De blokkade van Bilbao
Schacht te Brussel
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Debatten in het Lagerhuis
KIJKENKOOPEN CHECK
Nieuwe Italiaansche
Geen onderhandelingen,
Buiienlandsch
Overzicht
Zeeslag op komst?
De Egyptische capitulaties
DONDERDAG 15 APRIL 1937. 80e Jaargang. No. 10238.
Uitgave der N.V. v.h. Tropman Co. Schagen.
Harde woorden aan hef adres
der Brifsche regeering
Motie der arbeiderspartij
verworpen
In een volkomen volbezet Lagerhuis
heeft Attlee, de leider der Labourop-
positie, gisteren even over vier uur
het woord genomen om een aan
vang te maken met de debatten over
de motie van afkeuring, die door de
arbeidersfractie is ingediend ter ver
oordeeling van de regeeringspolitiek
in de kwestie van Bilbao. De motie
luidt: „Het Lagerhuis kennis nemen
de van de verklaring van den Eer
sten Minister over den toestand bij
Bilbao, betreurt het in gebreke blij
ven der regeering bij de bescher
ming van de Britsche koopvaardij
schepen, die in hun recht staan."
Alle leden van het Kabinet hadden plaats
genomen op den regeeringsbank. Ook de
diploxnaïentribune was geheel bezet.
In zijn motiveering trachtte Attlee aan
te tooneq, dat het nietinmengingsaccoord
den ohderteekcnaars niet verbiedt handel
te drijven- met Spanje, mits hun schepen
geen wapenen of munitie vervoeren.
„Aan den anderen kant," aldus Attlee,
^hebben de strijdkrachten van Franco geen
enkel statuut in het internationale recht.
Het zijn troepen, die in opstand zijn geko
men tegen de regeering van hun land en
wij. hebben hen niet als bclligerenten er
kend. En zelfs wanneer deze kwaliteit hun
werd toegekend, is de blokkade van Bilbao
niet afgekondigd."
Attlee zeide verder o.m.: „Wij blijven van
meening, dat het optreden der regeering
en haar waarschuwing aan de Britsche
schepen Bilbao niet binnen te loopten, een
afstand is van de rechten, die Groot-Brit
tan nië altijd gehandhaafd heeft: ten behoe
ve van de Britsche koopvaardij. Het is een
toestemmen in een ernstige schending van
de internationale wet. Ik ben van meening,
dat het. optreden der regeering de grootste
veroordeeling door het Huis met al zijn
tradities van vrijheid verdient".
Vervolgens nam Sir John Simon namens
de regecrimg het woord. Hij verklaarde,
dat Attlle in zijn overzicht een zoker aan-
ovenvegingen ongenoemd gelaten heeft. De
minister acht het mogelijk aan te toonen,
dat het optreden der regeering geheel ge
rechtvaardigd is en dat, de motie van
wantrouwen terstond moet worden ver
worpen.
Bijna voortdurend werd sir John Simon
door de oppositie geinterrumpeerd. Hoo-
nende opmerkingen werden gemaakt en op
een gegeven oogenblik ging de minister
zelfs zitten gedurende ecnige oogenblikken.
Het woord daarop hernemend, gaf de mi
nister een beschrijving van den - toestand
op Bilbao volgens de inlichtingen van de
admiraliteit. Alle" door de regeering geno
men maatregelen, zoo zette Simon vervol
gens uiteen, zijn analoog aan die, welke in
begin Augustus verleden jaar genomen
zijn. Er bestaat dus geen enkele recht
vaardiging voor 'n anotie van wantrouwen.
Het geheele gebied bij Bilbao en
Santander is met mijnien bezaaid en
de minister ziet niet in, waarom
daar geen rekening mede zou wor
den gehouden. .De Britsche vloot
zou zich een weg kunnen banen
naar elke haven van Spanje, maar
alleen met een groote vloot van
mijnenvegers en dat zou opgeven
van de nietinmenging bet eekenen.
Op een. vraag van Lloyd George ver
klaarde Simon, dat de Britsche regeering
zeker de Britsche scheepvaart zou bcschcr
men, wanneer deze werd aangevallen.
