Vlotte stapelloop van
de Nieuw Amsterdam
Grootc regeerings-overwinning
in België
Reorganisatie van
Italiaansch koloniaal bezit
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Ford troeft Lewis
KIJXEN is KOOPEH ij CHECK
Van Zeeland krijgt 80 pCt.
der geldige stemmen
Neerlands grootste zee
kasteel aan zijn element
toevertrouwd
Buiienlandsch
Overzicht
MAANDAG 12 APRIL 1937. 80e Jaargang. No. 10235.
Uitgove der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Proclamatie van den
Minister-President
De uitslag der verkiezingen in
België is gisteren officieel bekend ge*
maakt. Minister-President Van Zee
land heeft 275.840 stemmen verwor
ven, Degrelle 69.242. Het aantal
blanco uitgebrachte stemmen en
stemmen van onwaarde bedraagt
18.358. Van Zeeland is dus gekozen.
Deze uitslag is voor de regeering
wel zeer bevredigend, daar de groot
ste optimist aan die zijde zeker niet
op meer dan 60 der geldige stem
men had gerekend.
Toen minister-president van Zeeland om
zeven uur gisterenavond bij het Ministerie
,van Binnenlandsche Zaken aankwam, waar
het hoofd van dit departement aan de leden
der regeering een maaltijd aanbood ter eere
van Van Zeeland, werd hij hartelijk door de
menigte toegejuicht.
Voorzorgsmaatregelen in de bin
nenstad.
Om cventueele ordeverstoringen te voorko
men heeft de politie de straten afgezet, wel
ke leiden naar het clubgebouw der Rexisten
in de Karthuizerstraat.
Om zes uur gisterenavond heeft Degrelle
tegenover de journalisten verklaard, dat het
resultaat der verkiezingen aantoont, dat
ieder op zijn plaats is gebleven. „De strijd
gaat voort, aldus Degrelle. Er was voor mij
nimmer sprake van in conflict te komen met
de kerk, nog minder om een verbond aan te
gaan met een kerkelijke partij".
De leider der Rexisten erkende, dat de
iveroordeeling door den aartsbisschop van
Mechelen in feite tot gevolg had het groote
aanial blanco-stemmen, waarop Degrelle ge
rekend had en hem zelfs katholieke stem
men had doen verliezen.
Van Zeeland opgetogen.
Toen minister-president Van Zeeland de
resultaten van de gisteren gehouden ver
kiezingen vernam, verklaarde hij: „Ik ben
opgetogen over deze resultaten, die al mijn
verwachtingen overtreffen. Ik acht het mijn
plicht mij in een verklaring tot de Brussel-
sche bevolking te wenden. Ik ga nu deze
verklaring opstellen."
De proclamatie.
In een proclamatie aan de Brusselsche kie
zers zegt minister-president Van Zeeland
met name:
Gij hebt me zoo juist een schitterend be-
VAN ZEELAND.
wijs van uw vertrouwen geschonken. Door
al mijn daden zal ik er naar streven dit niet
te beschamen.
Voortaan zal niemand bij ons te lande,
noch daarbuiten, een oogenblik den wil van
België, getrouw aan zich zelf te blijven, in
twijfel kunnen trekken. België is zijn
heroïek verleden waardig, evenals de groote
verwachtingen, welke tal van mannen in het
land hebben gesteld.
De regeering zal gesterkt door dit bewust
zijn en dezen vasten wil het werk van het
nationale belang, dat het ter hand heeft ge
nomen, voortzetten.
Allen moeten thans aan het werk gaan (en
dit met een toespeling op de laatste woorden
van de Brabanconne) voor den Koning, de
wetgeving en de vrijheid. (Le roi, la loi,
la liberté).
Een optocht der socialisten.
De Bi-usselsche bevolking heeft den uitslag
der verkiezing met dezelfde kalmte ontvan
gen als waarmede zij de verkiezingscam
pagne heeft gevolgd.
