Het bombardement van Guernica KIJKEN is K OOPE H tij Cl 1CK DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Het peil van de Ohio daalt Duitsche deserteurs in België aangehouden De a.s. Tweede Kamer verkiezingen Duraogo ontruimd BuUenlandsch Overzicht Luchtblokkade van Spanje De Duitsche handel met Rusland Roosevelt's bezuinigings maatregelen Srlun DONDERDAG 29 APRIL 1937. 80e Jaargang. No. 10250. Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen PROTESTEN IN HET LAGERHUIS De verwoesting van de onverdedigde stad Guernica heeft gisteren haar weerklank ge had in het Lagerhuis tijdens het vragenuur. Majoor Attlee vroeg minister Eden of dc h-egecring niet onmiddellijk stappen wilde <loen tot een collectieve protestactie bij Hït- Jer en generaal Franco tegen het bombar- jdeeren uit de lucht van open steden? Eden antwoordde, dat de Britsche regeering Het bombardement van de burgerlijke bevolking van Spanje, op welke plaats dan ook en wie daar van dan ook de verantwoordelijkheid moge dragen, diep betreurt. De Brit- I sche regeering zal voortgaan met te onderzoeken of het mogelijk is om, behalve de maatregelen die zij op dit gebied reeds in het verleden geno men heeft, nog andere maatregelen te vinden, waardoor het herhalen van dergelijke betreurenswaardige voorvallen vermeden kan worden. j Attlee vroeg daarop of het niet een feit was, dat het bombardement door Duitsche Vliegmachines was volvoerd? Eden antwoordde, dat hij dit in de pers ■gezien had, maar dat vliegtuigen van bui- tenlandsch fabrikaat door beide partijen ge bruikt werden. Sir Archibald Sinclair vroeg daarop of de minister dan ook gelezen had, dat de vluchtende bevolking met opzet door ma- [chinegeweervuur was getroffen, en of de minister het dan niet gewcnscht vond de afschuw van het geheele Britsche volk te •vertolken over het feit, dat het lucht wapen gebruikt wordt voor massalen moord en 'terrorisme. Eden zeide: Wij hebben er bij beide strij dende partijen op aangedrongen, dat geen gebruik van gifgassen zou worden gemaakt en hebben daarop de verzekering ontvangen Wat daarvan geen sprake zal zijn en als wij iets kunnen doen ook in dit geval zullen wc ihet zeker niet nalaten. Toen vroeg Arthur Henderson: Wil de minister toegeven dat hij weet dat het Duitsche machines zijn geweest en kan de regeering deze zaak dan niet bij den Raad van den Volkenbond aanhftagig maken? Eden zei, dat hij meende dat het beter was eerst te zien wat de Engelsche regee ring. die in het geval van den gasoorlog succes had gehad, misschien ook in deze bedroevenden zaak kon bereiken. De communist Gallacher wees op het feit dat de Spaansche regeering zich op de meest strikte wijze onthouden had van luchtbombardementen op open en onverde digbare plaatsen, welke bewering tegen spraak uitlokte bij den conservatief kapi tein Cazalet, en toen zei de minister dat volgens den correspondent, van de Times ook het stadje Mortila door Spaansche re- geeringsvliegtuigen was gebombardeerd, ge lukkig niet met zulke ernstige gevolgen. I Later deelde de minister nog mee, dat de regccring van beide zijden de verzekering ontvangen had dat Britsche krijgsgevange nen op humane wijze werden behandeld, jGeneraal Franco zou een lijst met de na men zenden. Protest van den raad van het vakvereenigingscongres en het bestuur der arbeiderspartij. Dc algemecne raad van het vakvereeni- Igingscongres en het bestuur van de arbei- iderspartij hebben gisteren in een manifest geprotesteerd tegen de monsterachtige da den van de Duitsche vliegers boven Guer nica en een beroep op de regeering gedaan !Om het geheele vraagstuk van het bombar deeren uit de lucht van open steden bij den Volkenbond aanhangig te maken. De arbei dersbeweging wenscht de kapiteins en be manningen der Britsche schepen geluk met hun moed om voor de civiele bevol king van Spanje 't risico van den aanvoer van levensmiddelen te willen loopen en zij eischt van de regeering volledige be scherming van de rechten van de Britsche scheepvaart. Het Hsb. geeft in zijn speciale Handelsbl. Timesdienst een roerend verhaal van een ooggetuige, die zegt, dat Guernica, totaal vernield is geworden. Het bombardement van deze open stad, die ver achter het front ligt, duurde meer dan drie uur en geschied de door Duitsche bombardements- en jacht vliegtuigen. Een voortdurende regen van (dynamiet en brandbommen van 500 kilogr. en minder werd over de stad uitgestort. Laag vliegende jachtvliegtuigen maaiden niet hun machinegeweren dc inwoners neer. Geheel Guernica staat in brand. Het schijnsel van het vuur en de donkere rook wolken kunnen op een afstand van tien mijl al waargenomen worden. Het historische Casa de Juntas. waar vroeger het Baski- sche parlement zat, is gespaard, evenals de historische eiken, waaronder vroeger de Koningen van Spanje werden beëedigd. Ook de prachtige kerk van Santa Maria is gered. Verder is Guernica echter een roo- kende puinhoop. Gistermorgen, zegt de correspondent, be zocht ik de ruines. De weg naar Guernica was overvol vluchtelingen, die belast en be laden met het weinige dat zij hadden kun nen redden naar veiliger oorden trokken, vooral naar Bilbao. De systematische wijze, waarop een open stad als Guernica is ver woest, mist in de militaire geschie denis zijn voorbeeld. De wapenfa briek, die even buiten de stad ligt, was niet onder vuur genomen, evenmin als de twee kazernes, die ook buiten de stad gelegen zijn. Het doel van het bombardement was uitsluitend de burgerbevolking te demoraliseeren en het was een wraakzuchtige vernieling van dc wieg van het Baskische ras. Maandag is marktdag voor Guernica. Te half vijf in den middag, toen de stad vol boeren uit dc omliggende streek was, wer den de alarmseinen gegeven bij het nade ren der vliegtuigen, Dc bevolking zocht toen -de bomvrije kelders op. Als eerste vliegtuig verscheen een Duitsche bombar dementsmachine, die laag vloog. Het wierp ecnige zware bommen neer, die trechters van tien meter diep in den grond maakten. Verder liet het daarop een regen van hand granaten volgen. Vervolgens kwamen nieu we bombardementsvliegtuigen aanzetten, die op dezelfde wijze te werk gingen en tel kens een ander district van de stad voor hun rekening namen, zoodat op systemati sche wijze dus alle huizen, die 7000 inwo ners herbergden en 3000 vluchtelingen of gasten van buiten, vernietigd werden. De bedoeling van het eerste bombardement was de menschen uit hun schuilplaatsen weg te jagen. Daarna kwamen jachtvliegtui gen aanzetten, die met machinegeweren en handgranaten dc opgejaagden terugjoegen naar hun kelders. De laatste fase van het bombardement was het doen instorten of in brand steken ••an de huizen, die op deze wijze het graf vormden van hen, die in de kelders stikten. Het is onmogelijk het aantal dooden en gewonden te schatten. In de pers van Bil bao wordt gezegd dat er „gelukkig maar weinig zijn", maar dat is gedaan om dè bur gerbevolking van Bilbao niet ongerust te ma ken. De waarheid is dat er honderden doo den moeten zijn. Ik zelf heb in Guernica een schuilplaats gezien, waarin zich meer dan vijftig personen bevonden en waarop het geheele huis brandend is neergestort. 