Dr. Colijn en de komende
verkiezingen
De strijd gaat tegen of voor het behoud
van ons parlementair regeeringssysteem
Scheepsbotsing op de
Noordzee
Zaterdag 10 April 1937
Derde blad
Fascisme en communisme
wenschen onzen rechtsstaat te
zien omgezet in een machtsstaat
Aan de rede, gisterenavond door Dr. Co-
lijn in de deputatenvergadering voor de
anti-Revolutionaire Partij gehouden ontlee-
nen wij het volgende:
De toestand van ons land is door de ge
voerde politiek der laatste vier jaar in
financieel en economisch opzicht thans aan
merkelijk gunstiger te noemen dan toen
het huidige kabinet vier jaren geleden zijn
taak aanvaardde. Het bewijs voor die stel
ling zal ik, waar het pas geeft, in de vol
gende weken leveren.
Voor deze vergadering bepaal ik mij tot
den algemeenen politieleen toestand in ver
band met dc a.s. verkiezingen.
Voor de eerste maal sinds het mid
den der vorige eeuw worden de ver
kiezingen gevoerd in het teeken
van den strijd tegen of voor het be
houd van ons constitutioneel parle
mentair regeeringssysteem. Op zich
zelf ware daaraan voor Nederland
niet al te veel gewicht te hechten,
want er is niemand die in ernst met
de mogelijkheid rekent, dat de. con-
stitutioneele monarchie met Oran
je aan het hoofd vervangen zou
worden door een systeem waarbij
Oranje in de schaduw zou komen
te staan van een der onderdanen en
de rechtmatige volksinvloed, zooals
die tot. uiting komt in een door vrije
verkiezingen in het. leven geroepen
volksvertegenwoordiging, zou wor
den vernietigd.
Dit alles schijnt voor Nederland ondenk
baar. En het is ook ondenkbaar indien het
Nederlandsclie volk zich bewust blijft van
den rijken schat dien het in zijn historische
staatsinstellingen, in zijn constitutioneele
monarchie bovenal, bezit. Maar dat is dan
ook een volstrekt onafwijsbare voorwaarde,
voor het behoud van hetgeen wij hebben,
voor een krachtig verweer tegen hetgeen
we niet begeeren omdat we het nieuwe, dat
aangeprezen wordt, voor ons volk een
ramp zouden achten. Zonder een helder
begrijp waarom bet bij dit alles gaat zonder
bewuste activiteit bij het verweer, kan er
ook te onzent, van immuniteit tegen dit
gevaar niet worden gesproken. Immers men
heeft hier niet te doen met een gril van een
of andere bijzondere persoonlijkheid, men
heeft evenmin te doen met op zichzelf staan
de toestanden in een bepaald land, al kun
nen deze laatste, zooals in Duitschland het
geval was de druk van het vredesverdrag
van Versailles er wel in sterke mate
toe bedragen aan zulke bewegingen de over
winning te verschaffen. Neen, wie het
fascisme of het nationaal-socialisme in zijn
diepere beteckenis wil verstaan, zal het
allereerst moeten beschouwen in zijn gees
telijke structuur en dan verder niet over
het hoofd mogen zien dat voor de overgroote
massa der volgelingen die geestelijke struc
tuur zich kristalliseert tot ontevredenheid
over de werking van het parlementaire sys
teem.
Zoo gezien is de beweging intcmationaa
van aard en daarom niet aan nationale gren
zen gebonden.
In dit opzicht is het op een lijn te stellen
met het na 1017 sterk naar voren gekomen
communisme, dat hoewel dit en het fas
cisme eikaars doodsvijanden zijn in zijn
practische staatsopvatting sterke familie
trekken met het fascisme vertoont. Bij bei
de keert men zich tegen den 19e eeuwschen
rechtsstaat en beide wenschen dien rechts
staat te zien omgezet in een machtsstaat
die aan gecnerlei boven hem staand recht
gebonden is en die in zijn bevoegdheden
geen enkele beperking gedoogt.
Als men het oog over Europa laat rond
gaan, dan blijkt het constitutioneel—parle
mentaire stelsel nog maar in weinige lan
den ongeschonden te zijn gehandhaafd.
Als een der algemeene oorzaken hiervan
moet zeker genoemd worden de verzwakking
van het gezag, niet alleen in de sfeer van
het staatsleven, maar ook in de maatschap
pelijke levenskringen.
Het budqetrecht der Staten-Generaal.