Socialisten hebben gisterenavond gepro
beerd een optocht te vormen. Ongeveer dui
zend personen, voor het meerendeel jongelie
den, trokken onder het zingen van de inter
nationale- door de voornaamste straten der
stad. Zij riepen zoo nu en dan: Degrelle naar
de gevangenis.
De politie heeft verhinderd, dat de betoo-
gers het clubgebouw der Rexisten zouden
bereiken. De regen heeft een einde gemaakt
aan deze betooging.
Vergelijkende cijfers van 1936.
Ter vergelijking tusschcn de cijfers van
thans en die van de verkiezingen in 1936
diene het volgende:
In 1936 verwierven de katholieken, libera
len en socialisten, die thans Van Zeeland
hebben gesteund, in het betreffende kies
district 254.214 stemmen. De Rexisten en
fronters, die gisteren op Degrelle hebben ge
stemd, verwierven toen 73.721 stemmen. Het
aantal blanco sternen en stemmen van on
waarde bedroeg in 1936 28.795.
H.M. de Koningin verricht de
doopplechtigheid
Een grauwe hemel en regenvlagen strie
men steeds feler over de Maasstad en over
het woelige water der Rotterdamsche ha
ven.
Overal hangen de vlaggen uit, Tegen 1 uur
Zaterdagmiddag beginnen drommen men
sehen uit de stations te komen en een on
afgebroken verkeersstroom richt zich naar
de haven.
Op de Maas zijn alle schepen, zelfs de
buitenlandsche gepavoiseerd.
Op de tribunes zitten meer dan 25.000
menschen. Het is ondoenlijk alle burgerlij
ke, militaire en andere autoriteiten, alsmede
de tallooze aanwezigen uit de kringen van
handel, nijverheid en scheepvaart op te
sommen. Tal van ministers werden ge
zien, alsmede verschillende buitenlandsche
gezanten.
Te kwart over 3 merkt men aan beweging
bij de loodsen en gejuich in de verte, dat
de boot „Stad Rotterdam", waarmee de
Koningin naar de werf zal worden ge
bracht in aantocht is.
Even later klinkt het gejuich op de werf
zelf. Ondanks de regen steekt de Koningin
rustig, niet beschermd door een parapluie,
het open gedeelte naar de lift onder de
kleine tribune over. Zij is gekleed in een
grijze bontmantel en draagt een donker
groen fluweelen hoed.
Het gejuich wordt luider: het Wilhelmus
weerklinkt uit instrumenten en kelen.
Op de kleine tribune, waar de Koningin
zich bevindt, zijn tevens aanwezig de pre
sident-commissaris van de R.D.M. en de
president-commissaris van de Holland
Amerika-lijn, de heer Van der Vorm, als
mede de twee directeuren van laatstge
noemde onderneming, de heeren de Mon-
chy en Bouman.
De directeuren der R.D.M. leggen Hare
Majesteit uit, op welke wijze de tewater
lating zal geschieden en wijzen Haar op de
verschillende maatregelen, die zijn geno
men om alles een vlot verloop te doen
hebben.
Inmiddels klinkt door de luidsprekers
marschmuziek. doch tegen half 4 houdt de
muziek middenin, waardoor er merkbare
spanning onder de aanwezigen ontstaat,
vooral als men ziet, dat de Koningin naar
voren is getreden en de kleine bijl. waarmee
zij den kabel zal doorhakken, die de hef-
boomen. welke de klink tegenhouden, zal
doen wegvallen, reeds in de hand heeft.
Aan denzelfden 'kabel zit de met bloemen
versierde flesch champagne, die aanstonds
tegen den boeg. die met oranje omwonden
slingers groen is getooid, zal stukslingeren.
De stapelloop.
Daii is het groote oogenblik gekomen. Men
ziet de Koningin de hand opheffen en met
een slechts op geringen afstand hoorbaren
slag spat te 16.35 uur precies de champagne-
flesch tegen den boeg uiteen.
