooral gelegd op enkele bui-
tenlandsche commentaren, die in dit ver
drag een versterking van de as „Berlijn-Ro-
irie zien en een verzwakking van de Kleine
Entente.
In officiecle kringen verklaart men het
verdrag met voldoening te-hebben ontvan
gen, terwijl dit ook geen verrassing vormde,
daar men van den aanvang af van de on
derhandelingen tusschen Italië en Joego
slavië op de hoogte gehouden was.
SPANJE
Alcazar de
bardeerd.
San—Juan gebom-
Tengcvolge van het offensief der regee
ringstroepen in den sector van Pozoblanco
zijn zij zeven kilometer opgerukt in de
richting van Alcaraccjos.
Aangezien de vleugels zich sneller ver
plaatsen dan het middendeel van 'het front
slaagde men er in een omvattende bewe
ging te maken, waardoor de hoogten en de
mijnzone van Cantoblanco in handen van
de loyalcn vielen. Door deze operatie bevin
den de regeeringstroepen zich thans op
drie kilometer van Alcaraccjos, dat zij ge
heel beheerschen.
Een tweede regeeringscolonne, die opereer
de ten Zuiden van Pozoblanco is verschei
dene kilometers opgerukt in de richting van
Villa Harta. Een twintigtal regeeringsvlieg-
tuigon hebben met bommen en mitrailleurs
de opstandelingen achtervolgd, die terug
trokken. Bij een stoutmoedigen overval heb
ben de militietroepen de spoorbrug in de
lucht doen vliegen tusschen Pedro Abad en
Montoro. Een militaire trein, die zich ge
reed maakte over de brug te rijden moest
stoppen, hetgeen een eskader vliegtuigen in
staat stelde het convooi, dat uit een der
tigtal wagons bestond, te bombardceren.
Het grootste deel van den trein werd ver
nield. Later joegen acht hombardements-
yliegtuigen en tien Jachttocstellen een con
centratie van cavallerie der opstandelingen
met zware verliezen uiteen.
Verscheidene vluchtelingen zijn in de
regeeringslinies aangekomen met hun be
wapening, die van Italiaansch fabrikaat
is. Gisteravond heeft de luchtmacht der
rechtschen getracht Andujar te bombardee
ren. Zij zag hiervan echter af door de doel
treffendheid van het luchtafweergeschut.
Alcazar de San Juan gebombar
deerd.
De luchtstrijdkrachten der opstandelingen
hebben in den afgeloopen nacht de stad
Alcazar de San Juan gebombardeerd. Ver
scheidene huizen werden door luchttorpedo's
vernield. Tot dusverre zijn uit dc puinhoo-
pen vier dooden en twintig gewonden ge
borgen. Men vreest echter dat het aantal
slachtoffers hooger zal blijken te zijn.
Voorts hebben vannacht drie watervlieg
tuigen der opstandelingen een vlucht ge
maakt boven Casteion en verscheidene bom
men neergeworpen op dc haven. Korten tijd
later wierpen de toestellen zes hommen in
de richting van de haven Burriana. Zij
vielen in zee.
R eg e er ings crisis in Catalonic Sa
menstelling nieuwe regeering
nog niet bekend.
Aan het einde van dc vergadering van de
Catalaansche generaliteit heeft Companys
tegenover vertegenwoordigers van de pers
verklaard, dat zich een crisis had voorge
daan in den boezem van de catalaansche re
geering. Hij voegde hieraan toe, dat heden
oen nota aan de pers zou worden verstrekt,
maar dat hij gelooft, dat de samenstelling
der nieuwe regeering voor de Paschen nog
niet bekend zou zijn»
gen van de wintersport de Prinses veel goed
hebben gedaan.
Hot Prinselijk paar geniet thans zeer van
het verblijf in de Eeuwige Stad. De Italiaan-
sche pers is dermate discreet, dat er, behal
ve een berichtje van cenige regels, vermel
dende dat Prinses Juliana en Prins Bern
hard de Italiaanschc grens hadden over
schreden, met het doel eenigen tijd te Rome
verblijf te houden, nog geen woord over het
verblijf is gepubliceerd. Het publiek weet
dus zelfs niet of de Gasten reeds zijn aan
gekomen of niet, laat staan dat men weten
zou waar de Prinses verblijf houdt. Wellicht
zijn er te Rome geen 500 menschen, die we
ten dat de Kroonprinses van Nederland zich
op dit oogenhlik in de stad bevindt. Volle
diger incognito en daarmede gepaard gaan
de vollediger vrijheid van beweging voor de
Gasten is ten eenenmale ondenkbaar. De be
waking van het Paleis is even discreet als
afdoende.
