Duitsche roep om vrijheid
De verkiezingsstrijd
in België
DEVRIES
Onwettig vlugschrift in Berlijn verspreid
Fel verzet tegen het
Spaansche avontuur
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Ford uitgedaagd
„Katholiek-communistisch
eenheidsfront"
BuUenlandsch
Overzicht
De zendeling-verdrijving
in Abessinië
KIJKEN is KOOPEN CLOECK
Voorjaar 1937
SPOOR's MOSTERD
Spoort
i'Com'nnl
ZATERDAG 10 APRIL 1937. 80e Jaargang. No. 10231.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Algemeene verkiezingen geëischt
Gisteren werd Ie Berlijn een op geel papier gedrukt
vlugschrift verspreid, dat als onderteekening draagt:
„Duitsche partij voor de vrijheid."
Het vlugschrift vermeldt: „De Duitsche partij voor de
vrijheid" is broederschapsbond voor mannen en vrou
wen, die vastbesloten zijn In bun wil Duitschland te die
nen en de vrijheid te veroveren.
De Duitsche partij voor vrijheid bestaat uit mannen
en vrouwen uit alle klassen, beroepen en groepeeringen.
In hun rijen strijden katholieken en protestanten, vroe
gere Duitsch-nationalen en vroegere socialisten, demo
craten en leden der N.S.D.A.P.
Hun trots is de jeugd, die aan de universiteit onder
wijs wenscht te genieten om de Duitsche wetenschap en
haar goeden naam te ontwikkelen. Deze jeugd wil
Duitschland zijn plaats in de wereld doen heroveren, de
plaats, welke zij verloor en van dag tot dag meer ver
liest".
Het binnenlandsche doel.
Het doel der „Duitsche Partijen voor de
Vrijheid" bestaat voor het binnenland uit:
De strijd tegen de overdrijving van de
politiek der autarchie, welke den Duit-
schen handel ruïneert, het volk van bo
ter berooft en den broodprijs doet stij
gen.
De partij strijdt tegen de groote in-
dustrieele consortia, welke te hunnen
bate de Duitsche industrie en het Duit-
schen bedrijfsleven confiskceren. De par
tij eischt „levensruimte" voor de kleine
ondernemers,handswerklieden en han
delaars.
In het vlugschrift worden de verdere be
doelingen der partij als volgt opgesomd:
Sociale rechtvaardigheid, bescherming der
godsdiensten, onafhankelijkheid en onpartij
digheid der rechters, vrijheid van gedachte
en vrije meeningsuiting.
De partij eischt, dat de leiders overeenkom
stig het oude Duitsche recht rekening en
verantwoording afleggen aan het volk, dat
zij kunnen worden gekozen en afgezet.
Zij eischt voorts ontbinding van den Rijks-
'dag, welke, naar het vlugschrift vermeldt,
„bestaat uit gecommandeerde knechten" en
verkiezingen om „vrije vertegenwoordigers
van een vrij „volk" aan te wijzen.
De verkiezingen moeten gehouden worden
met persvrijheid en vrijheid van vergaderen.
De buitenlandsche politiek.
Ten aanzien van de buitenlandsche politiek
eischt. de partij „vrede met alle volken, een
politiek van verzoening met alle staten, in
het bijzonder met Frankrijk, Polen en Tsje-
cho-Slowakije. Zij eischt dat „men een einde
maakt met de hulpverleening aan de Spaan
sche generaals, die hun woord hebben ge
broken en aan dien hatelijken menschenhan-
del, welke Duitsche zonen zendt naar de
woestijnen in Noord-Afrika".
Het vlugschrift vervolgt: Wanneer wij dat
eischen gevoelen wij ons volledig eens met
vice-admiraal Foerster, met kolonel-generaal
von Fritsch, met duizenden Duitsche officie
ren, millioenen Duitsche mannen en vrou
wen, die hartstochtelijk vragen direct op te
houden met het Spaansche avontuur.
Wij willen geen nieuwen oorlog, wij wil
len geen nieuwe ineenstorting van ons va
derland, wij willen geen enkel avontuur en
geen enkele van die ontploffingen, waartegen
.Schacht hardnekkig waarschuwt."
Het vlugschrift besluit: „Vrienden, han
delt vastberaden maar verstandig. Laat ie
der op zijn plaats blijven, en in zijn omge
ving handelen. De sterkste wapenen in de
handen van den vijand zijn: „Leugen, valsch-
heid en verraad. Vandaag zijn nog weinigen
in deze met ons, maar weldra zullen er hon
derden zijn en later millioenen.