Een luid gejuich gaat op, enkele secon
den slechtsdan sterft het langzaam uit
en verstomt weer geheelwant het
machtige gevaarte verroert zich niet. Zwaar
en dreigend rijst thans 't enorme casco bo
ven de tribunes uit. Er volgt een moment
van intense spanningzou de stapelloop
mislukken?
Het lijkt, of het minuten duurt, doch het
zijn slechts seconden, waarin men ingeni
eurs en werkbazen bezig ziet bij de hydrau
lische persen onder den boeg.
Dan hoort nien een nauw merkbaar ge
kraak. Het lijkt, alsof het reusachtige ge
vaarte eenige centimeters verschuift, men
ziet eenige beweging en dan klinkt opnieuw
een daverend gejuich, dat echter overstemd
wordt door het gelui - van den bel der
scheepswerf en door het geloei der sirenen
van alle dokken en schepen in de omgeving.
Ruim een minuut nadat de Koningin de
doopplechtigheid heeft verricht, loopt on
der de triomfale tonen, van de muziek, tri
omfgeroep van de menigte en vreugdetonen
van de Rotterdamsche haven, de „Nieuw—
Amsterdam" vlot te water. Binnen de hal
ve minuut is het gevaarte van de helling
gegleden, en nauwelijks 20 meter van den
wal verwijderd, ligt het reeds vrijwel stil
in zijn element.
De 1000 ton wegende kettingpeuren heb
ben hun werk verricht. Het is alsof zij zich
spannen en alsof het schip door een krach
tige hand met teugels wordt tegengehouden.
Nauwelijks een minuut na den stapelloop
naderen de 8 sleepbooten, die mede hun
aandeel in het fluitconcert hebben gehad,
en maken vast, om het schip naar de af-
bouwkade te trekken.
De plechtigheid in de loods.
Ongev. 800 genoodigden verzamelen zich
in een der groote loodsen. Even later treedt,
door de heeren van den Raad van Commis
sarissen, leden der directies, van beide maat
schappijen en de leden van het gevolg, ver
gezeld, de koningin de zaal binnen, waar zij
plaats neemt op een met groen en bloemen
versierd podium dat tegen een der zijwan
den is opgeslagen.
De heer D. C. Endert, uiiccteur der R.D.M.
treedt naar voren en spreekt Hare Majesteit
toe, waarbij hij zegt dat de dag stemt tot
bijzondere vreugde, nu het Uwe Majesteit
heeft behaagd het schip, sinds 15 maanden
hier als de R.D.M. 200 in aanbouw voor de
Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart-
Mij. te doopen met den naam „Nieuw Am
sterdam", om het daarna onder dezen his-
torisohen naam aan zijn element toe te
vertrouwen.
Het is een dag, zeide spr., waarop sinds
lang de oogen gevestigd zijn van allen, die
belang stellen in onze Nederlandsche Scheep
vaart en Nederlandschen scheepsbouw. En
terecht, want dit schip met zijn 36.000 bruto
register ton zal niet alleen een belangrijke
aanwinst zijn voor de reederij en daarmee
voor onze aloude vaart op Noord Amerika,
het zal ook beteekenen een stap vooruit voor
onze schcepsbouwnijvcrheid, en alles, wat
daarmede samenhangt.
Spreker memoreert dan de moeilijkheden
welke moesten worden overwonnen alvorens
tot het op stapel zetten kon worden overge
gaan, en besluit dat alleen door onderlinge
samenwerking, en, vooral door medewerking
van onze regeering, deze bezwaren overwon
nen konden worden.
Mogen wij, eindigt spreker, thans Uwe
Majesteit uitnoodigen een dronk te wijden
aan de toekomst van het schip „Nieuw Am
sterdam"
Dat het onder goede en slechte omstandig
heden van wind en weer behoed moge blij- I
ven tot voldoening van de reeders, die in zoo
zware tijden een zoo groot werk hebben aan
gevat en in het algemeen tot meerdere glo
rie van ons geliefd vaderland".
H.M. de Koningin klinkt met de
autoriteiten.