Juist te achten is de grief, dat de parle
menten in de laatste halve eeuw, ook bu
ons, de grens van redelijke bevoegdheid
meermalen getracht hebben te overschrijden
Het budgetrecht der StatenGeneraal ver
loor veel van zijn oorspronkelijke beteckenis
In stede van nauwkeurig toe te zien, dat
de regeering niet te gul omsprong met het
geld van den belastingplichtigen burger,
was het bij ons vooral de Tweede Kamer,
die grooten aandrang placht te oefenen op
verhooging der uitgaven, zelfs dan als
de regeering verklaarde dc middelen daar
toe niet ter beschikking te kunnen stellen.
Ook is het kwaad om door middel van
moties aan dc regeering op te dragen be
paalde maatregelen te nemen, ook als
bekend is, dat de regeering er geen gevolg
aan kan geven hoewel afnemend nog
niet geheel verdwenen.
Men mag daarenboven niet uit
het oog verliezen, dat ons kiesstel
sel. met zijn op de spits gedreven
mathematiek de politieke splijtzwam
onder ons volk dermate heeft be
vorderd, dat het besef van nationale
eenheid en de bevordering van na
tionale belangen er door naar den
achtergrond werden gedrongen.
Dr. COLIJN
Eindelijk mag ook niet. worden nagelaten
te wijzen op het misbruik, dat overal werd
gemaakt en nog wordt gemaakt van som
mige grondrechten der ingezetenen, zooals
de vrijheid van drukpers, het recht van ver-
eeniging en vergadering met bijkans onge
limiteerde vrijheid voor laster en opruiing.
Wellicht meer dan iemand anders ben ik
mij bewust van de moeilijkheden aan deze
dingen paal en perk te stellen zonder die
onschatbare rechten ook in hun rechtmatig
gebruik aan te tasten, maar dat neemt niet
weg, dat de gewone burger deze dingen
als ongehoord beschouwt en tenzij door
dieper inzicht er van teruggehouden
zich gaat wenden tot hen die beloven aan
dit alles een einde te zullen maken en die
zulks in het buitenland ook werkelijk zien
gebeuren.
Men zegge niet, dat in Nederland elke
grond ontbreekt voor de klachten die ik
hier natuurlijk in het. kort heb opge
noemd als gericht tegen het constitutioneel-
parlementaire stelsel.
Het is tegen deze feiten van de 19e-eeu\v-
sche staatsvormen, dat een algemeen ver
breide reactie tot uiting kwam. Voorname
lijk. helaas in den vorm van algeheele om
keering van het bestaande. Er is een ex
tremisme zich als fascisme of nationaal-
socialisme aandienend dat zijn critiek
richt op de verdwijning van ons constitutiö
neel-parlementair stelsel en niet gericht is
op verbetering waar die verbetering noo-
dig is.
Er is een ander extremisme, dat de laat
ste maanden wel wat minder luidruchtig
is, doch in wezen nog gevaarlijker dan het
fascisme, omdat het niet slechts den grond
slag van ons staatkundig leven, met zijn
gewaarborgde vrijheden, aantast, doch ook
opzettelijk gericht is op algeheele omwen
teling in de sfeer van het gezin en van de
maatschappij.
Nu trekke men daaruit niet de conclusie,
dat wat er nu aan politieke richtingen in
Nederland overblijft, als een eenheid mag
worden gezien, wijl deze alle zich keeren
tegen fascisme, nationaal-socialisme of com
munisme. In de afweer moge er zekere over
eenkomst in doelstelling zijn, als het aan
komt op de bepaling van het positieve stand
punt blijkt er echter groot verschil aanwe
zig. Er zijn er onder deze tegenstanders
van fascisme en communisme, die voor
standers zijn van een oppermachtige volks
kamer, die van een Kamer van revisie, als
onze Eerste Kamer, niet zijn gediend. Die,
althans in gemeenteraden, vertegenwoordi
gers door partijbesluiten tot aftreden noop
ten omdat deze zich niet gevoelden als ge
kozenen met een dwingend mandaat.
S.D.A.P. wil niet bouwen, wel
afweren.
In den strijd tegen de fascistische staats
opvatting kunnen zij daarom maar tot op
zekere hoogte als medestanders worden ge
waardeerd. Zoodra het gaat om het wegwer
ken van de euvelen, die, ook naar onze op
vatting, aan de practijk van het constitu-
tioneel-parlementair stelsel verbonden zijn,
zoodra het gaat om gemeenschappelijken op
bouw, dan blijkt dadelijk van diep verschil,
terwijl het door hen ingenomen standpunt
met betrekking tot het parlementaire stel-
stel juist de fascistische critiek in het leven
houdt. Op dat gemeenschappelijk bouwen
komt het intusschen in de eerste plaats
aan.