Sir John Simon besloot, met de Kamer te
verzoeken de regeering in deze kwestie te
steunen.
Winston Churchill geeft
meening.
zijn
Als volgende Spreker nam Wiuston Chur
chill het woord. Hij verklaarde te trachten
een houding aan te nemen in een neutra
len geest en sprak de hoop uit, dat de re
geering haar. tegenwoordige politiek van
nietinmenging, onpartijdigheid en neutrali
teit zal voortzetten. Het is, zoo zeide spreker
een uiterst aanmoedigend feit, dat de Duit-
sche, Russische, Fransche, Italiaansche en
Britsche vlootofficieren officieel in overeen
stemming optreden. Churchil, wiens rede
vele malen geinterrumpeerd werd, stelde
voor, dat de vijf groote mogendheden den
heiden Spaanschen partijen zouden voorstel
len trapsgewijze tot een regeling te komen.
De Britsche regeering wijkt voor
de dictatoren.
Voor Churchill had nog de leider der li
beralen Archibald Sinclair het woord ge-
SIR JOHN SIMON.
voerd. Hij zeide, dat de rede van Sir John
Simon neerkwam op een „handen af van
Franco en zijn Spaansche patriotten". De
nietinmengingspolitiek, aldus vervolgde hij,
heeft de Italiaansche en Ouitschc interven
tie nog niet tot staan gebracht.
Het optreden der regeering den Brit-
schen koopvaardijschepen aan te raden niet
naar Bilbao te gaan vormt een inmen
ging in de binnenlandsche zaken van Span
je. Het is hetzelfde als bij Abessinië, zoo
zeide Sinclair, wij trekken ons stap voor
stap terug voor de dictatoren. Het niet-in-
mengingsaccoord moet nauwkeurig in acht
genomen worden door alle partijen. Het
mag geen schade toebrengen aan de rech
ten, die de.Spaansche en Baskische regee
ringen nog hebben, tot het drijven van
handel.
Eden aan het woord.
In antwoord op een vraag van Sinclair,
of de Engelsche vloot een schip van
eigen nationaliteit, dat ondanks de waar
schuwing van de regeering zich op weg zou
begeven, zou berschermen tot aan de drie-
mijls-grens, antwoordde de minister van
buitenlandsche zaken met groote stelligheid
„Ja".
Eden verwierp de beschuldigingen van laf
heid der regeering. De minister van buiten
landsche zaken is verantwoordelijk voor het
leven van millioenen en naar sprekers mee
ning zou het eerder een daad van lafheid
zijn, terwille van een tijdelijk applaus onge
rechtvaardigde risico's tc loopen.
Het Huis heeft tenslotte de motie der ar
beiderspartij met 34531 stemmen verwor
pen.
beschuldigingen tegen
Rusland en Frankrijk
Het zenden van wapentuig en
„vrijwilligers" zou ononderbro
ken voortgang vinden.
De Giornalc d'Italia publiceert een artikel
van den directeur van dit blad, waarin nieu
we voorbeelden worden aangehaald van
Fransche en Russische stcunverlecning aan
de Spaansche regeering te Valencia.sedert de
inwerkingtreding van het niet-inmengings-
verdrag.
In dit artikel wordt medegedeeld, dat de
regeering te Valencia in de periode van 15
tot 20 Maart jl. 150 Russische vliegtuigen
heeft ontvangen, die in gedemonteerden
staat te Cartagena zijn aangèkomen, en 50
Fransche toestellen, die door de lucht zijn
aangevoerd. In denzelfden tijd verwachtte
men nog 150 Russische vliegtuigen, die in
Klein-Azië gereed stonden om te vertrekken,
terwijl een Spaansche missie te Parijs on
derhandelde over den aankoop van 124
Fransche toestellen van het type Potez.
Eind Maart zijn 17 vliegtuigen van Rus
sisch maaksel, die in Frankrijk waren ge
monteerd van Sete naar Spanje vertrokken.