De eerste dagen van het verblijf was het
weer niet zeer mooi, doch gisteren, op Goe
den Vrijdag, was het een echt Romeinsche
voorjaarsdag met volop zon en een blau
wen hemel. Het Prinselijk paar bezoekt ijve
rig de monumenten en vele bezienswaardig
heden van Rome en alles wijst er op, dat het
verblijf van eenïgszins langen duur zal zijn.
Het paleis, waar het Prinselijk Paar ver
blijf houdt, was oorspronkelijk eigendom
van markies Ruspoli en kwam daarna in het'
bezit van de familie Malatesta. Het is een
fraai gebouw uit de tweede helft der 16e
eeuw, waarvan in het bijzonder de kroon
lijst en de grootc toegangspoort de aandacht
verdienen. Het bevat verscheidene zalen met
fraaie plafondschilderingen uit het begin der
17e eeuw, onder andere van den vermaarden
Franschen schilder Ponssin en van den Ita-
liaanschen meester Vcntura Salimbeni. Het
belangwekkendste van het gebouw is ech
ter de fraaie waranda of loggia met doelc-
werk, fresco-schilderingen en verguldsel in
rijken, doch harmonischcn barokstijl.
EEN NIEUWE MENTALITEIT
MOET ZIGH BAANBREKEN. -
In een bijeenkomst van de buitcnlandsche
persvereeniging te Stockholm heeft de direc
teur-generaal van de posterijen Anders Örnc
een uiteenzetting gegeven over de Conventie
van Oslo en over 't hernieuwde streven van
dc daarbij aangesloten staten om tot een ver-
botering van de handelsbetrekkingen te ko
men. Dat. juist hij aangezocht was de hier
gevestigde buitcnlandsche correspondenten
de Duitschers waren allen, blijkbaar op een
wenk van hoogerhand, afwezig over dit
onderwerp in te lichten, zal niemand be
vreemden, zegt de N. R. Crt., als men weet,
dat vrijhandel, afbraak van tolmuren, econo
mischc samenwerking in hem een zeer
krachtigen voorstander hebben. Tot voor en
kele jaren, toen hij voor straf voor zijn vrij
handelszin zijn Eerste Kamer-zetel verloor,
heeft Örne jaren lang veel invloed gehad in
de parlementaire commissie voor de han
delspolitiek en meestal ook deel uitgemaakt
van delegaties, die naar oeconomische con
ferenties en handelspolitieke besprekingen in
het buitenland gezonden werden.
Volgens de meening van den heer Örne zou
de bcteekenis van de Conventie van Oslo
ongetwijfeld groot geweest zijn, wanneer de
algemcene conjunctuur niet zoo sterk ver
anderd was. Door den druk der omstandig
heden is zij feitelijk buiten werking gesteld
en kon zij maar van weinig practisch nut
zijn, al hebben de verplichting om elkaar
van voorgenomen tariefwijzigingen op de
hoogte te stellen en het recht om daartegen
te protesleeren, althans voor Zweden voor
deel en gehad. o.a. omdat naar spreker ver
zekerde verscheidene tariefsverhoogingen na
gelaten zijn, nadat er op gewezen was, dat
die als een slag in het gezicht van de Con
ventie van Oslo opgevat zouden worden.
Maar nadat de Conventie van 1933 tot einde
1936 feitelijk gesluimerd had is zij nu door
het initiatief van dr. Colijn gefeest, is zij
opnieuw levende werkelijkheid geworden.