Meermalen heb ik uitdrukking gegeven
aan mijn rotsvaste overtuiging dat hier te
lande noch het communisme, noch het na
tionaal-socialisme voet aan den grond zullen
krijgen. Voor wat het communisme betreft
zeg ik dit zonder eenige voorwaarde. Wat
het nationaal-socialisme aangaat, hangt dit
af van dc verdere werking van ons consti-
tutioneel-parlementair stelsel. Weet dit
systeem zichzelf te bevrijden van de fou
ten die het nu en dan toont, te bezitten,
houdt het voortdurend in het oog, dat we
leven in een constitutioneele monarchie,
waarin de souvereiniteit krachtens histo
risch recht berust bij het Huis van Oranje,
wordt begrepen dat de zetel van het staats
gezag te onzent bij de Kroon te zoeken is
en dat oefening van volksinvloed niet het
zelfde is als bewind van de massa, als dat,
alles in het oog wordt gehouden en als bo
vendien de volksvertegenwoordiging mede
werkt aan versteviging van het regeerings-
gezag binnen de grenzen door onze grond
wet. getrokken, dan krijgt het door en door
on-Nederlandsclie fascisme of nationaal-so
cialisme evenmin kans als het communis
me.
Hoelang deze staatsvijandigc en op onder
graving onzer grondwettige vrijheden ge
.-Sfc,.
Warmwater-ontsmettingsinstallatie systeem Prof. Visser, waardoor de zaaizaden word en ontsmet ter bestrijding van de zoo ge
vreesde stuifbrandziekte in de graangewassen. Bovenstaande installatie is in gebruik bij de bekende Zaaizaad- en Pootgoedver-
koopvereeniging Z.A.P. te Anna Paulowna.
richte actie zal aanhouden en dus tot ver
weer nopen zal? Wie zal hierop antwoor
den? Misschien zullen we over 15 jaar, op
dezen tijd terugblikkend, ook moeten zeg
gen: Wat is dat al lang geleden, hoe ver
ligt dat weer van ons af. Daar spreken we
niet meer over. Misschien. Misschien ook
niet. Wij weten dat niet. Dat, ligt alles in
s' Heeren hand. Maar wat wij wel weten is
dat het gevaar er nu is en dat we daartegen
hebben op te treden met alle oorbare mid
delen waarover we beschikken.
En dat niet alleen afwerend, doch vooral
ook bouwend, door fouten te crkenne'n en op
te ruimen, door niet te deinzen voor nood
zakelijke hervormingen in Staat en Maat
schappij.
Ter bereiking van dit doel is, evenzeer als
bij tal van concrete maatregelen op ander
terrein, saamwerking noodig van allen die
dc gevaren in hun wezenlijk revolutionair
karakter onderkennen en bereid zijn ze in
christelijk-nationalen .zin^tegen te treden.
Alleen een onwrikbare overtuiging kan
een dam opwerpen tegen den stortvloed
van revolutionaire krachten, die nu eens
in dezen, dan weer in genen vorm, zich
ook in ons land trachten baan te breken.
En dan is het voor ons boven eiken twij
fel verheven, dat zulk een rotsvaste overtui
ging, dat een weerstand biedende, dat een
overwinnende kracht alleen maar te ver
werven is, wanneer zij haar grond vindt in
een onverzettelijk geloof in de heilige ordi
nantiën Gods voor het menschelijk leven
op aarde, ook voor de staatkundige en
maatschappelijke uitingen er van.
Onze taak bij de stembus is nu het Ne-
derlandsche volk er van te doordringen, dat
bij de Schrift alleen waarachtige veiligheid
te vinden is tegen al de ontwrichtende fac
toren waartegen we te worstelen hebben.
Er is geen menschelijke dwaling denkbaar
waartegen dé heilige Schrift ons geen re
medie bieden zou.
Meer dan ooit bestaat aan de doorwer
king van die beginselen behoefte. Als men
let op de in kracht toenemende factoren
van ontbinding en ontkerstening in ons
volksleven dan kan niet worden ontkend, dat
de invloed van de christelijke levensbegin
selen op het terrein van de staatkunde ver
sterkt dient te worden.
Ik richtte mij allereerst tot. u, omdat wij
zooveel jaren met elkaar in band van
hechte trouw vereenigd zijn gweest.