Op 17 Maart zijn van Toulouse 200 Fransche
luchtvaartmotoren, type Bloch en 200 van
het type Caudron-Renault goed verpakt in
geplombeerde wagons van Toulouse verzon
den en via Cerbere te Barcelona aangeko
men.
Daar voor zooveel Russische en Fransche
vliegtuigen een tekort aan Spaansche be
stuurders bestond, zijn eind Maart van Tou
louse uit tal van Fransche vliegers en werk
tuigkundigen, voorzien van de noodigc pa
pieren, gezonden, Voorts heeft het commu
nistische gemeenteraadslid van Toulouse 30
werktuigkundigen en 8 vliegers naar het in
handen der regeering te Valencia zijnde
Spaansche gebied laten vertrekken. Deze
communist staat volgens het' blad in nauwe
betrekking tot de afd. E van het Fransche
ministerie van luchtvaart.
slechts gedachtenwisseling
Ook het koloniale vraagstuk ter
sprake
De president van de Duitschc rijksbank
heeft gisteren de vertegenwoordigers van de
pers ontvangen en tegenover hen o.a. ver
klaard:
Men heeft over het doel van mijn reis
veronderstellingen geuit. Zoo zou ik zijn ge
komen om te onderhandelen over de uitwis
seling van grondstoffen tegen voor de haven
van Antwerpen gewaarborgde voordeelen, of
over een nieuw handelsverdrag tusschen Bel
gië en Duitschland. Dat, alles is vreemd aan
de reden van mijn bezoek. Het' betreft een
eenvoudig beleefdheids-bezoek aan den
Gouverneur der nationale Bank, en alge-
meene besprekingen over de tocstand.waar
in wij ons in Europa en in de wereld bevin
den. Wij hebben geen ander doel dan de be
trekkingen tusschen onze beide landen te
verbeteren.
Vervolgens sprekende over de verbetering
der betrekkingen in de wereld, zeide Schacht:
„Ik geloof, dat een verbetering slechts na een
politiek accoord zal kunnen worden verkre
gen. De groote mogendheden moeten onder
elkander en met de kleine mogendheden tot
overeenstemming komen. Wat den vrede be
treft ben ik er van overtuigd, dat niemand
in Europa den oorlog wil.
Ik hoop, dat de missie, die Van Zeeland
op verzoek van Frankrijk en Engeland aan
vaard heeft, tot een algeheel succes zal wor
den. Wanneer men liet terrein op econo
misch gebied zal hebben voorbereid, zal
men dit ook moeten doen in politiek opzicht"
Voorts verklaarde Schacht voorstander te
zijn van economische ontwapening en van
dc pogingen, die in het werk gesteld worden
om te komen tot een stabilisatie der valuta's.
Ten aanzien van Oslo zeide Schacht, dat
dit een interessant geval vormt voor de re-
gecringen. Duitschland heeft geen voorstel
len ontvangen. Wanneer men ons, aldus de
rijksbankpresident, voorstellen deed met het
oog op een vergrooting van onzen handel,
zouden wij niet vijand*;-, staan tegenover een
verbreeding van deze overeenstemming.
Schacht zeide nog voorstander te zijn van
een goederenruil tusschen de landen onder
de beste voorwaarden, maar op dit oogenblik
is dit nog een ideaal. Schacht besloot met de
preciseeren, dat hij de koloniale aangelegen
heden mede begreep onder de economische
vx-aagstukken.
De corr. van de N. R. Crt. tc Brussel geeft
nog ecnige nadere bijzondei'heden over het
vraaggesprek, dat zich na de verklaring van
Dr. Schacht tusschen den Rijksdagpresident
en de journalisten ontwikkelde.
Enkele vragen.
Vraag: Kan het de bedoeling van Duitsch
land zijn zich tegen het opnemen van Sow-
jet-Rusland in een werkelijk algemeen Euro-
peesche overeenkomst te verzetten?
Antwoord: In het geheel niet. Wij hebben
belangrijke economische betrekkingen met
Rusland. Ik hoop dat zij nog zullen toene
men.
Het blad weet verder te melden, dat in
de Zuid-Fransche stedien nog steeds vrij
willigers voor Spanje worden geworven..