12000 dakloozen Eiland Wheeling overstroomd. De geweldige overstroomingen in Ohio, West-Virginia en Noord-Ca- rolina hebben zegt Un. Press, tot nog toe reeds 21 menschenlcvens geëischt. Meer dan 12.000 dakloozen vluch ten voor het nog steeds stijgende water. De materieele schade, welke door het hoogwater is aangericht wordt op 10 millioen dollar geschat. De voorzichtigsheidsmaatregelen, welke te Wheeling aan de Ohio zijn getroffen, zijn maar al te noodzakelijk gebleken. Het lange Wheeling-eiland, dat aan alle zijden door de Ohio wordt omstroomd, is geheel on der water verdwenen. Nog slechts enkele huizen, hoornen, schoorstecnen en smalle hooggelegen stukken land, steken boven het bruin gekleurde water der rivier uit. Gelijktijdig is een verbetering in den toestand te constateeren. De aanhoudende regenval is namelijk opgehouden en het water van de Ohio begint langzaam te da len. Men leidt hieruit, af; dat het water in de stad Wheeling reeds zijn hoogtepunt heeft bereikt en dat de vloedgolf zich lang zaam stroomafwaarts beweegt. Op sommige plaatsen is het water reeds zoover gedaald, dat men zich een beeld van het verwoestingswerk van het hoogwater vormen kan. Decimeters hoog ligt het slijk op velden, tuinen, en wegen. Overal steken de brokstukken van aangespoelde voorwer pen of gebouwen uil het dalende water omhoog. In de Oostelijke deelen valt echter geen verbetering in den toestand waar te nemen. Talrijke dorpen en steden staan hier nog geheel onder water, of zijn van ieder verkeer totaal afgesneden. Weggeloopen wegens de zware eischen, welke aan de soldaten worden gesteld. Drie Duitsche soldaten hebben zich in uni form aangemeld bij de Belgische rijkswacht, te Raeren, waar zij in arrest werden gesteld. Zij verklaarden, dat zij na een eerste po ging tot desertie het voorwerp waren ge weest van een scherpe controle, doch dat zij er toch in geslaagd waren hun garnizoen te Trier te verlaten. Op straat troffen zij een groote automobiel aan, waarmede zij Aken en de grensstreek bereikten. Daar hebben zij zich in een bosch verscholen. Zij kwa men tenslotte in Raeren aan. De drie soldaten verklaarden, dat deser ties in het Duitsche leger meer en meer voorkomen wegens de zware eischen, welke aan de soldaten worden gesteld, Hët Prinselijk echtpaar naar de Engelsche kroning H. K. H. zullen zich den 9den Mei per H. Ms. „Gelderland" naar Lon den begeven. Men meldt ons, dat het Prinselijk Echt paar in verband met de uitnoodiging van Z. M. den Koning van Groot-Brittannië om in den avond van 9 Mei te Londen aan te komen, zich dien ochtend aan boord van H. Ms. „Gelderland" zal inschepen ten einde met dien oorlogsbodem de reis naar Enge land te maken. Hunne Koninklijke Hoogheden zullen vergezeld zijn van baronesse van Heemstra, hofdame van de Prinses, baron van Bur- mania Rengers, dienstdoend grootmeester van H. K. H, en van H. Ms. adjudant lui- tenant-ter-zce le klasse Jhr. van Holthe. HET AANTAL STEMGERECHTIGDEN. De Verkiezingsdienst van het A.N.P. deelt mede: Het aantal stemgerechtigden voor de Twee de Kamerverkiezingen, welke op 2G Mei a.s. zullen worden gehouden, bedraagt 4.442.134. Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen, gehouden in April 1933, bedroeg het aantal kiezers 4.126.490, van wie 3.S99.655 (94.50 procent) aan de stemming hebben deelge nomen. Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten, gehouden in April 1935, bedroeg het aantal kiezers 4.23S.44G, van wie 3.945.456 (93.09 procent) aan de stemming hebben deelgenomen. Het aantal kiezers in de onderscheidene kieskringen is bij de aanstaande verkiezin gen als volgt: Kieskring I, s Hertogenbosch 244.851 Kieskring II, Tilburg 216.807 Kieskring III, Arnhem 249.182 Kieskring IV, Nijmegen 214.641 Kieskring V, Rotterdam 330.703 Kieskring VI, "^Gravenhage 278.304 Kieskring VII, Leiden 230.802 Kieskring VIII, Dordrecht 290.315 Kieskring IX, Amsterdam 449.009 Kieskring X, Den Helder 204.155 Kieskring XI, Haarlem 253,618 Kieskring XII, Middelburg 139.779 Kieskring XIII, Utrecht 244.421 Kieskring XIV, Leeuwarden 227.127 Kieskring XV, Zwolle 290.498 Kieskring XVI, Groningen 223.550 Kieskring XVII, Assen 103.786 Kieskring XVIII, Maastricht 250.586 SPANJE Snelle opmarsch der rechtschen in Baskenland. De Basken kunnen de geweldige druk van Franco'.s troepen niet weerstaan en wijken al vechtend te rug naar hun hoofdstad. Gisteren hebben zij Durango ontruimd, dat vrijwel omsingeld was en onhoud baar voor de regeeringstroepen was geworden. Over de ontruiming van Durango door de regeeringstroepen wordt nader gemeld, dat de linkschen de hoogten ten zuiden van de stad nog bezet houden. Gisterenmorgen vie len Mooren, die uit de bergen ten noord oosten van de stad afdaalden, en „Rcquetes" Durango aan, terwijl zij voortdurend door de luchtmacht gesteund werden. De vliegtuigen bestookten de stad met bommen en machine geweervuur en opereerden verder langs den hoofdweg naar Bilbao tot Amorebieta. Het klooster aldaar, dat als ziekenhuis dienst deed, is eveneens door machinegeweren be schoten. Snelle opmarsch. Radio Nacional heeft medegedeeld, dat het tempo van den opmarsch der Rechtsche troepen zoo snel is, dat het niet mogelijk is de kolonnes te volgen. Als men in een dorp aankomt, dat. pas door de rechtschen is bezet, dan hoort men, dat reeds weer een volgend dorp is genomen. De troepen van Franco zijn in Biskaje opgerukt over een front varl 20 kilometer breed en vijftien ki lometer diep. Het weer was zeer ongunstig, de regen en dichte mist maakten het optre den van de artillerie en de luchtmacht on mogelijk. Op den rechtervleugel van het leger der opstandelingen was dc toestand als volgt: De troepen rukten in westelijke richting op na de bezetting van Marquina. De grootste krachtsinspanning werd gedaan door een afdeeling, die uit het zuiden kwam en te 21 uur op twee kilometer van Ondarroa stond. Na de aankomst te Bcrriatua maakten zich van deze afdeeling groepen los. die in de richting van Lequeitio aan de kust trok ken. Een tweede afdeeling vertrok uit Mo Irico en rukte langs de zee op om zich met de troepen uit Marquina te vereenigen. De Raakt Rusland meer geïsoleerd 1 Turkije geeft er de vriendschap aan. Russische Rusland heeft in den loop der jaren nog al wat sympathieën verspeeld, al zijn er ook weer banden mee aangeknoopt door mo gendheden, die meenden commercieclc voor dcelen te behalen uit vriendschappelijke ver houding met het machtige Oost-Europcesche rijk. Want al is men het ook niet eens met de politieke doelstelling van een be paalde mogendheid, de centen van die mo gendheid zijn even zoet. En Rusland heeft een enorm afzetgebied voor tal van pro ducten, terwijl het een rijke bron is voor begeerde grondstoffen. Dat is immers de reden dat Duitschland is gaan lonken naar zijn Oosterbuur, wien het overigens lang geen warm hart toedraagt. Op het oogenblik is er een verkoeling waar te nemen tusschen Rusland en Tur kije, welke het best gedemonstreerd wordt door het terugroepen door de Russische re gccring van haar ambassadeur bij de Turk- sche regeering te Ankara. Het Hbl. wijdt een beschouwing aan het ontstaan van de Turksch-Russische vriend schap, waarin