Maar ik geloof bij deze slembus ook een
woord tot het Nederlandsche volk als ge
heel te mogen richten.
Tot dat volk van Nederland zeg
ik dit: de stembus van 1937 beslist
over het bewind in de komende
vierjarige periode en die periode zal
nog belangrijker zijn dan in de
vier jaren die voorbijgingen. Im
mers, het dieptepunt van de we
reldcrisis ligt ook voor Nederland
achter ons. Wij staan er beter voor
dan menig ander land, wanneer
in de komende jaren een beleid
wordt gevoerd dat evenzeer met de
werkelijkheid rekent als zulks in
de verstreken periode het geval was.
Zeker de moeilijkheden, die nog te
overwinnen vallen, blijven groot.
De financieele toestand is nog alles
behalve gezond, terwijl de lands
verdediging ongetwijfeld nieuwe
belangrijke uitgaven noodig maakt,
liet bedrijfsleven zal geleidelijk
moeten worden bevrijd van de boeien
waarin het gekluisterd werd, ge
kluisterd moest worden om het voor
ondergang te behoeden.
Het vraagstuk van verruiming
van werkgelegenheid is nog even
nijpend, als het de laatste jaren
was. Dit alles ligt nog voor ons,
maar die moeilijkheden kunnen, on
der voorzichtige leiding, grooten-
deels tot oplossing worden gebracht,
evenzeer als door een rockclooze po
litiek, de toestand voor vele jaren
kan worden bedorven.
War ik vier jaren, in goede samenwer
king met. mijn ambtgenooten, door God
gesterkt, bijna boven gewone menschelijke
kracht gezwoegd heb om ons Volk zoo goed
mogelijk door dezen zorgelijken tijd heen
te helpen, daar voel ik mij gerechtigd tot
den oproep aan het Nederlandsche volk om
althans het karakter van het gevoerde beleid
bij deze stembus te steunen.
En wat zal ik thans tot U, mijne naaste
politieke vrienden, verder nog zeggen?
Wij zijn altijd een minderheid, een kleine
minderheid onder ons volk geweest. En toch
hebben onze vaderen hun stempel gedrukt
op ons volksleven. Zoozeer zelfs, dat, na
eeuwen de sporen daarvan nog merkbaar
zijn in kringen die met het levend beginsel
van het Calvinisme gebroken hebben.
Wat zal ik dan anders kunnen zeggen dan
dit: „Blijft uzelf" Dat is in zijn dicpsten
grond: plaatst uzelf op den achtergrond en
luistert naar wat God van ons verlangt.
Want uit hem en door hem en tot hem zijn
alle dingen.
Dat is de diepe zin van het zuivere cal
vinisme, en als wij ons daardoor laten lei
den, zijn wij tevens getrouw in de roeping,
die deze moeilijke tijd van ons eischt.
Het soli deo gloria blijve voorts voor nu
en alle tijden ons devies.
IJMUIDER TRAWLER GEZON
KEN. TWEEDE MACHINIST
VERDRONKEN.
De te IJmuiden thuis behoorende
stoomtrawler „Liesbeth Betty" is de
zer dagen op de Noordzee in botsing
gekomen met het te Huil thuis be
hoorende stoomschip „Leo". Van de
tien opvarenden van de „Liesbeth
Betty" konden er negen aan boord
van de „Leo" worden genomen. De
tweede machinist, Jan Spek, uit IJ
muiden, vond echter den dood in de
golven. De „Leo" heeft gisteravond
de geredde bemanning te Huil aan
land gebracht.
De „Liesbeth Betty" werd in 1904 te North
Sheilds gebouwd en behoorde toe aan de
N.V. Stoomvisscherij Maatschappij „Mercu-
rius" te IJmuiden. De trawler mat 195 ton
bruto en 51 netto.
De „Leo" behoort toe aan Ellerman's Wil-
son Line Limited te Huil en werd in 1908
gebouwd. Het schip meet 1127 ton bruto en
641 ton netto.
Dc taxi-staking in de
hoofdstad opgeheven
B. en W. qarandeeren 6 weken
het oude loon incl. fooien.
Onder voorzitterschap van den heer Dijk
stra, van de federatie van transportarbei
ders, zijn gisterenmiddag te Amsterdam in
de groote zaal van Krasnapolskv de onge
veer zeshonderd stakende chauffeurs in
vergadering bijeengekomen. De Alg. Ned.