Het. vermeldt de adi'essen van de voor
naamste recruteeringsbui-eaux, waarvan
Toulouse het voornaamste centrum is.
Het blad meldt tevens, dat volgens in
lichtingen van deserteux-s der regeerings-
troepen. ook Algerijnsche soldaten tezamen
met de regeerixigsmilities aan het front
van Madrid strijden.
De Giornale deelt dan mede, dat op 11 en
17 Maart j.1. in totaal 47 Fox-dson-vracht-
auto's met wapens en munitie van Tou
louse naar Spjanje zijn vertrokken. Zij
werden aan de Spaansche grens aangehou
den, doch na een telefonische oxder uit
Parijs konden zij de reis voortzeten. Het
blad geeft, nog meer, tot in bijzonderheden
omschreven, voorbeelden van het zenden
van wapentuig van Frankrijk naar Spanje,
en deelt mede. dat tusschen de Fi'anschc
havens en dc in handen der regeering
zijnde Spaansche havens een levendige
sluikhandel in wapens wordt gedreven.
Tot slot eischt het blad, dat de niet-in-
mcngingspolitiek ook werkelijk op loyale
wijze wordt toegepast, opdat een einde
komt aan dc dubbelzinnigheid, die de toch
reeds zoo moeilijke toestanden in Europa
slechts kan verergeren.
Spaansche nota over nieuwe
Italiaansche troepen.
In het Engelsohe Lagerhuis heeft de Min.
van buitenlandsche zaken. Eden, gistermid
dag verklaard, dat een nota is ontvaryjen
van de Spaansche Ambassade, waarin wordt
medegedeeld, aan het Foreign Office, dat te
Cadiz 10.000 Italianen op 23, 24 en 25 Maart
aan land zijn gezet.
De minister voegde hieraan toe, dat een
onderzoek geopend is naar de in deze nota
vernielde feiten. Toon hierop de conservatie
ve afgevaardigde Bellenger de vraag stelde,
of het hier niet ging om een klaarblijkelijke
schending van de nietinmengingsoverccn-
komsten, antwoordde Eden: „Ja zeker, wan
neer dat waar is."
De „arbeidersregeering"
in Frankrijk
De gevangenschap van Blum.
Het wei'kloosheidsvraagstuk heeft heel
wat zo'ndei'linge problemen geschapen,
maar een van de zonderlingste vinden we
toch wel in Frankrijk, waar dc arbeiders
lijdelijk verzet plegen, om maar aan den
arbeid te kunnen blijven. We hebben daar
de vorige weck in een overzicht op gewezen
De wilde stakingen, of het rekken van den
ai-beid geschiedt, omdat men vreest dat, als
het werk straks afgeloopen is, er geen nieu
wen arbeid aan den winkel is, zoodat men
weer gedoemd is tot werkloosheid. Blum, de
Fransche ministerpresident was door deze
tactiek zeer beducht gewoi'den voor het
op tijd gereed komen van de Paxijsche
wereld-tentoonstelling en hij heeft, onder
den drang van de arbeiders, tweehonderd
millioen beschikbaar gesteld voor openbare
wei-ken, zoodat men niet bevreesd behoefde
te zijn, op straat te staan, als de arbeid
aan de tentoonstelling begin Mei geëindigd
zou zijn.
Deze tegemoetkomende houding
van Blum, hoe goed bedoeld ook, is
in principe sterk te veroordeelen,
omdat zij een buigen beteekent voor
de eischen van de arbeiders. Waar
gaat een regeering heen als zij hier
aan toegeeft? Daarenboven heeft de
maatregel niet het verwachte resul
taat gehad, zoodat de openingsda
tum vari de tentoonstelling reeds is
verzet van 3 naar 23 Mei. Het stre
ven der arbeiders heeft een revolu
tionairen achtergrond.