Heil Duitschland."
Nog een vlugschrift.
In een ander op wit papier gedrukt vlug
schrift wordt een directe volksstemming over
de Spaansche kwestie geëischt.
Bedreigingen van weerskanten.
De strijd tusschen Henry Ford en
het onder leiding van /Lewis staan
de comité voor organisatie van de
industrie-arbeiders is gisteren vol
gens Un. Press op het „slagveld"
van de Fordfabriek te Rensas City
met groote hevigheid opgelaaid.
De vakbond van arbeiders in de
autoindustrie heeft zijn campagne
voor het werven van leden naar de
werkplaatsen van Ford zelf ver
plaatst en liet gister de Fordarbei
ders, die reeds bij den bond zijn
aangesloten, met het insigne van de
vakorganisatie in hun knoopsgat
aan den arbeid gaan.
De arbeiders tartten hiermede het dreige
ment van Ford, dat iedere arbeider, die tot
den vakbond zou toetreden, „als een kal
koen bij zijn nek zou worden gegrepen."
De vakbond antwoordde hierop met. het
tegendreigement: „Henry zal er eentje krij
gen op een veel kwetsbaarder plek, namelijk
op zijn portemonnaie."
In arbeiderskringen wordt verzekerd dat
de directeuren van de Fordfabriek reeds er
in zouden lvebbcn toegestemd, dat tegen de
georganiseerde arbeiders bij Ford geen
maatregelen worden genomen. Zou dit in
derdaad waar blijken te zijn, dan zou dit be
teekenen, dat Ford tegen de verwachting in
na een korten strijd voor de eerste maal
voor het optreden van de vakorganisatie on
der zijn arbeiders gezwicht is.
Krachtige maatregelen der Ca-
nadeesche autoriteiten.
De staking in de Canadeesche fabrieken
flran. de General Motors dreigt tot bloedige
botsingen tusschen stakers en politie te
leiden. De autoriteiten van Oshawa hebben
reeds twee honderd man provinciale politie
en honderd man Canadeesche hereden poli
tie op de been geroepen, terwijl de stakers
van hun kant den keten van stakersposten
rond de Canadeesche Fordfabrieken hebben
versterkt.
Kenmerkend voor de spanning
tusschen de vakvereenigingen en de
autoriteiten is de verklaring van
den minister-president van Onta-
rio, Hepburn, die den stakers gist-
teren reeds een onverbiddelijken
strijd heeft aangekondigd. Hepburn
zeide heden, dat hij zoo noodig het
heele leger zou laten aanrukken,
om de agitatie te onderdrukken, die
de Ver. Staten bijna in anarchie
gebracht heeft.
De plaatselijke leider van den vakbond
van arbeiders in de auto-industrie, Hugh
Tompson, antwoordde op dit dreigement van
den minister-president met de beschuldi
ging. dat deze zich gedraagt als een dic
tator.
De „Goddelijke wind" op
Croydon geland
In 9i uur van Tokio naar Londen.
De „Goddelijke Wind" verscheen gister
om 15.26 G.M.t. boven Croydon en landde
om 15.30 G.M.t. zoodat het de vlucht van
Tokio naar Londen volbracht heeft in 94
uur 18 minuten.
Het toestel vloog driemaal rond het vlieg
veld, waarna het een perfecte landing maak
te. Het publick stroomde onmiddellijk het
vliegveld op en verdrong zich rond het
vliegtuig, waar den vliegers die er trotsch
op zijn, dat hun toestel geheel van Ja-
pansch fabrikaat is, een warme ovatie ten
deel vieL
Artistieke Bruidsfoto's
- FOTOGRAFISCH KUNSTATELIER -
ARPAD MOLDOVAN
—NIEUWE NIEDORP—
REACTIE OP DE PAUSELIJKE
ENCYCLIEK.
De scherpe encycliek van den
Paus werd in de Duitsche pers niet
gepubliceerd en heeft derhalve prac
tisch geen commentaar uitgelokt.
Maar toch is de invloed van de en
cycliek in de Duitsche pers bemerk
baar. Er is iets veranderd. De pers
staat thans weer in het tecken van
de bestrijding van het z.g. politieke
katholicisme, zooals ook in de peri
ode van deviezen-zaken het geval
was.