Bij de laatste woorden van den heer En
dert heeft de Koningin oen glas champagne
van het haar geboden blad genomen. Zij
heft het hoog en zegt met heldere duidelijke
stem: ,Aan het welzijn en de gelukkige
vaart van het nieuwe schip, de „Nieuw-
Amsterdam', wijd ik deze dronk".
De Koningin klinkt met den heer Endert
en de overige directieleden op het podium.
Luid applaus weerklinkt door de hal en een
stem roept: „Leve de Koningin", een kreet,
die wordt overgenomen en door honderden
kelen wordt herhaald.
Daarna spreken achtereenvolgens de pre
sident-commissaris van de Holland-Ameri-
ka lijn, de heer Van der Vorm, en Minister
Gelissen, welke laatste vooral de nadruk
legt op het nationale karakter van dezen
bouw.
Zijne Excellentie deelt daarna mede, dat
het Hare Majesteit heeft behaagd verschil
lende bij den bouw betrokkenen onderschei
dingen uit te reiken.
Hiermee was de plechtigheid geëindigd.
Nadat in een der gereserveerde vertrek
ken Hare Majesteit en den aanwezigen mi
nistère thee was aangeboden, vertrok de Ko
ningin met de leden van het gevolg te ruim
half 5 wederom met de „Stad Rotterdam"
naar den rechter Maasoever, vanwaar zij per
auto naar het huis Ten Bosch te 'sGraven-
hage terug keerde.
Terwijl binnen de redevoeringen nog aan
den gang waren, lag het casso der „Nieuw-
Amsterdam" reeds gemeerd aan de afbouw
kade Nog ongeveer een jaar, en opnieuw
zal Rotterdam oen grootcn dag beleven, als
het vlaggenschip onzer koopvaardijvloot go
reed zal zijn gekomen om zijn eerste reis
over den oceaan te gaan ondernemen.
Verdeeldheid in Duilschland?
Het vlugschrift, dat de vorige week ver
spreid is (zie ons vorig nummer) en dat de
onderteekening droeg „Duitsche partij voor
de vrijheid", heeft, ook al hebben de offi-
cieele instanties het toegeschreven aan com-
munistischen oorsprong en van buiten-
landsch fabrikaat, de oogen geopend voor
een waarschijnlijkheid, die we maar niet
zonder meer van de hand kunnen wijzen.
Bestaat de eenheid, die Duitschland naar
buiten zoo gaarne uitdraagt, in wezen ook?
Staat het Duitsche volk inderdaad als één
man achter zijn regcering, of is dit alles
maar schijn?
Een positief antwoord daarop te
geven is niet zoo eenvoudig, omdat
het zoowel in bevestigenden als in
ontkennenden zin zou moeten lui
den. Wij gelooven dat het Duitsche
volk in verschillend opzicht het op
treden van Hitier ten volle toejuicht
of moeten we soms zeggen „toege
juicht heeft?" Waar de Leider
Duitschlarid zijn zelfstandigheid
heeft teruggegeven, waar hij tal van
onrechtvaardigheden, opgesloten in
het verdrag van Versailles, van
Duitschland heeft afgeschud, daar
heeft hij het gansche volk achter
zich. De Duitscher is een te vurig
nationalist dan dat hij niet toe zou
juichen alles wat de eer van Duitsch
land zou kunnen herstellen, wat het
Duitsche rijk weer iets van zijn oude
positie in Europa zou kunnen terug
geven. Maar daartegenover zijn er
tal van daden van het nieuwe re
giem, die door tienduizenden ten
scherpste worden veroordeeld en die
BELANGRIJKE BESLUITEN
IN MINISTERRAAD.
In den gisteren gehouden Italiaan-
schen ministerraad zouden belang
rijke maatregelen genomen zijn, ten
aanzien van Tripolitanië en Cyre-
naica. Men meent te weten, dat deze
gebieden een bestuursstelsel zouden
krijgen evenals Italië zelf heeft en
verdeeld zou worden in vier provin
cies. Er zou een legercorps worden
opgericht. Tevens zou een amnestie
worden afgekondigd, waarschijnlijk
ten gunste van de Libyers, die tij
dens de hérovering der kolonie,
naar het buitenland zijn uitgeweken.