Na gewaarschuwd te hebben te-
gen overdrijving van de bcteekenis
van den onderlingen handel der Os-
lo-staten, maar ook tegen onder
schatting van de beteekenïs van
deze staten voor den wereldhandel
en voor den uitvoer van Engeland,
Duitschland en andere landen,
bepleitte de heer Orne de wensche-
lijkheid van uitbreiding van de han
delspolitieke entente van Oslo met
Engeland, de Vereenigde Staten en
Frankrijk, die in hun hart geens
zins antipathiek tegenover het stre
ven der Oslo-staten zouden staan.
Dc heer Orne zcide er van overtuigd te
zijn dat de tegenwoordige toestand vooral
psychologische ooizaken heeft, dat dc be
doelde staten door den protectionistischer»
marsch te staken en in handelspolitiek op
zicht rechtsomkeert te maken belangrijken
Het collectivisme krijgt
een trap
Engeland laat Frankrijk in den
steek.
Engeland, we hebben het op deze plaats
meermalen geschreven, is een van de ster
ke voorstanders van collectief optreden ge
weest. De sancties, die op Italië toegepast
zouden worden, vonden telkens weer ver
traging, omdat Engeland slechts gemeen
schappelijk dit experiment wilde wagen. Nu
hebben we er in dien tijd op gewezen dat
het niet uitsluitend het medelijden met A-
bessinië was dat Engeland tot zijn optreden
drong, maar dat daarachter een behoorlijk
portie eigenbelang zat. Engeland voelde
niets voor de versterking van de Italiaan-
sche positie in de Middcllandsche Zee. Er
;is in de houding v. Engeland sindsdien nog
al eenige wijziging gekomen. Op het oogen-
blik staat Engeland de meening voor, dat
het alleen militair op zal treden, als vitale
Engelsche belangen op het spel staan.
Het behoeft dus eigenlijk niet te
verwonderen dat Engeland Frank
rijk in den steek laat, nu Frank
rijk gemeenschappelijk optreden
wenscht, als Italië niet stopt met
zijn inmenging in Spanje. Engeland
steekt zijn handen liever niet in het
wespennest. Het heeft er weinig bij
te verliezen of de regeering in Span
je fascistisch of communistisch
wordt en het drijft de toch al ge
spannen verhouding met Italië lie
ver niet op den spits. Dat Frank
rijk in wil grijpen als Italië door
gaat met het zenden van troepen
en materiaal, is ook weer begrijpe
lijk, omdat Frankrijk er lieel weinig
voor voelt knijp te komen tusschen
twee fascistische landen, Duitsch
land aan den ccncn kant en Spanje
aan den anderen kant. Neen, Frank
rijk ziet gaarne een overwinning
van de regeeringstroepen. Dat is vei
liger voor het land, dat linksche
sympathieën heeft.
Wij vragen ons echter onder deze om
standigheden af wat de non-interventie nu
nog te bcteekenen heeft. Het is niet te
verwachten dat Italië zijn inmenging zal
beëindigen Er werd immers al over ge
sproken, dat Mussolini vroeger uit Lybië te
ruggekomen is omdat hij zelf de organi
satie van de troepen verzending in handen
wilde nemen. Het ging den Duce niet naar
de zin in Spanje. Dat is geen wonder want
de Italianen schijnen niet op groote suc
cessen te kunnen bogen, integendeel, er
zouden reeds enkele duizenden italiaansche
krijgsgevangen gemaakt zijn. Dit alles is,
in dc oogen van den Italiaanschen dictator
natuurlijk een smaad. Italië aangedaan. Is
het dus wonder dat hij die smaad straks uit
zal willen wisschen? De cenige weg daartoe
is het zenden van veel meer contingenten
„vrijwilligers", die de overwinning van
Franco zullen verzekeren en den fascisti-
schen staat in Spanje bevestigen.
De wereld begint zoo langzamer
hand te begrijpen wat het van de
collectieve veiligheid heeft te ver
wachten. Wanneer het eigen belang
er niet mee gediend is, dan bestaat
de collectiviteit niet.
Zou men niet verstandiger doen de inter
ventie-commissie uit Londen terug te roepen
en den strijd in Spanje maar zijn eigen loop
te laten, om straks niet opnieuw het figuur
te slaan, practisch niets te kunnen doen als
verdragen verscheurd en rechten vertreden
worden?
invloed uit zouden oefenen en daarom,,
met enkele, maar besliste stappen in de
nieuwe richting de geheele wereld zou
den moeten toonen, dat een nieuwe menta
liteit zich baan breekt.