Zoo bevatten verschillende Duitsche
bladen met do „Völkischer Be-
obachter" aan het hoofd Donder
dag op de eerste bladzijde een op
stel, getiteld „Katholiek-communis
tisch eenheidsfront ontdekt". Het
staat er met groote letters en is
met rood onderstreept.. Als onder
titel leest men „Geheime samen
werking tusschen priesters en com
munisten", waaronder nog een der
de titel wordt afgedrukt: .Hoogver
raad van het politieke katholicis
me voor het volksgcrecht".
En dan volgt eten overzicht van het pro
ces, hetwelk op het oogenblik tegen den
secretaris-generaal van het Katholieke
Jongemanncnverbond in Duitschland, een
zekeren Clemcns, don vroegeren Rijksleider
van de Katholieke „Stiirmschar" Steber en
tegen twee kapelaans gevoerd wordt.
Kapelaan Rossaint zou een „hoogverra-
derlijke onderneming" op touw hebben ge
zet. Van Oberhauscn kwam hij naar Dus-
seldorf. om hier. in de „Sturmschar"-afdee-
ling der Katholieke Jongemannen, als
gouwkapelaan te fungeeren. In deze eigen
schap zou hij van het voorjaar 1933 tot
Mei 1934 te zamen met leidende function-
narissen van het bovengenoemde Jongeman
nenverbond „commuui.tischc doeleinden"
hebben nagestreefd. Zoo ondersteunde hij
op krachtige wijze het door de Communis
tische Partij voorbereide Katholiek-commu
nistische eenheidsfront. Een van zijn voor
naamste helpers was dan de leider der
„Sturmsc-har" Steber. Kapelaan Kremer
heeft, kapelaan Rossaint in zijn „staatsvij-
andelijk streven" de behulpzame hand ge
boden. Secretaris-generaal Clemens was
van de „oproerige werkzaamheid" van Ros
saint op de hoogte. Hij greep evenwel niet
Ziehier den korten inhoud van bet hoog-
verraadsproccs Het schijnt wel vast te staan
dat er, althans door enkele der beklaag
den, met de communisten is samenge
werkt,. Er is echter geen sprake van, dat
deze samenwerking door de Katholieke
kerkelijke overheid aangemoedigd zou zijn.
Zij was er niet van op de hoogte. Had zij er
iets van ervaren, dan zou zij er stellig een
einde aan hebben gemaakt.
Het is daarom dwaasheid, van een Ka
tholiek-communistisch eenheidsfront te
spreken. Voor hetgeen enkele Katholieke
geestelijken misdreven, kan men de Ka
tholieke kerk niet verantwoordelijk stellen.
Zij wordt hiervoor door de nat ionaal-so
cialistische pers dan ook niet verantwoor
delijk gesteld. Maar het groote publiek
vat het zoo op.
Zoo wordt de verstandhouding tusschen
Katholieke kerk en nationaal-socialisten
er niet beter op.
Italië, de onberekenbare factor
In de Europeesche politiek.
Italië !s de onberekenbare factor
In de Europeesche politiek. Zoo
menigmaal heeft de Duce in de laat
ste jal-en Europa voor onaangename
verrassingen gesteld en om der
lieve vredeswil heeft Europa de
bittere pillen maar geslikt, heeft ze
Abessinië uit laten moorden en, o
inconsequentie, de verdragen van
den Volkenbond laten vertrappen en
Verscheuren, zonder het betrokken lid
ook maar toornig aan te zien.
Italië weet nu zoo langzamerhand,
Duitschland heeft het daarin ook een lesje
gegeven, hoe het met de groote mogendhe
den moet omspringen, om eigen wil door
te zetten. Het is een eenvoudige weg; nega
tie van alle verplichtingen die het als lid
van den Volkenbond op zich heeft genomen
een verontschuldiging zoeken voor zijn op
treden, al ligt het leugenachtige er dan
ook dik op en dan maar handelen. Wie doet
me wat?
Heeft de vertegenwoordiger van den
Duce in Londen, Grandi, nog niet
voor eenige weken brutaalweg ver
klaard, in verband met een eventu
eel terugtreken van de Italiaansche
en andere troepen uit Spanje: „Wat
mijn regeering betreft kan ik u ver
zekeren, dat er geen enkele Italiaan
sche vrijwilliger uit Spanje zal wor-
teruggetrokken, zoolang de burger
oorlog niet geëindig is".