het blad er op wijst, dat beide landen elkaar spoedig na den wereld oorlog gevonden hebben en wel eerder we gens gemeenschappelijke vijandschap te gen West-Europa, dan wegens groote ge meenschappelijke belangen. De Russische Oc tober-revolutie van 1917 en het Turksche reveil, hoe verschillend ook in uitgangs punt en richting, hadden één trek gemeen; zij revolteerden tegen den overmati^en in vloed van West Europa op den gang van zaken; Rusland in hoofdzaak in financieel, Turkije in hoofdzaak in politiek opzicht. Turkije was even zwaar gehavend uit den oorlog te voorschijn gekomen als Sowjet- Rusland; van beide rijken waren groote gebieden afgescheurd. Vrees was het motief, dat Sowjet-Rusland en Turkije in eikaars armen dreef. Of schoon dc Sowjets aan dc interventie-po gingen van Frankrijk in de Zwarte Zee met goed gevolg weerstand hadden geboden, zoo bleef de onbeschermde Zwarte Zee een zwak en gevaarlijk punt voor den nieuwen, nog volstrekt niet geconsolidcerden staat. Turkije, beroofd en berooid, zelf worstelend om zijn politieke vrijheid, zoekende naar vorm voor zijn doorbrekend nationaal be wustzijn, dat geen socialistisch, maar een burgerlijk karakter droeg, bleef in den nood geen andere vriend over dan Sowjet- Rusland. Het blad wijst er dan vorder op dat het nieuwe statuut voor de Dardanollen hot vorig jaar te Montreux opgesteld, aan de vriendschap der beide mogendheden ge tornd heeft. Turkije heeft, op het aanmoedigende voor beeld van Duitschland ten opzichte van het vredesverdrag van Versailles, herziening gevraagd van de militaire clausules van het vredesverdrag van Lausanne. Engeland is Turkije daarbij ver tegemoet gekomen. Zoo wel Turkije als Groot-Brittannië waren verontrust door do activiteit en agressi viteit van Italië in het gebied der Middel- landsche Zee. Engeland had door zijn con sequent correcte houding tegenover het nieuwe Turkije sympathieën gewonnen. Turkije was ook tot het besef gekomen, dat het zich vooralsnog met meer vertrou wen kon verlaten op den maritiemen steun vèn Engeland dan op dien van Sowjet- Rusland welks vloot practisch een non-va- leur was. Bij de onderhandelingen over de Dardanol- len-conventie, meer dan in den tekst van de conventie zelf, kwamen duidelijk de sympathieën van Turkije voor Engeland aan het licht. Moskou blijkt in het bijzonder aanstoot te nemen aan de onderhandelingen, die Rustu Aras, Turkijc's minister van buiten- landsche zaken, met Italië voert over liet sluiten van een Middellandsthe Zee-pact. Eveneens aan het feit, dat Turkije het slui ten van een Aziatisch Vicrmogendheden- pact met Afghanistan, Iran en Irak bevor dert en aldus in de Engelsche invloeds sfeer verzeilt. Moskou meent in ieder geval, dat het karakter van de Russisch-Turksche vriendschap geen zoo nauwe liöering van Turkije en Italië gedoogt. Begrijpelijk, want Italië is officieel Rus- lands ideologische vijand. regeeringstroepen, die zich ten Oosten van de afdeeling uit Marquina in de oude stel lingen bevinden, zijn dus gevangen, want zij kunnen zelfs niet meer naar dc kust vluchten. Op den linkervleugel, die romdom Duran go optreedt, hebben dc rechtsche troepen hun positie eveneens verbeterd. Franco bedreigt elk buiten- landsch schip in de 3-mijls zone. Het Britsche ministerie van han del heeft gisteren aan de verschil lende Britsche scheepvaartvereeni- gingen mededeeling gedaan van den inhoud van een manifest, dat rechtsche Spaansche autoriteiten te Fenol en Ceuta per radio tot de koopvaardijschepen hebben gericht. De tekst van dit document luidt als volgt: Alle schepen, van