Zoo schreef het H.bl. dat zij eerst osten
tatief geuit hebben voor het Sowjet-Rus-
sisch paviljoen ter tentoonstelling, waar
mede zij harder opschoten dan met eenig
ander paviljoen; zij hebben tenslotte als
symbool van hun revolutionnaire gezind
heid de drie vlaggen van de Volksfi-ontpar-
tijen boven den ingang geheschen, drie
vlaggen, waarvan één die van Moskou, den
sikkel en hamei'.
Nu is er een lichtpunt in deze Fransche
geschiedenis. Jouhaux, de algemeen secreta
ris van het Fransche Vakverbond, de C.G.
T. vindt eindelijk den tijd gekomen om
tusschenbeide tc komen. Hij heeft openlijk
zijn afkeuring uitgesproken over de „wilde"
stakingen. Jouhaux komt daaimede wel wat
laat zegt het H.bl. in een ai'tikel aan dit
onderwerp gewijd.
Het lijdt geen twijfel, of Blum bevindt
zich thans, wegens het gevaai', dat het suc
ces zijner tentoonstelling dreigt, in een on
aangenaam parket. Zoolang de „wilde" sta
kingen tegen derden, de gehate werkge
vers, gericht waren, bleef het zwaargepant-
serde vakvereenigingshart van Jouhaux on
bewogen. Nu het werk van Blum, zijn door
de C.G.T. in boeien geslagen vriend, in het
gedrang komt, wil Jouhaux wel zoo goed
zijn, zijn invloed aan te wenden om hem
wat speelruimte te geven. Het is echter de
vraag, of Jouhaux op de vakvereenigings-
massa's, over welke hij zich de ongeki'oonde
koning waant., inderdaad nog voldoenden
invloed, haar in zijn greep heeft.
Jouhaux heeft alle registers opengezet om
de arbeiders er toe tc bewegen zich voort
aan van „wilde" stakingen te onthouden.
't Is dus de groote vraag of hij niet te
laat komt, terwijl over den vorm van zijn
bemiddeling nog wel het een en ander te
zeggen valt. Voorloopig zal de Fi*ansche re
geering, en in het bijzonder Blum, al te
vreden zijn, als er nu eens schot komt in
de werkzaamheden aan de tentoonstelling.
Vraag: Gaat u binnenkort naar Londen of
naar Parijs?
Antwoord: Voor Londen heb ik geen in
vitatie. Ik kan er moeilijk incognito heen
gaan. Men herkent mij dadelijk aan mijn
specialen halsboord. Te Parijs hoop ik op de
tentoonstelling echter in Mei het Duitsche
paviljoen te openen.
Vraag: Blijft de vrijhandel het ideaal van
Duitschland?
Antwoord: Ongetwijfeld, de autarkie is
duur en is alleen maar een noodmaatregel.
Vraag: Is de wapening geen belemmering
voor het oeconomisch herstel?
Antwoord: Integendeel, zoo lang Duitsch
land niet bewapend was, telde het niet mee
en nu staan wij op hetzelfde niveau als an
dere mogendheden.
Vraag: Denkt u aan het sluiten van nieu
we leeningen?
Antwoord: Geenszins, ik wil de leeningen
afbetalen, die wij hebben. Nieuwe leeningen
wenschen wij niet.
Vraag: Was er ook sprake van het kolo
niale vraagstuk?
Antwoord: Ja, maar alleen als oecono
misch probleem.
Met deze vx-aag liep het interessante pers-
gesprek ten einde. In verband met het be
zoek van dr. Schacht hebben de heeren
Spaak, minister van buitenlandsche zaken
en van Isacker, minister van oeconomische
zaken, Woensdag een onderhoud gehad met
minister-president van Zeeland. Woensdag
middag zes uur had dr. Schacht nog een
tweede ondei'houd met den heer van Zee
land.
De arbeidsmoeilijkheden
in Amerika
Mailschip verhinderd te vertrek
ken. Relletjes te Detroit.
Het Amerikaansche mailschip „President
Roosevelt" heeft niet zee kunnen kiezen,
tengevolge van een arbeidsconflict aan
boord: Het schip zou naar Europa gaan.
Relletjes te Detroit.
Bij hot doen ontruimen van een fabriek,
welke door de stakers voor het meerendeel
vrouwen, bezet was, heeft de politie gebruik
gemaakt van traangasbommen.