De groote mogendheden, in casu Engeland
en Frankrijk, hebben bij die verklaring
groote oogen op gezet, hebben gezucht en
hebben verder niets meer gezegd. Duitsch
land heeft stilletjes gelachen. Het kent dat
Italiaansch blad geeft „ophelde
ring".
Volgens het Italiaansche persagentschap
.Stefani" komt de .Giornale d'Italia" met
een uiteenzetting naar aanleiding van de
felle protesten der „News Chronicle" tegen
de verjaging van ^cven Britsche zendelin
gen.
Het Italiaansche blad verklaart, dat deze
verjaging in overeenstemming is met de
algemeene wet van zuivering, orde en mo
reel fatsoen. Het keizerrijk Italië, dat het
Abessijnsche volk den vrede heeft beloofd,
behoort de orde te handhaven en zijn gebied
te zuiveren. Het aarzelt niet alle onge-
wenschte vreemdelingen te verdrijven, on
der wie zich de zendelingen bevinden, die
zijn ontmaskerd als agenten van spionnage
en verdachte zaken of als vertegenwoordi
gers van de gevaarlijke dweepzucht en de
godsdienstige versnippering, die in de pro-
teStantsche wereld zoo zeer aan den dag
treden.
Het blad verklaart verder, dat de moord
op de Italiaansche luchtvaartmissie te Le-
kemti geweten moet worden aan de Abes
sijnsche leerlingen van de Zwecdschc pro-
testantsche zendingsscholen en dezelfde leer
lingen een rol hebben gespeeld bij den aan
slag te Addis Abeba. Italië heeft het recht
Geheim accoord tusschen Rexis-
ten en frontisten gedeeltelijk ge
publiceerd.
Rex door Kardinaal van
Roey veroordeeld
Uit de speciale editie van „Le Pays Reël",
het blad van Degrelle, blijkt, dat het geheim
accoord tusschen de rexisten en frontisten
(Vlaamsch-nationalen) drie gedeelten om
vat.
Het blad publiceert niet den tekst van het
accoord, doch een analyse. Wat het eerste
gedeelte van het accoord betreft, geeft „Le
Pays Reel" in extenso de rede weer, die de
Vlaamsche rexist. Paul de Mont op 4 Oct.
1936 te Luik heeft gehouden en waarvan de
tekst reeds sedert Octobcr 1936 bekend was.
Het accoord is, naar de rexisten verklaren
op deze rede gebaseerd.
De Monl heeft destijds te Luik de redenen
uiteengezet, waarom een samengaan tus
schen rexisten en frontisten wensehelijk zou
zijn. Tusschen de programma's der heide
partijen bestaat zoowel op sociaal als op
doctrinair gebied een groote overeenkomst.
Reide partijen zijn voor een krachtige volks-
regeering op corporatieven grondslag.
De programma's ten aanzien van de bui
tenlandsche politiek komen met elkaar over
een en beide partijen zijn anti-ma wdstisch
en aconfeseioneel»
Overeenstemming is bereikt op de volgen
de punten.
1. De totstandkoming van gemeenschap
pelijke sociale organen (arbeidsorde).
2. Een gemeenschappelijk optreden, wat
de parlementaire actie en de propaganda
betreft.
Wat deze laatste extra-doctrinaire
punten betreft, schrijft bet blad, dat de
regeeringspartijen de publicatie hiervan heb
ben willen uitlokken. „Hiertoe", aldus het
blad, „zullen wij ons niet laten verleiden,
daar wij dan onze tactische stellingen zou
den blootgeven."
„Rex een gevaar voor land en
Kerk".
De aartsbisschop van Mechelen, Z. H. Em.
kardinaal van Roey, heeft, in verband met
een uitlating van Degrelle. die in een rede
verklaard had. in de houding van den
kardinaal- aartsbisschop de stilzwijgende
bevestiging te zien, dat Rex op den goeden
weg is, thans met onmiskenbare duide
lijkheid een veroordeeling tegen Rex uit
gesproken, op grond van „haar methodes
en fundamenteele principes".
De kardinaal verklaart ervan overtuigd
te zijn, dat Rex „een gevaar beteekent voor
het land en voor de Kerk."
Diepe indruk in Katholieke
kringen.
De veroordeeling van de Rex-be weging
door Kardinaal van Roey heeft in Katho
lieke kringen een zeer diepen indruk ge
maakt.