Chauffeursvereeniging liet in het begin van
dc vergadering verklaren, dat zij zich geheel
achter de leiding der besturen van de vier
andere organisaties stelt.
Op deze vergadering bleek, dat het B. en
W. niet mogelijk is het besluit der tarief-
verhooging te niet te doen of de inwerking
treding ervan op te schorten. Uitgangspunt
van het voorstel van B. en W. is, dat gedu
rende dc zes komende weken het oude in
komen, inclusief fooien, voor de chauffeurs
collectief wordt gegarandeerd.
Na lange gedachtenwisseling zijn de
werkgevers hiermede accoord gegaan.
Binnen de zes weken moeten de partijen
over de loonregeling tot overeenstemming
zijn gekomen.
De collectieve arbeidsovereenkomst zal
intusschen vóór het einde dezer maand
officieel aan de werkgevers worden opge
zegd. Er zal worden onderhandeld over een
nieuw contract, waarin tariefsverhooging
aan het loon zal worden vastgekoppeld.
Eerst nadat den stakenden chauffeurs
gewezen was op den chaos, die zal ontstain
indien de staking wordt voortgezet en dat
dan alle door het gemeentebestuur toege
stane beloften zullen worden ingetrokken,
bleken zij bereid voorloopig accoord te gaan
met de voorstellen van B. en W. het werk
te hervatten.
Duitsch legervliegtuig in
Twente geland
Toestel ln beslag genomen; vlie
ger gearresteerd.
Gistermiddag is op het vliegveld „Twen
te" een Duitsch legervliegtuig geland. Het
werd bestuurd door den ongeveer twin
tigjarigen leerling-vlieger Tischler. Deze
verklaarde afkomstig te zijn van de vlieg-
school te Oldenburg. Hij was op weg van*»--
Oldenburg naar Dusseldorf. doch was door
slecht weer den koers kwijt geraakt. Toen
hij een vliegveld zag, was hij gedaald in
de veronderstelling, dat hij zich nog op
Duitsch gebied bevond.
Het toestel is voorloopig in beslag geno
men. In afwachting van nadere instructie
is de vlieger op het politiebureau te En
schede ondergebracht.
Dc stand der Nederlandsche
bevolking in 1936
Aan mededeelingcn van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek over den loop der be
volking in ons land in 1936, ontleenen wij
het volgende:
Het aantal inwoners van het Rijk bedroeg
op 1 Januari 1937: 8.556.819. De bevolking is
in 1936 met 82.440 personen toegenomen; het
aantal levend geborenen bedroeg per 1000
inw. 20.1; het aantal huwelijken nam toe en
bedroeg 7.5 per 1000 inwoners; de sterfte
was 8.7 per 1000; het cijfer der zuigelingen
sterfte 39 per 1000.
Het aantal onwettig geborenen dat in 1925
per 1000 18.0 bedroeg, liep in 1936 terug tot
15.2.
Nieuw vliegtuig voor de K.L.M.
De „Hop" op Schiphol aangeko
men.
Gistermiddag om 1616 uur is de P.H.—
A.L.H., de „Hop", het tweede van de serie
Douglastoestellen van- het type DC-3, welke
de K.L.M. in de Vereen. Staten heeft be
steld. op Schiphol aangekomen.
De „Hop" zal worden ingericht zooals de
„Ibis", het eerste DC-3 vliegtuig der KL.
M. Men hoopt de machine over veertien da
gen in dienst te stellen.
De opgravingen .e
Valkenburg
Nieuwe vluchtgangen ontdekt.
Een vijftal weken geleden kon melding
worden gemaakt van de ontdekking van
onderaardsche vluchtgangen onder de mine
van het vroegere kasteel van Valkenburg,
een ieder, die Valkenburg bezocht, bekend.
Thans zijn de onderzoekingswerkzaamhe
den zoover gevorderd, dat een der onder
aardsche gangen, die het kasteel r t de er
naast gpJegen Historische- of Fluweelen Grot
verbindt, en welke zoo lange jaren alleen
bij veronderstelling bekend was, is vrij ge
maakt. Door het vinden van een onderaard
sche verbindingstrap is namelijk een direc
te doorgang van de mine tot in de grot mo
gelijk geworden, terwijl verdere gevonden
vertakkingsgangen er tevens op duiden, dat
er een groot gangenc.omplex is, hetwelk dan
ook nader zal worden onderzocht. Dat men
met. zeer oude gangen te doen heeft, is uit
de primitieve wijze, waarop zc gemaakt zijn,
op te maken.