Minister van Italiaansch Afrika.
De Italiaansche minister van koloniën zal
voortaan heeten minister van Italiaansch
Afrika. De ministerraad heeft verder belang
rijke besluiten genomen tot reorganisatie van
de Italiaansche bezittingen in Noord-Afrika.
Zoo is in Libye «een marinecommando inge
steld, alsmede een nationaal legercorps met
een oppercommando voor de strijdkrachten
van Noord-Afrika. Tevens zijn verscheidene
ontwerpen aangenomen voor een nieuwe be-
stuursregeling in de koloniën. Zoo worden de
vier commissariaten Tripoli, Misurata,
Benchazi, en Doma die Libye vormen, tot
provincies gemaakt en krijgt de ambtenaar
die hierover het bewind voert, den titel en
rang van prefect. Elke provincie wordt ver
deeld in commissariaten van residenten en
van vice-residenten. Het militaire gebied in
het zuiden, dat in zones en onderzones ver
deeld is, behoudt zijn tegenwoordige orga
nisatie. Andere decreten regelen het politieke
en administratieve bestuur.
Verleening van amnestie.
De bij de geboorte van den prins van Na
pels uitgevaardigde amnestie, wordt op de
Libvere van toepassing gebracht, en de gou
verneur van Libye krijgt het recht de straf
maatregelen welke tegen Libysche onderda
nen zijn uitgevaardigd, tot 31 Dec. 1937 op
te schorten. De laatste bepaling heeft betrek
king op de Libysche rebellen, die naar aan
grenzende gebieden zijn uitgeweken en thans
naar hun land kunnen terugkeeren. Ten
slotte wordt de regeering van Libye gemach
tigd tot de uitgifte van een leening van 24
millioen lires tot den bouw van arbeidere
woningen.
De pro-Mohammedaansche poli
tiek van den Duce.
De maatregelen van den Italiaanschen mi
nisterraad ten opzichte van een nieuwe or
ganisatie van het bestuur over Lybië zijn in
overeenstemming met de beloften, die door
Mussolini op 18 Maart gedaan zijn in zijn te
Tripoli uitgesproken redevoering. Zij wor-
!en voorgesteld als een étage der pro-Mo
hammedaansche politiek van het fascisme
m worden in verband gebracht met het feit
dat Italië ter conferentie van Montreux het
standpunt van Egypte als Mohammedaan-
sche mogendheid zal verdedigen in het pro
bleem der capitulaties.
de oorzaak zijn dat er verwijdering
is gekomen tusschen de Duitsche
regeering en een zeer belangrijk
volksdeel.
Wij bedoelen allereerst den strijd, dien
Hitier heeft aangebonden tegen de protes-
tantsche en katholieke kerk. Hitier had geen
grooter vergissing kunnen begaan dan met
het invoeren van een Duitschen godsdienst,
die in geen enkel opzicht meer den naam
van Christelijk mag dragen. Het felle pro
test, zoowel van Katholiekeals protes-
tantschc zijde, heeft Hitier niet van zijn
dwaalweg doen terugkeeren, integendeel,
de openlijke verzoening tusschcn den leider
en Ludcndorf, den athëist, is als een uit
daging aan de belijdende kerken, hoe men
deze verzoening dan ook opvat. Dit alles
moet een groot deel van het Duitsche volk
van zijn regeering hebben vervreemd. Het
zou dus heelemaal geen wonder zijn, als dit
innerlijk verzet, zich ook naar buiten open
baart. al doet de inhoud van het vlug
schrift dan ook niet vermoeden, dat het
van den kant van de gcloovigen komt.