welke nationaliteit ook, die varen in de ter ritoriale wateren ten Noorden van Spanje, tusschen dc lengtegraden van Kaap Video en Kaap Machi- chaco, en zich op minder dan drie mijl uit de kust bevinden, zullen, indien zij op verzoek van de schepen der rechtsche vloot niet stoppen, door de luchtmacht gebombardeerd worden. Een afgezant van generaal Franco heeft mondeling geprotesteerd bij don Britschen ambassadeur te Hendaye tegen het convoyee- ren van Britsche koopvaardijschepen bin nen de Spaansche territoriale wateren en het varen van den Britschen torpedojager „Firedrake" binnen de driemijlsgrens op 23 dezer. De Britsche autoriteiten hebben dit ontkend. In antwoord op een vraag in het lager huis omtrent de houding der Britsche re- geering tegenover de nationalistische auto riteiten in Spanje, die met krachtige maat regelen hebben gedreigd tegen de Britsche oorlogsschepen, die koopvaardijschepen ter hoogte van de Spaansche kusten bescher men, antwoordde Eden: Het huis weet het en alle belanghebbenden, de Spaansche op standelingen niet uitgezonderd, hebben het eveneens vernomen: De Britsche regeering zal geen enkele actie tegen Britsche han delsschepen in volle zee dulden. Frankrijks luchtmacht De te Londen aangekomen Fransche mi nister van Luchtvaart, Cot, heeft in een in terview verklaard, dat Frankrijk op het oogenblik 1000 eerste linie vliegtuigen heeft voor de defensie van het land. In verband echter met de recente herbewapening van Duitschland stelt de Fransche regccring zich voor dit aantal te brengen op 1500 binnen de drie volgende jaren. Dr. Schacht wil de teruggang stuiten. De Duitsche minister van eoconomische zaken, Dr. Schacht, heeft Dinsdag te Berchtesgaden een langdurig onderhoud met Hitier gehad over de economische be trekkingen tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie, waarover Dr. Schacht zich, naar de Berlijnsche correspondent van de Daily Telegraph" meldt, ernstig bezorgd maakt. De Duitsche industrieelen zijn misnoegd over de aanzienlijke vermindering van den handel, die den laatsten tijd is gevolgd op de politieke aanvallen op Rusland, geleid door den minister van pers en propaganda, Dr. Göbbels, met volledige instemming van Hitier. In een onlangs tijdens zijn bezoek aan Brussel afgelegde verklaring, zeide Dr. Schacht, dat het zijn politiek is. de han delsbetrekkingen met Rusland te hand haven. Het doel van zijn bezoek aan Hitier is, van den handel nog te redden wat uit het politieke wrak te redden valt. Zal dc „Goddelijke wind" naar Tokio terugvliegen Naar verluidt hebben de Asahi Sjiinboen en de reeks van dagbladen, onder wier auspiciën de „Goddelijke Wind" zijn vlucht van Tokio naar Londen heeft gemaakt, be sloten het over te laten aan den piloot en radio-telegrafist, of zij uit Londen naar To kio zullen terugvliegen. Dit bpsluit is geno men op grond van het feit, dat een stroom brieven ontvangen is van bewonderaars der vliegers, die een pleidooi houden tegen het veroorzaken van oververmoeidheid der re cordhouders. Het oorspronkelijke plan was, dat Kami kaze terug zou vliegen naar Tokio en daar bij zou trachten zijn eigen record te breken. De president is voor een budget verlaging van 15 pet. De voorzitter van het Amcrikaansche huis van afgevaardigden Bankhead, heeft me degedeeld. dat president Rooscvelt voorspan der is van het voorstel ter verlaging van het budget in 't a.s. fiscale jaar met 15 pro cent. Dit voorstel, dat gisteren is ingediend zou het tekort, geschat op 818.000.000 dol lar, kunnen opheffen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 1