Ook Rex is blijkbaar onder den indruk,
want in de nachteditie van zijn blad
schrijft Degrelle, geen ruzie met de geeste
lijkheid te willen en gaarne de fouten uit
zijn program te willen wegnemen als de
kerkelijke autoriteiten hem die willen aan
wijzen-.
spelletje en Italië zelf heeft zich eens in
de handen gewreven en gedacht: „Ziezoo,
die zit, nu kunnen we verder gaan." Dat
verder gaan zal waarschijnlijk beteekenen,
dat Italië niet alleen zijn troepen niet uit
Spanje terug zal trekken, maar dat het er
nieuwe heen zal dirigeeren. Italië wenscht
nu eenmaal dat Franco de overwinning zal
behalen, het heeft, in verband met zijn
Middcllandschc Zee aspiraties (zie daar
voor ook het bericht op de voorpagina van
ons nr. van gisteren) er teveel belang bij
dat het een fascistische buur krijgt
En wat zal de non-interventie-commissie
nu doen? Het Hbl. zuchtte gisterenavond:
De Londensche commissie van noninter
ventie voor Spanje beeft veel weg van den
krakenden wagen, die rijdt over een weg
vol met verradelijke hobbels en kuilen en
ieder oogenblik tot een wrak dreigt ineen,
te storten, maar het telkens weder haalt
Dat de commissie totnogtoe niet is uiteen
gevallen, en de partijen, die er deel van
uitmaken, openlijk tegenover zijn komen te
staan, is te danken aan de beheerschte lei
ding van Engeland, krachtig bijgestaan door
Frankrijk. Het kan Engeland, evenmin als
Frankrijk, onverschillig zijn, hoe de burger
oorlog in Spanje zal eindigen, welke poli
tieke krachten in Spanje de ovei-hand zul
len behouden; maar zij zijn tastbaar be
reid, het risico van de botsing der werke
lijke politieke of militaire krachten van
het Spaansche volk te aanvaarden, ook al
druischt het in tegen hun oogenblikkelijke
belangen, zoolang, zij uitbreiding
van het conflict tot het overige Europa
slechts kunnen verhinderen.
De Duce heeft, o bittere ironie, Rusland,
zoowel als Frankrijk ervan beschuldigd,
voort te gaan met het zenden van vrijwilli-
gei's zoowel als van munitie naar Spanje.
Deze beschuldiging, hoe herinnert zij aan
het Italiaansche optx-eden in Abcssynië, zal
waai'schijnlijk wel bei-usten op het voorne
men zelf maatregelen t,e kunnen nemen.
De kruik gaat zoolang te water tot zij
breekt. Zal dan het Spaansche conflict ter
onzaliger ure zich toch nog uitbi'eiden tot
een Eui-opeesch conflict?
Wat leven we toch in een waanzinnige
wereld.
en den plicht zijn gebied te zuiveren. De
Britsche zendelingen behooi'en tot de „Bible
Churchmens Missionary Society'' en het
Britsche en buitenlandsche bijbelgenoot
schap. Eenzelfde houding heeft. Italië aan
genomen tegenover drie Amei'ikaansche
vrouwen, die behooi'en tot de „Bible Mis
sionary Society", welke, naar men heeft
kunnen vaststellen, in eng contact stonden
met den Britschen kolonel der artilleiie
Sandford, die militair attaché bij het Brit
sche gezantschap en leider der spionnage te
Addis Abeba is geweest, aldus de „Gior-
nale d'Italia".
Engelsch protest te verwachten.
Reuter verneemt, dat de regeering beslo
ten heeft energieke protesten in te dienen
te Rome betreffende het uit Abessinië zet
ten van zes Brifrsche zendelingen. Dit feit
heeft zich kort voor Paschen voorgedaan.
Op 24 Maai*t heeft de Bi'itsche ambassadeur
te Rome in verband hiermede de eerste
demarche ondernomen.
U overweegt het
bouwen van een
LANDHUIS 1
Voor het verstrekken van een prijsop
gave, inzake de aanleg van verwar
mingsinstallatie bevelen wij ons
beleefd aan.
W -rTECHN. bureau
ALKMAAR
TeL 2197—3897
ROTTERDAM
CDnnD,s SPECERIJEN
wrwwix IH STROOIBUSJES
geraspte
Zwitsersche Kaas