Het kwam tot botsingen. De stakers vin
gen de bommen op, vóór zij ontploft waren,
en wierpen ze naar de politie terug. Ook
werd met stukken lood geworpen.
De autostaking in Canada.
De eerste minister van Ontario, Hep-
burn, heeft in een schrijven het ontslag
geëischt van dien minister van arbeid, Croll
en van den attorney-generaal Roebuck zulks
op grond van verschillen van meening
ten aanzien van de houding, die de over-
heid moet aannemen ten opzichte van de
staking in de fabrieken van de General
Motors te Oshawa.
Croll en Roebuck hebben geweigerd,
Hepburn te steunen in diens houding ten
aanzien van de staking.
Nieuwe stakingen.
Bij drie fabrieken te Woodstok, Windsor
en St. Catherinc, dochterondernemingen van
de General Motors Corporation jn Canada, is
een volledige of gedeeltelijke staking van
den arbeid gelast.
SPANJE
Tegenaanvallen der rechtschen
bij Madrid.
Men houdt in Hen dage rekening
met de mogelijkheid van een zeeslag
Er is bericht ontvangen volgens
hetwelk zekere eenheden der weer
in orde gebrachte oorlogsvloot der
Spaansche regeering zich naar de
Golf van Gascogne begeven.
De strijd om Madrid.
In den voi'igen nacht heben de opstande
lingen heftige aanvallen op den Monte Ca-
babitas, den Cerro Del Aguila en de Fran
sche Brug gedaan, nadat hun geschut zich
had doen hooren. Gedurende vier uur werd
aan beide zijden artillerievuur onderhou
den. De rechtsche aanval stuitte op hard-
nekkigen tegenstand. Naar verzekerd wordt
hebben de regeei'ingst roepen de stellingen,
die zij veroverd hadden ten zuiden van
den Gababitas, bij den Cei-ro del Aguila en
de nieuwe Renbaan, langs den weg naar
Castilie en voor de Fransche brug, kunnen
handhaven. Bij het aanbreken van den
dag gingen zij tot een krachtigen tegenaan
val over. De luchtmacht nam de vijande
lijke stellingen onder vuur.
Terzijde van de Cerro moesten de opstan
delingen zich op de tweede linie terugtrek
ken.
■De regeeringslrocpen vorderen langzaam
In den sector van het Escoriaal hebben
de regeeringstroepen na een hevige geschut-
voorbéreiding een ópmarsch over 8 k.m. in
de richting van Las Navas tot stand ge
bracht.
De opstandelingen boden weinig weer
stand, tengevolge van de omstandigheid,
dat in dezen sector een tweede steunlinie
aanwezig was. Oprukkende langs Atalaya
drongen de regeeringstroepen, die gebruik
maakten van de verwarring, welke in de
vijandelijke achterhoede heerschte, door tot
het station van Las Navas.
Het principe der opheffing una
niem aanvaard.
De onderhandelingen te Montreux tus
schen de capitulaire mogendheden en Egyp
te, hebben gisteren aanmerkelijke voox'tgang
gemaakt.
Gisterenochtend heeft de algemeene com
missie met algemeene stemmen het. principe
der opheffing van de capitulaties aanvaard.
Na persoonlijke verklaringen van tal van
gedelegeerden, heeft Egypte de officieele ver
zekering ontvangen, dat de mogendheden de
capitulaties als opgeheven beschouwen.
De commissie inzake de organisaties van
gemengde rechtbanken heeft gisterenmiddag
het eerste artikel aangenomen van het ont
werp, dat haar was voorgelegd en aangaan
de het tweede artikel bijna algeheelc over
eenstemming bereikt.
Het ontwerp-reglement bevat 45 artikelen,
de ontwerp-conventie twaalf artikelen.
De conferentie zal haar werkzaamheden in
twèe bijeenkomsten per dag voortzetten. Za
terdag en Zondag zullen geen bijeenkomsten
worden gehouden.
De gisteren aangenomen artikelen zullen
aan de redactiecommissie worden voorge
legd.