De Duitsche regcering heeft er zich van
afgemaakt zoo schreven we hierboven door
te beweren dat het van communistischen en
buitenlandschen oorsprong is. Niet. onmoge
lijk, maar het is evenzeer waarschijnlijk
dat de ver doorgevoerde autarkie van de
Duitsche regcering door velen met bezorgd
heid wordt gadegeslagen en dat de beschul
diging in het vlugschrift geuit, dat het den
handel ruïneert, een uiting is uit het Duit
sche volk zelf. Het is heel goed mogelijk,
dat heele groepen het niet eens zijn met
de samensteller van de in Duitsch. rijksdag
die naar het vlugschrit zegt, uit „gecom
mandeerde knechten" bestaat. Het is een
feit, dat er bij het volk een verzet is tegen
de inmenging in Spanje, tegen het feit dat
Duitsche zonen daar hun jonge leven ten
offer moeten brengen.
Eenheid in Duitschland? Ja, maar een
eenheid in schijn, een eenheid die niet van
binnenuit gegroeid is, maar van buitenaf
opgelegd. En die kan niet durend zijn.
Hij geelt hoogere loonen dan
Lewis elscht.
De vakvereeniging ontneemt
de mensch zijn onafhankelijk
heid."
In een interview in zijn winterverblijf te
Ways (Georgia) zinspeelde Ford op de mo
gelijkheid, dat de loonen van 150.000 arbei
ders, die in zijn fabrieken werkzaam zijn,
spoedig worden verhoogd.
Hij zeide voorts, niet bevreesd te zijn voor
het dreigement der leiders van het comité
voor industrieel organisatie inzake aaneen
sluiting der arbeiders. Hij zag de noodza
kelijkheid van collectieve onderhandelingen
in zijn fabrieken niet in, „omdat wij allen
tezamen arbeiders zijn".
De automobielkoning deed een aanval op
Roosevelt's plannen inzake hervorming van
de rechtspraak. De controle, die door aller
lei organisaties wordt uitgeoefend, maakt
volgens Ford, het fabriceeren van duizenden
goedkoope artikelen voor den kleinen man
onmogelijk, „Wanneer deze organisaties wor
den opgeheven en de industrie wordt vrijge
laten, zal alles beter worden, en zullen wij
een ware bloeiperiode beleven."
Voorts heeft Ford nog verklaard: „De
vakvereeniging is de ergste zaak, die men
ooit op aarde heeft gezien, want zij ont
neemt den mensch zijn onafhankelijkheid.
Achter de vakvereenigingen staan de finan
ciers. Hun doel is door een handige con
currentie de inkomsten der arbeiders te ver
minderen en eventueel te leiden naar een
oorlog."
Het pamflet van de
„Duitsche vrijheidspartij"
Omtrent het vlugschrift van de „Duitsche
Vrijheidspartij", dat Vrijdag aan de verte
genwoordigers van de buitenlandsche pers
werd verstrekt, deelt het Duitsche Nieuws
bureau onder andere mede, dat is vastge
steld, dat dit pamflet niet alleen door bui
tenlanders, vermoedelijk communisten, is
opgesteld, doch ook in het buitenland is ge
drukt en vandaar naar Duitschland gezon
den. De brieven, waarin het vlugschrift was
verzonden droegen deels een buitenlandsch-
poststempel, deels waren zij in een grenssta
tion gepost. Een ander deel was naar Berlijn
gesmokkeld en daar op de post gedaan.
De kwestie wordt onbelangrijk beschouwd
en men is niet voornemens verdere stappen
te doen.
DE ARBEIDSONRUST IN FRANSCH
ALGERIË.
Ongeveer driehonderd inboorlingen hebben
een overval gedaan op een landbouwbedrijf
te Ainteledes, nabij Mostaganem, en de Ma-
rokkaansche arbeiders met knuppels en mes
sen aangevallen. Veertien arbeiders werden
min of meer ernstig gewond.
De gendarmerie heeft zeven personen ge
arresteerd.
Het te werk stellen van buitenlandsche ar
beidskrachten zou de inboorlingen uit de
streek ertoe gebracht hebben, de Marokka
nen aan te vallen.