Het is evenwel noodig, dat men tot re
sultaten komt; de moeilijke situatie, waarin
zij verkeeren die in de vrijheid en demo
cratie geloven, is niet in de laatste plaats
een gevolg van het feit, dat zij te vaak al
leen maar gepredikt hebben zonder iets
zichtbaars te doen. Ook is het noodig het
nieuwe streven thans met kracht voort te
zetten, omdat bij een eb van de bewapenings
conjunctuur de werkloosheid weer snel zal
toenemen en de kansen voor een actie tot
verbetering van de internationale handels
belemmeringen veel minder gunstig zullen
zijn.
En als men thans niet energiek aanpakt,
niet de gunstige situatie weet te gebruiken,
loopt men, aldus de heer Orne tenslotte,
groote kans, dat bepaalde staten hun laat-
sten weerstand opgeven en regelrecht de
autarkie inschieten.
VLIEGTUIGONGELUK IN DUITSCHLAND.
Berlijn, 26 Maart. Hedenmorgen is, on
derweg van Berlijn naar Keulen, het vlieg
tuig „D-upox" in de nabijheid van Han-
nover gedwongen geweest een noodlanding
te malcen tengevolge van motorstoring. Het
vliegtuig werd zwaar beschadigd. Een in
zittende kwam om het leven, de vier an
deren werden zwaar gewond.
Ook België een Raad
van State
De Belgische Minister van Binncnlandsche
Zaken heeft een wetsontwerp ingediend,
waarbij voor de eerste maal in België een
Raad van State wordt ingevoerd, welks af-
deeling voor de wetgeving belast zal zijn met
het uitbrengen van gemotiveerd advies op
alle wetsontwerpen en algemeene regelingen.
Ook zal deze afdeeling ontwerpen moeten
redigeeren. De administratieve afdeeling zal
zekere lacunes in het bestuur aanvullen.
Krachtige maatregelen in
Palestina
De rust dient tijdens het Paasch-
feest te worden gewaarborgd.
De autoriteiten te Jeruzalem hebben scher
pe maatregelen genomen om tijdens het
Paaschfeest de rust en veiligheid te waarbor
gen. Er werden verscheidene preventieve ar-
resta'ties verricht. Totaal werden 17 commu
nisten opgesloten.
Te Mesha in Galilea trof de politie een ge
wapende bende aan. Er ontstond een gevecht
waarbij een terrorist werd gedood en een
politiebeambte gekwetst.
R.K. theologische studenten en
de arbeidsdienst
Een verordening van den Duitschen rijks
minister van onderwijs bepaalt, dat de ka
tholieke theologische studenten hun ar
beidsdienstplicht moeten hebben vervuld al
vorens zij als student kunnen worden in
geschreven. Zij kunnen slechts van den mi
litairen dienst worden vrijgesteld, wanneer
de bevoegde bisschop een certificaat afgeeft,
waarin wordt vastgelegd, dat zij toegelaten
zijn tot het volgen van de theologische les
sen.
Hr. Ms. Hertog Hendrik
Het schip zal vermoedelijk spoe
dig naar Nederland terugkeeren.
Men deelt mede, dat de Hydrograaf op 12
April a.s. in dienst zal worden gesteld.
Daar twee van de voor de Hydrografische
dienst aangewezen officieren zich aan bcord
van Hr. Ms. Hertog Hendrik bevinden, acht
men het waarschijnlijk dat dit schip nog
vóór dien tijd in ons land terugkeert.
HET VERTROUWDE ADRES VOOR
NAAR ELKE FOTO, IN ARTISTIEKE
UITVOERING.
- FOTOGRAFISCH KUNSTATELIER -
—NIEUWE NIEDORP—
U overweegt het
bouwen van een
LANDHUIS
Voor het verstrekken van een prijsop
gave, inzake de aanleg van verwar
mingsinstallatie bevelen wij ons
beleefd aan.
tttechn. bureau
ROTTERDAM
Tel. 2197—3897
QPOnP'S SPECERIJEN
W Wlx IM STROOIBUSJES
eKaas
